Takip ve Etkileşim

İlginizi çeken hesapları takip edebilir, gönderilere beğeni bırakabilir, yorum yapabilir ve paylaşabilirsiniz.

Gönderilere emojiyle tepki verebilir veya içerikleri kaydedebilirsiniz.

Akışınızı Kişiselleştirin

İlgi alanlarınıza göre kategorileri seçerek haber, yaşam, teknoloji gibi alanlarda özel içerikler görebilirsiniz.

Ana sayfanızda bu tercihlere uygun gönderiler öncelikli olarak gösterilir.

T3AI ile Etkileşim

Gönderilerde yapay zekâ asistanı T3AI’yi etiketleyerek sorular sorabilir, öneriler alabilirsiniz.

T3AI çok dilli içerikleri analiz eder, etik değerlere uygun yanıtlar üretir.

Bildirimler ve Ayarlar

Bildirim ayarlarından etkileşimler, takipler ve cevaplar hakkında anlık bildirimler alabilirsiniz.

Hesap ayarlarından gizlilik, güvenlik ve dil tercihleriniz üzerinde düzenlemeler yapabilirsiniz.

Hindistan’da yaşanan deepfake skandalı, yapay zeka çağında mahremiyetin ve dijital güvenliğin sınırlarını bir kez daha gündeme getirdi.

Instagram’da “Babydoll Archi” kullanıcı adıyla paylaşımlar yapan sahte bir fenomen, kırmızı sariyle dans ettiği ve bir yetişkin film yıldızıyla poz verdiği içeriklerle kısa sürede 1,4 milyon takipçiye ulaştı.

Ancak yapay zeka ile oluşturulan fenomen Assam eyaletinin Dibrugarh kentinde yaşayan ev hanımı Sanchi ile çok benziyordu. 

MÜHENDİS SEVGİLİSİ TUTUKLANDI 

BBC’de yer alan habere göre, Sanchi’nin kimliğinin deepfake teknolojisiyle izinsiz kullanıldığı, ailesinin polise yaptığı şikayetle ortaya çıktı. Soruşturma sonunda Sanchi’nin eski sevgilisi Pratim Bora tutuklandı. Mühendislik eğitimi almış ve yapay zekayla ilgilendiği belirtilen Bora’nın, Sanchi’nin özel fotoğraflarından yola çıkarak sahte bir sosyal medya karakteri oluşturduğu tespit edildi.

Soruşturmayı yürüten polis yetkilisi, Bora’nın intikam amacıyla hareket ettiğini ve ChatGPT ile Dzine gibi yapay zeka araçlarını kullanarak içerikler ürettiğini belirtti. Hesabın, yalnızca Linktree üzerinden yaklaşık 1 milyon rupi (yaklaşık 12 bin dolar) gelir elde ettiği, sadece tutuklanmadan önceki günlerde 300 bin rupilik kazanç sağladığı ifade edildi.

AİLESİNİ ENGELLEMİŞ 

Sanchi ise sosyal medya kullanmayan biri olarak, fenomen hesabın varlığından ancak medya ilgisi arttığında haberdar oldu. Ailesinin bu hesaptan engellendiği ortaya çıkarken, olayın şokunu atlatmak için psikolojik destek aldıkları bildirildi.

Uzmanlara göre, bu olay, yapay zekanın suistimal edilme potansiyeline dair çarpıcı bir örnek. Avukat Meghna Bal, “Deepfake içerikler artık daha kolay üretilebiliyor ve bu tür olaylar sanılandan daha yaygın olabilir. Ancak pek çoğu ya bildirilmiyor ya da kurbanlar farkında bile olmuyor,” uyarısında bulundu.

Polis, Bora hakkında cinsel taciz, siber dolandırıcılık ve itibar zedeleme gibi suçlardan işlem başlattı. Suçlu bulunması halinde 10 yıla kadar hapis cezası alabilir.

Günümüzde kullandığımız nükleer enerji, uranyum yakıtının atom çekirdeklerini parçalayarak (fisyon) elektrik üretmesiyle çalışıyor. Bu yöntem karbon salımı yapmasa da, tehlikeli radyoaktif atık üretiyor. İşte bu noktada bilim dünyasının uzun süredir peşinde olduğu çözüm devreye giriyor: Nükleer füzyon.

Güneş’in de içinde gerçekleşen füzyon, hidrojen çekirdeklerinin aşırı sıcak ve basınç altında birleşip helyuma dönüşerek muazzam enerji açığa çıkardığı bir süreç. Füzyon, karbonsuz, temiz ve neredeyse sonsuz enerji vadediyor. Ayrıca fisyonun aksine çok daha az radyoaktif atık üretiyor.

Ancak bu teknoloji henüz deneysel aşamada. Bugüne kadar bilim insanları ağırlıklı olarak tokamak adı verilen ve plazmayı manyetik alanla bir “halka” şeklinde tutan reaktörler üzerine çalıştı.

Tokamakların yanı sıra bir diğer ciddi aday da çok daha karmaşık bir sistem olan “stellarator” tipi reaktörler.

DÜNYA REKORU

Almanya’daki Wendelstein 7-X adlı stellarator reaktörü, nükleer füzyon alanında yeni bir dünya rekoru kırdı. Max Planck Plazma Fiziği Enstitüsü’nün yürüttüğü deneyde, bu gelişmiş reaktör 43 saniye boyunca kararlı bir plazma reaksiyonu sürdürmeyi başardı.

Bu rekor, yalnızca stellarator’lar için değil, tokamaklar dahil tüm füzyon reaktörleri için bugüne kadarki en uzun plazma sürelerinden biri anlamına geliyor. Daha önce Japonya’daki JT60U tokamakı ve İngiltere’deki JET tokamakı da rekorlar kırmıştı.

Wendelstein 7-X’in ulaştığı başarı, bilim dünyasının çok önem verdiği “üçlü çarpım (triple product)” düzeyini tokamak seviyelerine taşıdı.

Bu üç kritik faktör şunlar:

– Plazmadaki iyon yoğunluğu

– İyonların sıcaklığı

– Enerjinin ne kadar süre plazmada hapsolduğu (ısı yalıtımı süresi)

43 saniyelik deneyde, bu değerler füzyonun ticari üretime geçişi için gerekli eşiğe hiç olmadığı kadar yaklaştı.

30 MİLYON DERECE

Bu başarı, birçok ülkenin ortak çalışmasıyla mümkün oldu. ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı, reaktöre özel bir yakıt enjektörü geliştirdi. İspanya’daki CIEMAT ve Macaristan’daki HUN-REN Enerji Araştırma Merkezi de katkı sağladı.

Reaktör, 43 saniye boyunca dondurulmuş hidrojen iyonlarından oluşan 90 adet pelet ile beslendi. Plazma, mikrodalga ısıtma yöntemiyle 30 milyon dereceye kadar ısıtıldı. Bu işlem, “elektron siklotron rezonansı” adı verilen ve füzyon için en verimli ısıtma yöntemiyle yapıldı.

Pelet enjektörü, otomatik atım frekanslarıyla çalışacak şekilde programlandı ki Popular Mechanics’e göre bu da füzyon tarihinde bir ilk.

“BİR DÖNÜM NOKTASI”

Max Planck Enstitüsü’nden Prof. Dr. Thomas Klinger, gelişmeyi şu sözlerle değerlendirdi:

“Yeni rekor, uluslararası ekip için muazzam bir başarı. Wendelstein 7-X’in potansiyelini etkileyici bir şekilde ortaya koyuyor. Uzun süreli plazmalarda üçlü çarpımı tokamak seviyelerine çıkarabilmek, ticari enerji üretimine uygun bir stellarator geliştirme yolunda çok önemli bir kilometre taşı.”

Bu rekor, insanlığın temiz, sürdürülebilir ve güvenli enerjiye ulaşma hayalini bir adım daha yaklaştırıyor. Ancak ortak düşünceye göre füzyon teknolojisinin kullanılabilir ve ticari seviyeye gelmesine halen çok yol var.