Gündem

Irak’ta Bulunan 4.000 Yıllık Tabletler: Dünyanın İlk İmparatorluk BürokrasiSinin Şifreleri Çözüldü

Yayımlandı

3 ay önce

üzerinde

Mayıs 20, 2025

Açıklaması:
Güney Irak’ta keşfedilen 4.000 yıllık kil tabletler, Akad İmparatorluğu’nun (M.Ö. 2300–2150) karmaşık bürokratik sistemini gözler önüne seriyor. Günlük teslimatlardan imparatorluk genelindeki kayıt tutmaya uzanan bu buluntular, antik dönemde devlet yönetiminin temellerini kuran uygulamaları aydınlatıyor.

Özet

Güney Irak’taki antik Sümer kenti Girsu’nun (günümüz Tello) polis merkezindeki kazılarda, Akad İmparatorluğu dönemine tarihlenen 200’den fazla kil tablet ve 60 silindir mühür gün yüzüne çıkarıldı. Bu belgeler, imparatorluğun M.Ö. 2300–2150 yılları arasında nasıl işlediğine dair ilk somut arkeolojik kanıtları sunuyor Tabletlerde; arpa, gümüş ve altın teslimatlarından hayvan ve tekstil kayıtlarına kadar çok çeşitli veriler bulunuyor. Girsu Projesi yöneticisi Sébastien Rey’e göre, “Antik imparatorlukta en ücra köşedeki bir koyunun ölümü bile not edilmiş” olması, bürokrasinin ne denli detaycı olduğunu ortaya koyuyor

İmparatorluğun Keşfi ve Tarihsel Bağlamı

Girsu’nun Önemi

Girsu, antik Sumer’in önemli dini ve idari merkezlerinden biriydi. Bölge, Lagash krallığının kutsal şehri olarak biliniyor ve Ningirsu tapınağına ev sahipliği yapıyordu.
MÖ 3. binyılda bağımsız Sümer şehir devletleri arasında yer alan Girsu, MÖ 2300 civarında Sargon önderliğindeki Akad İmparatorluğu tarafından fethedild.
Son kazılar 2016’da yeniden başlayan Girsu Projesi kapsamında, British Museum ve Irak Eski Eserler Kurulu iş birliğiyle yürütülüyo.

Tarihsel Dönem

Tabletlerin çoğu, Akad hanedanının zirve dönemi sayılan M.Ö. 2300–2150 yılları arasında düzenlenmiş kayıtları içeriyor.
Bu dönem, tarihçilerce “dünyanın ilk imparatorluğu” olarak adlandırılan Akad İmparatorluğu’nun kuruluş ve yayılma sürecine tekabül ediyor.

Karmaşık Bürokratik Sistem

Kayıt Tutma Prensipleri

Her türlü mal ve hizmetin miktarı, yer ve zaman bilgisiyle birlikte kaydedilmiş: örneğin “250 gram altın, 500 gram gümüş, besili inekler, 30 litre bira” gibi detaylar tabletlerde yer alıyor.
Teslimatlar, vergiler, tapınak harcamaları ve personel maaşları dâhil günlük devlet işleri düzenli olarak not edilerek merkezi bir arşiv yapısına iletiliyordu

Bürokratik Hiyerarşi

Tabletler, farklı idari kademelerde görev yapan yöneticilerin adlarını, rütbelerini ve görev alanlarını listeliyor.
Rey’e göre, “Bürokrasinin bu denli kapsamlı işlediği başka bir antik örnek bulmak neredeyse imkânsız”

Günlük Yaşam ve Toplumsal Yapı

Kayıtlarda erkek ve kadın tüm sosyal kesimlerden bireylerin adı geçiyor; özellikle rahibelik gibi dini makamlarda kadınların da önemli roller üstlendiği anlaşılıyor.
İş tanımları, taş kesicilerden tapınak zeminini süpüren görevlilere kadar uzanıyor; her bir görev, tanrılara sunulan ritüeller ve toplumun temel ihtiyaçlarının karşılanması açısından kritik kabul ediliyordu.

İmparatorluk Yönetim Modelinin Mirası

Girsu tabletleri, modern devlet yönetim sistemlerinin prototipini oluşturuyor; detaylı muhasebe kayıtları, merkezi arşiv anlayışı ve coğrafi genişlemeyi yöneten bürokratik mekanizmalar bugün bile benzer prensiplere dayanıyor.
Araştırmacılar, bu buluntuların antik dönemdeki “kırmızı bant” kültürünün ilk örneği sayılabileceğini vurguluyor: her şeyin yazılı belgeyle teyit edilmesi, devletin kontrolünü güçlendiren temel unsur olarak öne çıkıyor.

Sonuç

4.000 yıllık Girsu tabletleri, yalnızca Mezopotamya tarihine değil, insanlık tarihindeki ilk büyük bürokratik devlet anlayışına da ışık tutuyor. Akad İmparatorluğu’nun titiz kayıt sistemleri, imparatorluğun sınırlarından en küçük köşesine kadar her hareketi takip etme amacını taşıyordu. Bu keşif, antik devlet mekanizmalarının kökenini anlamamıza yardımcı olurken, modern kamu yönetimi ve arşivcilik anlayışındaki evrimi de derinlemesine sorgulatıyor.

YAZARIN ADI : FATİH DOGAN

ÇAYKUR işçi alımı kura sonuçları ne zaman açıklanacak? Çaykur işçi alımı kura tarihi

Solaryumda unutuldu, hastanelik oldu! Uzmanı uyardı: Kanser nedeni, DNA’da birikiyor

Okumaya Devam Et

Yorum yapmak için tıklayın

Gündem

Resmi Gazete’de bugün (26 Ağustos 2025 Resmi Gazete kararları)

Yayımlandı

2 saat önce

üzerinde

Ağustos 26, 2025

fatihdoganmedya

YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ

YÖNETMELİKLER

– İstanbul Kent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

– Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

– Yeni Yüzyıl Üniversitesi Ağız ve Diş Sağlığı Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

TEBLİĞ

– İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (No: 2025/24)

İLÂN BÖLÜMÜ

a – Yargı İlanı
b – Artırma, Eksiltme ve İhale İlânları
c – Çeşitli İlânlar

– T.C. Merkez Bankasınca Belirlenen Döviz Kurları ve Devlet İç Borçlanma Senetlerinin Günlük Değerleri

Okumaya Devam Et

Gündem

Eski belediye başkanı kaza yaptı: Ehliyetsiz ve alkollü

Yayımlandı

7 saat önce

üzerinde

Ağustos 26, 2025

fatihdoganmedya

Zonguldak‘ın , eski belediye başkanlarından İsmail Eşref’in kullandığı otomobil ile TIR çarpıştı.

Kaza, gece saatlerinde merkeze bağlı Bahçelievler Mahallesi Işık Yönder Caddesi 100’üncü Yıl Terminal mevkiinde meydana geldi. Eski Zonguldak Belediye Başkanı İsmail Eşref yönetimindeki 34 FH 1323 plakalı otomobil, sürücüsünün ismi öğrenilemeyen 67 AEB 471 plakalı TIR’a arkadan çarptı. Çarpmanın etkisiyle savrulan otomobil trafik lambasına çarparak durabildi. Kazada yaralanan olmazken, araçlarda hasar meydana geldi.

OTOMOBİLİN SİGORTASI YOK

Olay yerine sevk edilen polis ekipleri tarafından sürücülerin gerekli kontrolleri yapıldı. İsmail Eşref’in alkollü ve ehliyetsiz olduğu, ayrıca otomobilinin muayene ve sigortasının bulunmadığı tespit edildi. Eşref’e ceza uygulanırken, araç da trafikten men edilerek, çekici yardımıyla emniyete ait otoparka çekildi.

Okumaya Devam Et

Gündem

Kocaeli’de korkunç olay: 4 çocuk annesi eşini öldürdü, zanlı intihara kalkıştı

Yayımlandı

9 saat önce

üzerinde

Ağustos 26, 2025

fatihdoganmedya

Tarih: 25 Ağustos 2025 · Yer: Gebze / İstasyon Mahallesi (Hisar Sitesi)
Öne Çıkanlar: Eşine ateş ederek öldüren zanlı aynı silahla kendine de ateş etti — kadın olay yerinde yaşamını yitirdi, zanlı ağır yaralı hastaneye kaldırıldı; çiftin 4 çocuğu var.

Giriş (lead)

Kocaeli’nin Gebze ilçesinde akşam saatlerinde yaşanan korkunç olayda, İstasyon Mahallesi Hisar Sitesi’ndeki bir dairede meydana gelen silahlı saldırıda 4 çocuk annesi Sevgün U. yaşamını yitirdi. Olayın şüphelisi koca Cengiz U., eşini vurduktan sonra aynı silahla intihar girişiminde bulunarak ağır yaralandı ve hastaneye kaldırıldı. Olayla ilgili soruşturma devam ediyor.

Olayın detayları

Olay, 25 Ağustos 2025 akşamı Hisar Sitesi’ndeki bir dairede komşular tarafından duyulan silah sesi üzerine ihbar edilmesiyle ortaya çıktı. Olay yerine sevk edilen polis ve sağlık ekipleri, yapılan ilk incelemede Sevgün U.’nun göğsünden vurularak hayatını kaybettiğini tespit etti.
İddialara göre zanlı Cengiz U., eşine ateş ettikten sonra aynı silahla kendine de ateş etti. Ağır yaralanan Cengiz U., gelen sağlık ekiplerince hastaneye kaldırıldı; hayati tehlikesinin devam ettiği bildirildi.
Olaydan geriye çiftin 4 çocuğu kaldı; mahallede büyük üzüntü ve tedirginlik yaşanıyor. Polis ekipleri çevrede güvenlik önlemi alıp olay yerinde delil toplama ve soruşturma çalışmalarını sürdürüyor.

Yetkililerin ve mahalle sakinlerinin açıklamaları

Resmi makamlar henüz geniş kapsamlı bir açıklama yapmadı; yerel kaynaklar ve ajans haberlerine göre (AA’ya dayanan haberler) polis soruşturmasını derinleştiriyor. Mahalle sakinleri, silah sesleri sonrası olay yerinde büyük panik olduğunu, ailenin çocuklarının komşular tarafından koruma altına alındığını belirtti. (Resmi soruşturma sonuçları ve adli süreç ilerledikçe yeni bilgiler açıklanacaktır.

Hukuki süreç ve soruşturma

Olayla ilgili olarak Cumhuriyet Savcılığı ve emniyet birimleri inceleme başlattı. Olay yerinde toplanan delillerin, komşu ve görgü tanıklarının ifadelerinin ardından soruşturmanın yönü netleşecek; zanlı hayati tehlikesinden çıkarsa emniyette ifade alınması ve adli süreç başlatılması bekleniyor. (Hukuki süreçle ilgili resmi açıklamalar kurumlarca paylaşılacaktır.

Toplumsal boyut — kadına yönelik şiddet bağlamı

Kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetleri Türkiye kamuoyunun hassas konuları arasında. Bu tür olaylar, ailelerin ve toplumun korunmasına yönelik sistemlerin etkinliğinin tartışılmasına yol açıyor. Şiddet riski altında olan veya yardıma ihtiyaç duyan kişiler için devletin ve sivil kurumların sunduğu destek hatları bulunuyor. İhtiyaç halinde başvurulabilecek başlıca numara ALO 183 (Aile, Kadın, Çocuk ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı) 7/24 hizmet veriyor. Acil durumlarda 112 (acil), polis için 155 ve jandarma için 156 aranabilir.

Ne oldu, ne olacak? (Okuyucu için kısa özet)

Olay: Gebze İstasyon Mahallesi, Hisar Sitesi — 25 Ağustos 2025 akşamı.
Mağdur: Sevgün U. — olay yerinde vefat etti.
Şüpheli: Cengiz U. — intihar girişiminde ağır yaralı, hastanede tedavi altında.
Soruşturma: Emniyet ve savcılık tarafından yürütülüyor; resmi açıklamalar bekleniyor.
Acil destek hatları (Türkiye): ALO 183 — Aile, Kadın, Çocuk ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı (7/24).