İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve İsrail–Filistin çatışmasının güncel boyutu, uzun ve karmaşık bir tarihsel arka planın, bölgedeki politik gelişmelerin ve 7 Ekim 2023’te Hamas’ın düzenlediği büyük çaplı saldırının bir sonucudur. Özellikle Gazze Şeridi’ndeki Hamas yönetimi, 2007’den bu yana uygulanan ablukayı derinleştirerek İsrail güvenliği adına “terör sızmalarını” önleme gerekçesiyle sınırları sıkı denetim altına almıştır . 7 Ekim’de Hamas’ın gerçekleştirdiği ve 1.200’den fazla İsraillinin ölümüne, yüzlerce rehineye yol açan saldırının ardından İsrail, Hamas’ı etkisiz hâle getirme, rehineleri kurtarma ve gelecekte benzer tehditleri bertaraf etme amacıyla Gazze’ye yönelik kapsamlı bir askeri harekât başlatmıştır . Aşağıda hem tarihsel hem de güncel boyutlarıyla bu dinamiklerin ayrıntılarına yer verilmiştir.

Tarihsel Arka Plan

Osmanlı’dan Mandaya, 1948’e

• Birinci Dünya Savaşı sonrası Osmanlı kontrolünden çıkan Filistin, 1920’de Birleşik Krallık’in mandası altına girmiştir. 1947’de BM’in iki devletli çözüm önerisinin kabul edilmesiyle, 14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti ilan edilmiş; Arap devletleri bu kararı reddederek İsrail’e savaş açmıştır .

1967 Altı Gün Savaşı ve İşgaller

• Haziran 1967’de patlak veren Altı Gün Savaşı’nda, İsrail Mısır, Suriye ve Ürdün’e karşı hızlı bir zafer kazanarak Gazze Şeridi’ni, Batı Şeria’yı ve Doğu Kudüs’ü işgal etmiştir. Bu işgal, Filistinliler için göç ve yerinden edilmeyi artırmış; bölgedeki gerilimin temelini oluşturmuştur.

• 

Gazze’ye Özgü Dinamikler

Hamas’ın Kontrolü ve Abluka (2007–günümüz)

• Hamas, 2006 seçimlerini takip eden iç kavgada 2007’de Gazze’yi fiilen ele geçirmiştir. Bunun ardından İsrail ve Mısır, “terör unsurlarının sızmasını önleme” gerekçesiyle kara, deniz ve hava abluka rejimi kurmuştur .

• Abluka, insani yardım malzemelerini, temel ilaç ve yakıtı dahi sık sık engellemiş; Gazze nüfusunun %64’ü gıda güvensizliği riski altında kalmıştır .

Roket Saldırıları ve Karşılıklı Körfez

• Abluka döneminde Gazze’den İsrail’e düzenlenen roket saldırıları artmış, İsrail de buna hava ve kara operasyonlarıyla yanıt vermiştir. 2008–09, 2012, 2014 ve 2021 yıllarında kısa süreli yoğun çatışma dalgaları yaşanmıştır .

• 

7 Ekim 2023: Anlık Tetikleyici

• Hamas’ın Operasyonu “El-Aksa Sel’i”: Hamas lideri Muhammed Deif’in savaş sebebi olarak gösterdiği gerekçeler arasında İsrail’in işgal, abluka, El-Aksa’ya yönelik kısıtlamalar ve Batı Şeria’daki ağır güvenlik politikaları yer almıştır .

• 7 Ekim’de düzenlenen saldırıda 1.200’den fazla İsrailli katledilmiş, 240’a yakın kişi rehin alınmıştır. Saldırı, İsrail’i “savaş hâline” sokarak Gazze’ye büyük çaplı askeri harekât başlatmasına yol açmıştır .

İsrail’in Hedef ve Yöntemleri

Askeri ve Stratejik Hedefler

• İsrail Hükûmeti’nin resmî açıklamasına göre operasyonun amaçları, Hamas’ın askeri kapasitesini “temelden çökertmek”, rehineleri kurtarmak ve Gazze’den gelecek yeni saldırıları önlemek olarak belirlenmiştir.

Uygulanan Taktikler

• Hava ve Topçu Saldırıları: Operasyon başlangıcında yoğun hava bombardımanı düzenlenmiş, ardından kara birlikleri sızma harekâtına geçmiştir .

• Kara Ablukası ve İnsani Yardım Kısıtlamaları: “Tam kuşatma” ilan edilerek sivil koridorlar dahi büyük ölçüde kapatılmış, Gazze’de kritik insani yardıma erişim zorlaşmıştır.

İnsanî ve Hukukî Boyut

Sivil Kayıplar ve Altyapı Tahribatı

• Mayıs 2025 itibarıyla kamu verilerine göre 52.000’i aşkın Filistinli yaşamını yitirmiş, Gazze nüfusunun %92’sinin yerleşim altyapısı ağır hasar görmüştür .

• Eğitim, sağlık ve su altyapısı felç noktasına gelmiş, uluslararası kuruluşlar “açlığa yakın” durum uyarısında bulunmuştur .

Uluslararası Tepkiler

• BM ve insan hakları örgütleri, sivillere yönelik orantısız güç kullanımı ve ablukayı “toplu cezalandırma” olarak nitelendirmiştir

• Bazı ayrımcı karşı çıkışlar da İsrail içinden gelmiş; İsrail yedek birliklerinde reddiye hareketleri ve sivillerin büyük zarar gördüğü eleştirileri yükselmiştir .

Sonuç

İsrail’in Gazze saldırıları, 1948’den bu yana süregelen toprak, kimlik ve güvenlik mücadelesinin güncel bir yansımasıdır. 7 Ekim 2023’te Hamas’ın düzenlediği saldırı, İsrail’i sert askeri karşılık almaya itmiş; Gazze’deki abluka ve hava harekâtı sivil trajediyi derinleştirmiştir. Hem İsrail’in güvenlik kaygıları hem de Filistinlilerin uluslararası hukuk çerçevesindeki hak talepleri, çatışmayı içinden çıkılmaz bir sarmala dönüştürmüştür. Uluslararası toplumun etkin bir barış ve iki devletli çözüm çabası, şu ana kadar kalıcı bir çatışmasızlık ortamı sağlayamamıştır. Bu nedenle, kalıcı bir çözüm için bölgesel ve küresel aktörlerin barış inisiyatiflerini güçlendirmesi kritik önem taşımaktadır.

HAZIRLAYAN

FATİH DOGAN

Açıklaması

Mısır’ın Ras El Bar bölgesinde 19 Mayıs 2025’te teknik arıza sonucu düşen eğitim uçağı, tüm mürettebatın yaşamını yitirmesine neden oldu. Kazanın detayları ve önceki vakalar bu makalede.

Özet
19 Mayıs 2025’te, Mısır’ın Ras El Bar bölgesindeki Beach 63 yakınlarında gerçekleştirilen bir hava eğitim tatbikatı sırasında bir eğitim jeti teknik bir arıza sonucu düştü ve içerideki tüm mürettebat yaşamını yitirdi. Olay, Mısır Silahlı Kuvvetleri Sözcüsü Tuğgeneral Gharib Abdel Hafez tarafından “teknik bir arızadan kaynaklanan kaza” olarak tanımlandı. Kazanın hemen ardından yürütülen ön incelemeler, benzer geçmiş kazaların da uçuş emniyeti açısından kritik dersler barındırdığını ortaya koydu. Bu makalede; kazanın detayları, resmi açıklamalar, geçmişteki benzer vakalar ve alınabilecek güvenlik önlemleri ele alınmakta, ayrıca SEO uyumlu başlık, meta açıklaması ve anahtar kelimeler önerilmektedir.

Olayın Özeti

Mısır Hava Kuvvetleri’ne ait bir eğitim uçağı, 19 Mayıs 2025 Pazartesi günü Ras El Bar’da Beach 63 bölgesinde düşmüştür .
Kaza sonucu uçaktaki tüm mürettebat hayatını kaybetmişti
Sözcü Gharib Abdel Hafez, kazanın “teknik bir arızadan” kaynaklandığını belirtmiştir

Kaza Koşulları ve Sebepler

• Konum: Beach 63, Ras El Bar, Damietta Vilayeti, Mısır .

• Tarih & Saat: 19 Mayıs 2025, öğleden sonra saatlerinde gerçekleşmiştir .

• Uçak Tipi: Resmi kaynaklar uçağın tipini açıklamamış, yalnızca “eğitim uçağı” ifadesi kullanılmıştır .

• Kaza Sebebi: İlk bulgular teknik arızaya işaret etmekle birlikte, kaza kırım/yarışma raporu sonuçlanana dek kesin neden belirsiz kalacaktır .

Resmi Açıklamalar ve Tepkiler

Mısır Silahlı Kuvvetleri, kazayla ilgili şu bilgileri paylaşmıştır:

“Eğitim uçaklarından biri, eğitim sahalarından birinde teknik bir arıza sonucu kaza geçirmiş ve mürettebat şehit olmuştur.” .
Savunma Bakanlığı Sözcüsü, medyaya ek detay sunmaktan kaçınmış, bununla birlikte genel bir inceleme komisyonu kurulduğunu duyurmuştur

Tarihçe: Benzer Kazalar

• Kasım 2024: Suez Valiliği’nde gerçekleştirilen bir helikopter tatbikatında iki pilot hayatını kaybetmişti .

• Kasım 2022: Mısır Hava Kuvvetleri’ne ait bir savaş uçağı eğitim sırasında düşmüş, şans eseri can kaybı yaşanmamıştı

• Önemi: Bu vakalar, bakım süreçleri ve uçuş emniyeti prosedürlerinin önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Güvenlik Önlemleri ve Öneriler

1. Periyodik Bakım Prosedürlerinin Güçlendirilmesi: Teknik arızaların en aza indirilmesi için bakım periyotlarının sıkı denetimi gerekmektedir.

2. Pilot Eğitimi ve Tatbikat Senaryoları: Acil durum simülasyonlarının çeşitlendirilerek kriz yönetimi becerilerinin artırılması önerilir.

3. Bağımsız Kaza İnceleme Komisyonu: Şeffaf sonuç raporları, gelecekteki kazaların önlenmesine katkı sağlayacaktır.

Gençlere seslenen Erdoğan, “Siz kıymetli arkadaşlarımızın nezdinde yarınlarımızın mimarı geleceğimizin teminatı, türkiye yüzyılının mihmandarı olan tüm gençlerimizle gurur duyduğumuzu özellikle ifade etmek istiyorum.

Sizler Türkiye’nin yüzakısınız. Siz milletimizin güven kaynağısınız. Her biriniz bu toprakların medarı iftiharı, istikbalimizin kilit taşlarısınız. Rabbim yolunuzu da, bahtınızı da, zihninizi de açık eylesin. 

Şanla ve şerefle yazdığımız, basiretle ve cesaretle süslediğimiz, şevkatle ve merhametle son şeklini verdiğimiz tarihimiz nice zorluklarla doludur.

Malazgirt önlerinden, İstanbul’un fethine, Çanakkale sırtlarından Milli Mücadeleye, Kıbrıs Barış Harekatı’ndan 15 Temmuz’a zafer ve direniş destanımız her seferinde yeniden kaleme alınmıştır.

Bu destanlarda en büyük pay hiç şüphesiz milletimizin bağrında yetişen gençlerimizin olmuştur. İşte 19 Mayıs 1919 bunun en güzel örneklerinden biridir.