Kuş gribi alarmı: H5N5 virüsü dünyada ilk kez can aldı!

Tüm dünyada etkili olan kuş gribi virüsünün yeni bir türü olan H5N5, ABD’nin Washington eyaletinde bir kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu vakayla birlikte, H5N5 tipi kuş gribi virüsü insanlarda ilk kez tespit edilmiş ve ilk can kaybına yol açmış oldu .

İşte bu yeni virüs türü ve dünyadaki son kuş gribi tablosuyla ilgili ayrıntılar.

 H5N5’te Son Durum: İlk Vaka ve Can Kaybı

Washington eyaletinin Grays Harbor bölgesinde yaşayan ve altta yatan başka sağlık sorunları bulunan yaşlı bir hasta, H5N5 nedeniyle hayatını kaybetti . Hastanın evindeki kümes hayvanlarında virüs tespit edildi ve hastalığın en olası kaynağının bu hayvanlar olduğu belirtildi .

· Bulaşma Riski: Sağlık yetkilileri, halka yönelik riskin düşük olduğunu ve hastayla temasta bulunan diğer kişilerde virüse rastlanmadığını açıkladı. İnsandan insana bulaş olduğuna dair bir kanıt bulunmuyor .
· Virüsün Ortaya Çıkışı: H5N5, 2023’ten bu yana Kanada’nın doğusundaki kuşlarda ve memelilerde görülüyordu. Bilimsel araştırmalar, bu virüsün bazı hayvanlarda, memeliler arasında daha kolay yayılmasına olanak tanıyan bir mutasyon taşıdığını göstermişti .

 Dünyada Kuş Gribi Tablosu

H5N5 endişe verici olsa da, kümes hayvanlarıyla temas halindeki kişilerde görülen insan enfeksiyonlarına dünya çapında en yaygın olarak H5N1 virüsü neden oluyor .

Aşağıdaki tablo, 2025 yılı içinde bildirilen bazı önemli H5N1 vakalarını özetlemektedir.

Ülke         Vaka Sayısı (H5N1)             Ölüm Sayısı (H5N1) Notlar

kanbboçya          14                            8               2025’te 11 vaka bildirildi, çoğu kümes hayvanıyla temaslı .
Hindistan             2                              2              Bir çocuk ve bir yetişkin hayatını kaybetti .
ABD                       3                              0              Son vaka Şubat 2025’ten beri yeni vaka bildirilmedi .
Vietnam 1                                          –        Ölü kümes hayvanlarıyla teması olan bir çocukta ensefalit gelişti .

 Sık Sorulan Sorular

· Kuş Gribi İnsana Nasıl Bulaşır? İnsanlara bulaş, enfekte kuşlara veya onların dışkılarıyla kirlenmiş yüzeylere doğrudan temas yoluyla olur . Hastalık, insandan insana kolayca yayılmaz .
· Belirtileri Nelerdir? Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrıları, nefes darlığı ve şiddetli zatürre görülebilir. Bazı vakalarda ishal veya göz enfeksiyonu da ilk belirti olabilir .

· Korunmak İçin Ne Yapılmalı?
· Hastalıktan şüphelenen ölü veya hasta kuşlarla temastan kaçının .
· Özellikle kümes hayvanlarıyla çalışanlar veya hobi amaçlı besleyenler, iyi hijyen kurallarına uymalıdır .
· Kanatlı eti ve yumurtalarını iyice pişirin .
· Mevsimsel grip aşısı olmak, kuş gribinden korumaz ancak insan ve kuş gribi virüslerinin aynı anda enfekte etme riskini azaltmaya yardımcı olur .

Bu gelişmeler, virüsün hayvan popülasyonlarında yaygın olarak dolaştığını, ancak insan enfeksiyonlarının nadir kaldığını ve genel riskin düşük olduğunu göstermektedir. Kümes hayvanları veya yabani kuşlarla teması olan kişilerin dikkatli olması yeterli olacaktır.

Haber: Fatih Doğan / Tarih: 23.11.2025 – Okuma Süresi: 3 dakika

Şile’de şap alarmı: 3 köy karantinada, 18 mahalle gözetim altında

Tarih / Saat: 18 Kasım 2025, 19:45 (İstanbul Saati) — Güncelleme notu: bazı kaynaklar 19:12 / 19:43 saatlerinde ek bilgiler yayınladı.

Okuma süresi: ~4 dakika

İstanbul’un Şile ilçesi Teke Mahallesi merkezli şap vakası nedeniyle 3 köy koruma/karantina altına alınırken 18 mahalle gözetim bölgesi ilan edildi. Bölgede toplamda yaklaşık 10 bin büyükbaş hayvanın aşılanmasına yönelik çalışmalar sürüyor; ilk etapta 4 bin hayvanın aşılaması tamamlandı, kalanların aşılanmasına devam ediliyor. Yetkililer kırsal hayvan hareketlerini durdurdu ve kapsamlı bio-güvenlik önlemleri uygulamaya kondu.

Olayın ayrıntıları

• İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü denetimleri sırasında Teke Mahallesi’nde şap hastalığı tespit edildi. Hastalık tespiti sonrası Tekke, Yazımanayır ve Yaylalı gibi bazı mahaller/köyler koruma bölgesi ilan edilerek giriş-çıkışlar kısıtlandı; çevredeki 18 mahalle de gözetim bölgesi kapsamında izlendi.

• Bölgedeki hayvan sayısının tahmini 10 bin civarında olduğu, bunun 4 bin büyükbaşın bugün itibarıyla aşılandığı ve kalan 6 bin hayvanın aşı programına alındığı açıklandı. Aşılama ekipleri seferber edildi.

• Hayvan sahibi Barış Yüksel gibi yerel yetiştiriciler “hastalığın bir anda yayıldığını, ancak şu ana kadar ciddi zayiat yaşanmadığını” belirtti. Yerel halkta tedirginlik sürüyor; yetkililer paniğe izin vermemek, hasta hayvanları izole etmek ve hayvan hareketlerini durdurmak gerektiğini vurguluyor.

Yetkili açıklamaları ve alınan tedbirler

• Şile İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü: hastalığın yayılmasını önlemek için karantina, aşılama, hayvan hareketlerinin durdurulması, hayvan pazarlarının tedbiren kapatılması gibi önlemler uygulandığını duyurdu. Bölgeye veteriner ekipleri yönlendirildi.

• Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ülke genelindeki şap mücadele yaklaşımı çerçevesinde daha önce devreye alınan aşılama stokları ve hareket kısıtlamaları uygulamaları bölgeye de taşındı; sahada Şap Enstitüsü tarafından üretilen aşıların kullanımı ve hızlı müdahale protokolleri işletiliyor. (Genel politika/arka plan).

Çiftçilere ve bölge halkına tavsiyeler

1. Şüpheli belirtiler (ayrıca tükürük, ağız yaraları, topallama, süt veriminde ani düşüş) görüldüğünde derhal İlçe Tarım Müdürlüğü’ne bildirin.

2. Hasta hayvanlarla temas eden kişisel eşyaları ayrı tutun; dezenfeksiyon uygulayın.

3. Hayvan nakli ve pazar hareketlerinden kaçının; veteriner ekiplerin talimatlarına uyun

Ne oldu / Ne olacak?

• Kısa vadede (24–72 saat): sahadaki temaslı hayvanlar izlenecek, aşılamalar hızlandırılacak, koruma/gözetim bölgelerinde giriş-çıkış denetimleri sürecek.

• Orta vadede: İl müdürlüğünün laboratuvar sonuçlarına göre salgının yayılım paterni analiz edilecek; gerekirse ek koruma bölgeleri ilan edilebilecek

Obezite Ameliyatı İçin Kurallar Değişti: Yeni Düzenlemeler ve Detaylar

Haber: Obezite Cerrahisinde Yeni Dönem Başlıyor
Tarih: 18 Kasım 2025 | Okuma Süresi: 4 dakika

Sağlık Bakanlığı, obezite cerrahisi alanında önemli bir düzenlemeye giderek Obezite Cerrahisi Klinik Protokolü‘nü yayınladı. Yeni protokol, ameliyat olacak hastaların kriterlerinden, cerrahların sertifikasyonuna ve hastanelerin teknik altyapısına kadar birçok standardı belirliyor. Bu adım, son yıllarda hızla artan obezite ameliyatlarına yönelik denetimleri artırmayı ve hastaların daha güvenli bir süreçten geçmelerini amaçlıyor.

Yeni Protokolde Hangi Değişiklikler Yer Alıyor?

Yeni düzenlemeye göre, Beden Kitle İndeksi (BKİ) değeri 35-40 arasında olan hastalar, artık ameliyat olabilmek için öncelikle bir obezite merkezinde multidisipliner bir tedavi sürecine girecek. Diyetisyen, psikolog ve endokrinoloji uzmanlarından oluşan ekiplerin takibinde, hastalar belli bir süre zayıflama programlarına tabi tutulacak. Bu programlara rağmen kilo veremeyen ve rapor düzenlenen hastalar, SGK kapsamında ameliyat hakkından yararlanabilecek.

BKİ değeri 40 ve üzerinde olan morbid obez hastalar için ise, doğrudan cerrahi tedavi seçeneği sunulabiliyor. Protokolün en dikkat çeken kurallarından biri ise BKİ 30’un altında olan hiçbir hastaya ameliyat yapılmayacak olması.

Aşağıdaki tablo, yeni protokol kapsamındaki BKİ kriterlerini ve uygulanacak prosedürleri özetlemektedir:

Beden Kitle İndeksi (BKİ) Yeni Protokol Kapsamındaki Prosedür
30’un altında Ameliyat yapılması kesinlikle yasak.
35-40 arası Önce obezite merkezlerinde tıbbi tedavi; başarısız olunursa cerrahi onay.
40 ve üzeri SGK kapsamında doğrudan cerrahi tedavi seçeneği.

Cerrah ve Hastaneler İçin Getirilen Yeni Standartlar

Protokol, ameliyatları gerçekleştirecek cerrahlar ve hastaneler için de sıkı şartlar getiriyor. Obezite cerrahisi yapacak genel cerrahi uzmanlarının, Sağlık Bakanlığı tarafından tescil edilmiş “Bariatrik Cerrahi Sertifikası” bulunması zorunlu hale geldi. Ameliyatların, ileri laparoskopik teknikler konusunda deneyimli bu cerrahlar tarafından yapılması öngörülüyor.

Hastane altyapısıyla ilgili olarak ise, yoğun bakım, endoskopi ve radyoloji üniteleriyle donanımlı merkezlerde bu ameliyatların yapılması şart koşuluyor. Bu şartlara uygun olmayan hastanelerde obezite cerrahisi yapılmasına izin verilmeyecek ve uymayanlara müeyyide uygulanacak. Ayrıca, tüm hasta verilerinin Sağlık Bakanlığı bünyesindeki bir veri tabanında toplanıp değerlendirileceği belirtiliyor.

Uzmanlar Yeni Düzenlemeyi Nasıl Değerlendiriyor?

Türk Obezite Cerrahisi Vakfı Başkanı Prof. Dr. Oktay Banlı, yoğun hasta şikayetleri nedeniyle böyle bir protokol ihtiyacının doğduğunu belirterek, “Yoğun bakım, endoskopi ve radyoloji yönünden donanımlı hastanelerde bu ameliyatların yapılması şart” dedi. Banlı ayrıca, obezite ameliyatlarına yönelik özendirici, yanıltıcı ve yanlış bilgilendirici paylaşımların yapılmaması gerektiğinin altını çizdi.

Öte yandan, sektörde yaşanan bazı sorunlar da uzmanlar tarafından dile getiriliyor. Türk Obezite Cerrahisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa Taşkın, “SGK anlaşmalı özel hastane, geri ödeme alabilmek için mecburen hastaya önce kilo aldırıyor sonra ameliyat ediyor” iddiasında bulundu. Bu durum, ameliyat öncesi kilo verilmesi gereken normal prosedürün tam tersi bir uygulama olarak dikkat çekiyor.

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı Prof. Dr. Sait Gönen ise bu uygulamanın tehlikelerine dikkat çekerek, “Dünyada hastalar ameliyattan önce forma sokulmaya çalışılırken bizde kilo aldırılıyor. Ameliyattaki komplikasyon riski daha da artıyor” ifadelerini kullandı.

Obezite Cerrahisinin Bilinen Riskleri Nelerdir?

Her cerrahi müdahalede olduğu gibi obezite ameliyatlarının da birtakım riskleri bulunuyor. Uzmanlara göre, en önemli komplikasyonlar dikiş hattında kaçak, kanamalar ve hayati tehlike oluşturabilen pulmoner emboli (akciğere pıhtı atması)’dir. Özellikle tüp mide ameliyatında kaçak oranı dünya genelinde yaklaşık %1 olarak kabul ediliyor.

Bu riskleri azaltmak için hastanın mümkün olduğunca erken hareket etmesi, kan sulandırıcı ilaçlar ve emboli çorapları kullanması gibi önlemler alınıyor. Ameliyat sonrası süreçte ise yeterli protein, vitamin ve mineral alımı için takviyelerin ömür boyu kullanılması gerekebiliyor.

Türkiye’nin Obezite Cerrahisindeki Yeri

Türkiye, yılda yaklaşık 17 bin ameliyat ile dünyada en çok mide ameliyatı yapılan ülkeler arasında ikinci sırada yer alıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkemizde kadınların %20.9’u, erkeklerin ise %13.7’si obez kategorisinde değerlendiriliyor. Toplamda ise nüfusun %30’unun obez, %35’inin ise fazla kilolu olduğu belirtiliyor.

Sonuç olarak, Sağlık Bakanlığı’nın yürürlüğe koyduğu bu kapsamlı protokol, obezite cerrahisini daha güvenli, denetlenebilir ve hakkaniyetli bir temele oturtmayı hedefliyor. Hem hasta sağlığını korumak hem de sektördeki olası suiistimallerin önüne geçmek için atılmış bu adımın, önümüzdeki dönemde obeziteyle mücadeleye yön vereceği öngörülüyor.