“Konya Şeker’in bünyesindeki ünlü markaları barındıran Soma Termik Santrali, Türkiye Kömür İşletmeleri’ne olan 18 milyar TL’lik borç yükü nedeniyle üretime ara verdi. Çalışanların geleceği, enerji arz güvenliği ve santralin geleceğine dair gelişmeler.”

Giriş

Konya Şeker’in 2015 yılında 685 milyon USD bedelle devraldığı Soma Termik Santrali, Türkiye Kömür İşletmeleri’ne (TKİ) olan yaklaşık 18 milyar TL’lik kömür borcunu ödeyemediği için üretimini durdurdu.

1. Santralin Tarihçesi ve Sahiplik

• 2015 Satın Alım: Konya Şeker A.Ş., kamu iştiraki TKİ’den Soma Termik Santrali’ni 685 milyon USD’ye devraldı.

• Ünlü Markalar: Santral, Anadolu Birlik Holding bünyesindeki Torku gibi güçlü markaları da içinde barındırarak bölgesel ekonomik dönüşüme katkı sağladı.

2. Borç Birikimi ve Ödeme Güçlüğü

• 18 Milyar TL’lik Borç: TKİ’ye katlanarak yükselen kömür borcu, son aylarda geri ödemelerde tıkanmaya yol açtı.

• Teslimat Kesintisi: Aylardır yapılamayan kömür ödemeleri, TKİ’nin sevkiyatını durdurmasına neden oldu ve santralde üretim tamamen sona erdi.

3. Resmi Açıklamalar ve Kapatma Kararı

• PANKOBİRLİK Başkanı: Ramazan Erkoyuncu, gerçekleştirilen basın toplantısında santrali kapatma kararını duyurdu.

• Bakanlık Toplantısı: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile yapılan görüşmede borç meselesi gündeme geldi; taraflar arasında sert tartışmalar yaşandığı iddia edildi.

4. Bölge ve Çalışanlar Üzerindeki Etki

• İstihdam Riski: Yüzlerce çalışan, üretimin durmasıyla iş güvencesini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.

• Ekonomik Darbe: Soma’da hem bölgesel tedarik zinciri hem de yerel işletmeler, santralin kapanmasıyla ciddi ekonomik baskı altında kalacak.

5. Enerji Arz Güvenliği ve Alternatifler

• Milli Enerji Stratejisi: Santralin uzun süreli kapalı kalması, bölgesel enerji arzında açık yaratabilir; bu durum, doğal gaz veya yenilenebilir kaynaklara talebi artırabilir.

• Yenilenebilir Geçiş: Türkiye’nin karbon emisyon hedefleri doğrultusunda, bölgedeki rüzgâr ve güneş enerjisi yatırımları hız kazanabilir.

6. Geleceğe Bakış ve Öneriler

1. Borç Yapılandırması: TKİ ile acil borç yeniden yapılandırma görüşmeleri başlatılmalı.

2. Yeniden İşletme Modeli: Kamu-özel sektör ortaklığı veya yurt içi finansman paketleriyle santralin kademeli olarak tekrar devreye alınması değerlendirilebilir.

3. Toplumsal Destek: Soma halkı ve işçi sendikaları ile şeffaf iletişim sağlanarak, iş kayıplarına karşı sosyal güvence mekanizmaları devreye konmalı.

Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun (EKK) bugün gerçekleştirilen toplantısı sonrası yapılan açıklamaya göre, toplantıda Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında, ekonomik dengelenmenin sağlıklı biçimde sürdürülmesi amacıyla para, maliye ve gelir politikalarının uyumuna özel bir vurgu yapıldı.

OVP (2025-2027)’deki yapısal tedbirlerin mevcut durumu değerlendirilip çalışmaların hızlandırılmasına yönelik atılabilecek ilave adımlar istişare edildi.

Bu çerçevede, harcamalarda etkinliği ve verimliliği artıracak tasarruf tedbirleri, vergi sisteminde adalet ve etkinliğin güçlendirilmesi ile kayıt dışı ekonomiyle mücadele alanlarında atılacak somut adımlar belirlendi.

Enflasyonla mücadele, mali disiplin, yatırım ortamının iyileştirilmesi, yüksek katma değerli üretim ve ihracat artışı, enerji, ulaştırma, eğitim, sağlık hizmetleri ile işgücü piyasası, sosyal güvenlik ve sosyal yardımlar gibi pek çok alanda kapsamlı yapısal reformlara kararlılıkla devam edilecek.

Yediemin otoparklarında yıllardır çürümeye terk edilen araçların satışı için süreç hızlandı.

9. Yargı Paketi çerçevesinde yapılan düzenlemeyle trafikten men edilerek alıkonulan araçların satış usulleri netleştirildi.

Buna göre, söz konusu araçların sahiplerine emniyet ve jandarma trafik birimleri tarafından bildirim yapılacak.

Bildirim sonrası 6 ay içinde teslim alınmayan ya da aranmayan araçlar için satış işlemleri başlatılacak.

PAZARLIKLA SATILACAK

Hurda olduğu belirlenen araçlar Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın belirlediği bedelin altına düşmemek şartıyla lisanslı firmalara pazarlık usulüyle satılacak.

Hurda olmayan araçlar iser kent merkezlerinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri tarafından ilçelerde ise Milli Emlak Müdürlükleri tarafından satışa çıkarılacak.

Yaklaşık 30 milyon araç sahibini ilgilendiren bu uygulama, hem otoparklardaki araç yoğunluğunu azaltacak hem de ekonomiye katkı sağlayacak.