Açıklama:
Portekiz’de 25 Temmuz – 1 Ağustos tarihleri arasında etkili olan aşırı sıcak hava dalgası, 264 fazladan ölümle sonuçlandı. Bölgesel etkiler, en savunmasız gruplar ve alınması gereken acil önlemler üzerine kapsamlı analiz.

1. Giriş: Kritik Durumun Özeti

Portekiz, 25 Temmuz 2025’te başlayan ve bir hafta boyunca süren aşırı sıcak dalgasının etkisi altında kaldı. Bu süre zarfında normalde beklenen ölümlere ek olarak 264 fazladan ölüm meydana geldiği açıklandı. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Genel Sağlık Müdürlüğü (DGS), ülke genelindeki kayıtları değerlendirerek ölüm oranlarının %21,2 oranında arttığını duyurdu . Bu veriler, sadece yaşam kayıplarını değil aynı zamanda aşırı sıcakların toplum sağlığı üzerindeki ciddiyetini de gözler önüne seriyor.

2. Isı Dalgasının Coğrafi ve Meteorolojik Analizi

Sıcaklık rekorlarının üst üste kırıldığı bu dönemde, kara parçalarında nem oranının da yükselmesi “sıcak hava indislerinin” tehlikeli seviyelere ulaşmasına neden oldu. Özellikle ülkenin kuzeydoğu bölgelerinde gündüz maksimum sıcaklıklar 45 °C’yi aşarken, gece sıcaklıkları da 25 °C’nin altına düşmedi . Meteoroloji enstitüsü IPMA’nın verilerine göre, Mora’da 29 Haziran’da kaydedilen 46,6 °C, bu yılın en yüksek günlük sıcaklık rekoru olarak tarihe geçti

3. Demografik Dağılım: Kimler Daha Fazla Etkilendi?

DGS verileri, fazladan ölümlerin %70’in üzerinde bir kısmının 75 yaş ve üzerindeki bireylerden oluştuğunu gösteriyor; bu durum, yaşlı nüfusun sıcak stresine karşı zayıf korunma mekanizmalarına sahip olduğuna dikkat çekiyor  Ayrıca kronik kalp, solunum ve böbrek hastalığı olan hastalarda da hastaneye başvurularında %30’a varan artış gözlendi. Özellikle köylerde yaşayan ve klimalı mekân erişimi kısıtlı bireyler, sıcaklığın şiddetinden en çok etkilenen gruplar arasında yer aldı .

4. Tarihsel Perspektif ve İklim Değişikliği Bağlantısı

Portekiz, geçmişte de 2003 ve 2022 yıllarında büyük ısı dalgalarıyla mücadele etmişti. 2003’te kaydedilen yaklaşık 1.900 fazladan ölüm ve 2022’deki 1.063 ölüm, bu yılki verilerin dahi üzerinde rakamlar sunmuştu . Ancak 264 ölüm, tek bir haftalık dönemde kaydedilen en yüksek “fazla ölüm” oranlarından biri olarak dikkat çekiyor. Bilim insanları, bu tür ekstrem ısı olaylarının sıklık ve şiddetinin küresel ısınma ile doğrudan ilişkili olduğunu vurguluyor.

5. Alınan ve Alınması Gereken Tedbirler

1. Erken Uyarı Sistemleri: DGS, yaşlı ve kronik hastalığı olan kişilere yönelik SMS/telefon hattı ile sıcaklık artışlarında bilgilendirme yapıyor.

2. Soğuk İstasyonları: Belediyeler, termal konforun korunması amacıyla şehir merkezlerinde geçici serinleme merkezleri kuruyor.

3. Su Tüketimi ve Sağlık Eğitimi: Halk sağlığı kampanyalarıyla günde en az 2,5 litre su tüketilmesi ve serin saatlerde dışarı çıkılması öneriliyor .

4. Uzun Vadeli Stratejiler: Ağaçlandırma projeleri, yeşil çatı uygulamaları ve binaların termal izolasyonunun iyileştirilmesi iklim değişikliğine adaptasyonun bir parçası olarak ele alınıyor .

6. Sonuç ve Öneriler

Portekiz’de kaydedilen 264 fazladan ölüm, aşırı sıcakların sadece meteorolojik bir fenomenden öte, toplumsal sağlık için acil bir risk olduğunu ortaya koymaktadır. Kısa vadede erken uyarı ve serinleme merkezleri kritik rol oynarken, uzun vadede iklim değişikliğiyle mücadele ve altyapı adaptasyonu ihmal edilmemelidir. Özellikle kırılgan grupların korunması için yerel yönetimler, sağlık kuruluşları ve STK’lar arasında koordinasyonun güçlendirilmesi hayati önem taşımaktadır.

Bu makale, Portekiz’deki son ısı dalgasının etkilerini tüm boyutlarıyla ele alarak, okuyuculara güncel bilgiler ve uygulanabilir çözümler sunmayı amaçlamaktadır.

Açıklaması:
Aksaray’ı etkisi altına alan ani sel baskını, Aksaray-Nevşehir karayolunu çift yönlü trafiğe kapattı. Karayolları ve polis ekiplerinin hummalı yol açma çalışmaları ile sürücüler bilgilendiriliyor. Detaylı bilgi ve yol durumuna dair ipuçları burada

1. Olayın Meydan Okuması: Ani Sağanak ve Sel Baskını

02 Ağustos 2025 akşamı Aksaray’da başlayan kuvvetli sağanak, kısa sürede sele dönüşerek Aksaray-Nevşehir karayolunu tamamen su altında bıraktı. Her iki istikamette de suların yükselmesi sonucu yol çift yönlü trafiğe kapatıldı.

2. Trafik Felci: Kilometrelerce Araç Kuyruğu

Sel suyunun yola hakim olmasıyla, karayolunda kilometrelerce araç kuyruğu oluştu ve birçok sürücü mahsur kaldı. İl Emniyet Müdürlüğü Bölge Trafik Şubesi ekipleri, hem güvenliği sağlamak hem de sürücüleri bilgilendirmek amacıyla yolu çift yönlü olarak kapatma kararı aldı.

3. Hummalı Müdahale: Yol Açma Çalışmaları

• Karayolları Genel Müdürlüğü ekipleri, olay yerine sevk edilen kepçe ve greyderlerle acil yol açma çalışması başlattı.
• Polis ekipleri geniş güvenlik önlemleri alarak çalışma bölgesini emniyete aldı ve sürücüleri alternatif güzergâhlara yönlendirdi.
• İl Emniyet Müdürlüğü Trafik Şubesi Müdürü Gürsoy Yalvaç da sahada ekiplerle birlikte çalışmalara katıldı.

4. Sürücülere Uyarılar ve Alternatif Güzergâh Önerileri

1. Can güvenliği öncelikli: Sel suları altında kalan yollarda kesinlikle ilerlemeyin.

2. Güncel yol durumu takip edin: Emniyet ve Karayolları resmi sosyal medya hesaplarından anlık bilgi alın.

3. Alternatif güzergâhlar: Aksaray–Adana ve Aksaray–Ankara yollarını kullanmaktan kaçının; Niğde veya Konya istikametinden dolaylı rotalara yönelin.

5. Geleceğe Bakış: İstanbul Yağışlarının Risk Haritası

Meteoroloji Genel Müdürlüğü, bölgedeki sel riski devam ettiği için önümüzdeki 48 saat boyunca benzer sağanak yağış uyarısı yayınladı. Sürücülerin ve bölge halkının tedbirli olması, sel bariyerleri ve erken uyarı sistemlerinin güçlendirilmesi büyük önem taşıyor

Açıklaması:
Meteoroloji uzmanı Erhan Tekin, perşembe itibarıyla başlayacak sıcaklık düşüşünü ve cuma öğle saatlerinden sonra yurdun batı ve iç kesimlerinde etkili olacak sağanak yağışı duyurdu. Detaylı bölgesel tahminler ve alınması gereken önlemler makalemizde.

1. Genel Hava Tahmini ve Tarih Bilgisi

Meteoroloji uzmanı Erhan Tekin’e göre, ülkemiz genelinde mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar yerini serin ve yağışlı bir havaya bırakacak. Perşembe (31 Temmuz) gününden itibaren batı kesimlerde sıcaklıklar 3–6 °C kadar azalacak; cuma (1 Ağustos) öğle saatlerinden sonra ise Marmara başta olmak üzere birçok bölgede sağanak ve gök gürültülü yağış bekleniyor

2. Bölgesel Dağılım

• Marmara Bölgesi & İstanbul

  • Cuma öğle sonrası hafif sağanak geçişleri, cumartesi (2 Ağustos) günü ise gök gürültülü sağanak olasılığı yüksek .

• İç Anadolu & Ankara

  • Perşembe açık, cuma öğleden sonra lokal sağanak, cumartesi gece saatlerinde ise yaygın yağış ihtimali var .

• Ege & İzmir

  • Önümüzdeki üç gün boyunca yağış beklenmiyor; sıcaklıklar 35–36 °C arasında kalacak. Ancak kuzeyli rüzgarlara dikkat edilmeli .

• Karadeniz, Akdeniz ve Doğu Anadolu

  • Cuma günü Kuzey Ege’den Doğu Akdeniz kıyılarına kadar, cumartesi ise Karadeniz’in iç kesimleri ve Doğu Akdeniz’de yaygın sağanaklar görülecek .

3. Sıcaklık Değişimi

Son günlerde mevsim normallerinin 6–12 °C üzerinde seyreden termometreler, perşembe günü batı, cuma ise iç ve doğu kesimlerde 3–6 °C düşüş gösterecek. Yine de özellikle iç ve doğu illerde sıcaklıklar mevsim normallerinin birkaç derece üzerinde kalacak .

4. Vatandaşlara Öneriler

1. Dışarıda Kalmayın: Cuma öğleden sonra başlayacak sağanak sırasında sel ve su baskınlarına karşı temkinli olun.

2. Koruyucu Giysiler & Ekipman: Yağış anında kayma riskine karşı kaymaz tabanlı ayakkabı ve su geçirmez mont tercih edin.

3. Araç Kullanımı: Ani su birikintilerine dikkat edin, hızınızı bölgesel yağış yoğunluğuna göre ayarlayın.

4. Tarım ve Hayvancılık: Yağışın etkili olacağı iç kesimlerde toprak nemine bağlı tarımsal faaliyetleri planlayın; hayvan barınaklarını suya karşı güçlendirin.