Suriye’de Tarihi Para Reformu: Yeni Banknotlar Tedavülde-Suriye yeni paralarını tanıttı

Haber Tarihi: 28 Aralık 2025 | Son Güncelleme: 29Aralık 2025 | 21:00   Okuma Süresi: 3 dk

Para Tarihinde Yeni Sayfa: İki Sıfır Atılan Yeni Suriye Lirası Piyasada

Suriye, uzun yıllardır devam eden ekonomik krizin ardından tarihi bir para reformuna imza attı. Suriye Merkez Bankası Başkanı Abdulkadir Husri, başkent Şam’da düzenlediği basın toplantısıyla, iki sıfır atılarak basılan yeni banknotların tedavüle girdiğini resmen açıkladı. Bu hamle, ülkenin ekonomik istikrar arayışında kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Husri, bu değişikliğin salt şekli bir adım olmadığını, ulusal kurumlara güveni pekiştirmeyi ve sürdürülebilir ekonomik istikrarı hedefleyen kapsamlı bir stratejinin temel aşaması olduğunu vurguladı.

Yeni dönemin teknik detayları ise şöyle:

· Yeni Değer: 100 eski Suriye lirası, 1 yeni Suriye lirası olarak kabul edilecek.
· Geçiş Süreci: Eski ve yeni banknotlar 90 gün boyunca birlikte tedavülde olacak. Bu sürenin gerek görülmesi halinde uzatılabileceği belirtildi.
· Ücretsiz Değişim: Vatandaşların ellerindeki eski paraları yeni parayla değiştirme işlemlerinde hiçbir komisyon, ücret veya vergi alınmayacak.
· Banka Hesapları: 2026 yılından itibaren tüm banka hesapları ve mali işlemler yeni Suriye lirası üzerinden tutulacak.
· Kamu ve Özel Sektör Zorunluluğu: Husri, kamu kurumları ve özel sektörün fiyat, maaş, ücret ve finansal yükümlülüklerini bu yeni standarda uyarlama zorunluluğu bulunduğunu açıkladı.

Kur Takibi: Döviz kurlarına ilişkin resmi bültenler, geçiş süreci boyunca hem eski hem de yeni para birimi üzerinden yayımlanacak.

Krizden Reforma: Paranın Arkasındaki Hikaye

Suriye lirası, 2011’de başlayan iç savaşla birlikte devasa bir değer kaybı yaşadı. 2011 öncesinde 1 Amerikan doları yaklaşık 47 Suriye lirası iken, bu oran 2024-2025 döneminde 11.000 ile 14.000 lira seviyelerine kadar gerilemişti. Uzun yıllar süren çatışmalar, ekonomik yaptırımlar ve üretimdeki düşüş, enflasyonu hiperenflasyon seviyelerine çıkardı ve paranın satın alma gücünü büyük ölçüde aşındırdı.

Merkez Bankası Başkanı Husri, yeni para biriminin “kurtuluştan sonraki mali egemenliğin bir sembolü” olduğunu ve istikrara doğru atılmış sağlam bir adımı temsil ettiğini ifade etmişti. Bu reform, uluslararası firmalarla iş birliği içinde, sahteciliği önlemek ve ödeme sistemlerini geliştirmek amacıyla hayata geçiriliyor.

Üretim ve Kimlik Vurgusu: Yeni Banknotların Tasarımı

Yeni banknotlar, sadece sayısal bir değişiklikten ibaret değil. Altı farklı kupürde basılan paraların tasarımında, ülkenin ekonomisinde ve kültüründe önemli yeri olan tarım ürünleri ve semboller öne çıkıyor.

· 10 Suriye Lirası: Şam gülü
· 25 Suriye Lirası: Karadut
· 50 Suriye Lirası: Turunçgiller
· 100 Suriye Lirası: Pamuk
· 200 Suriye Lirası: Zeytin
· 500 Suriye Lirası: Başak

Banknotlarda ayrıca, İslam sanatında ve tarihte önemli bir yere sahip olan, Emevi Camii süslemelerinde de görülen sekiz köşeli yıldız figürü kullanıldı. Bu tasarımlar, ülkenin tarımsal potansiyeline ve tarihsel kimliğine yapılan bir vurgu olarak yorumlanıyor.

Ekonomistler ve Bölge Ne Diyor?

Para reformunun başarısı, uygulamanın şeffaflığına, halkın güvenine ve en önemlisi, ülkedeki genel ekonomik ve siyasi istikrarın tesis edilmesine bağlı görünüyor. Uzmanlar, sadece sıfır atmakla enflasyonun durdurulamayacağını, üretim, yatırım ve uluslararası ticaretin canlandırılması gerektiğinin altını çiziyor.

Türkiye’den bakıldığında ise Suriye’deki bu yeni dönem, ekonomik anlamda fırsatlar olarak algılanıyor. Özellikle Bursa gibi sanayi merkezlerinden iş dünyası temsilcileri, Suriye’de yeniden yapılanma ve kalkınma sürecinin hız kazanmasıyla birlikte ortak yatırım ve ticaret fırsatlarının doğabileceğini ifade ediyor.

Güncel kur bilgisine göre, 1 Türk lirası yaklaşık 2.60 yeni Suriye lirası karşılık geliyor.

Sivil Havacılıkta Cezalar Rekor Seviyede: Uçağa Lazer Tutana 164 Bin, Sigaraya 24 Bin Lira Ceza

Haber Tarihi: 29 Aralık 2025 |  Okuma Süresi: 3 dakika| 09:30

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), uçuş güvenliğini tehlikeye atan ihlallere yönelik caydırıcılığı artırmak amacıyla 2026 yılında uygulanacak idari para cezalarını belirledi. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre, özellikle uçağa lazer tutma gibi hayati risk taşıyan ihlallere getirilen 164 bin 613 liralık ceza dikkat çekerken, uçakta sigara içmenin cezası da 24 bin 681 liraya yükseldi.

Yeniden değerleme oranına (yüzde 25.49) göre güncellenen cezalar, 1 Ocak 2026 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek. Düzenleme, yalnızca yolcuları değil, pilotları, havacılık işletmelerini ve insansız hava aracı (İHA/drone) kullanıcılarını da kapsıyor.

2026 Yılında Geçerli Olacak Önemli Cezalar

Aşağıda, yolcu ve sektör çalışanlarını en çok ilgilendiren ihlallerin yeni ceza tutarları listelenmiştir.

Yolcu İhlalleri

· Uçakta sigara/e-sigara kullanmak: 24.681 TL
· Kabin ekibi talimatlarına uymamak: 24.681 TL
· Güvenlik aramasına direnmek: 32.911 TL

Ciddi Güvenlik İhlalleri

· Uçağa lazer tutmak / haberleşmeye müdahale: 164.613 TL
· Pilotun uçuş güvenliğini kasıtlı riske atması: 164.613 TL
· İzinsiz veya plansız uçuş yapmak: 164.613 TL

İHA (Drone) ve Diğer İhlaller

· İzinsiz veya yasak bölgede İHA uçurmak: 98.762 TL
· Usulsüz havaalanı kartı kullanmak: 16.460 TL
· SHGM sınavlarında kopya çekmek: 24.681 TL

 Yolcular İçin “Kurallara Uymama” Bedeli Arttı

Uçak kabini içindeki düzeni bozan ve güvenliği ikinci plana atan davranışların maliyeti ciddi oranda artıyor. “Asi yolcu” olarak tabir edilen, kabin ekibinin talimatlarına uymayan, yerine oturmayan, kemerini bağlamayan veya ekibin görevini yapmasına engel olan yolcular için ceza 24 bin 681 lira olarak uygulanacak. Aynı tutar, uçak içinde sigara veya duman çıkaran elektronik sigara gibi cihaz kullananlar için de geçerli.

Havalimanı güvenlik noktalarında ise arama ve tarama işlemlerine direnen, güvenlik personelini engelleyen kişilere 32 bin 911 lira idari para cezası kesilecek.

 Uçuş Emniyetini Doğrudan Tehdit Eden İhlallere Dev Cezalar

Düzenlemenin en dikkat çekici tarafı, uçuş güvenliğini doğrudan tehlikeye atan ve potansiyel felaketlere yol açabilecek eylemlere getirilen çok yüksek cezalar.

· Lazer Tutma: Pilotların görüşünü bozarak çok ciddi kazalara sebep olabilen, hava araçlarına lazer tutma eyleminin cezası 164 bin 613 lira olacak. Uzmanlar, bu cezanın “şaka” maksatlı bile olsa bu tür davranışları engellemeyi amaçladığının altını çiziyor.
· Pilotlar ve İHA’lar: Uçuş emniyetini kasıtlı olarak riske atan pilotlara da aynı miktarda, 164 bin 613 lira ceza uygulanacak. İnsansız hava araçları (drone) için belirlenen kurallara uymayan, yasak bölgelerde uçuş yapan kişiler ise 98 bin 762 lira ile cezalandırılacak.

 Cezalardaki Tarihi Artış

Cezalardaki artış oranı, sadece enflasyon oranından ibaret değil. Örneğin, uçakta sigara içme cezası 2021 yılında 2.841 lira iken, 2025’te 19.668 liraya, 2026’da ise 24.681 liraya çıkarak son beş yılda neredeyse 9 kat artış göstermiş durumda.

Uçuş güvenliğini riske atan lazer tutma cezası da benzer bir seyir izliyor. 2021’de 2.841 lira olan ceza, 2025’te 131.176 liraya, 2026’da 164.613 liraya yükselerek çok daha caydırıcı bir seviyeye ulaştı.

Plastik Poşet Fiyatı Yeni Yılda 1 Lira Olacak

Tarih: 28 Aralık 2025 | Son Güncelleme: 27 Aralık 2025 23:45
Okuma Süresi: 2 dk

Alışveriş poşetlerinin ücretli hale geldiği 2019’dan bu yana satış fiyatı ilk kez bu kadar yüksek oranda artıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından alınan kararla, 1 Ocak 2026’dan itibaren plastik poşetlerin adet fiyatı 1 lira olacak.

25 Kuruştan 1 Liraya: Uygulamanın Tarihçesi

Plastik kaynaklı atık kirliliğinin önüne geçmek amacıyla, plastik poşetler 1 Ocak 2019 itibarıyla ücretli hale getirilmişti. Uygulamanın başlangıcında 25 kuruş olan fiyat, yeni yılla birlikte dört katına çıkmış olacak. Bu artış, tek kullanımlık plastik poşetler yerine çok kullanımlık taşıma ekipmanlarına geçişi teşvik etmeyi ve sıfır atık hedeflerine katkı sağlamayı amaçlıyor.

Karar Nasıl Alındı?

Yeni fiyat, ilgili kamu kurumları, sektör dernekleri ve federasyon temsilcilerinin katılımıyla 12 Kasım’da düzenlenen “Ambalaj Komisyonu-Plastik Poşet Alt Komisyonu Toplantısı”nda belirlendi. Toplantıda katılımcıların görüş ve önerileri de değerlendirilerek, 2026 yılı için plastik poşetlerde uygulanacak taban ücretin vergiler dahil 1 lira olmasına karar verildi.

Çevresel Etki ve Tasarruf Boyutu

Uygulamanın başladığı 2019 yılından 2025’in ilk dokuz ayına kadar olan veriler, politikanın çevresel ve ekonomik başarısını ortaya koyuyor. Bu süreçte:

· 2 milyon 844 bin 596 ton plastik poşet kaynaklı atığın oluşumu engellendi.
· Poşet üretimi için gerekli plastik hammadde ithali önlendi.
· Yaklaşık 28 milyar lira tasarruf edildi ve 167 bin 984 ton sera gazı emisyon salımının önüne geçildi.

Bu veriler, ücretlendirme politikasının atık azaltımı ve kaynak verimliliği üzerindeki somut olumlu etkisini gözler önüne seriyor.

Tüketiciye ve Perakendeye Yansımaları

1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek yeni fiyat, hem tüketici alışkanlıklarını hem de perakende sektörünü etkileyecek. Marketler, fiyat artışını kasalarında ve fişlerde ayrı bir kalem olarak göstermeye devam edecek. Uzmanlar, bu artışın tüketicileri bez çanta, file gibi yeniden kullanılabilir alternatiflere yönlendirmede daha güçlü bir teşvik olacağı görüşünde.