Sağlık
Uçuk ve Alzheimer arasında bağlantı keşfedildi

Yeni bir araştırma, halk arasında “uçuk virüsü” olarak bilinen herpes simpleks virüsü tip 1 (HSV-1) ile Alzheimer hastalığı arasında bir bağlantı olabileceğini öne sürdü. Bu hipotez tamamen yeni değil; ancak son çalışma, bu olası ilişkiye dair bugüne kadarki en geniş verileri inceleyerek dikkat çekici sonuçlara ulaştı.
HSV-1 NEDİR?
HSV-1, sinir hücrelerini enfekte edebilen bir nörotropik virüs olarak biliniyor. Genellikle ağız ve dudak çevresinde çıkan uçuklara neden olan bu virüs, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 50 yaş altındaki dünya nüfusunun üçte ikisinden fazlasında görülüyor.
İlk enfeksiyon genellikle ateş, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Sonrasında virüs sinir sistemine yerleşip uyku halinde kalıyor ve stres, hastalık gibi durumlarda yeniden aktif hale gelerek uçuk gibi semptomlara neden olabiliyor.
ÇALIŞMA NASIL YÜRÜTÜLDÜ?
BMJ Open adlı hakemli bilimsel dergide yayınlanan çalışmada, 2006 ve 2021 arasında ABD’de Alzheimer teşhisi konan 340 binden fazla kişi incelendi. Bu kişiler, yaş, cinsiyet ve coğrafi bölge gibi kriterlere göre Alzheimer teşhisi almamış benzer bireylerle eşleştirilerek analiz edildi.
Elde edilen bulgulara göre, Alzheimer hastalarının yüzde 0,44’ü daha önce HSV-1 tanısı almıştı. Kontrol grubunda ise bu oran yüzde 0,24 olarak kaydedildi.
Bu, HSV-1 taşıyan bireylerde Alzheimer gelişme riskinin yüzde 80 oranında daha fazla olabileceğini gösteriyor. Ancak bu risk göreli bir artış.
Daha da dikkat çeken diğer bulgu ise, HSV-1 tanısı alan ve antiviral ilaçlarla tedavi edilen bireylerde Alzheimer gelişme riskinin yüzde 17 daha düşük olmasıydı.
YENİ BİR TEORİ DEĞİL
Önceki bazı çalışmalar, Alzheimer hastalarının beyin dokularında HSV-1 DNA’sına rastlamıştı. Ayrıca laboratuvar ortamında yapılan araştırmalarda, HSV-1’in beyindeki sinir hücrelerinde Alzheimer hastalığına özgü olan amiloid-beta plaklarının oluşumunu tetikleyebileceği gözlemlenmişti.
Bu veriler, virüsün yeniden aktif hale gelmesinin beyinde iltihaplanma veya hasara yol açarak Alzheimer riskini artırabileceği yönünde teorilere kapı aralıyor.
Ancak uzmanlar, bu tür çalışmaların neden-sonuç ilişkisi kurmadığını, yalnızca bir bağlantı veya eşzamanlılık gösterdiğini vurguluyor.
UÇUK ÇIKARANLAR ENDİŞELENMELİ Mİ?
Hayır. Şu anki verilere göre, uçuk virüsüne sahip olmak tek başına Alzheimer riskini ciddi şekilde artırmıyor. Çoğu insan HSV-1 virüsünü taşımasına rağmen hiçbir ciddi nörolojik sorun yaşamıyor.
“HSV-1 ve Alzheimer ilişkisi” ilginç ve daha fazla araştırmaya açık bir alan olsa da, bu konuda kesin bir bilimsel yargıya ulaşılmış değil. Alzheimer hastalığı; yaş, genetik, kalp sağlığı, eğitim seviyesi, yaşam tarzı gibi birçok faktörün etkileşimiyle gelişen karmaşık bir hastalık.
Sağlık
MHRS’de Yeni Dönem: Randevu Öncesi “Aile Hekimine Yönlendirme” Uygulaması Başladı
Açıklaması
25 Temmuz 2025’ten itibaren MHRS üzerinden uzman hekim randevusu talep eden vatandaşlar, önce aile hekimine yönlendirilecek; birinci basamakta muayene sonrası gerekli görülen hastalara uzman randevu kontenjanı açılacak. Kaynakları verimli kullanarak sağlık hizmetlerine erişimi hızlandıran bu yeniliğin tüm ayrıntıları burada!
1. Giriş
Sağlık Bakanlığı, Merkezi Hekim Randevu Sistemi’ne (MHRS) önemli bir yenilik getirdi. 25 Temmuz 2025 tarihi itibarıyla hayata geçirilen “Aile Hekimine Yönlendirme” uygulamasıyla, uzman hekim randevusu talep eden vatandaşlar önce aile hekimlerine yönlendirilecek. Bu adım, birinci basamakta çözülebilecek sağlık sorunlarının hızlıca tespit edilmesini ve kaynakların etkin kullanımını amaçlıyor
2. Yeni Uygulamanın İşleyişi
-
Yönlendirme Ekranı
-
MHRS’ye giriş yapan kullanıcılar, randevu talebi oluşturmadan önce otomatik olarak “Aile Hekimine Yönlendirme” ekranıyla karşılaşaca
-
-
Aile Hekimi Muayenesi
-
Bu ekranda tercih edilen aile hekimine yönlendirilen vatandaşlar, öncelikle birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında muayene edilecek.
-
Aile hekimleri, muayene sırasında hastanın durumunu değerlendirerek gerekli gördükleri vakalarda ileri tetkik ve uzman hekim danışmanlığı talep edecek .
-
-
Uzman Hekim Randevu Kontenjanı
-
Aile hekimleri, kendilerine ayrılan rezerv kontenjan üzerinden değerlendirilen hastalara doğrudan MHRS’den uzman hekim randevusu oluşturabilecek .
-
-
Standart MHRS Süreci
-
Eğer aile hekimi değerlendirmesi sonrası ek tetkik gerekmiyorsa, hastalar doğrudan tedavilerine aile hekimliği kapsamında devam edebilecek.
-
3. Beklenen Faydalar
-
Kaynakların Verimli Kullanımı: Uzman hekimlerin yoğunluğunu azaltarak, birinci basamakta çözülebilir vakaların aile hekimlerinde çözülmesi sağlanaca
-
Hızlı Erişim: Uzman hekim muayenesi gerekli olan hastalar, doğrudan kontenjan üzerinden randevu alabildiği için bekleme süreleri kısalacak .
-
Hasta Memnuniyeti: Gereksiz branş randevularının önüne geçilerek, gerçek ihtiyaç sahibi hastaların hizmete daha kolay ulaşması hedefleniyor .
4. MHRS’de Randevu Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Güncelleme Tarihi: Uygulama 25 Temmuz 2025 itibarıyla devrede olduğundan, eski MHRS alışkanlıkları artık geçerli değil.
-
Kontenjan Sorgulama: Aile hekimine yönlendirilen kullanıcılar, muayene sonrası “Uzman Hekim Randevu” seçeneğini kontrol etmeli.
-
e-Nabız & Alo 182: e-Nabız üzerinden sağlık geçmişi aile hekiminize iletiliyor; Alo 182 hattı da yönlendirme hakkında destek sunuyor.
5. Sonuç
Türkiye’de sağlık sisteminin “birinci basamak öncelikli” modelle iyileştirilmesi hedefi doğrultusunda MHRS’de başlatılan aile hekimine yönlendirme dönemi, vatandaşların doğru ve hızlı hizmet almasını sağlayacak bir dönüm noktası olarak görülüyor. Bu yenilik sayesinde hem sağlık kaynakları etkin kullanılıyor hem de hastalar zaman kaybı yaşamadan gerekli tedaviye yönlendiriliyor.
Sağlık
Chikungunya virüsünün görüldüğü ülkeler: Chikungunya virüsü nedir, belirtileri neler?

CHİKUNGUNYA BELİRTİLERİ NELER?
Hastalığın kuluçka süresi ortalama 4-8 gündür (minimum-maksimum süre 2-12 gün). En yaygın görülen belirtiler ateş ile birlikte görülen eklem ağrısıdır. Diğer yaygın belirtiler; kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, halsizlik ve cilt döküntüsüdür. Eklem ağrısı genellikle birkaç gün sürer, ancak bazen birkaç ay ve yıllarca sürdüğü görülebilir. Nadiren göz, nörolojik, kalple ilişkili komplikasyonlar, gastrointestinal şikayetler görülebilir.
Sağlık
Organ bağışında yeni dönem: e-Devlet ve e-Nabız’dan yapılabilecek

Organ bağışında artık dijjital başvuru yapılabilecek.
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Uzm. Dr. Hasan Basri Velioğlu, sağlık alanında düzenlemeler içeren Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin TBMM’de kabul edilerek yasalaşmasıyla ilgili açıklama yaptı.
Uzm. Dr. Velioğlu, 18 yaşını dolduran ve akıl sağlığı yerinde olan herkesin organ bağışçısı olabildiğini ve bunun gönüllük esasına dayandığını belirterek, kişinin organ bağış noktasına gidip, iki tanık huzurunda form imzalayıp bağış kartı almak suretiyle organ bağışçısı olabildiğini hatırlattı.
Bu yönteme ek olarak artık e-Devlet ve e-Nabız üzerinden de organ bağışçısı olunabilecek.
Konuyla ilgili olarak açıklama yapan Velioğlu, “Ayrıca, organ bağışçısı olduklarını hangi yakınlarıyla paylaşmak istediklerine de kendileri karar verecek. Yine, vefatından sonra organları nakledilen bağışçıların eş ve birinci derece yakınlarına, organ nakline ihtiyaçları olması halinde, acil hastalardan sonra gelmek üzere, öncelik verilecek. Bu uygulama inanıyorum ki toplumsal dayanışmayı artıracak.” diye konuştu.
30 BİNE YAKIN KİŞİ NAKİL BEKLİYOR
Türkiye’nin canlı nakillerinde en ön sıralarda olduğunu ancak vefat sonrası bağışla yapılan nakillerde dünyaya göre geride olduğunu işaret eden Uzm. Dr. Velioğlu, ”Oysa ülkemizde 30 bine yakın kişi hayata tutunmak için organ nakli bekliyor. İnşallah yeni düzenlememiz bu kişilere umut olacak. Çünkü vatandaşlarımız artık e-Devlet ve E-Nabız üzerinden hızlı ve kolay bir şekilde organ bağışçısı olabilecek.” ifadelerini kullandı.
Uzm. Dr. Velioğlu, başka bir düzenlemenin de halkı yanıltan, tıbbi gerçeklikten uzak ve gereksiz talep oluşturan içeriklerle ilgili olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Sağlık hizmetleri insan hayatını doğrudan ilgilendiren bir alan, bu nedenle tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde tüm sağlık kuruluşlarının sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerekmektedir.
Tabii ki sundukları hizmetler hakkında bilgilendirme yapabilirler ancak bu bilgilendirmeler, tıbbi gerçeklikten uzak olamaz. Özellikle vurgulamak isterim; sosyal medya, internet, yazılı ve görsel basında yapılan tanıtımlar takip edilecek, halk sağlığını olumsuz etkileyebilecek yanıltıcı, aldatıcı durumlar tespit edildiğinde Bakanlığımız tarafından gerekli müeyyideler uygulanacaktır.”
-
Gündem7 gün önce
Sivas’ta Feci Kaza: Yolcu Otobüsü Dağın Yamacına Çarptı, 3 Ölü – 24 Yaralı
-
Politika5 gün önce
Ahmed Şara’ya 7 Ayda 3 Suikast Girişimi: Her Defasında Türk İstihbaratı Devredeydi
-
Gündem1 hafta önce
20 Yıllık Gizem Çözüldü: Pendik’te Gönül Çelen Cinayeti Dosyası Raftan İndi
-
Politika1 hafta önce
Avrupa’nın En Büyük Limanı Rotterdam, İsrail’e Kapanıyor: Silah Taşımacılığı Durdu!
-
Gündem1 hafta önce
Kocaeli’de Kan Donduran Cinayet: “Sen Beni Aldatıyorsun” Diyen Eşi Tüfekle Vurdu – İlk İfadesi Ortaya Çıktı
-
Gündem1 hafta önce
Dürziler İsrail Saldırılarıyla Gündemde: İnanç Sistemlerinde Namaz ve Oruç Neden Yok?
-
Gündem7 gün önce
Ümraniye’de Özel Menzilli Havalı Tüfek Cinayeti: Mobilya Ustası 142 Metre Uzaklıktan Vurularak Hayatını Kaybetti
-
Gündem6 gün önce
Etçil Dev Çekirge Şaşırtıyor: Batman’da 20 cm’lik “Etcanavarı” Görüntülendi