Etiyopya’da Tarihi Patlama: Hayli Gubbi Yanardağı 12 Bin Yıl Sonra Uyandı

Etiyopya’nın Afar bölgesinde bulunan Hayli Gubbi yanardağı, binlerce yıllık suskunluğunu bozarak 23 Kasım 2025’te patladı. Bu, volkanmanın kayıtlı jeolojik geçmişinde ilk kez gözlemlenen büyük ölçekte bir faaliyet olarak yorumlanıyor.

Patlama Ayrıntıları

• Eylem, 08:30 UTC civarında başladı. Uydu gözlemleri, patlamanın ardından oluşan kül bulutunun 13–15 km’ye kadar yükseldiğini gösteriyor.

• Toulouse Volkanik Kül Danışma Merkezi (VAAC), uçuşlar için uyarılar yayınladı; kül bulutu Yemen, Umman ve Kızıldeniz üzerinden sürükleniyor.

• Uydu verileri aynı zamanda kükürt dioksit (SO₂) yayılımını tespit etti.

• 

Coğrafi ve Jeolojik Önemi

• Hayli Gubbi, Erta Ale sıradağları içinde, Etiyopya’nın Afar Rift bölgesinde yer alıyor.

• Volkan çakıl kalkeri (shield volcano) tipi; bilinen jeolojik kayıtlarda Holosen döneminde (yaklaşık son 10 bin yıl) herhangi bir aktivite rapor edilmemiş.

• Bazı kaynaklar “12 bin yıl” gibi uzun bir süredir aktif olmadığı yönünde değerlendirme yaparken, kayıt eksikliği nedeniyle kesin zamanlama jeologlar arasında tartışılıyor

Bölgesel Etkiler ve Güvenlik

• Patlamanın ardından oluşan kül bulutu, Kızıldeniz üzerinden Yemen ve Umman semalarına doğru sürüklendi.

• Umman Meteoroloji Dairesi, özellikle Dhofar ve Al Wusta bölgelerinde “hafif kül örtüsü” riski konusunda uyarıda bulundu.

• Oman Çevre Otoritesi, “Naqi” hava kalitesi izleme platformu üzerinden halkı bilgilendirdi. Şu ana kadar büyük bir hava kirliliği artışı gözlenmedi.

• Ulaşımı sınırlı, izole bir bölge olması nedeniyle yerleşim yerlerinde can kaybı ya da zarar bildirilmemiş.

Bilimsel Değerlendirme

Jeologlar için bu patlama, “binlerce yıllık sükûnetin ardından gelen bir jeolojik uyanış” anlamına geliyor. Prof. Simon Carn gibi volkan uzmanları, olayın özellikle SO₂ kadar yüksek irtifaya çıkan kül plumesi bakımından dikkat çekici olduğunu belirtiyor.
Ayrıca, bölgenin erişimi zor ve araştırma altyapısı sınırlı olduğundan, bu patlamanın jeolojik kayıtlarda nadir yakalanan bir olay olduğu vurgulanıyor.

Havacılık ve Ulaşım Riski

VAAC’ın uyarıları doğrultusunda, hava trafiği açısından kül bulutu risk oluşturuyor. Bulutun irtifası ve yayılım rotası göz önünde bulundurularak, uçuş güzergâhlarında dikkatli olunması öneriliyor.

Düşen C-130’daki incelemeler sona erdi — Kaza kırım ekibi Türkiye’ye döndü

FatihDoganMedya | Yayın Tarihi: 24 Kasım 2025
Saat: 12:30 (TSR) — Okuma süresi: 3–4 dakika

Azerbaycan–Gürcistan sınırında 11 Kasım’da düşen Türk C-130 askeri kargo uçağına ilişkin enkaz incelemeleri tamamlandı. Kaza kırım ekibi çalışmaları sonlandırdı, enkaz parçalarının Kayseri’ye sevki sürüyor; kara kutu incelemeleri ise devam ediyor.

11 Kasım 2025’te Ganja (Azerbaycan) kalkışlı olarak Türkiye’ye dönen C-130 tipi askeri nakliye uçağı, Gürcistan’ın Sighnaghi bölgesi yakınlarında düşmüş; uçakta bulunan 20 asker yaşamını yitirmişti. Olay sonrası bölgede arama-kurtarma ve kaza-kırım çalışmaları yürütüldü.

İnceleme süreci ve son durum

Milli Savunma Bakanlığı koordinasyonunda görev yapan kaza kırım ekibi, olay yerinde ayrıntılı teknik inceleme ve belge toparlama çalışmalarını tamamladı. Ekip, Türkiye’ye dönerken enkaz parçalarının taşınması ve daha detaylı tespitlerin yapılması sürecinin devam ettiğini bildirdi. Enkaz parçalarının Kayseri’deki 2’nci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü’ne sevki sürüyor.

Kara kutu (uçuş kayıt cihazı) ve kokpit ses kayıtları analizleri halen sürüyor; uluslararası standartlarda yürütülen bu analizler için TUSAŞ/Türk Havacılık Sanayii ve ilgili kurumların devrede olduğu, teknik değerlendirmelerin zaman alacağı açıklandı. Bazı kaynaklar kara kutu analizinin ilk bulguları ve kapsamlı rapor için aylar sürebileceğini aktarıyor.

Uçuş güvenliği ve filonun durumu

Kaza üzerine Türkiye, kendi envanterindeki C-130 uçuşlarını tedbiren durdurdu; tüm uçaklarda kapsamlı teknik kontroller yapılacak. Bakanlık yetkilileri, incelemeler tamamlanan uçakların tekrar uçuşa dönebileceğini, bulgulara göre ek tedbirlerin alınacağını bildirdi. Bu adımın, C-130 filosunun güvenli işletimine yönelik önlem amaçlı olduğu vurgulandı.

Teknik bulgular (ilk bilgiler ve dikkat çeken noktalar)

• Olay yerinden elde edilen görüntü ve görgü tanıkları, uçağın karar aşamasında parçalanma veya kritik yapısal hasar belirtileri gösterdiğine işaret eden videoların dolaşıma girdiğini gösteriyor; bu görüntüler soruşturmanın teknik analizlerinde değerlendiriliyor.

• Uçağın son bakım kayıtları ve bakım tarihleri soruşturmanın merkezindeki konulardan biri; resmi açıklamalarda uçağın bakım takviminin izlendiği, son bakımların yapıldığı ifade edildi ancak nihai teknik tespit raporu bekleniyor.

Yetkililerden ve siyaset sahnesinden ilk tepkiler

Cumhurbaşkanlığı ve Milli Savunma yetkilileri, şehitlerin ailelerine başsağlığı mesajları yayımladı; konuyla ilgili soruşturmanın şeffaf şekilde yürütüleceği taahhüt edildi. Ayrıca müttefik ve bölge ülkelerinden taziye mesajları geldi; konunun uluslararası koordinasyon gerektiren yönleri de değerlendiriliyor

Ne bekleniyor?

• Kara kutu analiz raporunun teknik bulguları (ilk etap bulguları genelde haftalar-aylar alabilir).

• Kayseri’de yapılacak detaylı parça incelemesi tamamlandığında Bakanlık tarafından ayrıntılı bir kaza raporu ve tavsiye kararları açıklanacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 ziyareti dönüşü uçakta gazetecilerin “CHP’nin İmralı kararı” ve Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik sorularını yanıtladı

Tarih / Saat: 24 Kasım 2025, 13:20 (Europe/Istanbul)
Okuma süresi: 3 dakika
Kategori: Siyaset

• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 ziyareti dönüşü uçakta gazetecilerin “CHP’nin İmralı kararı” ve Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik sorularını yanıtladı.

• Erdoğan, Kılıçdaroğlu’nun videolu paylaşımına atıfla “rüşvet çarkı” benzetmesi yaparak muhalefete eleştiriler yöneltti.

• İmralı ziyaretine ilişkin komisyondaki kararın sürece katkı sağlayabileceğini, CHP’nin heyette yer almama kararına tepki gösterdiğini belirtti.

Erdoğan’dan Kılıçdaroğlu sorusuna nasıl yanıt verdi?

Güney Afrika’dan dönen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uçakta gazetecilerin CHP’nin İmralı kararına ilişkin soruları üzerine net mesajlar verdi. Erdoğan, Meclis’te kurulan Milli Birlik ve Dayanışma Komisyonu’nun İmralı’ya yönelik kararını “sürecin önünü açacak, terörün tasfiyesini hızlandıracak bir adım” olarak değerlendirdi ve komisyonda farklı siyasi partilerin yer almasının önemine vurgu yaptı.

Ayrıca Erdoğan, CHP eski Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun video açıklamalarına atıfla, “CHP’yi rüşvet, irtikap, hırsızlık ve yolsuzluk girdabına süren anlayıştan rahatsız olduğunu söylüyor; demek ki rüşvet çarkı var” ifadelerini kullandı. Bu sözler, muhalefetin iç tartışmalarına ilişkin yorumları da içeriyor.

Erdoğan, bazı sorulara açık cevap vermekten kaçınırken (özellikle komisyondaki bazı teknik ayrıntılar ve atılacak hukuki adımlara dair), sürecin şeffaflık ve meşruiyet zemininde yürütülmesi gerektiğini vurguladı.

Neden önemli?

İmralı süreci ve Meclis komisyonu, terörle mücadele, çözüm zemini ve siyasi sorumluluk tartışmalarını aynı anda canlandırıyor. Cumhurbaşkanının açık yorumları, hem iktidar bloğunun tutumunu netleştiriyor hem de muhalefet içi gerilimleri görünür kılıyor. Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na yönelik eleştirileri, önümüzdeki günlerde siyasî gündemin ana başlıklarından biri olmaya aday

Kısa geçmiş (background)

• Meclis’te oluşturulan komisyonun İmralı’ya ilişkin kararları kamuoyunda ve siyasi partiler arasında tartışma yarattı; bazı muhalefet kanatları heyette yer almama yönünde tutum sergiledi.

• Kemal Kılıçdaroğlu’nun sosyal medya veya video yoluyla yaptığı açıklamalar, CHP içinde ve dışında geniş yankı buldu; Erdoğan’ın bu açıklamalara verdiği yanıtlar, iki lider arasındaki yayınlamış tartışmaların yeni halkası oldu.

Uzman değerlendirmesi (kısa)

Siyasi analistler, Erdoğan’ın açıklamalarının hem tabana mesaj hem de muhalefetteki ayrışmayı büyütecek bir strateji içerdiğini söylüyor. Komisyon sürecinin hukuki ve siyasal yönleri önümüzdeki haftalarda daha fazla tartışılacak; anayasa, uluslararası yükümlülükler ve iç güvenlik politikaları bu tartışmanın merkezinde yer alacak. (Analiz özetidir.)

Son dakika gelişmeleri nasıl takip edebilirsiniz?

FatihDoganMedya olarak gelişmeleri anlık takip ediyoruz — ilgili yeni açıklamalar, CHP ve diğer parti temsilcilerinin tepkileri ile komisyonun resmi belgelerini takip edip güncelleme yapacağız.