Pakistan’daki seller tarlaları, fabrikaları ve mali planları vurdu

Pakistan’daki seller tarlaları, fabrikaları ve mali planları vurdu — FatihdoğanMedya Haber Merkezi

Tarih: 23 Eylül 2025
Saat: 12:00 
Okuma süresi: Yaklaşık 4 dakika

Ağır muson yağmurları ve nehir taşkınları Pakistan’ın özellikle Punjab ve Sindh eyaletlerinde milyonlarca dönüm tarım arazisini, ana sanayi merkezlerini ve ülke bütçe/ekonomi planlarını olumsuz etkiledi. Yetkililer ve uluslararası kuruluşlar acil insani yardım çağrısı yaparken, makroekonomik etkiler IMF incelemesini gündeme getirdi.

Selin kapsamı ve tarımsal zarar

Son haftalardaki yoğun yağışlar ve bazı bölgelerde su bırakma uygulamaları sonucu yaklaşık 1,8 milyon dönüm (hektar cinsinden ifade edilen alanla ilgili resmi haritalarda değişiklikler olabilir) tarım arazisi su altında kaldı; bu, pirinç, pamuk ve mısır gibi başlıca ürünlerde ciddi kayıplara yol açtı. Yerel çiftçi temsilcileri ve saha raporlarına göre pirinç üretiminin yaklaşık %50’si, pamuk ve mısırda %60 civarında bir zarar tespit edildi — toplam kayıplar birkaç milyar dolarla değerlendiriliyor.

Bu hasar, ekili sezonun kritik döneminde geldi; birçok bölgede sebze ve meyve mahsulleri neredeyse yok olurken, buğday ekimi için toprak hazırlığı zorlaştı. ReliefWeb ve yerel tarım raporları kısa vadede gıda arzı ve fiyatlarında baskı bekliyor.

A flood-affected villager stands outside his partially submerged house, after heavy rain showers induced a rise in the water level of river Sutlej in Kasur district, Punjab province on September 3, 2025. Nearly half a million people have been displaced by flooding in eastern Pakistan after days of heavy rain swelled rivers, relief officials said, as they carried out a massive rescue operation. (Photo by Farooq NAEEM / AFP) (Photo by FAROOQ NAEEM/AFP via Getty Images)

Sanayi ve ihracat merkezlerine etkisi

Tarımın yanı sıra sanayi merkezleri de selden etkilendi. Özellikle Sialkot ve çevresindeki tekstil/deri üretimi gibi ihracata dayalı tesisler pamuk sıkıntısı ve tesis hasarıyla karşı karşıya kaldı; tedarik zincirindeki aksama hem iç piyasada hem de dış satımda baskı oluşturuyor. Uzmanlar pamuk açığının tekstil sektörü üzerinde dalgalı bir etki yaratabileceğini belirtiyor.

İnsanî maliyet ve yerinden edilmeler

Sel felaketi yüzünden on binlerce ev zarar gördü; resmi ve saha raporlarına göre milyonlarca insan doğrudan veya dolaylı şekilde etkilendi, yüz binlerce kişi tahliye edildi ya da barınma ve temel hizmetler açısından acil yardıma muhtaç durumda. Sağlık uzmanları su kaynaklı hastalıklar ve kolera riskine dikkat çekiyor; yardım kuruluşları acil su, hijyen ve sağlık desteği çağrısı yapıyor.

Ekonomik ve bütçesel etkiler — IMF gündemde

Hükümet yetkilileri ve uluslararası mali kuruluşlar, selin FY26 (mali yıl 2025-26) bütçe hedefleri ve IMF ile yürütülen programlar üzerindeki etkilerini değerlendiriyor. İlk tahminler selin cari açık ve bütçe dengesine milyarlarca dolar ek yük getirebileceğini gösteriyor; IMF’nin ilgili değerlendirmeleri ve bütçe revizyonu olası adımlar arasında. Reuters ve ekonomik analizler, kısa vadede büyüme hedeflerinin revize edilmesinin konuşulduğunu aktarıyor. Reuters+1

Hükümet ve uluslararası yanıt

Hükümet acil yardım ve hasar tespit ekiplerini devreye soktu; uluslararası yardım kuruluşları da sahada. Dünya Bankası ve diğer kurumlar Pakistan’ın iklimle bağlantılı risklere karşı savunmasızlığını yeniden vurguluyor ve uzun vadeli uyum-finansman ihtiyaçlarını işaret ediyor. Benzer önceki felaketlerde (2022 gibi) olduğu üzere, hem yeniden yapılandırma hem de kısa vadeli destek paketleri gündeme gelmesi bekleniyor.

Ne bekleniyor? Kısa ve orta vadeli senaryolar

• Kısa vadede: Gıda fiyatlarında artış, tekstil ihracatında daralma, yerinden edilmiş nüfus için insani yardım ihtiyacında artış.

• Orta vadede: Tarım alanlarının yeniden kazandırılması, tohum/ekim desteği, altyapı onarımları ve kamu maliyesinde revizyonlar gerekecek. Uluslararası krediler ve bağışların rolü belirleyici olacak.

Uzman yorumu (kısa)

Ekonomistler, Pakistan’ın zaten kırılgan olan makroekonomik denge ve dış finansman ihtiyacının bu selle daha da zorlanacağını; çözümün kısa vadeli yardım kadar, uzun vadeli iklim uyum planları ve altyapı yatırımlarından geçtiğini belirtiyorlar.