Sağlık
Nöroloji Uzmanı uyarıyor: Ağır Covid-19 geçirenler risk altında

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Necioğlu Örken, Covid-19’un beyni nasıl etkilediğini şöyle açıklıyor;
“Bazı insanlar için bu etkiler hafif ve kısa ömürlü olabiliyor, ancak diğerleri için de bilişsel bozulma yaratan kalıcı sorunlar ortaya çıkartabiliyor. Bunun neden olabileceğine baktığımız zaman önümüzde bazı ipuçları var. Bu enfeksiyon ile nörodejenerasyon arasında biyolojik bir etkileşim var. Çünkü bu enfeksiyonu geçirenlerde nörodejeneratif biyo belirteçlerin seviyeleri, böyle bir hastalıkları olmamasına rağmen, enfeksiyonun ardından yükseliş gösteriyorlar. Ayrıca birtakım bağışıklık tepkileri aracılığıyla da santral sinir sistemine zarar vereceği düşünülüyor. Biliyorsunuz, daha önce İngiltere beyin biyo-bankasından elde edilen verilerde hem limbik hem de koku alma yollarında beyin hacminde küçülme gösterilmişti otopsilerde. Dolayısıyla bu koku alma bozukluğu ve bilişin etkilenmesi aynı sendromik spektrumda olabilir. Şimdi bu çalışmada da dünyada birkaç ülkeden hasta alınıyor. İşte Arjantin, Kanada, Şili, Yunanistan, Hindistan, İtalya, Rusya ve İngiltere’den ağırlıklı olarak aşağı yukarı 3537 kişilik bir grup. Bunun 2105’i enfekte, 1432 de enfekte olmayan, yani kontrol olarak alınan grup. Bu kişilere mental olarak bazı testler uygulandığında, genç ve orta yaşlı erişkinlerde hafif dikkat odaklanma bozukluğunu işaret ederken, yaşlı yetişkinlerde ise bellek, dil ve yürütme işlevlerinde bozulma olduğunu bulmuşlar. Dolayısıyla hem yaşla değişen bir bilişsel fonksiyonlarda bozulma var, hem de hastalığı ağır geçirenlerde ve koku alma bozukluğu yaşayanlarda bu bilişsel bozukluk daha fazla. Dolayısıyla Covid 19’un özellikle yaşlı yetişkinlerde beyin üzerinde derin ve kalıcı bir etki yaratabileceğini vurguluyor bu çalışma. Yani genç erişkinlerde daha seçici, daha dikkat üzerinde bir bozulma. Ama yaşlılarda, yani 59 yaş üzerindeki kimselerde hafif orta şiddette bunama ile erken Alzheimer hastalığından ayırt edilemeyecek bellek, dil ve yürütücü işlev bozuklukları görülüyor.”
Sağlık
Beyin Sisi: Çözüm magnezyumda mı?

MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ RİSKİ ARTIRIYOR MU?
Beyin sağlığı açısından kritik bir mineral olan magnezyum, enerji üretimi, nörotransmitter dengesi ve uyku kalitesinde rol oynuyor. Uzmanlara göre magnezyum eksikliği, zihinsel yorgunluğu tetikleyen temel faktörlerden biri. Uluslararası Moleküler Bilimler Dergisi’nde 2022 yılında yayımlanan bir inceleme, magnezyum dengesizliğinin beyinde iltihaplanma ve oksidatif stres riskini artırarak Alzheimer, Parkinson ve multipl skleroz gibi hastalıklara zemin hazırlayabileceğini ortaya koydu.
Beyindeki 300’den fazla biyokimyasal sürece katılan magnezyumun eksikliği, nöronlar arası iletişimi yavaşlatıyor. Bu da odaklanma güçlüğü, ruh hali dalgalanmaları ve hafıza sorunlarını beraberinde getiriyor.
Sağlık
Erkekler için İlk Non-Hormonal Doğum Kontrol Hapı YCT‑529 Güvenlik Testlerini Başarıyla Geçti
Açıklama: YCT‑529, erkekler için geliştirilen ilk non-hormonal doğum kontrol hapı, Faz 1 güvenlik denemelerini başarıyla tamamlayarak erkek kontraseptiflerinde devrim niteliğinde bir adım atıyor.
Giriş: Erkek Doğum Kontrolünde Çığır Açan Gelişme
Erkeklerde şu ana kadar yaygın olarak tercih edilen doğum kontrol yöntemleri prezervatif ve vazektomi ile sınırlı kaldı. Bu seçeneklerin yan etkileri veya kalıcılığı, erkeklerin aile planlamasında daha fazla sorumluluk almasını zorlaştırıyordu. Ancak, YourChoice Therapeutics öncülüğünde geliştirilen YCT‑529 adlı non‑hormonal hap, sperm üretimini geçici olarak durduran mekanizmasıyla bu dengeleri değiştirmeye aday görünüyor
YCT‑529’un Etki Mekanizması
YCT‑529, testislerdeki retinoik asit reseptör‑α proteinini bloke ederek sperm üretimini durduruyor. Bu mekanizma hormon düzeylerini etkilemediği için libido, testosteron ve diğer cinsiyet hormonu seviyelerinde anlamlı bir değişikliğe yol açmıyor
Faz 1 Deneylerinin Sonuçları
Aralık 2023’te başlayan Faz 1a denemesinde, 32–59 yaş arasındaki 16 erkek (tümü daha önce vazektomi yaptırmış) katılımcıya doz artırım protokolüyle YCT‑529 veya plasebo verildi. Katılımcılar, hapı hem tok hem aç karnına alarak ilacın biyoyararlanımını test etti. Sonuçlar, 30–180 mg aralığındaki dozların güvenli olduğunu ve ciddi yan etkilerin gözlenmediğini ortaya koydu .
Hibrit Dozlama ve Gelecek Aşamalar
Çalışmada ilacın yarılanma ömrü 51–76 saat arasında ölçüldü; bu da haftada birkaç kez doz alımına olanak tanıyabilir. Araştırmacılar, yakın zamanda 28 günlük ve 90 günlük Faz 1b/2a denemelerine geçmeyi planlıyor. Başarılı olması durumunda, önümüzdeki 3–5 yıl içinde YCT‑529 onay süreçlerini tamamlayarak piyasaya sürülebilir .
Toplumsal ve Aile Planlaması Açısından Etkisi
Erkekler için güvenli ve geri dönüşümlü bir hapın yaygınlaşması, aile planlamasında cinsiyetler arası sorumluluk paylaşımını güçlendirecek. Ayrıca, istenmeyen gebelik oranlarının düşürülmesine katkıda bulunarak hem bireylerin hem de toplumun refahını artırma potansiyeli taşıy.
Yayın Tarihi: 29 Temmuz 2025
Yazar: [FATİH DOGAN ]
Sağlık
Organları alınırken gözlerini açtı: “İnsanlara bakıyordu”

ABD’nin Kentucky eyaletinde yaşanan bir olay, ülkedeki organ bağışı sisteminin güvenliğine dair eleştirileri yeniden gündeme taşıdı.
Aşırı doz nedeniyle beyin ölümü gerçekleştiği düşünülen TJ Hoover adlı bir adam, organları alınmak üzereyken yeniden hayat belirtisi göstermeye başladı.
LEX 18 adlı yerel haber kanalının aktardığına göre, Hoover’ın kız kardeşi Donna Rhorer, geçen hafta ABD Temsilciler Meclisi’nde düzenlenen bir alt komisyon toplantısında olayı detaylarıyla anlattı.
Rhorer, Hoover’ın Ekim 2021’de organlarının alınması için ameliyathaneye götürüldüğü sırada gözlerini açtığını ve çevresine bakmaya başladığını söyledi.
“Ameliyathaneye gidiş başlar başlamaz gözleri açıldı, insanlara bakıyordu.”
45 DAKİKA SONRA AMELİYAT DURDURULDU
Yaklaşık 45 dakika sonra, Hoover ameliyathanedeyken doktorların operasyonu durdurduğu öğrenildi.
Cerrahi doku koruma uzmanı Natasha Miller, o anları şöyle anlattı:
“Çok fazla hareket ediyordu, sakin değildi.”
Miller bu olayın ardından görevinden istifa etti.
Hayatta kalan Hoover, şu anda kız kardeşiyle yaşıyor ve olayın travmatik etkileriyle, özellikle de travma sonrası stres bozukluğuyla mücadele ediyor.
CİDDİ BİR ZAAF
Organ bağışı savunucuları, bu olayın sağlık sisteminde ciddi bir zaaf olduğunu söylüyor. Özellikle “dolaşım durması sonrası bağış” uygulaması tartışmalı. Bu yöntem, ABD’de beyin ölümü gerçekleşmemiş ancak yaşam desteği çekilen hastalardan organ alınmasına olanak tanıyor.
ABD Sağlık Bakanlığı, geçen hafta ülkenin organ bağış sisteminde reform başlatılacağını duyurmuştu. Bakan Robert Kennedy Jr., yaptığı açıklamada, “Hastanelerin, hastalar yaşam belirtisi gösterirken organ alım sürecine başlamasına izin verdiğini tespit ettik. Bu kabul edilemez” dedi.
“Organ bağışı sistemi, her bireyin yaşamının kutsallığını koruyacak şekilde tamamen yeniden yapılandırılmalıdır.”
BEYİN ÖLÜMÜNE BENZEMİYORDU
TJ Hoover’ın dosyası özellikle dikkat çekici. Ameliyata hazırlık sürecine dair konuşan cerrahi koordinatör Nyckoletta Martin, “O sabah anjiyo laboratuvarına alındı, felçli ve sedasyon altındaydı. Ameliyathaneye gönderildi. Hastane personeli duruma çok şaşırdı, ‘Bu ötanaziye benziyor’ dediler” ifadelerini kullandı.
Martin ayrıca Hoover’ın dosyasını inceleyen kardiyoloğun da şaşkınlığını dile getirdiğini aktardı:
“Kardiyolog, TJ’ye neden olumsuz bir prognoz verildiğini anlamadığını, durumun beyin ölümüne benzemediğini söyledi.”
Kız kardeş Donna Rhorer’a göre TJ’nin yaşadığı olay, sistemde ciddi bir değişiklik yapılması gerektiğinin göstergesi:
“TJ hayatı için savaşabildi ve hâlâ hayatta. Ama birçok kişi bu şansı bulamadı.”
SORUMLULAR SAVUNMADA
Söz konusu organ bağışıyla ilgilenen Network for Hope adlı kuruluşun CEO’su Barry Massa ise eleştiriler üzerine yaptığı açıklamada, “En yüksek standartlara bağlıyız ve bu kutsal görevi yerine getirirken sürekli gelişmek için çalışıyoruz” dedi.
“Amacımıza sadık kalacak ve halkın güvenini kazanmaya devam edeceğiz.”
-
Gündem2 gün önce
MOSSAD İddiası ve Bursa Yangınında Sabotaj Şüphesi: Gerçek Ne?
-
Gündem1 hafta önce
Sivas’ta Feci Kaza: Yolcu Otobüsü Dağın Yamacına Çarptı, 3 Ölü – 24 Yaralı
-
Politika1 hafta önce
Ahmed Şara’ya 7 Ayda 3 Suikast Girişimi: Her Defasında Türk İstihbaratı Devredeydi
-
Gündem1 hafta önce
Ümraniye’de Özel Menzilli Havalı Tüfek Cinayeti: Mobilya Ustası 142 Metre Uzaklıktan Vurularak Hayatını Kaybetti
-
Gündem1 hafta önce
Kocaeli’de Kan Donduran Cinayet: “Sen Beni Aldatıyorsun” Diyen Eşi Tüfekle Vurdu – İlk İfadesi Ortaya Çıktı
-
Gündem1 hafta önce
Etçil Dev Çekirge Şaşırtıyor: Batman’da 20 cm’lik “Etcanavarı” Görüntülendi
-
Gündem1 hafta önce
Uşak’ta Orman Yangınına 6 Helikopter ve 128 Personelle Müdahale Sürüyor
-
Ekonomi1 hafta önce
WSJ: Türkiye, IDEF 2025’te 5,6 Milyar Dolarlık Eurofighter Typhoon Ön Anlaşmasını Duyurabilir