Teknoloji
Microsoft’un kuantum bilgisayar devrimi: Topoiletkenli Majorana 1 işlemci tanıtıldı

Yazılım devi Microsoft, 17 yıldır üzerinde çalışılan Majorana 1’in gerçek sonuçlar sergilediğini duyurdu. İşlemcinin, masaüstü bilgisayarlardaki CPU’lardan çok da büyük olmayan tek bir çipe bir milyon kübit sığdırma potansiyeline sahip.
Kübit Nedir?
Kübit, kuantum hesaplamada kullanılan temel bilgi birimidir. Klasik bilgisayarlarda kullanılan bitlerden farklı olarak kübitler, hem 0 hem de 1 durumlarını aynı anda temsil edebilir. Bu özellik, kuantum bilgisayarların geleneksel bilgisayarlara göre çok daha hızlı ve karmaşık hesaplamalar yapabilmesini sağlar.
Kübitlerin eşzamanlı durumları, dolanıklık ve süperpozisyon gibi kuantum mekaniği prensipleri sayesinde gerçekleşir. Kuantum bilgisayarlar aynı anda birden fazla durumu işleyebilir ve hesaplamaları paralel olarak gerçekleştirebilir.
Elektron Kullanmayan Yeni Teknoloji
Yazılım devi, bu yeni çipte hesaplama yapmak için elektron yerine “Majorana parçacığı” kullanıyor. Microsoft, “dünyanın ilk topoiletkeni” adını verdiği yeni bir malzemeyle Majorana parçacıklarını gözlemlemekle kalmayıp aynı zamanda kontrol edebilmeyi başardı.
Şirket, Nature Dergisi’nde yayınlanan hakemli makalede topolojik kübitlerini indiyum, arsenit ve alüminyumdan meydana getirdikleri yeni bir malzemenin yardımıylageliştirdiğini vurguladı. Makaleye göre bu malzeme sayesinde bir milyona ölçeklenebileceği umulan bir çipe sekiz adet topolojik kübit yerleştirildi.
Uzmanlar, bir milyon kübite sahip tek bir çipin çok daha doğal simülasyonlar gerçekleştirebileceğini, tıp ve malzeme biliminde devrim niteliğinde buluşlara öncü olabileceğini belirtiyor.
Projede görev alan Microsoft Teknik Uzmanı Chetan Nayak, “Bir milyon kübitlik kuantum bilgisayarı sadece bir dönüm noktası değil, dünyanın en zor sorunlarından bazılarını çözmenin bir kapısı” sözleriyle Majorana 1 hakkında duyduğu heyecanı paylaştı. Nayak, güvenilir kuantum hesaplamasına giden yollarının açık olduğuna dikkat çekerken, temel teknolojilerinin kanıtlandığının ve söz konusu mimarinin ölçeklendirilebilir olduğuna inandıklarının altını çizdi.
Uzun Bir Süreç Olacak
Topolojik kübitlere dayalı, hata toleranslı bir kuantum bilgisayar prototipinin inşa edilmesinin “on yıllar” alabileceği öngörülüyor.
Teknoloji
Hawking’in teorisi test edildi: “En güçlü fiziksel kanıt”

2015’te kütleçekim dalgalarını ilk kez doğrudan tespit eden LIGO, 10. yıl dönümünde yeni bir tarihi gözlem duyurdu. LIGO-VIRGO-KAGRA ekibi, ilk keşfe benzer bir kara delik birleşmesi saptadı.
EŞİ GÖRÜLMEMİŞ TESTLER
Bu kez, dedektörlerin son 10 yılda artan hassasiyeti sayesinde sinyal çok daha net kaydedildi ve Genel Görelilik teorisine dair eşi görülmemiş testler yapılabildi.
Araştırma, Physical Review Letters dergisinde “GW250114: Hawking’in alan yasasını ve kara deliklerin Kerr doğasını test etmek” başlığıyla yayımlandı.
Bilim insanları, birleşme sırasında yayılan kütleçekim dalgalarının frekanslarını inceleyerek, Stephen Hawking’in 1971’de öne sürdüğü kara delik alan teoremi için şimdiye kadarki en güçlü gözlemsel kanıtı elde ettiklerini açıkladı.
HAWKİNG’İN TEORİSİ NEYDİ?
Hawking, 1971 yılında kara deliklerin yüzey alanına dair bir fizik yasası önerdi:
Bir kara deliğin olay ufku (event horizon) yüzey alanı hiçbir zaman küçülemez, sadece aynı kalabilir ya da büyüyebilir. Yani, kara delikler birleştiğinde veya madde yuttuklarında toplam yüzey alanı artar, ama hiçbir durumda azalmaz.
Bu teoriye göre, kara deliklerin yüzey alanı da zamanla yalnızca artar. Bu yüzden “kara deliklerin ikinci yasası” olarak da anılır. Hawking’in bu fikri, kara deliklerin termodinamik özellikleri olduğunu ve aslında doğa yasalarıyla sıkı bir bağa sahip olduklarını ortaya koyan önemli bir dönüm noktasıdır.
Teknoloji
Twitter (X) çöktü mü, sorun mu var? 10 Eylül 2025 X hata bildirimi

Masaüstü ve mobil uygulama üzerinden sosyal medya platformu X’e (eski adıyla Twitter) giriş yapmak isteyen bazı kullanıcılar, hata ile karşılaştıklarını, trendler bölümüne erişemediklerini ve medya yüklemede hata aldıklarını belirtti.
Henüz Twitter’da erişim sorunun kaynağına ve çözümüne ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı.
Downdetector’a göre bazı kullanıcılar, Twitter hesaplarına giriş yapamadıklarını ve hata mesajları aldıklarını bildirse de genel anlamda bir erişim problemi yaşanmıyor.
Teknoloji
Twitter (X) çöktü mü, sorun mu var? 10 Eylül 2025 X hata bildirimi

Masaüstü ve mobil uygulama üzerinden sosyal medya platformu X’e (eski adıyla Twitter) giriş yapmak isteyen bazı kullanıcılar, hata ile karşılaştıklarını, trendler bölümüne erişemediklerini ve medya yüklemede hata aldıklarını belirtti.
Henüz Twitter’da erişim sorunun kaynağına ve çözümüne ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı.
Downdetector’a göre bazı kullanıcılar, Twitter hesaplarına giriş yapamadıklarını ve hata mesajları aldıklarını bildirse de genel anlamda bir erişim problemi yaşanmıyor.
-
Gündem3 gün önce
“Kafa kesme videoları” detayı kan dondurdu: Türkiye’nin konuştuğu Eren Bigül olayı — Ailenin sözleri şok etti
-
Gündem1 hafta önce
EVLİLİK YILDÖNÜMÜ KABUSA DÖNDÜ: FİTNESS EĞİTMENİ İREM KARATUTLU TIR’IN ÇARPMAĞI SONUCU İKİ BACAKLARINI KAYBETTİ
-
Sanat1 hafta önce
İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası Romanya’ya gidiyor
-
Teknoloji1 hafta önce
SON DAKİKA | Küresel çapta Google krizi — erişim kesintisi
-
Sanat1 hafta önce
Robbie Williams’ın İstanbul konserinde mekan değişti
-
Sağlık1 hafta önce
Taklit ve Tağşiş listesi güncellendi: Zayıflama çayında ilaç tespit edildi
-
Sanat1 hafta önce
Kayseri ilk kez Kültür Yolu’nda
-
Sağlık5 gün önce
Bakan Işıkhan duyurdu: 5 kanser ilacı daha SGK geri ödeme listesine alındı