Açıklaması:
10. Yargı Paketi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek idari yargıda “ivedi yargılama” uygulamasından cezai yaptırımlara kadar pek çok yeniliği hayata geçirdi. Detaylar ve yürütme takvimi.

Giriş

10. Yargı Paketi, 3 Haziran 2025 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Paket, idari yargıda “ivedi yargılama usulü”nü düzenleyen maddelerden aile ve çocuk suçlarına yönelik cezai yaptırımlara kadar geniş kapsamlı düzenlemeler içeriyor. Bu makalede, paketin içeriği, getirdiği temel değişiklikler ve yürürlüğe giriş takvimi ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

1. Paket’in Kapsamı ve Yürürlüğe Giriş Tarihleri

• Yasalaşma Tarihi: TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildiği 3 Haziran 2025 tarihinde paket, Resmî Gazete’de yayımlanmasının akabinde yürürlüğe girecek.

• Geçiş Süreçleri:

  • Sulh ceza mahkemelerinin kaldırılmasına ilişkin düzenleme yürürlüğe girdiğinde, 20 gün içinde sulh ceza hakimlikleri kurulacak ve mevcut dava dosyaları bir ay içinde yetkili asliye ceza mahkemelerine devredilecek.

  • Bölge idare mahkemelerinin yeniden yapılandırılmasına dair hükümler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yeni mahal mahkemelerinin faaliyetlerine başlanmasını öngörüyor.

2. İdari Yargıda “İvedi Yargılama Usulü”

2.1. İvedi Yargılama Usulü’nün Kapsamı

• Paket, idari yargıda ivedi yargılama usulü kavramını ilk kez tanımlıyor. Buna göre, aşağıdaki uyuşmazlıklarda ivedi yargılama usulü uygulanacak:

• İhaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemleri,

• Acele kamulaştırma işlemleri,

• Özelleştirme Yüksek Kurulu kararları,

• Turizmi Teşvik Kanunu’na göre yapılan satış/tahsis/ kiralama işlemleri,

• Çevre Kanunu uyarınca verilen idari yaptırım kararları hariç çevresel etki değerlendirmesi kararı,

• Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesindeki Bakanlar Kurulu kararlarına ilişkin uyuşmazlıklar.

2.2. İvedi Yargılamanın İşleyişi

• Bu usulde, dava açma süresi 30 gün olarak belirleniyor.

• Dava dilekçesi ve ekleri tebliğe çıkarılacak, ilk inceleme kararı 7 gün içinde verilecek.

• Savunma süresi, dilekçenin tebliğinden itibaren 15 gün, bir defaya mahsus en fazla 15 gün uzatma hakkı tanınacak.

• Yürütmenin durdurulması taleplerine ilişkin verilen kararlara itiraz yolu kapalı olacak.

• Dosyanın tekemmülünden itibaren en geç bir ay içinde karara bağlanması zorunlu tutuluyor.

2.3. İstinaf ve Temyiz Hakkındaki Düzenlemeler

• İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına, farklı kanunlarda aksi belirtilmiş olsa bile, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilecek.

• Ancak; konusu 5.000 TL’yi aşmayan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları kesin sayıldığı için istinaf edilemeyecek.

3. Yargı Mekanizmalarında Yapısal Düzenlemeler

3.1. Bölge İdare Mahkemelerinin Kurulması

• Yasayla, mevcut bölge idare mahkemeleri yeni kurulan mahkemelere üye ve dosya devirleri gözetilerek kademeli biçimde taşınacak.

• Yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde tüm yeni bölge idare mahkemeleri göreve başlayacak.

3.2. Sulh Ceza Mahkemeleri ve Hakimliklerine İlişkin Değişiklikler

• Paketle sulh ceza mahkemeleri kaldırılıyor; 20 gün içinde sulh ceza hakimlikleri kurulacak.

• Sulh ceza mahkemelerindeki dosyalar bir ay içinde yetkili asliye ceza mahkemelerine aktarılacak.

• Sulh ceza hakimlikleri faaliyete geçene kadar, söz konusu mahkemelerin alanına giren tüm kararları kaldırılan sulh ceza mahkemelerinin yerine yetkili hâkimlikler verecek.

3.3. Yargıtay ve Hâkim Atamalarına Dair Düzenlemeler

• Paket, Yargıtay’ın yapısını doğrudan değiştirmese de, bölge idare mahkemelerindeki yeni işbölümüne yönelik uygulamaların Yargıtay iş yükünü dolaylı olarak etkilemesi bekleniyor.

• Ayrıca, Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu’nun yeni hâkim dağılımına dair tasarıları 30 gün içinde hazırlayıp Yargıtay Büyük Genel Kurulu’na sunması öngörülüyor

3.4. Adalet Bakanlığı Personeline Eğitim Merkezi Kurulması

• Paketle birlikte Personel Eğitim Merkezleri kurulacak; bu merkezlerde Adalet Bakanlığı personeline adaylık, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimler ücretsiz olarak verilecek.

• Adli ve idari yargıdaki hâkim ve savcılara yönelik meslek içi eğitim faaliyetleri de burada yürütülecek.

4. Ceza Hukukunda Getirilen Yenilikler

4.1. Cinsel İstismar, Ensest ve Cinsel Taciz Suçları

• Cinsel istismarın; çocuklara karşı cebir veya tehdit, silah kullanma suretiyle işlenmesi hâlinde, cezalar yarı oranında artırılacak.

• Cinsel istismar amacıyla başvurulan cebir ve şiddetin ağır neticelere (mağdurun bitkisel hayata girme veya ölüm) sebebiyet vermesi durumunda, ağırlaştırılmış müebbet hapis öngörülüyor.

• Ensest suçlarında, 15 yaşını geçmiş çocukla rıza olsa dahi cinsel ilişkide bulunan kişiye şikayet hâlinde 2–5 yıl hapis; mağdur ile arasında evlenme yasağı bulunan veya koruyucu aile ilişkisi çerçevesinde bakım yükümlülüğü bulunan kişi tarafından işlenmesi hâlinde, şikayet aranmaksızın 10–15 yıl hapis cezası verilece

• Cinsel taciz suçu: Mağdurun şikayeti üzerine 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası; çocuklara karşı işlenmesi hâlinde bu ceza 6 aydan 3 yıla kadar yükseltiliyor.

• Suçun; kamu görevinin, eğitim/koruma ilişkisinin sağladığı kolaylıktan yararlanarak, aynı işyerinde çalışmanın kolaylığından faydalanarak, elektronik haberleşme araçlarıyla veya teşhir suretiyle işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.

• Bu suçlar nedeniyle mağdur işi bırakmak, okul veya aileden ayrılmak zorunda kalmışsa, verilecek ceza bir yıldan az olamayacak

4.2. Hırsızlık Suçlarında Cezai Artışlar

• Nitelikli hırsızlık suçunun alt sınırı 3 yıldan 5 yıla, üst sınırı 7 yıldan 10 yıla çıkarıldı.

• Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından, doğal afet veya toplumsal kargaşa ortamından yararlanarak, bilişim sistemlerini kullanarak veya resmi sıfat takınarak işlenen hırsızlıklar nitelikli hırsızlık kapsamına giriyor.

• Hırsızlık sonucu kamu hizmetlerinin (haberleşme, enerji, demiryolu, havayolu) aksaması hâlinde, cezalar “yarı oranından iki katına kadar” artırılabilecek.

• Gece vakti işlenen hırsızlıkta ceza üçte bir oranında artırılıyor.

4.3. Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçları

• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal eden/ithal eden/ihraç eden kişiye verilen “10 yıldan az olmamak üzere hapis” cezası, “20–30 yıl” aralığına çıkarıldı.

• Uyuşturucu madde satan/verme fiilini çocuklara karşı işleyenlere verilecek alt sınır ceza 15 yıldan az olamaz kuralı getirildi.

• Ülke içinde satan/verme/taşıma/depolama suçlarında alt sınır 10 yıl olarak korunurken, çocuklara yönelik fiillerde 15 yıl olarak belirlendi.

• Bu suçların 3 veya daha fazla kişiyle işlenmesi durumunda ceza yarı oranda, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde ceza bir kat artırılacak.

• Uyuşturucu kullanımını kolaylaştırma veya özendirme suçu için mevcut “2–5 yıl hapis” cezası, “5–10 yıl” aralığına yükseltildi. Kullanmak için satın alan veya bulunduranlar 2–5 yıl hapis alacak.

• Soruşturma aşamasında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları ertelendi.

• “Koşullu salıverilme” süreleri, ağırlaştırılmış müebbet hapis ve müebbet hapis cezasının önemli bölümlerini cezaevinde geçirenler için yeniden düzenlendi; çocuklara yönelik cinsel saldırı suçları da bu kapsamda değerlendirilecek. akparti.org.tr

5. Elektronik Tebligat ve İdari Para Cezaları

• “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi” ve “Terörizmin Finansmanının Önlenmesi” kanunlarına göre yapılacak tebligatlar elektronik ortamda yapılabilecek; elektronik tebligata elektronik ortamda cevap verme imkânı getirildi.

• Elektronik tebligat yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişi/kurumlara her tespit için 10.000 TL idari para cezası uygulanacak; bir yıl içindeki toplam ceza 250.000 TL’yi aşamayacak.

• Banka ve finans kuruluşlarının, müşterilerinin kimlik tespitini yapmama veya şüpheli durumu bildirmeme yükümlülüğünü ihlal etmesi hâlinde, her bir yükümlülük için iki kat idari para cezası uygulanacak. Bu cezalar 2.000.000 TL’yi, diğer yükümlüler için 500.000 TL’yi aşamayacak.

• Beş yıl geçtikten sonra idari para cezası uygulanamayacak.

6. Uygulama Takvimi ve Beklenen Sonuçlar

1. Yürürlüğe Giriş:

   • 3 Haziran 2025 (Resmî Gazete’de yayımlanma sonrası)

   • Sulh ceza mahkemeleri kalkış 20 gün, dosya devirleri bir ay içinde tamamlanacak.

   • Bölge idare mahkemeleri üç ay içinde yeniden yapılandırılacak.

2. Eğitim ve Altyapı Hazırlıkları:

   • Personel Eğitim Merkezleri’nin kurulumu için Adalet Bakanlığı’nın üç aylık hazırlık süreci bulunacak.

   • İdari yargıda ivedi yargılama altyapısı, hâkim ve yazı işleri personeline yönelik eğitimle desteklenecek.

3. Ceza Hukuku Düzenlemeleri:

   • Cinsel suçlar ve uyuşturucu maddelere ilişkin cezai artışlar, paket yürürlüğe girdiği anda geçerli olacak.

   • Nitelikli hırsızlık ve cinsel taciz suçlarına dair düzenlemeler, ilgili hâkimlik ve savcılıklara kılavuz yürürlüğe girdiğinde derhal uygulanacak.

Beklenen Etkiler:

• İdari yargıda hızlı çözüm mekanizmaları sayesinde, devlet-vatandaş uyuşmazlıklarında karar süreci kısalacak.

• Yeni cezai yaptırımlar, özellikle çocuklara yönelik suçlar ve organize hırsızlık/uyuşturucu trafiği alanında caydırıcılığı artıracak.

• Elektronik tebligat uygulamaları ile yargı süreçlerinde gecikmeler azalacak, adımların takibi şeffaflaşacak.

Sonuç

10. Yargı Paketi, idari yargıda “ivedi yargılama usulü”nü hayata geçirerek hızlı ve etkin adalet ilkelerini güçlendiriyor. Aynı zamanda cinsel suçlardan uyuşturucuya, hırsızlıktan elektronik tebligat sistemine kadar geniş yelpazede cezai ve yapısal düzenlemeler getiriyor. Paket, uzun vadede hem yargı süreçlerinin hızlanmasını hem de toplum güvenliğinin artmasını hedefliyor. Yürürlüğe giriş takvimi ile birlikte Adalet Bakanlığı’nın koordinasyonunda yapılacak eğitim ve altyapı hazırlıkları, bu değişikliklerin sahada etkin biçimde uygulanmasını sağlayacaktır.

Açıklaması:
İspanya Savunma Bakanlığı, İsrail lisanslı 1.680 Spike LR2 misilsavar füzesi ve 168 ateşleme sistemi alımını 287,5 milyon euro bedelle iptal etti. Karar, ülkenin askeri teknolojide bağımlılığını azaltma stratejisinin ve İsrail’le silah iş birliğini sonlandırma politikasının bir parçası olarak alındı.

Giriş

3 Haziran 2025 tarihinde İspanya Savunma Bakanlığı, İsrail lisanslı 1.680 adet Spike LR2 misilsavar füzesi ve 168 adet ateşleme ünitesi satın alma sözleşmesini iptal etti. Toplam bedeli 287,5 milyon euro olan bu alım, Madrid merkezli Pap Tecnos tesislerinde üretilecekti. Alımın iptali, hükümetin İsrail’le askeri teknolojideki bağımlılığı “kademeli olarak” azaltma kararı kapsamında atılan en somut adım olarak öne çıktı .

İptal Kararının Arka Planı

1. Teknolojik Bağımlılığı Azaltma Stratejisi

İspanya yönetimi, Ekim 2023’teki Hamas saldırıları ve devam eden Gazze çatışmaları sonrası İsrail’e silah satışlarını durdurduğunu açıklamıştı. Buna paralel olarak, İsrail menşeili askeri teknoloji ürünlerine olan bağımlılığı da azaltma kararı aldı. Özellikle Rafael Advanced Defense Systems’a bağlı Pap Tecnos aracılığıyla yürüyecek projelerde Eski Kıta’nın “yerli alternatifler geliştirme” hedefi ön plana çıktı .

2. Sözleşmenin Detayları

• Ürün: 1.680 adet Spike LR2 misilsavar füzesi

• Ateşleme Sistemleri: 168 adet lisanslı ateşleme platformu

• Üretici: Rafael Advanced Defense Systems’ın İspanya’da faaliyet gösteren iştiraki Pap Tecnos

• Bedel: 287,5 milyon euro

• Amaç: İspanya ordusunun zırhlı muharebe araçlarına yeni nesil tanksavar kabiliyetleri kazandırmak

• Onay Tarihi: 2023 yılı sonlarında, Ekim ayı başında resmi imzalar atıldı

Bu sözleşme, dönemin hükümet yetkilileri tarafından “ülkenin savunma kabiliyetini güçlendirecek stratejik bir adım” olarak tanımlanmıştı . Ancak siyaset, hukuk ve kamuoyundaki baskılar, projenin iptaline kadar giden süreci tetikledi.

İptal Gerekçeleri ve Politik Dinamikler

1. Hukuki ve Siyasi Baskı

Ekim 2023 sonrasında İspanya Parlamentosu’nda Sumar ve Birleşik Sol gibi sol eğilimli partiler, İsrail’le silah ticaretine kesin bir ambargo uygulanmasını talep etti. İptal kararının resmi gerekçesi olarak;

• Uluslararası Hukuk İhlalleri: İsrail’in Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonların “insan hakları ihlalleri” olarak nitelendirilmesi

• İç Politika Baskısı: Koalisyon ortakları arasında ortaya çıkan “siyasi güven bunalımı” ve erken seçim tehdidi

• Teknolojik Bağımsızlık: Yerli savunma sanayiinin güçlendirilmesi yönündeki uzun vadeli strateji

Gerekçeler arasında ayrıca, sözleşmenin “İspanya’nın ulusal çıkarlarıyla örtüşmediği” ve “haksız rekabet” oluşturduğu iddiaları da öne çıktı .

2. SILAM Projesine Etkisi

İptal edilen Spike LR2 sözleşmesinin yanı sıra, SILAM (High Mobility Artillery Rocket System) olarak adlandırılan çok namlulu roketatar sisteminde de İsrail teknolojisinin kullanımı durduruldu. Hükümet, SILAM’ın tamamen “yerli tasarım ve üretime” dayalı bir modele evrilmesi için çalışmalar başlattı. Bu değişiklikler,

• Proje Gecikmeleri: SILAM’ın test ve entegrasyon süreçlerinde 6–12 aylık ek süre gerektirecek

• Ek Maliyetler: İzole bileşen tedariki ve mühendislik revizyonları nedeniyle yaklaşık %10–15 oranında maliyet artışı beklentisi

Oluşabilecek gecikme ve ek bütçe ihtiyacının gölgesinde, bakanlık “geçici sıkıntıların uzun vadede stratejik bağımsızlığı pekiştireceğini” savunuyor .

Mevcut ve Devam Eden Sözleşmeler

İptal edilen 1.680 füzeli alımın aksine, İspanya hükümeti şu anda bazı İsrail menşeili savunma projelerini sürdürüyor:

• 46 Lazer Hedef Gösterici: 207,1 milyon euro bedelle alım süreci tamamlandı. Bu sözleşme, 2024 yılı başında imzalandı ve ödemeler “kısmen ön ödemeli” yapıldı. Resmi açıklamaya göre, bu cihazlar “yerli versiyon alternatifleri” henüz geliştirilmediği için devam edecek

• Komuta Kontrol ve Taktik Radyo Sistemi: Yaklaşık 150 milyon euroluk proje için ihale hazırlık aşamasında. Ancak yeni teknolojik ayıklama politikaları nedeniyle geleceği belirsiz.

Bunlara ek olarak, İspanya’nın elinde halihazırda “İsrail menşeili ancak İspanya’da yerel entegrasyona tabi” birkaç savunma teknolojisi bulunuyor. İptal edilen sözleşmedeki füzeler, bu gruba dahildi; dolayısıyla projeler tamamlanamamış durumda .

Bölgesel ve Uluslararası Yansımalar

1. İspanya’nın AB ve NATO İlişkileri

İptal kararı, Avrupa Birliği ve NATO nezdinde “uluslararası etik değerler” vurgusunu güçlendiren bir hamle olarak yorumlandı.

• AB Ortak Savunma Politikası: Fransa ve Almanya gibi ülkeler, İspanya’nın bu tutumunu “doğru bir siyasi refleks” olarak karşıladı.

• NATO İçi Denge: İspanya, ittifak içinde “İsrail’in bölgesel politikalarına mesafeli” bir tavır alarak, savunma sanayinde alternatif tedarikçi arayışını hızlandırdı.

AB’nin savunma fonları, yerli üreticileri destekleyecek şekilde revize edilirken, İspanya da bu hibe ve kredilerden daha fazla pay almayı hedefliyor .

2. İsrail-Türkiye ve Ortadoğu’ya Etkisi

İspanya’nın kararı, Ortadoğu’daki dengeleri doğrudan etkilemese de şöyle karşılık buldu:

• İsrail’in Tepkisi: Rafael ve İsrail Savunma Bakanlığı, iptal kararından önceden haberdar edilmediklerini belirterek diplomatik protestoya hazırlandıklarını açıkladı.

• Türkiye’nin Yakın İzlemi: Türkiye Dışişleri Bakanlığı, İspanya’nın “uluslararası hukuka bağlı savunma stratejisini” memnuniyetle karşıladığını belirtse de “siyasi duruşun bölgedeki krizlerin çözümüne olumlu yansımalarını” da takip edeceklerini açıkladı .

İptalin Ekonomik ve Endüstriyel Boyutu

1. Pap Tecnos ve Yerli Sanayi

Pap Tecnos, Rafael’in İspanya’da kurduğu tesis olup, İspanya Savunma Bakanlığı projelerinin merkezi konumundaydı. İptal sonrasında:

• İstihdam: Yaklaşık 250–300 mühendis ve teknisyenin iş güvencesi belirsizliğe girdi.

• Yerli Alternatifin Geliştirilmesi: İspanya’da üretim yapan SENER ve Indra gibi şirketler, “Spike LR2’ye muadil sistem” geliştirme teklifleri sundu. Yaklaşık 18 ay içinde prototipin hazır olması bekleniyor.

• Tedarik Zinciri: Bileşen tedariklerinde kullanılan optik ve elektro-optik parçalar, Fransa, İtalya ve Kanada merkezli tedarikçilerden karşılanacak. Bu da maliyetleri %12–18 oranında artıracak.

Uzmanlar, “Geçici zorlukların uzun vadede İspanya’nın savunma ihracat potansiyelini artıracağı” görüşünde .

2. Bütçe ve Mali Yaptırım

İptal edilen sözleşme bedeli 287,5 milyon euro olmasına rağmen,

• Erken Fesih Bedeli: Rafael’e “ceza ödemesi” yapılması ihtimali, yaklaşık 15–20 milyon euro arasında gösteriliyor.

• Alternatif Proje Finansmanı: Yeni tasarım ve prototip aşamaları için ek olarak 60–75 milyon euroluk kaynak aktarımı planlanıyor.

• Toplam Mali Maliyet: 2025–2027 bütçe döneminde savunma harcamalarında yaklaşık %4 oranında artış projeksiyonu yapılıyor.

Bu finansal parametreler, Savunma Bakanlığı’nın gelecek dönemde “stratejik tasarruf” politikalarını sıkılaştıracağı anlamına geliyor .

Kamuoyu ve Sivil Toplumun Tepkisi

İptal kararı, İspanya’da hem destek hem de eleştiri aldı:

• Destekleyenler: Barış savunucuları, insan hakları örgütleri ve sol partiler, “İnsani normların gözetilmesi” ve “barış diplomasisinin” gerekliliği vurgusuyla kararı olumlu buldu.

• Eleştirenler: Muhalefetteki sağ ve aşırı sağ partiler, “İspanya’nın savunma kabiliyetini zayıflatma riskine” dikkat çekti. Ayrıca, “yerli sanayinin gecikmeye tahammülü yok” argümanı öne çıkarıldı.

• Sivil Toplum: CENTRE DELÀS gibi barış araştırma kuruluşları, İspanya’nın 2023’te İsrail’den 861 milyon euro değerinde silah satın aldığı raporunu hatırlatarak “tutarlılık” çağrısı yaptı .

Sonuç ve Değerlendirme

İspanya’nın 1.680 adet misilsavar füzesi alımını iptal etme kararı, ülkenin iç politikadaki hassas dengelerini, savunma sanayi stratejisini ve uluslararası hukuka bağlı duruşunu açıkça ortaya koydu.

• Stratejik Özgürlük: Yerli savunma sanayiine yatırım yapma ve bağımsız bir teknoloji ekosistemi kurma hedefi güçlendi.

• Siyasi Mesaj: AB ve NATO nezdinde “etik değerlere bağlılık” sinyali verilirken, İsrail’le silah iş birliğinde kesinti resmileşti.

• Ekonomik Maliyet: Kısa vadede ilave bütçe baskısı ve proje gecikmeleri olsa da, uzun vadede “yayılmacı askeri teknolojilere bağımlılıktan kurtulma” yolunda önemli adım atıldı.

Önümüzdeki dönemde, SILAM ve lazer hedef gösterici projelerinin seyri, yeni yerli füze sistemlerinin geliştirme hızı ve bütçe performansı, İspanya’nın savunma sanayiindeki rasyonalizasyonu açısından kritik önem taşımaktadır.

Muğla Cumhuriyet Başsavcılığınca, Marmaris Belediye Başkanı Acar Ünlü (fotoğrafta) hakkında kamu görevlisine direnme ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet suçundan soruşturma başlatıldı. ( Osman Akça – Anadolu Ajansı )

Açıklaması: CHP’li Marmaris Belediye Başkanı Acar Ünlü’ye, İmamoğlu’nun gözaltını protesto sırasında polise yönelik ifadeleri ve müdahalesi nedeniyle “kamu görevlisine direnme” ve “2911 sayılı Kanuna muhalefet” suçlamalarıyla soruşturma açıldı.

Giriş

19 Mart 2025 tarihinde, CHP’li Marmaris Belediye Başkanı Acar Ünlü’ye, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını protesto eden eylem sırasında polise yönelik tepkisi nedeniyle soruşturma açıldı. Ünlü’nün polisin üzerine yürüyerek “Belediye başkanıyım ben, ahlaksız adam niye sıkıyorsun lan” ifadelerini kullanmasının ardından, Muğla Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “kamu görevlisine direnme” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçlamalarıyla resen soruşturma başlatıldı.

Bu makalede, yaşanan olayın detayları, hukuki süreç, siyasi etkileri ve kamuoyunda yaratılan tartışma ele alınacak; SEO uyumlu bir şekilde başlık, meta açıklaması ve anahtar kelimelerle desteklenecek.

Olayın Arka Planı: İmamoğlu’nun Gözaltına Alınması ve CHP’nin Toplanma Kararı

Mart 2025’in ortasında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü “terör ve örgütlü suçlar” iddiaları çerçevesinde, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve 86 kişinin gözaltına alınması kararı alındı. CHP, bu kararı “demokrasiyi zedeleyen bir uygulama” olarak nitelendirerek, birçok ilde eş zamanlı basın açıklamaları düzenleme kararı aldı.

Muğla’da da CHP Muğla İl Başkanlığı önünde toplanan partililer, İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının siyasi bir operasyon olduğunu belirterek, süreçle ilgili “hukuki dayanaktan yoksun” eleştiriler yöneltti. İl Başkanı Zekican Balcı, İmamoğlu’ya yönelik gözaltının demokrasiyi yıprattığını vurguladı ve “Süreci titizlikle takip edeceğiz” ifadesini kullandı.

Protesto Yürüyüşü ve Biber Gazlı Müdahale

Basın açıklamasının ardından grup, Muğla Adliyesi’ne doğru yürümeye başladı. Ancak polis ekipleri, yürüyüşün izinsiz olduğu gerekçesiyle adliye binasına veya yakınına ilerlemelerine izin vermedi. CHP’li yöneticiler ve kalabalık bir kitlenin “Özgür İmamoğlu”, “Demokrasi Susmayacak” sloganları eşliğinde adliye önüne kadar gelmeye çalışması, polisle kısa süreli bir gerginliğe yol açtı.

Polis barikatını aşmak isteyen gruba biber gazı ve tazyikli suyla müdahalede bulunuldu. Bu müdahale sırasında biber gazından etkilenen Marmaris Belediye Başkanı Acar Ünlü, öfkesini kontrol edemeyerek polise doğru hamle yaptı ve “Belediye başkanıyım ben, ahlaksız adam niye sıkıyorsun lan” şeklinde yüksek sesle bağırdı. Ünlü’nün bu tepkisi, kameralara yansıyan en sert anlardan biri oldu. Ünlü, polis kalkanına yumruk atarken, güvenlik güçleri tarafından geri çekilmek istendi; arbede büyüdü ve Ünlü bulunduğu noktadan uzaklaştırıldı.

Hukuki Süreç: Soruşturma Kapsamı ve Suçlamalar

Olayın hemen ardından, Muğla Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Acar Ünlü hakkında iki suçlama yöneltildi:

1. Kamu Görevlisine Direnme (TCK 265/1): Polis memurlarının görevini yapmasını zorlaştırmaya yönelik fiil ve davranışlar, Türk Ceza Kanunu’nun 265. maddesi kapsamında ele alındı. Ünlü’nün polisin üzerine yürümesi ve barikata vurması, “kamu görevlisine direnme” suçu kapsamına girdi.

2. 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na Muhalefet: İzin alınmaksızın yapılan yürüyüş ve adliye önündeki gösterinin devam ettirilmesi, 2911 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri gereğince “izinsiz gösteri” olarak değerlendirildi. Ünlü’nün grup içinde öne çıkarak, polisin müdahalesine karşı koyması bu suçlamayı pekiştirdi.

Savcılık mevzuata göre delil toplama, şahit ifadelerinin alınması ve kamera kayıtlarının incelenmesi aşamalarını yürütüyor. Acar Ünlü’nün savunmasının alınmasının ardından soruşturma dosyası, iddianameye dönüştürülmek üzere hazırlanacak.

Siyasi ve Kamuoyu Tepkileri

Soruşturmanın duyulmasıyla birlikte CHP cephesinden ve muhalif basından farklı tepkiler yükseldi. CHP Genel Merkezi, Acar Ünlü hakkında başlatılan soruşturmanın “aday gösterilen İmamoğlu’ya yönelik demokratik tepkiyi bastırma girişimi” olarak yorumlanmasını isteyen bir mesaj yayımladı. Parti sözcüleri, İmamoğlu’nun gözaltı kararıyla bağlantılı organize bir siyasi tasfiye operasyonu olduğunu iddia ederek, yargı sürecinin “tarafsız ve hukuk devleti ilkeleri çerçevesinde” yürütülmesini talep etti.

Bazı hukukçular ise, “kamu görevlisine direnme” suçunun nispeten “hafif cezalı” bir suç olduğunu, ancak “2911 Sayılı Kanun’a muhalefet” iddiasının cezanın şekline ve etkinin boyutuna bağlı olarak daha ağır yaptırımları gündeme getirebileceğini belirtti. Adliye önünde toplanan avukatlar, Ünlü’nün tutumunun “diktatörce bir uygulamaya karşı duyulan doğal öfke” olarak değerlendirilebileceğini, ancak hukuki sürecin “ifade özgürlüğünün sınırları” çerçevesinde şekilleneceğini söyledi.

Yerel basında ise, Marmaris halkı ikiye bölündü. Bazı vatandaşlar, Ünlü’nün “cesur bir tepki gösterdiğini” savunurken; diğer kesimler, belediye başkanının bu hareketinin “şehrin itibarını zedeleyebileceği” uyarısında bulundu. Sosyal medyada #AcarÜnlüEtmePaydos, #DemokrasiNöbeti gibi etiketlerle hem destek hem de eleştiri mesajları hızlıca yayıldı.

Soruşturmanın Olası Sonuçları ve Belediye Yönetimine Etkisi

Hukuki süreç, Acar Ünlü için hem şahsi siyasi kariyerini hem de Marmaris belediyesinin itibarını yakından ilgilendiriyor. Eğer iddianame düzenlenerek yargılama süreci başlarsa; olası para cezaları, hapis cezaları ya da kamu hizmetlerinden yasaklama gibi yaptırımlar gündeme gelebilir. Ancak TCK 265/1 kapsamındaki “kamu görevlisine direnme” fiili genellikle adli kontrol şartı veya para cezası ile sonuçlanırken, “2911 Sayılı Kanun’a muhalefet” suçlamasında, gösterinin izinsiz olması kriterine göre hapis cezası ya da para cezası söz konusu olabilir.

Belediye Meclisi ve ilçe örgütleri de, olası bir cezai sürecin belediye başkanının görevini sürdürmesini etkileyecek aşamaları değerlendiriyor. Acar Ünlü’nün mahkûm olması halinde, belediye başkanlığı sıfatı yasal olarak düşebilir veya geçici uzaklaştırma tedbiri uygulanabilir. Bu durumda parti içi hiyerarşik yapı ve yerel meclis mekanizmalarının nasıl çalışacağı önemli tartışma konuları arasında yer alıyor. Şu an için resmi makamlar, böyle bir zorunluluk doğması halinde yetki devrini nasıl yöneteceğine ilişkin net bir açıklama yapmadı.

Sonuç ve Beklentiler

Acar Ünlü’ye yöneltilen suçlamalar, Türkiye’de giderek tırmanan siyasal gerilimin ve toplumsal kutuplaşmanın bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Hem hukukçular hem siyaset bilimciler, bu dosyanın “adil yargılanma” ilkesi çerçevesinde ele alınmasının Türkiye demokrasisi açısından belirleyici olacağını ifade ediyor. Özellikle Ekrem İmamoğlu’nun gözaltı kararıyla başlayan dalga, siyasi partilerin yerel futboldan genel parlamentoya kadar uzayan alanlarda “yargı bağımsızlığı” ve “toplantı-gösteri özgürlüğü” gibi temel konuları yeniden tartışmaya açtı.

Önümüzdeki haftalarda Muğla Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma kapsamında topladığı delilleri inceleyerek iddianameyi hazırlaması bekleniyor. Ardından yargılamanın seyri, karar aşaması ve olası temyiz süreçlerinin birkaç ayı bulabileceği öngörülüyor. Kamuoyu, özellikle sosyal medya üzerinden süreci yakından takip ederken, CHP kanadından gelecek resmi açıklamalar ve yargı kaynaklı net bilgiler kritik önem taşıyor. Bu çerçevede, hem yerel hem de ulusal düzeyde gelişmeler takip edilerek, siyasetin hukukla iç içe geçtiği bu dönemin Türkiye siyaset literatüründe nasıl yer alacağı tartışılmaya devam edecek.