Açıklaması:
28 Nisan 2025’te yaşanan geniş çaplı elektrik kesintisi sonrası İspanya hükümeti OHAL ilan etti. Kesintinin sebepleri, yaşanan aksaklıklar ve yeniden enerji arzının sağlanma süreci hakkında detaylı bilgi.

Özet
28 Nisan 2025’te öğle saatlerinde İspanya ve komşu Portekiz’i etkileyen geniş çaplı bir elektrik kesintisi, metro ve tren hatlarını durdurarak havaalanlarını felç etti ve milyonlarca kişiyi karanlıkta bıraktı. Sebebi “ağda çok güçlü bir osilasyon” olarak tanımlanan arıza, dağıtım şebekesinin Avrupa enerji sisteminden kopmasına yol açtı. Krizin boyutlarını gören İspanya hükümeti, Ulusal Acil Durum Yasası’nı işletmek üzere ülke genelinde olağanüstü hal (OHAL) ilan etti ve öncelikle kritik altyapılarda enerji arzının yeniden sağlanmasına odaklandı .

Kesintinin Arka Planı

Olayın Gelişimi

• Kesinti, 28 Nisan 2025 günü saat 12:30 civarında başladı ve tüm İber Yarımadası’nda hissedildi. Metro hatları durdu, intercity trenler durdu ve birçok havalimanı seferleri aksadı .

• Akıllı telefonlar dâhil tüm telekomünikasyon hatları kesildi; hastaneler, trafik ışıkları ve ATM’ler işlevsiz kaldı .

• İspanya’nın bazı kuzey bölgelerinde ve Fransa’nın güneybatısında da kısa süreli kesintiler rapor edildi.

Kesintinin Sebepleri

Teknik Analiz

• Red Eléctrica Nacional’in (İspanyol iletim sistemi operatörü) direktörü Eduardo Prieto, kesintiye “elektrik şebekesinde çok güçlü bir osilasyon” neden olduğunu ve bu dalgalanmanın sistemin Avrupa ana ağıyla bağlantısını kopardığını açıkladı .

• Siber saldırı ihtimali resmî olarak ekarte edilirken, uzmanlar atmosferik şartlar ve iletim hatlarındaki sıcaklık dengesizliklerinin de rol oynayabileceğini belirtti .

Hükümetin ve Yerel Yetkililerin Yanıtı

• Başbakan Pedro Sánchez, olağanüstü hal ilan edilmesini talep ederek Ulusal Acil Durum Yasası’nı yürürlüğe koydu .

• Acil durum merkezleri, kritik kamu hizmetlerinin (hastane, su arıtma, toplu taşıma) öncelikli yeniden enerji beslemesi için derhal harekete geçti.

• Yerel yönetimler, halkı sükunete davet ederek panik alımlarını önlemeye çalıştı ve geçici barınma alanları kurdu .

Toplumsal ve Ekonomik Etkiler

• İstanbul, Berlin veya Londra büyüklüğündeki nüfusu taşıyan metropollerde günlük yaşam adeta durdu; binlerce çalışan evlerine dönemedi, yollar ve istasyonlar kalabalıklaştı .

• İş yerleri ve küçük esnaf elektriksiz kaldığı için büyük ekonomik kayıplar oluştu; 50 milyonluk nüfusun önemli bir kısmı iş gününü boşuna bekleyerek geçirdi .

• Nakliye ve lojistik zincirlerinde aksaklıklar baş gösterdi, üretim tesisleri üretimi durdurmak zorunda kaldı.

Enerji Arzının Yeniden Sağlanması

• Red Eléctrica Nacional, kritik santralleri “kara başlangıç” (black start) prosedürleriyle devreye alarak enerjiyi kademeli şekilde şebekeye geri besledi .

• Yetkililer, öncelikle hastaneler, su arıtma tesisleri ve ulaşım ağlarını çalıştırmak için 6–10 saatlik bir zaman dilimi öngördü; tam iyileşmenin birkaç gün alabileceği vurgulandı .

Geleceğe Yönelik Dersler ve Çözüm Önerileri

• Uzmanlar, artan aşırı hava olayları ve iklim değişikliğinin şebekelere getirdiği baskıyı hafifletmek için altyapıya ek yatırım yapılması gerektiğini ifade ediyor .

• Sınır ötesi enerji entegrasyonunun güçlendirilmesi ve yedek jeneratör kapasitesinin artırılması da öne çıkan tavsiyeler arasında.

Açıklaması:
28 Nisan 2025’te Fransa, İspanya, Portekiz, Belçika ve Andorra’da yaşanan devasa elektrik kesintisi; trafik ışıklarından metro ve havalimanlarına kadar tüm altyapıyı felç etti. Nedenleri, etkileri ve kurtarma süreci detaylı incelendi.

28 Nisan 2025 tarihinde Avrupa çapında yaşanan ve Fransa, İspanya, Portekiz, Belçika ile Andorra’yı etkisi altına alan eşi benzeri görülmemiş elektrik kesintisinin kapsamı, altyapıya verdiği zarar, olası nedenleri ve alınan önlemler detaylı şekilde analiz edilmiştir.

1. Olayın Özeti

1.1 Kesintinin Zamanı ve Kapsamı

Kesinti, 28 Nisan 2025 Pazartesi günü öğle saatlerinde, Iber Yarımadası’nın tamamı ile komşu bölgelere yayılarak gerçekleşti; Red Eléctrica’nın verilerine göre talep aniden 25.000 MW’den 12.000 MW’e düştü  AP News’e göre İber Yarımadası’nda toplam nüfusu 50 milyonu aşkın kişi etkilenirken kesinti, birçok şehirde yerel saatle 12:15 civarında başladı .

1.2 Etkilenen Ülkeler

Kesinti başta İspanya ve Portekiz olmak üzere bu ülkelerin güneyindeki Fransa bölgelerine, Andorra’ya ve Belçika’nın bazı kısımlarına yayıldı . Andorra’da kesinti kısa sürdü ancak sistemi tamamen kilitledi; Belçika’da ise sınır bölgesindeki bazı alt istasyonlar devre dışı kaldı .

2. Altyapıda Yıkım: Ulaşım ve İletişimde Kaos

2.1 Trafik Işıkları ve Karayolu Taşımacılığı

Karayolu ulaşımı, trafik ışıklarının ani kapanmasıyla tam bir kaosa dönüştü. Politico’ya göre başta Madrid ve Lisbon civarındaki kavşaklar kontrolsüz hale gelerek çok sayıda kaza ve yoğunluğa neden oldu .

2.2 Metro ve Demiryolu Sistemleri

Madrid Metrosu’nda tünellerde mahsur kalan yolcular tahliye edilirken, İspanya Ulusal Demiryolu Şirketi Renfe’nin tamamı durdu. Portekiz’de Fertagus ve Comboios de Portugal tren seferleri durdu; E-Redes, seferlerin yeniden başlayabilmesi için acil jeneratör desteği sağladı.

2.3 Havalimanları ve Hava Ulaşımı

Barajas (Madrid) ile Portekiz’deki Lizbon ve Porto havalimanları, araç ikaz sistemleri ve iniş-kalkış kontrol kuleleri devre dışı kalınca yüzlerce uçuş ertelendi veya yönlendirildi . Havalimanı çalışanları, yedek jeneratörlerle kritik sistemleri beslemeye çalıştı.

3. Kesintinin Olası Nedenleri ve Soruşturmalar

Henüz kesin bir sebep belirlenmemiş olsa da, İspanya Ulusal Siber Güvenlik Enstitüsü (INCIBE) bir siber saldırı ihtimalini araştırıyor . Politico’nun aktardığına göre, E-Redes verileri voltaj dengesizliği ve ana iletim hatlarında ani çökme belirtileri ortaya koyuyor . Wikipedia’ya göre ise kesintinin kaynağı hala “Türkiye dışı yüksek gerilim ağları” olarak kayıtlara geçti .

4. Kurtarma Çalışmaları ve Yeniden Enerji Verilmesi

Red Eléctrica ve E-Redes, acil durum planlarını devreye alarak kuzey ve güney hatlarını önceliklendirdi; İber Yarımadası’nın büyük bölümünde saat 15:00’e kadar kademeli enerji akışı sağlanmaya başlandı . Travel + Leisure’a göre teknik ekipler, uluslararası ENTSO-E iş birliği ile otomatik koruma sistemlerini yeniden senkronize etti .

5. Geleceğe Dönük Önlemler ve Enerji Güvenliği

Avrupa enerji ağı yöneticileri, RTE ve ENTSO-E önderliğinde acil eylem planları hazırlıyor; alt istasyon güvenliği ve siber dayanıklılık artırılıyor . Uzmanlar, şebeke entegrasyonunu güçlendirecek yeni interkonnektör hatları ile yerel yenilenebilir enerji projelerinin kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor .

Sonuç

Bu tarihi elektrik kesintisi, Avrupa’nın enerji altyapısının kritik kırılganlık noktalarını gözler önüne serdi. Hem ulusal, hem de kıtasal bazda alınacak yeni önlemler, benzer felaketlerin önüne geçmek için hayati önem taşıyor. Bu olay, enerji güvenliği ve altyapı dayanıklılığı konusunda kapsamlı bir reform ihtiyacını bir kez daha ortaya koydu.