Özet:
ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında gerçekleşen yaklaşık 2,5 saat süren telefon görüşmesi, Ukrayna’daki çatışmanın sona erdirilmesi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde kritik adımların atılmasıyla sonuçlandı. Görüşmede enerji ve altyapı ateşkesi, esir değişimi, geleceğe yönelik ekonomik ve stratejik işbirliği ile Orta Doğu’da başlayacak müzakereler gibi pek çok önemli konu ele alındı.

Görüşmenin Genel Çerçevesi

Görüşme, iki liderin barışa yönelik niyetlerini ortaya koyduğu bir adım olarak değerlendiriliyor. Trump ve Putin; Ukrayna savaşının “kalıcı bir barışla” sona erdirilmesi gerekliliği ve iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi konusunda ortak bir anlayışa vardılar. Beyaz Saray açıklamasına göre, her iki lider de savaşın kan ve servetinin halklarının ihtiyaçlarına daha iyi harcanabileceğini ifade etti.

Enerji ve Altyapı Ateşkesi

Görüşmede öne çıkan en somut maddelerden biri, Ukrayna’daki enerji altyapısına yönelik saldırıların 30 gün boyunca durdurulması yönündeki ateşkes teklifiydi.

• 30 Günlük Ateşkes:
  Putin, Trump’ın önerisini değerlendirdikten sonra, Rus askeri birliklerine ilgili emirleri vermeye başladığını belirtti. Bu “enerji ateşkesi” kapsamında, Ukrayna’daki enerji santrallerine yönelik saldırıların durdurulması planlanıyor.
• Teknik Müzakereler:
  Ayrıca, Karadeniz’de denizcilik ateşkesinin uygulanmasına yönelik teknik görüşmelerin Ortadoğu’da derhal başlayacağı bildirildi. Böylece, çatışmanın diğer cephesi için de adım atılmış olacak.

Esir Değişimi ve İnsani Jestler

Görüşmede, iki ülke arasında insanî bir adım olarak esir değişimine de karar verildi:

• 175’er Esir Değişimi:
  Kremlin’in açıklamasına göre, 19 Mart’ta Ukrayna ile Rusya arasında 175’er esirin değiş tokuşu gerçekleştirilecek.
• Ağır Yaralı Asker Teslimi:
  Ek olarak, Rusya’nın tedavi altındaki 23 ağır yaralı Ukrayna askerinin Kiev’e teslim edilmesi, iyi niyet jesti olarak öne çıkarıldı.

Koşullar ve Stratejik Talepler

Putin, görüşmede barış sürecine katkıda bulunması için bazı önemli koşullar öne sürdü:

• Yabancı Askeri Yardımın ve İstihbaratın Durdurulması:
  Rus lider, Ukrayna’ya sağlanan yabancı askeri yardım ve istihbarat paylaşımının tamamen durdurulması gerektiğini vurguladı. Bu talep, Ukrayna’nın savaş gücünün yeniden artmasını engellemek amacıyla gündeme getirildi.
• Etkin Ateşkes Kontrolü:
  Putin, 30 günlük ateşkes döneminde “etkin kontrol” sağlanması ve herhangi bir aksaklık durumunda yeniden silahlanmanın önlenmesi konusunda net şartlar koydu.

İki Ülke Arasındaki İkili İlişkilerin Normalleştirilmesi

Görüşmenin başka bir önemli boyutu da, ABD ile Rusya arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi ve normalleştirilmesi yönündeydi.

• Ekonomik ve Jeopolitik İşbirliği:
  Trump ve Putin, savaşın getirdiği yıkım ve kaynak israfının yerine, kan ve servetin halkların refahı için daha verimli kullanılabileceğini ifade ettiler. İki lider, gelecekte büyük ekonomik anlaşmalar ve jeopolitik istikrarın da mümkün olacağı konusunda mutabık kaldılar.
• Stratejik Silahların Yayılmasının Önlenmesi:
  Görüşmede ayrıca, stratejik silahların yayılmasının durdurulması ve uluslararası arenada güvenlik işbirliği konuları da masaya yatırıldı. Bu çerçevede, İran’ın İsrail’e yönelik potansiyel tehditlerine karşı ortak bir duruş sergilenmesi kararlaştırıldı.

Orta Doğu’da Başlayacak Yeni Müzakereler

Görüşme, Ukrayna’daki çatışmaya yönelik ateşkesin ötesinde, daha geniş bir barış süreci hedefi taşıyor.

• Yeni Görüşme Platformu:
  Her iki lider, müzakerelere Ortadoğu’da başlayarak, sadece Ukrayna’daki çatışmanın değil, aynı zamanda bölgedeki diğer güvenlik sorunlarının da çözümüne yönelik adımlar atılması gerektiğini belirttiler.
• Denizcilik Ateşkesi:
  Özellikle Karadeniz’de denizcilik ateşkesinin uygulanması için teknik görüşmelerin başlatılması, uluslararası deniz güvenliğini sağlamak açısından önemli bir gelişme olarak kaydedildi.

Sonuç ve Değerlendirme

Trump ve Putin’in gerçekleştirdiği bu görüşme, uzun süredir devam eden Ukrayna çatışmasına yönelik somut adımlar atılması açısından kritik bir dönemeç olarak değerlendiriliyor.

• Kalıcı Barış Umudu:
  İki liderin, çatışmanın sona erdirilmesi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi konusundaki ortak niyeti, barış umudunu artırırken, esir değişimi ve ateşkes gibi adımlar, insani ve stratejik açıdan da olumlu bir işaret olarak görülüyor.
• Geleceğe Yönelik Koşullar:
  Ancak, Putin’in getirdiği koşullar – yabancı askeri yardımın durdurulması, istihbarat paylaşımının sonlandırılması ve ateşkesin etkin kontrolü – ilerleyen süreçte müzakerelerin zorluğunu ortaya koyuyor.

Bu görüşme, hem ABD hem de Rusya açısından yeni bir dönemin habercisi olarak değerlendiriliyor. Her iki ülkenin de çıkarlarının gözetilmesi ve bölgesel istikrarın sağlanması için atılan bu adımlar, gelecekte daha kapsamlı barış müzakerelerinin zeminini oluşturabilir.