Bu yılki Nobel Ekonomi Ödülü, büyümenin nasıl sürdürülebilir hale geldiğini anlatan üç ekonomiste verildi.

Philippe Aghion, Peter Howitt ve Joel Mokyr’in temel tezi; “Ekonomik büyüme, yenilik sayesinde olur. Ama her yenilik, eskileri yıkarak yer açar.”

Bu düşünceye “Yaratıcı Yıkım” deniyor. Yeni teknolojiler ortaya çıkar, üretkenlik artar ve verimlilik yükselir. Fakat buna bağlı olarak da bazı işler, meslekler ve sektörler de geride kalır. Yani yeniliğin hem kazananı hem de kaybedeni olur.

ALTIN BU TEORİNİN AYNASI 

Son yıllarda dünya, yapay zeka ve otomasyon öncülüğünde yeni bir çağın eşiğinde. ChatGPT gibi yapay zekalar yazıyor, robotlar üretiyor, algoritmalar karar veriyor. Borsalar da bu teknolojik devrimi fiyatlıyor.

Ama aynı anda, “eski dünyanın simgesi” sayılan altın da tarihinin en güçlü dönemlerinden birini yaşıyor.

Bu da akıllara şu soruyu getiriyor:

Teknoloji çağında neden insanlar hala altına sığınıyor?

ilk bakışta bu bir çelişki gibi görünebilir. Oysa cevap tam da Nobel’in ödüllendirdiği teoride gizli.

“Yenilik büyüme getirir ama belirsizlik de yaratır.” İşte altın bu belirsizliğin simgesi.

Borsalar “yaratıcı” kısmı, altın ise “yıkım” kısmını fiyatlıyor.

IŞIK PARLIYOR, GÖLGELER UZUYOR 

Her teknolojik devrim ilk başta büyük bir coşku yaratır.

Sanayi devriminde buhar makineleri, internet devriminde bilgisayarlar…Bugün ise yapay zeka aynı rolü üstleniyor.

Ama her dönüşüm, zamanla işsizlik dalgaları, gelir eşitsizlikleri ve yeni düzenin sancılarını beraberinde getiriyor.

Altın da bu sancıların erken habercisi.

Bugünkü altın fiyatlaması, “her şey kötü olacak” demiyor. Ama “her şeyin bu kadar iyi gitmesi gerçek olamayabilir” diyor.

Yani piyasanın bir kısmı inovasyonun gücüne inanıyor, ama diğer kısmı Nobel’deki uyarıyı hatırlıyor: “Büyüme sürdürülebilir olmalı. Bunun için sistemin esnek ve dayanıklı olması gerekir.”

Altın, işte bu dayanıklılığın sembolü.

MODERN ZAMANLARIN GÜVEN TESTİ 

Bugün teknoloji devleri (Apple, Nvidia, Microsoft vs.) trilyon dolarlık değerlerle sahne alıyor.

Yapay zeka, “dünyayı yeniden şekillendirecek” söylemleriyle gündemde. Ama buna rağmen altına talep çok yüksek, fiyatlar ise rekor kırıyor.

Çünkü teknoloji hız kazandırıyor, ama güven hala zamanla, yani sabırla inşa ediliyor.

ALTIN VE YARATICI YIKIM 

2000’lerin başında internet patlaması yaşanırken ons altın 300 dolardı. Dot-com balonu patlayınca 2 yılda 400 doları aştı.

2020’de pandemiyle birlikte dünya “dijital ekonomi” çılgınlığına kapıldı. Teknoloji hisseleri rekor kırarken altın da 2.000 dolar seviyesini gördü.

Bugün ise yapay zeka çağındayız. Tablo ise aynı. Nasdaq teknoloji endeksi zirvede, ama altın da rekor seviyede.

Çünkü her teknolojik sıçrama, aynı zamanda insanların güven duygusunu test ediyor.

Özetle;

Borsalar geleceğin kazananlarını satın alıyor, altın ise o geleceğin bedelini önden ödüyor.

Altın, “yaratıcı yıkım” çağının en sessiz ama en dürüst anlatıcısı. Çünkü her büyüme hikayesi biraz umut biraz da korku içeriyor.

EPDK’DAN SON DAKİKA: Elektrik kesintisi tazminatları faturadan düşülecek — 1,61 milyar TL otomatik yansıtılacak

Tarih: 16 Ekim 2025 • Saat: 11:11 (TSİ) • Okuma süresi: 3 dakika

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), yıllık ve uzun süreli elektrik kesintilerinden kaynaklanan tazminatların elektrik faturalarına doğrudan yansıtılmasına karar verdi. Kararla birlikte dağıtım ve tedarik şirketlerinin ödemesi gereken toplam 1.610.000.000 TL tutarındaki tazminat, herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın hak sahiplerinin faturalarına mahsup edilecek.

EPDK BAŞKANI MUSTAFA YILMAZ (/ANKARA-İHA)

Haber içeriği — Detaylı açıklama

EPDK tarafından yapılan düzenleme değişikliği kapsamında, 2 Ekim 2025 tarihli ve 13829 sayılı yönetmelik değişikliği ile yıllık kesintiler, uzun süreli kesintiler ve ticari kalite eksikliklerinden kaynaklanan tazminatların tüketicilerin faturalarına yansıtılması öngörülüyor. Düzenleme yürürlüğe girdiğinde, dağıtım/tedarik şirketlerinin daha önce ödemesi gereken toplam 1,610,000,000 TL tutarındaki tazminat otomatik olarak faturaya mahsup edilecek

Tüketiciler ne görecek?

Yeni uygulamada; faturanızda tazminatın türü, toplam tazminat tutarı, o faturada mahsuplaşan miktar ve (varsa) sonraki aylarda mahsuplaşacak tutarlar açıkça yer alacak. Yani hak sahiplerinin ayrı bir başvuru yapmasına gerek kalmayacak; mahsuplaşma otomatik olarak yapılacak.

Kimler, ne kadar tazminat alıyor?

Uzun süreli kesinti tazminatlarında dağıtım bölgesine göre sınırlar (ör. kentsel/ken­taltı/kırsal) ve abone gruplarına göre sabit tazminat rakamları bulunuyor; örneğin 160 kVA altı mesken aboneleri ve farklı abone grupları için belirlenmiş tutarlar yönetmelikte yer alıyor. (Yönetmelikteki saat eşikleri ve abone grubu bazlı tutarlar için dağıtım şirketlerinin açıklamaları ve kalite yönetmeliği maddeleri ayrıca referans alınabilir.)

Uygulama takvimi ve izlemeniz gerekenler

• Yürürlük / Mahsup: Yönetmeliğin yayımlanması ve yürürlüğe girmesinin ardından mahsuplaşma işlemine başlanacağı yönünde haberler var; tüketiciler faturalarında mahsuplaşma detaylarını görecek

• İtiraz: Faturanızda mahsuplaşma ile ilgili hata/uyumsuzluk görürseniz ilk adım olarak görevli tedarik veya bölgenizdeki dağıtım şirketine itiraz/şikâyet başvurusu yapın. Gerekirse Tüketici Hakem Heyeti veya ilgili kurumlara başvuru yolları değerlendirilir. (Mevzuat ve yerel dağıtım şirketi usullerine göre süreç değişebilir.)

Uzman yorumu (kısa)

EPDK’nın bu adımı, hizmet kalitesi ve tüketici korunması açısından önemli. Otomatik mahsuplaşma, geçmişte başvuru-bürokrasi nedeniyle hakkını alamayan tüketiciler için kolaylık sağlarken, uygulamanın şeffaflığı ve faturadaki gösterim biçimi, tüketicinin haklarını izlemesi için kritik olacak.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Türkiye ekonomisine ilişkin yeni büyüme ve istihdam tahmini rakmlarını açıkladı.

Yılmaz, 2024 yılında ekonominin yüzde 3,3 oranında büyüdüğünü belirterek, “2025 yılında da ekonomimizin yine yüzde 3,3 büyümesini öngörüyoruz.” dedi.

Küresel ölçekteki belirsizliklere rağmen Türkiye’nin orta vadede istikrarlı büyüme performansını sürdüreceğini vurgulayan Yılmaz, “Ilımlı küresel büyüme görünümünün etkisiyle Türkiye ekonomisinin 2026 yılında yüzde 3,8 oranında büyümesi beklenmektedir.” ifadelerini kullandı.

İstihdam piyasasındaki olumlu seyre de değinen Yılmaz, “2025 yılında işsizlik oranının yüzde 8,5’e düşeceği, 2026 yılında ise yüzde 8,4’e gerilemesinin beklendiğini” söyledi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz “2026 yılı için ihracatta kesintisiz artışı sürdürerek 282 milyar dolar tutarındaki ihracat hedefimizi yakalamayı öngörüyoruz” ifadelerini kullandı. 

2026 yılı için Bütçe Kanunu teklifleri hakkında da konuşan Yılmaz, “2026 yılında bütçe giderlerinin 18 trilyon 929 milyar lira, bütçe gelirlerinin ise 16 trilyon 216 milyar lira olacağını öngörmekteyiz” dedi. 

“EN BÜYÜK PAY YİNE EĞİTİMDE”

Yılmaz, 2026 yılı bütçesinde deprem hasarlarının giderilmesi ve afetlere karşı dirençliliğin artırılması için 653 milyar lira tutarında ödenek öngörüldüğünü, eğitime ise 2026 yılında 1 trilyon 944 milyar lira ödenek ayrıldığını açıkladı.  Yılmaz Yükseköğretim kurumları bütçelerini 2026 yılında  651 milyar liraya çıkardıklarını belirtirken, yüzde 15,3 oranı ile en büyük payı yine eğitime ayırdıklarının altını çizdi.

2026 yılı bütçesinin yüzde 4,8’ini sosyal yardım ve destekler için ayırdıklarını belirten Yılmaz, bu rakamın 917 milyar lira olduğunu belirtti. 

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz ” Vatandaşlarımızın daha ucuz elektrik ve doğalgaz kullanabilmeleri için 2026 yılı bütçesinde 373 milyar lira kaynak öngörüyoruz.” dedi.