Ekonomi
Pakistan’daki seller tarlaları, fabrikaları ve mali planları vurdu
Pakistan’daki seller tarlaları, fabrikaları ve mali planları vurdu — FatihdoğanMedya Haber Merkezi
Tarih: 23 Eylül 2025
Saat: 12:00
Okuma süresi: Yaklaşık 4 dakika
Ağır muson yağmurları ve nehir taşkınları Pakistan’ın özellikle Punjab ve Sindh eyaletlerinde milyonlarca dönüm tarım arazisini, ana sanayi merkezlerini ve ülke bütçe/ekonomi planlarını olumsuz etkiledi. Yetkililer ve uluslararası kuruluşlar acil insani yardım çağrısı yaparken, makroekonomik etkiler IMF incelemesini gündeme getirdi.

Selin kapsamı ve tarımsal zarar
Son haftalardaki yoğun yağışlar ve bazı bölgelerde su bırakma uygulamaları sonucu yaklaşık 1,8 milyon dönüm (hektar cinsinden ifade edilen alanla ilgili resmi haritalarda değişiklikler olabilir) tarım arazisi su altında kaldı; bu, pirinç, pamuk ve mısır gibi başlıca ürünlerde ciddi kayıplara yol açtı. Yerel çiftçi temsilcileri ve saha raporlarına göre pirinç üretiminin yaklaşık %50’si, pamuk ve mısırda %60 civarında bir zarar tespit edildi — toplam kayıplar birkaç milyar dolarla değerlendiriliyor.
Bu hasar, ekili sezonun kritik döneminde geldi; birçok bölgede sebze ve meyve mahsulleri neredeyse yok olurken, buğday ekimi için toprak hazırlığı zorlaştı. ReliefWeb ve yerel tarım raporları kısa vadede gıda arzı ve fiyatlarında baskı bekliyor.


A flood-affected villager stands outside his partially submerged house, after heavy rain showers induced a rise in the water level of river Sutlej in Kasur district, Punjab province on September 3, 2025. Nearly half a million people have been displaced by flooding in eastern Pakistan after days of heavy rain swelled rivers, relief officials said, as they carried out a massive rescue operation. (Photo by Farooq NAEEM / AFP) (Photo by FAROOQ NAEEM/AFP via Getty Images)

Sanayi ve ihracat merkezlerine etkisi
Tarımın yanı sıra sanayi merkezleri de selden etkilendi. Özellikle Sialkot ve çevresindeki tekstil/deri üretimi gibi ihracata dayalı tesisler pamuk sıkıntısı ve tesis hasarıyla karşı karşıya kaldı; tedarik zincirindeki aksama hem iç piyasada hem de dış satımda baskı oluşturuyor. Uzmanlar pamuk açığının tekstil sektörü üzerinde dalgalı bir etki yaratabileceğini belirtiyor.
İnsanî maliyet ve yerinden edilmeler
Sel felaketi yüzünden on binlerce ev zarar gördü; resmi ve saha raporlarına göre milyonlarca insan doğrudan veya dolaylı şekilde etkilendi, yüz binlerce kişi tahliye edildi ya da barınma ve temel hizmetler açısından acil yardıma muhtaç durumda. Sağlık uzmanları su kaynaklı hastalıklar ve kolera riskine dikkat çekiyor; yardım kuruluşları acil su, hijyen ve sağlık desteği çağrısı yapıyor.
Ekonomik ve bütçesel etkiler — IMF gündemde
Hükümet yetkilileri ve uluslararası mali kuruluşlar, selin FY26 (mali yıl 2025-26) bütçe hedefleri ve IMF ile yürütülen programlar üzerindeki etkilerini değerlendiriyor. İlk tahminler selin cari açık ve bütçe dengesine milyarlarca dolar ek yük getirebileceğini gösteriyor; IMF’nin ilgili değerlendirmeleri ve bütçe revizyonu olası adımlar arasında. Reuters ve ekonomik analizler, kısa vadede büyüme hedeflerinin revize edilmesinin konuşulduğunu aktarıyor. Reuters+1
Hükümet ve uluslararası yanıt
Hükümet acil yardım ve hasar tespit ekiplerini devreye soktu; uluslararası yardım kuruluşları da sahada. Dünya Bankası ve diğer kurumlar Pakistan’ın iklimle bağlantılı risklere karşı savunmasızlığını yeniden vurguluyor ve uzun vadeli uyum-finansman ihtiyaçlarını işaret ediyor. Benzer önceki felaketlerde (2022 gibi) olduğu üzere, hem yeniden yapılandırma hem de kısa vadeli destek paketleri gündeme gelmesi bekleniyor.
Ne bekleniyor? Kısa ve orta vadeli senaryolar
-
Kısa vadede: Gıda fiyatlarında artış, tekstil ihracatında daralma, yerinden edilmiş nüfus için insani yardım ihtiyacında artış.
-
Orta vadede: Tarım alanlarının yeniden kazandırılması, tohum/ekim desteği, altyapı onarımları ve kamu maliyesinde revizyonlar gerekecek. Uluslararası krediler ve bağışların rolü belirleyici olacak.
Uzman yorumu (kısa)
Ekonomistler, Pakistan’ın zaten kırılgan olan makroekonomik denge ve dış finansman ihtiyacının bu selle daha da zorlanacağını; çözümün kısa vadeli yardım kadar, uzun vadeli iklim uyum planları ve altyapı yatırımlarından geçtiğini belirtiyorlar.
Ekonomi
Enflasyon Raporu sonrası memur ve emekli zammı netleşiyor: “Memur %19’a, SSK/BAĞ-KUR emeklisi %13’e yaklaşabilir”
Enflasyon Raporu sonrası memur ve emekli zammı netleşiyor: “Memur %19’a, SSK/BAĞ-KUR emeklisi %13’e yaklaşabilir”
07 Kasım 2025 — 16:30 (İstanbul) · Okuma süresi: 3 dk
Merkez Bankası’nın 7 Kasım 2025 tarihli Enflasyon Raporunda yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 31–33 aralığına (merkez değer yaklaşık %32) yükseltildi. Bu revize tahmin, memur ve emekli maaşlarının Ocak 2026 zammı beklentilerini değiştirdi: toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkının birleşimi memurlar için toplam yaklaşık %19 seviyesini, SSK/BAĞ-KUR emeklileri içinse yaklaşık %13 civarını işaret ediyor.

Haberin püf noktası — kısa ve net
-
TCMB 2025 yıl sonu enflasyonunu %31–33 aralığında tahmin etti (merkez yaklaşık %32).
-
Toplu sözleşme kapsamında memurlara 2026 ilk 6 ayı için %11 zam öngörüldü; bunun üzerine yılın ikinci yarısı enflasyon farkı eklenecek. (Toplu sözleşme kararı Resmî Gazete’de yayımlandı.)
-
TCMB tahminleriyle piyasa hesaplamaları memurlar için enflasyon farkı ≈ %7,5 ve toplu sözleşmeyle birlikte toplam ≈ %19,3 (örnek hesap).
-
SSK/BAĞ-KUR emeklilerinin Ocak zammı (6 aylık TÜFE) TCMB tahminine göre yaklaşık %13,1 olarak hesaplanıyor; şu ana kadar garanti edilen 4 aylık artış ise %10,25 seviyesindeydi — kasım-aralık verileriyle oran kesinleşecek
Nasıl hesaplanıyor? (Kısa yöntem)
-
Memurlar (ve memur emeklileri): Toplu sözleşme zammı (sözleşmede belirtilen sabit oran) + altı aylık enflasyonun toplu sözleşme oranını aşan kısmı (enflasyon farkı). Bu mekanizma Resmî Gazete düzenlemeleriyle yürürlükte.
-
SSK / BAĞ-KUR emeklileri: Temmuz-Aralık dönemi TÜFE artışı ocak ayında maaşlara doğrudan yansır. Yıl sonu enflasyon tahmini yükselirse (ör. %32) bu artışın rakamsal beklentisi de yükselir.
Örnek hesap (TCMB %32 tahmini baz alındığında — kaynaklara dayalı, gösterim amaçlı)
-
Memur: Toplu sözleşme: %11 (2026 ilk 6 ay) + hesaplanan enflasyon farkı ≈ %7,56 → Toplam ≈ %19,39. (Hesaplamada TCMB’nin 2. yarı enflasyon beklentisi kullanıldı.)
-
SSK / BAĞ-KUR emekli: Temmuz-Aralık TÜFE artışı sonucunda ocak ayında yaklaşık %13,10 (TCMB %32 senaryosuna göre). Şu ana kadar açıklanan 4 aylık verilerle garanti olan artış %10,25 seviyesinde; kasım-aralık verileri orana son şeklini verecek.
Not: Hesaplamalar farklı haber kaynaklarında piyasa senaryolarına göre yapılmış örneklerdir. Net ve kesin oranlar, TÜİK’in Kasım ve Aralık TÜFE verileri yayımlandıktan sonra kesinleşece
Kim ne kadar kazanabilir? (Örnek tablo — yaklaşık)
-
En düşük memur (örnek kaynak bazlı hesap): ~50.503 TL → zam sonrası ~58.867 TL (örnek hesaplamalar haber kaynaklarında yer aldı).
-
En düşük emekli (SSK/BAĞ-KUR örneği): ~16.881 TL → %10,25 artışla ~18.611 TL; TCMB %32 senaryosunda oran daha yüksek (~%13 civarı).
(Bu rakamlar haber kaynaklarının örnek tablolarından türetilmiştir; kişiye özel net hesaplama için çalışılan dönemdeki TÜFE verileri ve maaş dilimi gereklidir.)
Ne değişirse tablo bozulur?
-
Kasım ve Aralık enflasyon verileri: TÜİK’in son iki ay verisi zam oranını doğrudan etkiler.
-
TCMB yeni revize: Merkez Bankası tahmini sabit kalmazsa, piyasa hesapları da değişir.
Son söz — neye dikkat etmeli?
-
Bugünkü açıklamalar hesaplama senaryolarıdır; kesin oran TÜİK’in Kasım-Aralık verileri ve Resmî Gazete/SGK duyurularıyla netleşecektir.
-
Kamu çalışanları toplu sözleşme haklarına ve enflasyon farkına bakmalı; emekliler ise Ocak zammını beklemeli. Resmi açıklamalar geldiğinde FatihDoganMedya olarak anında tabloyu güncelleyeceğiz.
Ekonomi
Motorine zam geldi — İşte 7 Kasım 2025 yeni fiyatlar
Motorine zam geldi — İşte 7 Kasım 2025 yeni fiyatlar
FatihDoganMedya • 07 Kasım 2025, 11:30 (TSİ) • Okuma süresi: 3 dakika
Bu gece yarısından itibaren pompaya yansıyan düzenlemeyle motorinin litre fiyatına ortalama 2,07–2,11 TL arasında zam yapıldı. Yeni tarife ile büyük şehirlerde motorin fiyatları artık 57–59 TL bandında, bazı illerde ise 60 TL’yi geçti.

Yeni zam ne kadar, hangi tarihten itibaren geçerli?
Enerji şirketlerinin güncel listelemelerine göre motorin litre fiyatına yapılan zam 7 Kasım 2025 Cuma günü (bu gece yarısından itibaren) pompaya yansıtıldı; zam tutarı haber kaynaklarına göre ortalama 2,07–2,11 TL aralığında bildirildi.
Örnek pompa fiyatları (7 Kasım 2025 itibarıyla)
-
İstanbul (Avrupa yakası) — Motorin: 57,58 TL (benzin örnek: 53,7 TL).
-
Ankara — Motorin: ~58,6 TL civarı.
-
İzmir — Motorin: ~58,9 TL civarı.
-
Bazı doğu illeri — Tabelalarda 60 TL ve üzeri görüldü (Bingöl, Bitlis, Elazığ, Hakkari gibi illerde 60 TL’yi geçen pompalar bildirildi).
Not: İstasyonlar arasında lokal farklılıklar (vergiler, dağıtım maliyeti, bayi marjları) nedeniyle litre fiyatları şehir ve istasyon bazında değişiklik gösterebilir.
Zam neden geldi? (Kısa analiz)
Sektör kaynakları ve ekonomi haberleri, zammın arkasında küresel petrol fiyatlarındaki yükseliş, brent ham petrol fiyatındaki değişimler ile döviz kurundaki dalgalanmaların birleşiminin olduğunu belirtiyor. Bu gelişmeler, rafineri ve dağıtım maliyetlerine doğrudan yansıyor; sonuç olarak pompaya zam olarak yansıtıldı.
Tüketiciye etkisi ve piyasa tepkisi
-
Nakliye maliyetleri yükseleceği için lojistik ve tedarik zincirinde ek maliyet baskısı oluşabilir.
-
Çiftçi ve ağır vasıta işletmeleri için akaryakıt giderleri artacağından, taşıma maliyetlerine bağlı ürün fiyatlarında dolaylı etkiler görülebilir.
-
Bazı illerde pompa fiyatlarının 60 TL üzerine çıkması, bölgesel tüketici tepkisini hızlandırabilir.
Vatandaş ne yapabilir? (Pratik notlar)
-
Araca dolum öncesi istasyon fiyatlarını karşılaştırmak, yakıt tasarrufu sağlayan sürüş teknikleri uygulamak ve mümkünse toplu taşımaya yönelmek kısa vadede maliyeti düşürebilir.
-
Kurumsal alımlar için akaryakıt kartı sağlayıcıları ve bayi kampanyalarını takip etmek fayda sağlayabilir.
Ekonomi
500 bin sosyal konut projesine TC KİMLİK NUMARASI şartı: İşte başvuru yapabilecek kişiler
500 bin sosyal konut projesine TC KİMLİK NUMARASI şartı: İşte başvuru yapabilecek kişiler
Tarih: 6 Kasım 2025 │ Saat: 09:00 │ Okuma süresi: ~3 dakika 506 kelime
ANKARA — Cumhurbaşkanlığı tarafından ilan edilen ve TOKİ (Toplu Konut İdaresi) tarafından yürütülecek “500 Bin Sosyal Konut” kampanyasında başvuru usulleri netleşti. Başvuruların kampanyanın ilk günlerinde TC kimlik numarasının son rakamına göre kabul edileceği; yoğunluğun azalması amacıyla ilk bazı günlerin rakama göre ayrılacağı, devamında ise sisteme tüm vatandaşların erişebileceği bildirildi.
Başvuru takvimi ve ilk uygulama
Resmi takvime göre başvurular 10 Kasım 2025’te başlayıp 19 Aralık 2025’te sona erecek. Kampanyanın ilk 5 günü başvurular «TC kimlik numarasının son rakamı» esasına göre günlere dağıtılacak; bu uygulamanın ardından kayıt sistemi tüm vatandaşlara açık hale getirilecek. Başvuru tarihleri ve uygulama takvimi TOKİ duyurularında yer aldı.
Kimler başvuru yapabilecek? (Özet)
Resmi açıklamalar ve başvuru bilgilendirme formuna göre temel şartlar şu şekilde:
-
18 yaşını doldurmuş olmak.
-
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak (bazı kaynaklarda uzun süreli vatandaşlık şartları ile ilgili düzenlemeler de yer alıyor).
-
Başvuru sahibinin, eşi veya velayeti altındaki çocuklarının üzerinde tapu kaydı bulunmaması.
-
Hane halkı aylık net gelirinin TOKİ tarafından belirlenen üst sınırları aşmaması (İstanbul ve diğer iller için farklı limitler uygulanacak). Şehit aileleri ile terör/harp ve vazife malulleri bazı gelir şartlarından muaf.
İkamet ve yerleşim şartları
Projenin yapıldığı yere göre ikamet koşulları değişiyor: İl merkezindeki projeler için başvuru sahibinin proje il merkezinde en az 1 yıl ikamet ediyor olması; ilçe ve belde projelerinde de en az 1 yıllık ikamet koşulu aranıyor. Deprem bölgesi illeri ve özel kategorilerde (ör. şehit aileleri) farklı süre koşulları uygulanabiliyor; ayrıntılar başvuru rehberinde açıklandı.
Başvuru kanalları ve süreç
Başvurular e-Devlet üzerinden online olarak veya Ziraat Bankası, Halkbank ve Emlak Katılım Bankası şubeleri aracılığıyla yapılabilecek. Başvuru esnasında istenen belgeler, başvuru ücreti ve peşinat oranları TOKİ’nin resmi belgelerinde yer alıyor — başvurmadan önce bu belgelerin dikkatle incelenmesi gerekiyor
Hak sahibi belirleme ve teslim takvimi
Hak sahipleri kurayla belirlenecek; kura dışı öncelikler ve kontenjan dağılımına ilişkin detay kurallar resmi metinlerde açıklanacak. İnşaat, ihale ve teslim süreçleri takvime bağlı olarak ilerleyecek; resmi duyurulara göre ilk konut teslimlerinin 2027 başlarından itibaren kademeli olarak başlaması hedefleniyor.
Vatandaşlara kısa hatırlatmalar
-
Başvuru yapmadan önce TOKİ’nin resmi internet sitesi ve e-Devlet duyurularını takip edi
-
İlk günlerde uygulanacak TC kimlik son rakamı takvimi nedeniyle hangi gün başvurabileceğinizi önceden kontrol edin.
-
Tapu kaydı ve gelir beyanı gibi belgeleri eksiksiz hazırlayın; eksik belge başvurunuzu riske atabilir.
Kaynaklar (önemli resmi / basın duyuruları): TOKİ başvuru rehberi ve e-Devlet bilgilendirmeleri; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı duyuruları; haber ajansları ve büyük gazetelerin TOKİ tanıtım haberleri.
-
Teknoloji1 hafta önceABD Hazine Bakanı Scott Bessent: “Çin, TikTok transfer anlaşmasını onayladı” — Anlaşma haftalar/aylar içinde ilerleyebilir
-
Teknoloji7 gün önceKaliforniya’lı Reflect Orbital’ın “Geceleri Güneş Işığı Satma” Projesi Tartışma Yarattı: “Korkunç ve Ürkütücü” İddiaları
-
Magazin1 hafta önceSoykırımı dünyaya gösteren fotoğrafçıya büyük ödül
-
Son Dakika5 gün önceTürkiye-Ermenistan sınırında 4,2 büyüklüğünde deprem
-
Magazin5 gün önceTürk Hava Yolları Reha Muhtar’ı kara listeye aldı
-
Ekonomi1 hafta önceMerkez Bankası, Papara Elektronik Para A.Ş.’nin faaliyet iznini iptal etti
-
Magazin1 hafta önce“Güller ve Günahlar” setinde kriz: Çalışanlar ücretlerini alamadı, çekimler durdu
-
Son Dakika1 hafta önceSON DAKİKA — “İstanbul Senin” soruşturmasında 4 kişi tutuklandı
