Teknoloji
Yabancı bir gezegende yaşama dair şimdiye kadarki en güçlü kanıt bulundu

Bilim insanları, Dünya’da yalnızca biyolojik süreçlerle üretilen gazların kimyasal parmak izlerini yabancı bir gezegenin atmosferinde tespit ederek, dönüm noktası olabilecek bir keşif yaptı.
James Webb Uzay Teleskobu’nun K2-18 b olarak adlandırılan gezegenle ilgili gözlemlerinde yer alan iki gaz (Dimetil sülfür veya DMS ve dimetil disülfür ya da DMDS) Dünya’da canlı organizmalar, özellikle de deniz fitoplanktonları, algler gibi mikrobik yaşam tarafından üretiliyor.
Araştırmacılar, bunun gezegenin mikrobik yaşamla dolu olabileceğini gösterdiğini söyledi. Bununla birlikte, gerçek canlı organizmaların keşfini duyurmadıklarını, daha ziyade olası bir biyo-imzayı (biyolojik bir sürecin göstergesi) duyurduklarını ve bulguların ihtiyatlı bir şekilde görülmesi gerektiğini, daha fazla gözlem yapılması gerektiğini vurguladı.Yine de heyecanlı olduklarını dile getirdiler.
YABANCI BİR DÜNYANIN İLK İPUÇLARI
Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan çalışmanın başyazarı Cambridge Üniversitesi Astronomi Enstitüsü’nden astrofizikçi Nikku Madhusudhan, bunların muhtemelen üzerinde yaşanılan yabancı bir dünyanın ilk ipuçları olduğunu söyledi.
Madhusudhan, “Bu, güneş sisteminin ötesinde yaşam arayışında bir dönüşüm anı; mevcut olanaklarla potansiyel olarak yaşanabilir gezegenlerde biyo-imzaları tespit etmenin mümkün olduğunu gösterdik. Gözlemsel astrobiyoloji çağına girmiş bulunuyoruz” dedi
BİR GEZEGEN DAHA TESPİT EDİLDİ
K2-18 b, Dünya’dan 8,6 kat daha büyük ve çapı, gezegenimizden yaklaşık 2,6 kat daha büyük. Gezegen yüzeyinde yaşam için kilit bir bileşen olan sıvı suyun bulunabileceği bir mesafe olan “yaşanabilir bölge”de Güneş’ten daha küçük ve daha az parlak bir kırmızı cüce yıldızın etrafında, Dünya’dan yaklaşık 124 ışık yılı uzaklıkta, Aslan takımyıldızında yörüngede dönüyor. Bir ışık yılı, ışığın bir yılda kat ettiği 5,9 trilyon mil (9,5 trilyon km) mesafe olarak biliniyor. Bu yıldızın yörüngesinde dönen bir gezegen daha tespit edildi.
“YAŞAMLA DOLU OKYANUS DÜNYASI”
1990’lardan bu yana güneş sistemimizin ötesinde dış gezegen olarak adlandırılan yaklaşık 5 bin 800 gezegen keşfedildi. Bilim insanları, mikroorganizmalar tarafından yaşanabilir sıvı su okyanusuyla kaplı ve hidrojen bakımından zengin bir atmosfere sahip okyanus ötesi dünyalar olarak adlandırılan dış gezegenlerin mevcut olduğunu varsaydı.
2021’de fırlatılan ve 2022’de faaliyete geçen Webb’in daha önceki gözlemleri, K2-18 b’nin atmosferinde metan ve karbondioksit tespit etmişti; bu da bir yıldızın yaşanabilir bölgesindeki bir ötegezegenin atmosferinde karbon bazlı moleküllerin ilk kez keşfedildiği anlamına geliyordu.
Madhusudhan, “Şu ana kadar JWST’den (James Webb Uzay Teleskobu) elde edilen tüm verileri açıklayan tek senaryo, geçmiş ve mevcut gözlemler de dahil olmak üzere, K2-18 b’nin yaşamla dolu bir okyanus dünyası olduğu senaryodur. Ancak, açık olmalı ve diğer senaryoları keşfetmeye devam etmeliyiz.”
TEMEL VARSAYIM: BASİT MİKROBİK YAŞAM
Madhusudhan, okyanus ötesi dünyalar varsa, “Muhtemelen Dünya’nın okyanuslarında gördüğümüz gibi mikrobiyal yaşamdan bahsediyoruz” dedi.
Okyanuslarının Dünya’nınkinden daha sıcak olduğu varsayılıyor. Madhusudhan, olası çok hücreli organizmalar ve hatta akıllı yaşam hakkında sorulan soruya, “Bu soruyu bu aşamada cevaplayamayacağız. Temel varsayımımız basit mikrobik yaşamdır” dedi.
“YALNIZ MIYIZ?”
Her ikisi de aynı kimyasal aileden olan DMS ve DMDS’nin önemli dış gezegen biyo-imzaları olduğu tahmin ediliyor. Webb, gezegenin atmosferinde birinin ya da diğerinin ya da muhtemelen her ikisinin de yüzde 99,7 güven düzeyinde mevcut olduğunu buldu; bu da gözlemin istatistiksel bir tesadüf olma ihtimalinin hala yüzde 0,3 olduğu anlamına geliyor.
K2-18 b, çapı Dünya’nınkinden büyük ancak güneş sistemimizin en küçük gaz gezegeni olan Neptün’ünkinden küçük olan “Neptün-altı” gezegenler sınıfının bir parçasıdır.
Madhusudhan, ötegezegen biliminin “Kutsal Kase ”sinin, güneş sistemimizin ötesinde Dünya benzeri bir gezegende yaşam olduğuna dair kanıt bulmak olduğunu söyledi. Madhusudhan, türümüzün binlerce yıldır evrende “yalnız mıyız” diye merak ettiğini ve şimdi okyanus ötesi bir dünyada olası yabancı yaşamı tespit etmenin sadece birkaç yıl içinde olabileceğini söyledi.
Teknoloji
NASA’nın üç uzay aracı hemfikir: “Normalden 7 kat daha parlak”

Bilim insanlarını şaşkına çeviren yıldızlararası cisim 3I/ATLAS, Güneş’in arkasından çıkarak yeniden gözlemlenebilir hale geldi.
Nesne, 29 Ekim’deki Güneş’e en yakın geçişini gerçekleştirdi ve olağanüstü bir şekilde parladı.
NASA’nın üç farklı uzay aracından alınan veriler, parlaklığının tipik kuyrukluyıldızlardan yedi kat daha hızlı arttığını ortaya koydu.
BİLİM İNSANLARI ŞAŞKIN: BU KADAR HIZLI PARLAMA BEKLENMİYORDU
ABD Deniz Araştırma Laboratuvarı ve Arizona’daki Lowell Gözlemevi’nden araştırmacıların yürüttüğü çalışma, gizemli ziyaretçinin farklı doğasını gözler önüne serdi.
Bilim insanları, “3I/ATLAS’ın Güneş’e yaklaşırken gösterdiği hızlı parlama, Oort Bulutu kökenli çoğu kuyruklu yıldızın parlama oranını fazlasıyla aşıyor. Sebebi hala belirsiz.” dedi.
KIRMIZIDAN MAVİYE GİZEMLİ DÖNÜŞÜM
En dikkat çekici değişimlerden biri, 3I/ATLAS’ın renginin kızıldan maviye dönmesi.
Uzmanlar, bunun yalnızca Güneş ışığının yansımasıyla açıklanamayacağını belirtiyor. Mavi parıltının, karbon molekülleri ve diğer gaz bileşenlerinden kaynaklandığı tahmin ediliyor.
UZAY GÖZLEMLERİ: DEV BİR MAVİ HALE
NASA’nın uzay araçları, 3I/ATLAS’ın çevresinde, yaklaşık 300 bin kilometre genişliğinde parlak bir gaz halesi gözlemledi.
Bu halenin, aylar önce gözlenen karbondioksit bulutuna benzer olduğu belirtildi.
KASIM VE ARALIK’TA YENİDEN GÖRÜLECEK
Bilim insanları, 3I/ATLAS’ın Kasım ve Aralık aylarında alacakaranlık ve gece gökyüzünde yeniden görünür olacağını, bu sayede yer teleskoplarıyla çok daha detaylı incelenebileceğini belirtiyor.
Araştırmacılara göre 3I/ATLAS’ın olağanüstü parlaması, karbondioksit ve su gibi gazların alışılmadık aktivitelerinden veya cismin çekirdeğindeki benzersiz kimyasal özelliklerden kaynaklanıyor olabilir.
Teknoloji
Tarihi eşik: Nvidia’nın piyasa değeri 5 trilyon doları aştı

Dünyanın en büyük çip üreticisi Nvidia’nın hisse fiyatı, TSİ 16.35’te yüzde 4’ün üzerinde değer kazanarak 210,80 dolara yükseldi.
Hisselerindeki yükselişle Nvidia’nın piyasa değeri 5,1 trilyon dolara ulaşırken, Nvidia bu eşiği aşan ilk şirket oldu.
EN DEĞERLİ ŞİRKET LİSTESİNDE İLK SIRADA
Dünyanın en değerli şirketleri listesinde ilk sırada yer alan Nvidia’yı, 4,03 trilyon dolarlık piyasa değeriyle Microsoft ve 4 trilyon dolarlık piyasa değeriyle Apple takip ediyor.
Nvidia Üst Yöneticisi (CEO) Jensen Huang, dün şirketin yazılım geliştiricileri, mühendisleri, araştırmacıları ve bilgi teknolojileri uzmanlarını bir araya getirdiği etkinliğinde, yapay zeka alanındaki yeni atılımlarını anlatmıştı.
ABD Enerji Bakanlığı ile işbirliği yaparak 7 yapay zeka süper bilgisayarı inşa edileceğini duyuran şirket, yapay zeka çiplerine yönelik 500 milyar dolarlık sipariş beklendiğini bildirmişti.
Finlandiya merkezli telekomünikasyon ekipmanları üreticisi Nokia’ya 1 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıklayan şirket, Palantir Technologies, Uber, Eli Lilly ve Oracle gibi şirketlerle de işbirliklerini duyurmuştu.
Nvidia’nın piyasa değeri, yapay zeka çiplerine olan yüksek taleple geçen yıl şubat ayında ilk kez 2 trilyon doları, haziran ayında 3 trilyon doları ve temmuzda 4 trilyon doları aşmıştı.
Teknoloji
Nvidia’dan Nokia’ya 1 milyar dolarlık yatırım

Nvidia Üst Yöneticisi (CEO) Jensen Huang, şirketin yazılım geliştiricileri, mühendisleri, araştırmacıları, bilgi teknolojileri uzmanlarını bir araya getirdiği etkinliğinde, yapay zeka alanındaki yeni atılımlarını anlattı.
Şirketten yapılan açıklamalarda söz konusu çalışmalara dair bilgi verildi.
Nvidia ile Nokia’nın yeni nesil yapay zeka tabanlı mobil ağların ve yapay zeka ağ altyapısının hızlı bir şekilde geliştirilmesini ve uygulanmasını sağlamak amacıyla stratejik bir ortaklık kuracağı belirtilen açıklamada, Nvidia’nın Nokia’ya hisse başına 6,01 dolardan 1 milyar dolar yatırım yapacağı belirtildi.
Nokia’dan yapılan açıklamada ise Nvidia’nın şirketten 166,4 milyon hisse alacağı ve bunun sonucunda Nokia’nın yüzde 2,9 hissedarı olacağı belirtildi.
ABD ENERJİ BAKANLIĞI İÇİN 7 SÜPER BİLGİSAYAR
Nvidia’dan yapılan başka açıklamada da Amerika’nın yapay zeka altyapısını oluşturmak üzere ABD Enerji Bakanlığının ulusal laboratuvarları ve ülkenin önde gelen şirketleriyle işbirliğine gidildiği kaydedildi.
Şirketin, ABD Enerji Bakanlığına ait iki tesiste bilimsel araştırma ve inovasyonu desteklemek için 7 yeni sistem sağlayacağı ifade edilen açıklamada, Nvidia’nın Oracle ve Enerji Bakanlığı ile işbirliği yaparak Bakanlığın bilimsel keşifler için en büyük yapay zeka süper bilgisayarını inşa edeceği vurgulandı.
PALANTIR VE UBER GİBİ ŞİRKETLERLE İŞBİRLİĞİ
Nvidia, Palantir Technologies ile de operasyonel yapay zeka için türünün ilk örneği olan entegre bir teknoloji yığını oluşturmak üzere işbirliği yaptığını duyurdu.
Açıklamada, bu teknolojinin analitik yetenekler, referans iş akışları, otomasyon özellikleri ve özelleştirilebilir, uzmanlaşmış yapay zeka ajanlarını içerdiği ve karmaşık kurumsal ile kamu sistemlerini hızlandırmayı ve optimize etmeyi amaçladığı aktarıldı.
Uber ile de robotaksi ve otonom araç teknolojileri alanında işbirliği yapıldığı kaydedilen açıklamada, Uber’in 2027’den itibaren 100 bin otonom araca ulaşmayı hedeflediği ve bu filo için Nvidia’nın “DRIVE AGX Hyperion 10” platformu ile yapay zeka destekli bir veri fabrikasından faydalanacağına dikkati çekildi.
Açıklamada ayrıca, ilaç şirketi Eli Lilly ile de ilaç keşfini hızlandırmaya yardımcı olacak yapay zeka altyapısını kurmak için işbirliği yapıldığı belirtildi.
YENİ TEKNOLOJİLER TANITILDI
Öte yandan Nvidia, yüksek bilgi işlem performansı sunan “Nvidia BlueField-4” veri işleme birimini, gigawatt ölçeğinde yapay zeka fabrikaları tasarlamak ve işletmeye yarayacak “Nvidia Omniverse DSX” planını, dil, biyoloji ve robotik alanlarında yapay zeka inovasyonunu hızlandırmak için açık kaynak yapay zeka teknolojilerini de tanıttı.
-
Teknoloji1 hafta önceOpenAI, ChatGPT tarayıcısını tanıttı: Mac kullanıcılarına özel
-
Gündem2 gün önceCumhuriyet’in 102. yılı Ankara’da yürüyüş ve konserlerle kutlanacak
-
Teknoloji6 gün önceAB Komisyonu, Meta ve TikTok’u DSA Şeffaflık Yükümlülüklerini İhlal Etmekle Ön İncelemede Buldu
-
Sağlık1 hafta önceKALP SAĞLIĞI: Koroner kalp hastalığı için 6 önemli risk faktörü
-
Teknoloji1 hafta önceAy’ın karanlık yüzünden şaşırtan keşif: Uzaydan gelen su ve organik izler bulundu
-
Magazin1 hafta önceKıvanç Tatlıtuğ’un kardeşi Melisa Dilara Tatlıtuğ cezaevine girdi iddiası — Avukatından ilk açıklama
-
Sanat1 hafta önceBarış Manço’nun resmini Alanya sahillerine işledi
-
Gündem6 gün önceYüzyılın Konut Projesi’nin detayları belli oldu — FatihDoğanMedya
