Sudan’da kıtlık iki yeni bölgeye YAYILDI: El-Fasher ve Kadugli’de IPC “Famine” sınıflaması

Tarih: 03 Kasım 2025
Saat: 20:00 (TSİ)
Okuma süresi: ~4 dakika
Yayın: FatihDoganMedya

Uluslararası Açlık Krizi otoritesi IPC (Integrated Food Security Phase Classification) tarafından yapılan son değerlendirmeye göre Sudan’da kıtlık (IPC Faz 5) iki yeni alana yayıldı: Kuzey Darfur’daki El-Fasher kenti ve Güney Kordofan’daki Kadugli kasabası. Durumun temel nedeni yoğunlaştırılmış çatışma, kuşatma taktikleri ve insani yardım erişiminin engellenmesi olarak gösteriliyor.

Ne oldu ve nerede?

IPC’nin Eylül 2025 analizini ve Famine Review Committee (FRC) incelemesini temel alan değerlendirme, El-Fasher (Kuzey Darfur) ve Kadugli (Güney Kordofan) için “Famine / IPC Phase 5” sınıflamasını doğruladı veya benzer şekilde teyit etti. Bu iki yerleşim, kuşatma ve ciddi insani erişim kısıtları nedeniyle yiyecek, su ve sağlık hizmetlerinden yoksun bırakıldı.

Kaç kişi etkileniyor?

IPC raporu ve saha verileri, ülke genelinde 21 milyondan fazla insanın akut gıda güvensizliği (IPC Faz 3 ve üstü) yaşadığını; kıtlık koşullarına itilenlerin (faz 5 tarafında) sayılarını ise yüzbinlerle ifade ettiğini belirtiyor. Bazı uluslararası haber ajansları ve analizler Eylül verilerine dayandırarak kıtlık sınırına itilenlerin yaklaşık 375.000 civarında olduğunu ve ek olarak milyonlarca kişinin (milyonlarca kişi daha) kriz riski altında bulunduğunu aktarıyor.

Neden bu noktaya gelindi?

Analistler ve IPC raporu çatışmayı birincil sebep olarak gösteriyor: Nisan 2023’ten bu yana devam eden Sudan ordusu ile paramiliter Rapid Support Forces (RSF) arasındaki çatışma, bölgelerde kuşatmalara, pazarların çökmesine ve lojistik hatların kopmasına yol açtı. El-Fasher’in uzun süre kuşatma altında kalması, kentin etrafına setler örülerek giriş-çıkışların engellenmesi ve kent içinde temel hizmetlerin yok edilmesi gibi uygulamalar kıtlığı tetikledi. Ayrıca El-Fasher ele geçirilirken ve sonrasında bildiren kaynaklar sivillere yönelik ağır hak ihlalleri ve kitlesel şiddet iddiaları aktarıyor.

İnsani yardım ve finansman durumu

Dünya Gıda Programı (WFP) ve diğer yardım aktörleri büyük ölçekli yardıma ihtiyaç duyduğunu belirtiyor; WFP’nin aylık yardım hedefleri için yüz milyonlarca dolarlık kaynak talebi var. Küresel yardım planları kritik derecede eksik finanse edildi — 2025 insani yardım planları önemli oranda yetersiz kaldı ve bu, sahada yardımın ulaşamamasına neden oluyor. Ayrıca çatışma bölgelerine güvenli ve düzenli erişim kısıtları, insani aktörlerin müdahalesini engelliyor.

Sahada gözlemler ve öncelikli riskler

• El-Fasher ve Kadugli’de temel sağlık hizmetleri, su ve sanitasyon çökmüş durumda; bu da açlıkla birlikte hastalık ve çocuk malnütrisyonu riskini artırıyor.

• IPC FRC, çatışma devam ettiği sürece kıtlığın genişleyebileceği ve yeni alanların “Famine” sınıflamasına girebileceği uyarısında bulunuyor.

• Görgü ve haber raporları, El-Fasher’den kaçanların bir kısmının çevre kamplarda toplandığını ancak yardımın yeterli olmadığını aktarıyor.

Uluslararası tepki ve talepler

Birleşmiş Milletler, IPC ve diğer uluslararası aktörler taraflar üzerinde insani koridorların açılması, kuşatmaların sona erdirilmesi ve sivillerin korunması için baskı yapıyor. Aynı zamanda acil finansman çağrıları sürüyor; uzmanlar, sadece yardım göndermekle yetinilmemesi, çatışmanın siyasi çözümü ve güvenli koridorların sağlanmasının hayati olduğunu vurguluyor.

Sonuç — ne yapılmalı?

IPC FRC’nin raporu ve saha bulguları açık: bu bir “insan yapımı” felaket ve hem hızlı acil yardım hem de çatışmayı sonlandıracak diplomatik adımlar gerekli. Finansman artırılmalı, insani erişim güvence altına alınmalı ve uluslararası toplum taraflara baskı uygulamalıdır; aksi takdirde kıtlık daha geniş alanlara yayılabilir ve ölümler artabilir

FatihDoğanMedya / Haber Servisi
Tarih: 03 Kasım 2025 • Saat: 14:30 (GMT+3) • Okuma süresi: 4 dakika

UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell, eğitim yatırımlarının kesilmesinin çocukları okulsuz bırakacağını vurguladı; “Eğitim bir lüks değil, bir can simididir” sözleriyle uluslararası toplumdan acil destek çağrısı yaptı. Haberimiz UNICEF raporları ve yetkilinin son açıklamalarına dayanıyor.

UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell, eğitim hizmetlerinin kesilmesinin ve insani krizlerde eğitimin geri planda bırakılmasının çocuklar için yıkıcı sonuçları olduğunu vurgulayarak, “Eğitim bir lüks değil, bir can simididir” ifadelerini kullandı. Russell’ın bu çıkışı, özellikle çatışma bölgelerinde okulların yeniden açılması ve eğitim altyapısının acil onarımı çağrısıyla birlikte gündeme geldi.

Russell, Gazze başta olmak üzere çatışma ve insani krizlerden etkilenen bölgelerde eğitim çalışmalarının —sadece öğrenim değil— aynı zamanda beslenme, psikososyal destek, koruyucu hizmetler ve sağlık erişimi sağladığını, bu nedenlerle eğitimin “hayat kurtaran” bir hizmet haline geldiğini belirtti. UNICEF kaynakları, uzun süreli okul kapatmalarının bir kuşağı kaybetme riski taşıdığına dikkat çekiyor.

UNICEF’in yayınladığı son analizler, küresel eğitim finansmanındaki düşüşün ciddi sonuçlara yol açabileceğini gösteriyor. Kuruma göre küresel düzeyde yapılacak finansman kesintileri, önümüzdeki yıllarda milyonlarca çocuğun eğitimden kopmasına neden olabilir; UNICEF doğrudan öngörülerde bulunarak acil kaynak ihtarlarında bulundu. Russell da bu çerçevede bağışçılara ve hükümetlere daha fazla kaynak akışı çağrısı yaptı.

Neden kritik?

• Okullar yalnızca derslerin verildiği yerler değildir: Kriz durumlarında okul binaları çocukların güvenliğini, düzenli beslenme ve sağlık taramalarını sağlayan merkezlere dönüşür. Bu işlevlerin ortadan kalkması çocukların hem kısa vadeli hayatta kalmasını hem de uzun vadeli kalkınma şansını baltalar.

• Finansman açıkları artarken kriz bölgelerinde eğitim programları zaten kırılgan durumda; kısa vadeli bütçe kesintileri kalıcı öğrenme kayıplarına yol açabilir. UNICEF, özellikle kız çocuklarının eğitime erişimindeki gerilemeyi “köklü bir insan hakkı ihlali” olarak tanımlıyor.

Russell, hem insani hem de kalkınma perspektifinden eğitime yatırım yapılmasının geri dönüşünün yüksek olduğunu; bu yatırımların çocukların psikososyal rehabilitasyonuna, toplumların yeniden inşasına ve ekonomik toparlanmaya doğrudan katkı sağladığını belirtti. UNICEF’in 2025-2030 dönemine ilişkin stratejik planında dijital eğitim ve kapsayıcı uygulamalar da öncelikler arasında yer alıyor; kurum, krizler sırasında ders dışı desteklerin sürdürülmesi için yeni yaklaşımlar öneriyor.

UNICEF’in çağrısı ve olası etkiler:

• Uluslararası bağışçıların ve devletlerin acil eğitim fonlarını koruması/artan yatırımlar yapması.

• Kriz bölgelerinde okulların yeniden açılmasını hızlandıracak lojistik ve koruma önlemlerinin alınması.

• Kız çocukları ve dezavantajlı gruplar için özel erişim programlarının güçlendirilmesi.

Uzman değerlendirmesi: Eğitim politikaları uzmanları, okulların kapalı kaldığı süre uzadıkça öğrenme kayıplarının telafisinin daha maliyetli ve zor olduğunu; erken müdahale ile hem psikososyal desteğin hem de öğrenme fırsatlarının korunmasının mümkün olduğunu söylüyor. Bu nedenle Russell’ın “can simidi” benzetmesi, hem insani hem de ekonomik gerçekliği özetliyor.

İstanbul’da POS Tefeciliği Operasyonu: 6 Şüpheli Tutuklandı

Yayın Tarihi / Saat: 03 Kasım 2025, 22:59 (TSİ)
Okuma Süresi: ~2 dakika
Yazar: FatihDoganMedya Haber Merkezi

İstanbul merkezli pos tefeciliği ve suç gelirlerini aklama soruşturmasında 10 kişi hakkında gözaltı kararı verildi; çıkarıldıkları mahkemece 6 şüpheli tutuklandı, 2 şüpheli adli kontrolle serbest bırakıldı. Soruşturmada Ozan Elektronik Para A.Ş. dahil bazı kuruluşlara ilişkin malvarlıklarına el konuldu ve şirkete kayyum atandı.

Detaylar

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı koordinasyonunda yürütülen soruşturma kapsamında düzenlenen operasyonlarda toplam 10 şüpheli gözaltına alınmış, haklarında yürütülen soruşturma sonucunda 6 şüpheli tutuklanmış, 2 şüpheli adli kontrolle serbest bırakılmıştır. Soruşturma çerçevesinde yurt dışında olduğu tespit edilen 2 kişi için yakalama kararı çıkarılmıştır.

Savcılığın iddiasına göre şüpheliler, POS cihazları ve elektronik para hizmeti sağlayan bazı yapılar üzerinden gerçekleştirilen sahte veya hayali işlem kayıtlarıyla yasa dışı bahis geliri ve diğer suç gelirlerini transfer ederek aklamaya çalıştı. Soruşturma kapsamında dijital deliller, şirket yazışmaları ve mali belgeler incelendi

Mali boyut ve el konulan varlıklar

Soruşturma makamlarının tespitlerine göre, soruşturmayla bağlantılı olarak yaklaşık 402 milyon TL tutarında suç gelirine ilişkin malvarlığı ve hesap üzerinde tedbir uygulandığı; toplamda şüphelilere ait şirket ve varlıklara el konulduğu bildirildi. Bu kapsamda ilgili şirketlerden biri olan Ozan Elektronik Para A.Ş. hakkında da düzenleyici tedbirler uygulandı.

Kayyum ataması ve düzenleyici adımlar

Soruşturmanın güvenli ve şeffaf yürütülmesini temin etmek amacıyla, yetkili merciler tarafından Ozan Elektronik Para A.Ş.’ye kayyum atanması kararı alındı. Kayyum uygulaması, şirketin mali işlemlerinin denetim altına alınması ve soruşturmanın etkin yürütülmesi amacıyla uygulanan bir tedbirdir.

Hukuki süreç ve beklentiler

Hakimlik kararında delil durumu, kaçma şüphesi ve delillerin yok edilme riski gibi unsurların göz önüne alındığı belirtildi. Adli süreç devam ediyor; savcılık ve emniyet birimleri, soruşturmanın ulusal ve uluslararası boyutlarını incelemeye devam ediyor. Yeni gelişmeler kamuoyuyla paylaşılacaktır.