Antik Roma’nın Herculaneum kentine ait, 79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlaması sonucu kömürleşerek son derece hassas hale gelen bir parşömen, bilim insanlarının gerçekleştirdiği yenilikçi bir çalışma sayesinde 2 bin yıl sonra ilk kez okunabildi.

FELSEFİ İÇERİK İHTİMALİ GÜÇLENİYOR 

Herculaneum’dan çıkarılan parşömenin, ilk kez fiziksel olarak zarar görmeden incelenebilmesi için bilim insanları, gelişmiş X-ray taramaları ve yapay zeka destekli analizler kullanarak metnin içeriğini açmayı başardı. Araştırmayı yürüten Vesuvius Challenge ekibinden Stephen Parsons, parşömenin tamamının okunabildiğinden emin olduklarını belirtti.

İlk analizlerde parşömende Yunanca harflerin belirgin şekilde görüldüğü ve metnin büyük ihtimalle felsefi bir içerik taşıdığı öngörüldü.

AÇILMAYA ÇALIŞILDIĞINDA PARÇALANMIŞTI 

Herculaneum’da yıllar önce keşfedilen yüzlerce yanmış parşömenin, geçmişte açılmaya çalışıldığında fiziksel olarak parçalandığı biliniyor. Bu nedenle Oxford Üniversitesi’ne bağlı Bodleian Kütüphanesi’nde, bazı parşömenler uzun yıllar boyunca dokunulmadan muhafaza edildi.

BAŞARIYA ULAŞTIRAN YÖNTEM 

Yüksek güçlü X-ray ışınlarıyla tarama yaparak, parşömen zarar görmeden incelendi. Ardından, yapay zeka sayesinde mürekkep izleri tespit edildi. Bilim insanları, hem papirüs hem de mürekkebin karbon bazlı olduğu için analiz yapmakta zorluk yaşandığını ancak bu yeni tekniklerle başarılı sonuçlar elde ettiklerini belirtiyorlar.

Uzmanlar, parşömenin tamamının okunmasının yanı sıra, ilerleyen dönemde daha uzun metinlerin ortaya çıkabileceğini ifade etti.