Fransa merkezli bir ilaç firması sivilceye karşı aşı geliştiriyor.

MRNA teknolojisi kullanılarak üretilen aşıda, hücrelere genetik talimatlar taşıyan bir molekül kullanılıyor. Bu talimatlar sayesinde vücut sivilceye neden olan bakterilerin ürettiği proteinlere karşı bağışıklık tepkisi veriyor. Böylece vücudun savunma sistemi sivilceye neden olan bakterilere karşı güçlenmiş oluyor.

2027’YE KADAR SÜRECEK

Aşının denemelerini henüz çok erken aşamada olduğu belirtiliyor. 2024 Nisan’ın başlayan denemelerin 2027’ye kadar sürmesi planlanıyor

Denemelerin tamamlanması ve gerekli onayın alınması halinde, bu üretilmiş ilk sivilce aşısı olacak.

ÇIĞIR AÇAN BULUŞ

Fransız merkezli ilaç firması için çalışan bilim insanları aşıyı sivilce tedavisinde çığır açıcı olarak niteliyor.

Aşının tam tedavi edici olmayan, uzun süren ve yan etkileri olan halihazırdaki yöntemlere karşı çok daha iyi bir alternatif sunduğu belirtiliyor.

SİVİLCE TEDAVİSİ

Sivilce tedavisinde doğum kontrol hapı veya antibiyotikler kullanılabiliyor. Bir başka tedavi yöntemi olan retinoid kremler veya jellerin ise cilt kuruluğu, tahrişi veya depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklara yol açabileceği uyarısı yapılıyor.

Aşının etkisinin ne kadar süreceği ve ne kadar sıklıkla kullanılması gerekeceği henüz bilinmiyor.

Sivilce sorunu yaşları 11 ile 30 arasında değişen insanların yüzde 95’ini etkiliyor.

Açıklaması:

Sanofi öncülüğünde geliştirilen mRNA tabanlı akne aşısı, Cutibacterium acnes’in patojenik suşlarını hedefleyerek uzun süreli korunma ve azaltılmış yan etki profili vaat ediyor. Klinik Faz I/II sonuçları ve geleceğe dair öngörüler burada.

Bu makalede, aknenin (sivilcenin) temel nedenlerinden biri olan Cutibacterium acnes bakterisinin patojenik suşlarına karşı geliştirilen ilk mRNA temelli aşı çalışmaları ele alınacaktır. Sanofi’nin öncülüğünde Nisan 2024’te başlayan Faz I/II klinik denemeleri, 18–45 yaş arası orta ve şiddetli akne hastalarında güvenlik, etkinlik ve immünojenisiteyi değerlendirmeyi amaçlamaktadır . Bu yaklaşım, mevcut antibiyotik ve retinoid tedavilerinin ötesinde, uzun süreli korunma potansiyeli sunarak aknede devrim yaratma vaadi taşımaktadır

Giriş

Akne vulgaris, ergenlik çağından yetişkinliğe kadar %70–95 oranında görülen kronik bir deri hastalığıdır . Mevcut tedaviler genellikle iltihabı ve sebum üretimini azaltmaya odaklanırken; uzun dönem kullanımda cilt kuruluğu, hormonal dengesizlik ve antibiyotik direnci gibi yan etkiler doğurabilmektedir . Bu zorluklar, patojenik C. acnes suşlarını hedef alan yenilikçi bir aşı yaklaşımını gündeme getirmiştir.

mRNA Aşı Teknolojisinin Temelleri

mRNA aşıları, vücut hücrelerine belirli bir proteinin sentezlenmesi için genetik talimat gönderir ve böylece bağışıklık sistemini eğitir Akne aşısında ise hedef, C. acnes’in virülans faktörlerini kodlayan mRNA’nın vücuda verilmesiyle bu bakteriye özgü antikor yanıtı oluşturmaktır  Bu yöntem, bakterinin sağlıklıda bulunan suşları etkilemeden sadece patojenik suşlara karşı spesifik yanıt geliştirilmesini sağlar .

Klinik Denemeler ve Faz I/II Çalışması

• Başlangıç ve Katılımcılar: Klinik çalışmanın başlangıç tarihi Nisan 5, 2024 olup; 18–45 yaş arası, orta ve şiddetli yüz aknesi olan 260 katılımcı hedeflenmiştir .

• Dizayn: Üç farklı doz seviyesinde intramüsküler enjeksiyon; plasebo kontrollü, çift kör dizayn .

• Amaçlar: Birincil hedefler güvenlik ve tolere edilebilirlik; ikincil hedefler ise lezyon sayısındaki azalma ve immün yanıt ölçümleridir .

• Beklenen Süre: Deneme Şubat 2026’ya kadar devam edecek şekilde planlanmıştır .

Mevcut Tedavilere Göre Avantajlar

1. Hedefe Özgü Bağışıklık: Yalnızca C. acnes’in patojenik enzim varyantlarına yönelik antijen sunumu sayesinde yan etki profili daralır .

2. Antibiyotik Direncini Azaltma: Sistemik antibiyotik kullanım ihtiyacının düşmesi, direnç gelişimini yavaşlatabilir

3. Uzun Süreli Koruma: Geleneksel tedavilerin aksine birkaç doz sonrası aylar hatta yıllar boyu koruma potansiyeli söz konusudur .

Gelecek Perspektifi

Sanofi, ORI-001 gibi rekombinant protein aşı adaylarını da içeren portföyünü mRNA platformuyla genişletiyor . Faz III çalışmaları için doz seçimi ve rejimi optimize edildikten sonra 2027–2028 döneminde onay başvuruları planlanıyor . Ayrıca, daha hafif akne vakalarını kapsayacak ek denemeler de gündemde .

Sonuç

mRNA tabanlı akne aşısı geliştirme çalışmaları, sivilce tedavisinde köklü bir değişim vaad ediyor. Klinik verilere bağlı olarak birkaç yıl içinde piyasaya sürülmesi halinde, aknenin hem fizyolojik hem psikososyal yükünü azaltarak milyonlarca hastaya umut kaynağı olacağı öngörülmektedir.

“Kalp krizi vakaları arttı mı?” sorusuna uzmanından açıklama geldi.

Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görevli Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Murat Sargın, son zamanlarda gündeme gelen erken yaşta kalp krizi vakalarının, gençlerde kalp krizinin arttığı anlamına gelmediğini söyledi.

Sargın, bununla ilgili veri olmadığını vurgulayarak, “10 yıl öncesine göre, ‘Gençlerde ciddi anlamda endişe verici oranda bir kalp hastalığı artışı var’ diyecek bir veri yok. Sadece bunların farkındalığı, insanların habere ulaşımı, bunları görmesi, duyması daha da arttığı için biraz daha çok gibi görünüyor.” dedi.

Türkiye’de, 25-45 arası genç nüfusun arttığını ve her üç kişiden birinin bu yaş grubunda olduğunu aktaran Sargın, dolayısıyla 10-20 yıl önceye göre bu sayıda da artış olduğunu dile getirdi.

“ENDİŞE VERİCİ VERİ YOK”

Nüfusla birlikte hastalıkların da arttığını aktaran Sargın, şöyle devam etti:

“Buna ek olarak bu nüfusun obezite, sigara kullanım oranı daha da artıyor. Eşlik eden risk faktörleri, tansiyon da artıyor. Ama bunların sonucunda henüz genç yaşta ölüm oranları direkt olarak arttı demek doğru değil. 10 yıl öncesine göre gençlerin çok daha risk altında olduğuna dair endişe verici bir veri yok. Dünya nüfusunun artmasıyla beraber obezite olan, sigara kullanan, tansiyon hastası olanlar da artıyor. Dolayısıyla bunlar kalp, kalple ilişkili ölümleri de artırıyor. Sonuçta toplam ölümlerin yarıya yakını, dünyanın her yerinde kalp damar hastalıkları yüzde 40 ila 50 oranında. Bu oran değişmiyor ama uzun vadede öyle bir trend var. Kalp hastalıklarına bağlı ölümler yükselme eğiliminde ama insan yaşının uzaması nedeniyle Alzheimer ve demans da artıyor mesela. Dolayısıyla bütün değerleri göz önünde tutarak, sadece kalp hastalıkları artıyor, diye düşünmeden değerlendirmek lazım.”

“COVID-19‘A BAĞLAMAK MÜMKÜN DEĞİL”

Doç. Dr. Murat Sargın, kalp ve damar hastalıklarından ölümleri Covid-19’a bağlamanın mümkün olmadığını söyledi.

İngiltere’de, 46 milyon kişi üzerinde yapılan bir çalışmadan bahseden Sargın, “İngiltere’de, 46 milyon kişinin bütün verilerini inceleyen bir çalışma yayımlandı. Çalışmada Covid-19 aşısı olan kesimde hem kalp hem de damar hastalıklarına bağlı ölümlerin daha az olduğu ortaya koyuldu.

Bu çalışmanın daha uzun süreli sonuçları da gelecek. Bunun aksini gösteren ‘Covid-19 aşısı olmuş kişilerde kalp hastalığı daha fazla oluyor’ diye bir veri yok. Söylentilerle aşıya bağlı kalp hastalıkları artıyormuş gibi yansıtmak hiç bilimsel değil.

İngiltere’deki çalışma sonucuna göre, Covid-19 aşısı olan grupta aşı olmayan gruba göre hem pıhtı hem de kalp krizi, kalp damar hastalıkları çatısı altında bütün parametrelerde daha olumlu sonuçlar var.” ifadelerini kullandı.

Sargın, Türkiye’de de İngiltere’deki çalışmaya benzer çalışmaların yapıldığını ama henüz verilerin yayına dökülmediğini kaydetti.