Zihindeki sesleri susturmak ya da yönetmek, kaygılı kişiler için oldukça zorlayıcı olabilir. Klinik Psikolog Yasemin Meriç Kazdal, hayatımızı şekillendiren bu sesleri daha faydalı hale getirmenin bazı yollarını paylaştı.

“Bunu başarabilirsin!”,

“Yine hata yaptın…”,

“Daha iyisini yapmalıydın!”

Gün içinde zihnimizden geçen binlerce düşünceden bazıları kulağımızda yankılanır durur.

Kimi zaman bizi yüreklendirir, kimi zaman da adım atmamıza engel olur. Peki, bu iç sesler sadece düşünce midir, yoksa hayatımıza yön veren görünmez bir pusula mı?

ZİHNİMİZDE KONUŞAN KİM? Psikolojide bu sürece “içsel konuşma” denir. İç seslerimiz; geçmiş deneyimlerin, çevresel mesajların ve bireysel öz algımızın bir harmanı olarak şekillenir. Çoğu zaman farkında bile olmadan, kendi kendimize konuşur; kendimizi ya cesaretlendirir ya da yargılarız. Ve bu sesin karakteri çoğu zaman çocuklukta şekillenir. Çocukken ebeveynlerden, öğretmenlerden ya da bakım verenlerden duyduğumuz sözler zamanla içselleşir ve bizim iç sesimize dönüşür.

“Sen çok çalışkansın.” gibi olumlu bir ifade, yetişkinlikte özgüvenli bir iç sesi besleyebilirken; “Zaten hiçbir şeyi doğru yapamıyorsun.” gibi olumsuz ifadeler, bireyin zihninde yıllar boyu yankılanan bir öz eleştiri mekanizmasına dönüşebilir. İÇ SES HAYATIMIZI NASIL ŞEKİLLENDİRİR? İçsel konuşmalar; bireyin kendine nasıl baktığını, neye cesaret ettiğini ve hangi kararlardan vazgeçtiğini belirleyen güçlü bir etkendir. Kendini sürekli eleştiren biri zamanla cesaretini yitirir, adım atmaktan korkar. Kendini destekleyen biri ise zor zamanlarda bile dirayetli kalabilir.

Örneğin, yeni bir işe başvurmak isteyen biri şöyle düşünebilir: “Yeterince iyi değilim.” Ve bu iç ses, onu harekete geçmekten alıkoyar. Ama aynı kişi iç sesini değiştirip, “Denemeye değer. En kötü ne olabilir?” diyebilirse, tüm hayatının yönü değişebilir.

İşte bu yüzden iç ses sadece bir “düşünce” değil, aynı zamanda bir yol haritasıdır. İÇ SESİMİZİ NASIL YÖNETEBİLİRİZ? İç sesi tamamen susturmak mümkün değil. Ama fark etmek, dönüştürmek ve yönetmek mümkün. İşte bu süreci destekleyecek bazı öneriler: • İç sesi fark edin

Zihniniz size nasıl konuşuyor?

Yargılayıcı mı, destekleyici mi?

O düşünceleri bir dış gözle izlemeyi deneyin. • Gerçekliği sorgulayın

Olumsuz bir düşünce geldiğinde kendinize sorun:

“Bu gerçekten doğru mu, yoksa sadece korkularımın bir yansıması mı?”

• Kendinize nazik olun

Kendinizle bir arkadaşınız gibi konuşun.

Bir dostunuza asla söylemeyeceğiniz sözleri, kendinize neden söylüyorsunuz?

• Olumlu sesleri güçlendirin

Başarılarınızı hatırlayın, güçlü yönlerinizi not alın.

Bunları tekrar etmek, iç sesinizin tonunu zamanla değiştirir. EN ÇOK DİNLEDİĞİMİZ SES: KENDİMİZ İç sesler; benlik algımızı, duygusal dayanıklılığımızı ve kararlarımızı etkileyen görünmez rehberlerdir. Onları fark etmek ve sağlıklı bir ilişki kurmak, zihinsel esenliğimizin temel adımlarındandır.

Unutmayın, gün boyunca en çok dinlediğimiz ses kendi sesimiz. Öyleyse bu sesin nasıl konuşacağına biz karar verebiliriz.

Eğer iç sesiniz sürekli sizi yargılıyor, özgüveninizi sarsıyor ya da yaşamınızı kısıtlıyorsa, bu döngüden çıkmak için bir ruh sağlığı uzmanından destek almak çok değerli bir adım olacaktır.