Türk savunma sanayisinden tarihi başarı: HÜRJET, İspanya yolcusu

29 Aralık 2025 Pazartesi – Okuma Süresi: 3 DAKİKA 23:35

Türkiye’nin ilk milli jet eğitim uçağı HÜRJET, İspanya’ya yapılacak ihracat için tarihi bir anlaşmaya imza attı. 30 adetlik filo için varılan mutabakat, Türk savunma sanayisinin en büyük havacılık ihracatlarından biri olma özelliği taşıyor.

2.6 Milyar Euro’luk Tarihi Anlaşma

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen HÜRJET, Avrupa pazarına açılıyor. İspanya Savunma Bakanlığı ile TUSAŞ-AIRBUS ortaklığı arasında imzalanan sözleşme ile İspanya Hava ve Uzay Kuvvetleri’ne 30 adet HÜRJET teslim edilecek. Anlaşmanın toplam değeri 2.6 milyar Euro olarak açıklandı.

Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “HÜRJET 30 adetlik ihracat paketiyle İspanya Hava ve Uzay Kuvvetleri tarafından resmen tercih edilerek Türk savunma sanayisi adına tarihi bir ihracat başarısına imza attı” ifadelerini kullandı.

Teslimat Takvimi ve İhracat Paketinin Detayları

· Teslimat Tarihleri: HÜRJET’lerin teslimatına 2028 yılının son çeyreğinde başlanması planlanıyor. Filo, 2036 yılına kadar tamamlanacak.
· Üretim Yeri: Tüm uçaklar, TUSAŞ tesislerinde milli imkanlarla üretilecek.
· Kapsamlı Paket: Anlaşma, sadece uçak satışını değil, ileri seviye pilot eğitim mimarisini, yer tabanlı simülasyon sistemlerini, bakım-idame altyapısını ve uzun vadeli operasyonel desteği içeren entegre bir çözümü kapsıyor.

NATO Üyesi Bir Ülkeden Güçlü Güven Oyusu

HÜRJET’in bir NATO ve Avrupa Birliği ülkesi olan İspanya tarafından seçilmesi, Türk savunma sanayisinin uluslararası arenada ulaştığı güvenilirliğin ve yetkinliğin en somut göstergelerinden biri olarak yorumlanıyor.

Haluk Görgün, bu başarının altını çizerek, “Milli imkanlarla tasarlanan ve üretilen bir jet eğitim uçağının, Avrupa ve NATO üyesi bir ülkenin envanterine girecek olması savunma sanayiimizin tasarım, üretim, sistem entegrasyonu, sertifikasyon ve sürdürülebilirlik alanlarında ulaştığı seviyeyi açık biçimde ortaya koymaktadır” dedi.

Savunma Sanayiinde İhracatın Yeni Eşiği

Bu anlaşma, Türkiye’nin yüksek teknoloji ürünü savunma sistemleri ihracatında nitelik ve ölçek bakımından yeni bir eşiğe ulaştığını gösteriyor. HÜRJET, Türkiye’nin hava platformları alanında küresel pazarda söz sahibi bir aktör haline geldiğinin de kanıtı.

TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu da İspanya’nın Entegre Gelişmiş Uçuş Eğitim Sistemi kapsamında HÜRJET’i tercih etmesinin, savunma sanayisinde kat edilen mesafeyi ortaya koyduğunu belirterek, emeği geçen tüm ekibe teşekkür etti.

Suriye’de Tarihi Para Reformu: Yeni Banknotlar Tedavülde-Suriye yeni paralarını tanıttı

Haber Tarihi: 28 Aralık 2025 | Son Güncelleme: 29Aralık 2025 | 21:00   Okuma Süresi: 3 dk

Para Tarihinde Yeni Sayfa: İki Sıfır Atılan Yeni Suriye Lirası Piyasada

Suriye, uzun yıllardır devam eden ekonomik krizin ardından tarihi bir para reformuna imza attı. Suriye Merkez Bankası Başkanı Abdulkadir Husri, başkent Şam’da düzenlediği basın toplantısıyla, iki sıfır atılarak basılan yeni banknotların tedavüle girdiğini resmen açıkladı. Bu hamle, ülkenin ekonomik istikrar arayışında kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Husri, bu değişikliğin salt şekli bir adım olmadığını, ulusal kurumlara güveni pekiştirmeyi ve sürdürülebilir ekonomik istikrarı hedefleyen kapsamlı bir stratejinin temel aşaması olduğunu vurguladı.

Yeni dönemin teknik detayları ise şöyle:

· Yeni Değer: 100 eski Suriye lirası, 1 yeni Suriye lirası olarak kabul edilecek.
· Geçiş Süreci: Eski ve yeni banknotlar 90 gün boyunca birlikte tedavülde olacak. Bu sürenin gerek görülmesi halinde uzatılabileceği belirtildi.
· Ücretsiz Değişim: Vatandaşların ellerindeki eski paraları yeni parayla değiştirme işlemlerinde hiçbir komisyon, ücret veya vergi alınmayacak.
· Banka Hesapları: 2026 yılından itibaren tüm banka hesapları ve mali işlemler yeni Suriye lirası üzerinden tutulacak.
· Kamu ve Özel Sektör Zorunluluğu: Husri, kamu kurumları ve özel sektörün fiyat, maaş, ücret ve finansal yükümlülüklerini bu yeni standarda uyarlama zorunluluğu bulunduğunu açıkladı.

Kur Takibi: Döviz kurlarına ilişkin resmi bültenler, geçiş süreci boyunca hem eski hem de yeni para birimi üzerinden yayımlanacak.

Krizden Reforma: Paranın Arkasındaki Hikaye

Suriye lirası, 2011’de başlayan iç savaşla birlikte devasa bir değer kaybı yaşadı. 2011 öncesinde 1 Amerikan doları yaklaşık 47 Suriye lirası iken, bu oran 2024-2025 döneminde 11.000 ile 14.000 lira seviyelerine kadar gerilemişti. Uzun yıllar süren çatışmalar, ekonomik yaptırımlar ve üretimdeki düşüş, enflasyonu hiperenflasyon seviyelerine çıkardı ve paranın satın alma gücünü büyük ölçüde aşındırdı.

Merkez Bankası Başkanı Husri, yeni para biriminin “kurtuluştan sonraki mali egemenliğin bir sembolü” olduğunu ve istikrara doğru atılmış sağlam bir adımı temsil ettiğini ifade etmişti. Bu reform, uluslararası firmalarla iş birliği içinde, sahteciliği önlemek ve ödeme sistemlerini geliştirmek amacıyla hayata geçiriliyor.

Üretim ve Kimlik Vurgusu: Yeni Banknotların Tasarımı

Yeni banknotlar, sadece sayısal bir değişiklikten ibaret değil. Altı farklı kupürde basılan paraların tasarımında, ülkenin ekonomisinde ve kültüründe önemli yeri olan tarım ürünleri ve semboller öne çıkıyor.

· 10 Suriye Lirası: Şam gülü
· 25 Suriye Lirası: Karadut
· 50 Suriye Lirası: Turunçgiller
· 100 Suriye Lirası: Pamuk
· 200 Suriye Lirası: Zeytin
· 500 Suriye Lirası: Başak

Banknotlarda ayrıca, İslam sanatında ve tarihte önemli bir yere sahip olan, Emevi Camii süslemelerinde de görülen sekiz köşeli yıldız figürü kullanıldı. Bu tasarımlar, ülkenin tarımsal potansiyeline ve tarihsel kimliğine yapılan bir vurgu olarak yorumlanıyor.

Ekonomistler ve Bölge Ne Diyor?

Para reformunun başarısı, uygulamanın şeffaflığına, halkın güvenine ve en önemlisi, ülkedeki genel ekonomik ve siyasi istikrarın tesis edilmesine bağlı görünüyor. Uzmanlar, sadece sıfır atmakla enflasyonun durdurulamayacağını, üretim, yatırım ve uluslararası ticaretin canlandırılması gerektiğinin altını çiziyor.

Türkiye’den bakıldığında ise Suriye’deki bu yeni dönem, ekonomik anlamda fırsatlar olarak algılanıyor. Özellikle Bursa gibi sanayi merkezlerinden iş dünyası temsilcileri, Suriye’de yeniden yapılanma ve kalkınma sürecinin hız kazanmasıyla birlikte ortak yatırım ve ticaret fırsatlarının doğabileceğini ifade ediyor.

Güncel kur bilgisine göre, 1 Türk lirası yaklaşık 2.60 yeni Suriye lirası karşılık geliyor.

Sivil Havacılıkta Cezalar Rekor Seviyede: Uçağa Lazer Tutana 164 Bin, Sigaraya 24 Bin Lira Ceza

Haber Tarihi: 29 Aralık 2025 |  Okuma Süresi: 3 dakika| 09:30

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), uçuş güvenliğini tehlikeye atan ihlallere yönelik caydırıcılığı artırmak amacıyla 2026 yılında uygulanacak idari para cezalarını belirledi. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre, özellikle uçağa lazer tutma gibi hayati risk taşıyan ihlallere getirilen 164 bin 613 liralık ceza dikkat çekerken, uçakta sigara içmenin cezası da 24 bin 681 liraya yükseldi.

Yeniden değerleme oranına (yüzde 25.49) göre güncellenen cezalar, 1 Ocak 2026 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek. Düzenleme, yalnızca yolcuları değil, pilotları, havacılık işletmelerini ve insansız hava aracı (İHA/drone) kullanıcılarını da kapsıyor.

2026 Yılında Geçerli Olacak Önemli Cezalar

Aşağıda, yolcu ve sektör çalışanlarını en çok ilgilendiren ihlallerin yeni ceza tutarları listelenmiştir.

Yolcu İhlalleri

· Uçakta sigara/e-sigara kullanmak: 24.681 TL
· Kabin ekibi talimatlarına uymamak: 24.681 TL
· Güvenlik aramasına direnmek: 32.911 TL

Ciddi Güvenlik İhlalleri

· Uçağa lazer tutmak / haberleşmeye müdahale: 164.613 TL
· Pilotun uçuş güvenliğini kasıtlı riske atması: 164.613 TL
· İzinsiz veya plansız uçuş yapmak: 164.613 TL

İHA (Drone) ve Diğer İhlaller

· İzinsiz veya yasak bölgede İHA uçurmak: 98.762 TL
· Usulsüz havaalanı kartı kullanmak: 16.460 TL
· SHGM sınavlarında kopya çekmek: 24.681 TL

 Yolcular İçin “Kurallara Uymama” Bedeli Arttı

Uçak kabini içindeki düzeni bozan ve güvenliği ikinci plana atan davranışların maliyeti ciddi oranda artıyor. “Asi yolcu” olarak tabir edilen, kabin ekibinin talimatlarına uymayan, yerine oturmayan, kemerini bağlamayan veya ekibin görevini yapmasına engel olan yolcular için ceza 24 bin 681 lira olarak uygulanacak. Aynı tutar, uçak içinde sigara veya duman çıkaran elektronik sigara gibi cihaz kullananlar için de geçerli.

Havalimanı güvenlik noktalarında ise arama ve tarama işlemlerine direnen, güvenlik personelini engelleyen kişilere 32 bin 911 lira idari para cezası kesilecek.

 Uçuş Emniyetini Doğrudan Tehdit Eden İhlallere Dev Cezalar

Düzenlemenin en dikkat çekici tarafı, uçuş güvenliğini doğrudan tehlikeye atan ve potansiyel felaketlere yol açabilecek eylemlere getirilen çok yüksek cezalar.

· Lazer Tutma: Pilotların görüşünü bozarak çok ciddi kazalara sebep olabilen, hava araçlarına lazer tutma eyleminin cezası 164 bin 613 lira olacak. Uzmanlar, bu cezanın “şaka” maksatlı bile olsa bu tür davranışları engellemeyi amaçladığının altını çiziyor.
· Pilotlar ve İHA’lar: Uçuş emniyetini kasıtlı olarak riske atan pilotlara da aynı miktarda, 164 bin 613 lira ceza uygulanacak. İnsansız hava araçları (drone) için belirlenen kurallara uymayan, yasak bölgelerde uçuş yapan kişiler ise 98 bin 762 lira ile cezalandırılacak.

 Cezalardaki Tarihi Artış

Cezalardaki artış oranı, sadece enflasyon oranından ibaret değil. Örneğin, uçakta sigara içme cezası 2021 yılında 2.841 lira iken, 2025’te 19.668 liraya, 2026’da ise 24.681 liraya çıkarak son beş yılda neredeyse 9 kat artış göstermiş durumda.

Uçuş güvenliğini riske atan lazer tutma cezası da benzer bir seyir izliyor. 2021’de 2.841 lira olan ceza, 2025’te 131.176 liraya, 2026’da 164.613 liraya yükselerek çok daha caydırıcı bir seviyeye ulaştı.