Alzheimer hastalığı, her üç saniyede bir kişiye demans teşhisi konulmasıyla, çağımızın en büyük halk sağlığı sorunlarından biri olmaya aday. Dünyada şu anda yaklaşık 50 milyon kişi Alzheimer ile yaşıyor. Bu sayının 2050’ye kadar 130 milyonu aşması bekleniyor.

Ancak uzmanlara göre bu gidişatı değiştirmek mümkün. Lancet Komisyonu’nun 2024 raporu, Alzheimer vakalarının üçte birinin, risk faktörlerinden kaçınılarak önlenebileceğini ortaya koydu.

KOLAY HATIRLANAN BİR MODEL

Düşük fiziksel aktivite, obezite, yüksek tansiyon, sigara, depresyon, diyabet, işitme ve görme kaybı, sosyal izolasyon ve hava kirliliği gibi 14 değiştirilebilir risk faktörü bulunuyor. Ancak bu kadar çok hedefin bireyler tarafından takip edilmesi zor.

The Conversation’da yayınlanan makaleye göre uzmanlar bu nedenle, tıpkı felç belirtilerini anlatan FAST modeli gibi, Alzheimer için de basit ve akılda kalıcı bir yol haritasına ihtiyaç olduğunu vurguluyor.

Önerilen modelin adı: SHIELD (uyku, kafa travması önleme, egzersiz, öğrenme, beslenme).

SHIELD’İN  TEMEL AYAĞI

Uyku: Orta yaşta 5 saatten az uyumak ya da kalitesiz uyku, ilerleyen yıllarda Alzheimer riskini ciddi biçimde artırıyor. Yeterli uyku, beyni zararlı protein birikiminden koruyor.

Kafa Travması: Spor yaralanmaları ya da ev içi şiddet kaynaklı darbeler, demans riskini yükseltiyor. Erken yaşlardan itibaren alınacak önlemler beyin sağlığını koruyor.

Egzersiz: Düzenli hareket, obezite, hipertansiyon ve depresyon riskini azaltırken, beyin hücrelerinin gelişimini destekliyor. Uzmanlar egzersizi sadece “kalp ilacı” değil, “beyin ilacı” olarak da tanımlıyor.

Öğrenme: Eğitim ve yaşam boyu öğrenme, beynin “bilişsel rezervini” güçlendiriyor. Yeni bir dil öğrenmek ya da zihni zorlayan hobiler edinmek, Alzheimer’a karşı koruyucu etki sağlıyor.

Beslenme: Akdeniz tipi diyet, yani sebze, meyve, tam tahıl, balık ve zeytinyağı ağırlıklı beslenme, beyni iltihaptan ve damar hastalıklarından koruyarak demans riskini düşürüyor.

Henüz kesin bir tedavi bulunmayan Alzheimer için en etkili yolun önleme olduğu vurgulanırken, SHIELD modeli, toplumun kolayca benimseyebileceği, basit ama bilimsel temellere dayalı bir yaklaşım sunuyor.

Uzmanlara göre, Alzheimer’ın “kaçınılmaz” olduğu düşüncesi artık terk edilmeli. Doğru yaşam alışkanlıklarıyla milyonlarca insanın zihni ve hafızası korunabilir.

Tarih.Saat: 24.09.2025 — 14:00 (Europe/Istanbul)
Okuma süresi: 2 dakika

Sağlık Bakanlığı onayıyla Sivas Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi’nde başlatılan dijital zirkonyum laboratuvarı ile zirkonyum diş kaplamaları emeklilere 95 TL, çalışanlara 188 TL katkı payıyla yapılmaya başlandı — özel klinik fiyatlarının (7.500–8.000 TL arası) çok altında bir seçenek sunuluyor.

SİVAS AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HASTANESİ, BAKANLIK ONAYI İLE YENİ BİR UYGULAMAYA BAŞLADI. (ALİ AYDIN – RAHMİ MEYVECİ/SİVAS-İHA)
Sivas Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi, bakanlık onayı ile yeni bir uygulamaya başladı. Özel kliniklerde 8 bin TL’ye ulaşabilen zirkonyum kaplamalar, hastanede 42 kat daha uygun fiyata yapılıyor.

SİVAS AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HASTANESİ, BAKANLIK ONAYI İLE YENİ BİR UYGULAMAYA BAŞLADI. (ALİ AYDIN – RAHMİ MEYVECİ/SİVAS-İHA)
Sivas Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi, bakanlık onayı ile yeni bir uygulamaya başladı. Özel kliniklerde 8 bin TL’ye ulaşabilen zirkonyum kaplamalar, hastanede 42 kat daha uygun fiyata yapılıyor.

Haber Detayı

Sivas Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi, Sağlık Bakanlığı onayıyla kurduğu dijital zirkonyum laboratuvarı sayesinde zirkonyum diş kaplamalarını artık hastane bünyesinde üretiyor. Bu uygulamayla emekliler için 95 TL, çalışan vatandaşlar içinse yaklaşık 188 TL katkı payı ile hizmet veriliyor — özel sektördeki ortalama 7.500–8.000 TL’lik fiyatlarla kıyaslandığında ciddi bir maliyet farkı ortaya çıkıyor.

Nasıl yapılıyor?

Hastanedeki süreç şu adımlarla ilerliyor: ağız içinden kamera ile dijital ölçü alınması → ölçülerin dijital ortama aktarılması → kişiye özel tasarım → zirkonyum blokların CAD/CAM cihazlarla işlenmesi → özel fırınlarda pişirme ve renklendirme. İşlem tamamlandıktan sonra kaplamalar genelde 48 saat içinde teslim edilebiliyor.

Neden önemli?

Hastane yetkilileri, sistemin kurulmasıyla birlikte geçen ay 1.500 adet kaplama üretilerek kamu bütçesine yaklaşık 2 milyon TL gelir sağlandığını ve bu uygulamanın tasarrufa katkı sunduğunu belirtiyor. Başhekim Diş Hekimi Fuat Şen, zirkonyum teknolojisinin dayanıklılık ve estetik açısından öne çıktığını, artık bu hizmeti “daha kolay ulaşılabilir” hâle getirdiklerini ifade etti.

Vatandaşa notlar / Başvuru

• İşlem Sağlık Bakanlığı onayı ile gerçekleştirildi; Sivas Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi uygulamayı başlatan merkezler arasında yer alıyor.

• Uygulamanın hangi hasta gruplarına açık olduğu, sıra/başvuru prosedürleri ve randevu bilgileri için doğrudan hastanenin resmi hattı veya il sağlık müdürlüğü duyuruları takip edilmeli. (Yerel kaynaklar haberde hastane yetkililerinin açıklamalarına yer verdi.)

MİDE GRİBİ BELİRTİLERİ NELER?

“Mide gribi” olarak bilinen viral gastroenteritin belirtileri genellikle ani başlar ve birkaç gün sürebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

Bulantı ve kusma

İshal (sulu ve sık dışkılama)
Karın ağrısı ve kramp
Ateş (hafif veya orta dereceli olabilir)
Baş ağrısı
Kas ve eklem ağrıları
Halsizlik ve yorgunluk
İştahsızlık

Bazı vakalarda dehidrasyon (sıvı kaybı) da gelişebilir. Bu durumda:

Ağız kuruluğu,
Baş dönmesi,
Azalmış idrara çıkma,

Çocuklarda huzursuzluk ve gözyaşı olmadan ağlama gibi ek bulgular görülebilir.