Teknoloji
Çin’in yapay güneşi, yüz milyon derece ısı eşiğini aştı: Yeni aşamaya geçildi

Çin devlet televizyonu CCTV’nin haberine göre, Sıçuan eyaletinin merkezi Çıngdu şehrindeki “Huanliu-3” (HL-3) adı verilen deneysel reaktör, Güneş‘tekine benzer bir nükleer füzyon reaksiyonu başlatabilecek ısı değerlerine yaklaştı.
Araştırmacılar, reaktörün iyon ısı değerinde 117 milyon dereceye, elektron ısı değerinde ise 160 milyon dereceye ulaştığını belirtti.
Reaktörün Baş Tasarımcısı Cong Vulu, “Yaptığımız deneyde genel füzyon performansında büyük bir atılım gerçekleştirerek çifte 100 milyon derece hedefine ulaştık. Bu, Çin’in füzyon araştırmalarının yanan plazma aşamasına girdiği anlamına geliyor.” dedi.
Cong, HL-3 ile ilk kez ısıtma, kontrol ve teşhis sistemlerinin tamamen Çin’de geliştirildiği bir reaktör geliştirdiklerini vurguladı.
NÜKLEER KAYNAŞIM HALKASI
“Tokamak” adı verilen nükleer kaynaşım halkaları, yüksek ısıdaki plazmayı halka biçimli bir manyetik alanda kontrol ediyor. Hidrojen atomlarının helyuma dönüştüğü nükleer reaksiyon büyük çaplı enerji açığa çıkarıyor.
Cong ve ekibi, rekor ısı değerlerine ulaşabilmek için elektronları ısıtacak büyük mikrodalga jeneratörleri ve atom çekirdeğinin ısısını yükseltmek üzere yüksek enerjili parçacık ışınları kullandı.
Araştırmacılar, plazma çekirdeğindeki enerjiyi hapsedecek yeni bir yöntem geliştirerek ısıtma derecelerini sınırlayan istikrarsızlıkların üstesinden geldi ve aynı zamanda yüksek kesinlikte kontrol ve teşhis araçlarıyla füzyon deneyleri için yeni küresel standartlar oluşturdu.
Çin’in, “Deneysel Gelişmiş Süper İletken Tokamak” (EAST) adını verdiği bir başka plazma reaktörü bulunuyor. Anhui eyaletinin merkezi Hıfey’de kurulan EAST, daha uzun süreli plazma deneyleri için kullanılıyor.
EAST’ten daha büyük olan HL-3’ün, deney ve araştırma yanında gerçek bir nükleer füzyon reaktörü geliştirilmesi için kullanılması hedefleniyor.
Teknoloji
Hawking’in teorisi test edildi: “En güçlü fiziksel kanıt”

2015’te kütleçekim dalgalarını ilk kez doğrudan tespit eden LIGO, 10. yıl dönümünde yeni bir tarihi gözlem duyurdu. LIGO-VIRGO-KAGRA ekibi, ilk keşfe benzer bir kara delik birleşmesi saptadı.
EŞİ GÖRÜLMEMİŞ TESTLER
Bu kez, dedektörlerin son 10 yılda artan hassasiyeti sayesinde sinyal çok daha net kaydedildi ve Genel Görelilik teorisine dair eşi görülmemiş testler yapılabildi.
Araştırma, Physical Review Letters dergisinde “GW250114: Hawking’in alan yasasını ve kara deliklerin Kerr doğasını test etmek” başlığıyla yayımlandı.
Bilim insanları, birleşme sırasında yayılan kütleçekim dalgalarının frekanslarını inceleyerek, Stephen Hawking’in 1971’de öne sürdüğü kara delik alan teoremi için şimdiye kadarki en güçlü gözlemsel kanıtı elde ettiklerini açıkladı.
HAWKİNG’İN TEORİSİ NEYDİ?
Hawking, 1971 yılında kara deliklerin yüzey alanına dair bir fizik yasası önerdi:
Bir kara deliğin olay ufku (event horizon) yüzey alanı hiçbir zaman küçülemez, sadece aynı kalabilir ya da büyüyebilir. Yani, kara delikler birleştiğinde veya madde yuttuklarında toplam yüzey alanı artar, ama hiçbir durumda azalmaz.
Bu teoriye göre, kara deliklerin yüzey alanı da zamanla yalnızca artar. Bu yüzden “kara deliklerin ikinci yasası” olarak da anılır. Hawking’in bu fikri, kara deliklerin termodinamik özellikleri olduğunu ve aslında doğa yasalarıyla sıkı bir bağa sahip olduklarını ortaya koyan önemli bir dönüm noktasıdır.
Teknoloji
Twitter (X) çöktü mü, sorun mu var? 10 Eylül 2025 X hata bildirimi

Masaüstü ve mobil uygulama üzerinden sosyal medya platformu X’e (eski adıyla Twitter) giriş yapmak isteyen bazı kullanıcılar, hata ile karşılaştıklarını, trendler bölümüne erişemediklerini ve medya yüklemede hata aldıklarını belirtti.
Henüz Twitter’da erişim sorunun kaynağına ve çözümüne ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı.
Downdetector’a göre bazı kullanıcılar, Twitter hesaplarına giriş yapamadıklarını ve hata mesajları aldıklarını bildirse de genel anlamda bir erişim problemi yaşanmıyor.
Teknoloji
Twitter (X) çöktü mü, sorun mu var? 10 Eylül 2025 X hata bildirimi

Masaüstü ve mobil uygulama üzerinden sosyal medya platformu X’e (eski adıyla Twitter) giriş yapmak isteyen bazı kullanıcılar, hata ile karşılaştıklarını, trendler bölümüne erişemediklerini ve medya yüklemede hata aldıklarını belirtti.
Henüz Twitter’da erişim sorunun kaynağına ve çözümüne ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı.
Downdetector’a göre bazı kullanıcılar, Twitter hesaplarına giriş yapamadıklarını ve hata mesajları aldıklarını bildirse de genel anlamda bir erişim problemi yaşanmıyor.
-
Gündem3 gün önce
“Kafa kesme videoları” detayı kan dondurdu: Türkiye’nin konuştuğu Eren Bigül olayı — Ailenin sözleri şok etti
-
Gündem1 hafta önce
EVLİLİK YILDÖNÜMÜ KABUSA DÖNDÜ: FİTNESS EĞİTMENİ İREM KARATUTLU TIR’IN ÇARPMAĞI SONUCU İKİ BACAKLARINI KAYBETTİ
-
Teknoloji1 hafta önce
SON DAKİKA | Küresel çapta Google krizi — erişim kesintisi
-
Sanat1 hafta önce
İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası Romanya’ya gidiyor
-
Sanat1 hafta önce
Robbie Williams’ın İstanbul konserinde mekan değişti
-
Sağlık1 hafta önce
Taklit ve Tağşiş listesi güncellendi: Zayıflama çayında ilaç tespit edildi
-
Teknoloji1 hafta önce
Meta’da kaos çıktı: 14 milyar dolarlık süper zeka çatlıyor
-
Sanat1 hafta önce
Kayseri ilk kez Kültür Yolu’nda