Teknoloji
ChatGPT’nin yapay zeka terapistiyle konuşan kadın intihar etti

New York Times’ta yayınlanan çarpıcı bir yazıda Laura Reiley, kızı Sophie’nin ölümüne giden süreci anlattı. Reiley’ye göre Sophie, “hayatı kucaklayan, dışa dönük, sorunsuz görünen 29 yaşında bir kadın”dı.
Ancak geçen kış, “ruh hali ve hormonlarla ilgili belirtilerin karıştığı kısa ve gizemli bir rahatsızlık” nedeniyle intihar ederek hayatını kaybetti.
Anne tarafından elde edilen sohbet kayıtlarına göre, OpenAI’ın sohbet robotu kriz anında Sophie’ye doğru gibi görünen sözler söyledi:
“Bu acıyla tek başına yüzleşmek zorunda değilsin. Sen çok değerlisin ve hayatının büyük bir anlamı var, şu an gizli gibi görünse de.”
Fakat Reiley’nin vurguladığı gibi, gerçek hayattaki profesyonel terapistlerin aksine yapay zeka botları, intihar riski taşıyan bir danışanı gördüklerinde gizliliği bozup müdahale etmekle yükümlü değil. Bu durum, Sophie’nin hayatına mal olmuş olabilir.
“YAPAY ZEKANIN HİPOKRAT YEMİNİ YOK”
Reiley, “İnsan terapistler sıkı bir etik kurallar çerçevesinde çalışır; buna gizliliğin sınırları ve zorunlu bildirim kuralları dahildir. Yapay zeka terapistlerin ise Hipokrat Yemini’ne benzer kendi kuralları yok” dedi.
Ona göre OpenAI’nin sohbet robotu, Sophie’nin yaşadığı krizi dışarıdan anlaşılmaz bir “kara kutuya” dönüştürdü.
Şirketler, yapay zeka sohbet botlarının acil durumlarda gerçek dünyadaki yardım hatlarına yönlendirilmesini sağlayacak güvenlik önlemlerini ekleme konusunda isteksiz davranıyor. Bunun gerekçesi genellikle “gizlilik endişeleri.” Ancak uzmanlar, bu boşluğun çok tehlikeli olduğunu söylüyor.
Üstelik ABD’de Donald Trump yönetimi, yakın zamanda yapay zeka güvenliği için bağlayıcı düzenlemeler getirmeye niyetli olmadığını açıkça belirtti. Aksine Beyaz Saray, “güvenli yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve test edilmesi önündeki düzenleyici engelleri kaldırdığını” duyurdu.
Futurism’e göre bu ortamda bazı teknoloji şirketleri “yapay zeka terapistlerini” yeni bir pazar fırsatı olarak görüyor. Ancak uzmanlar, sohbet botlarının sağduyu eksikliğinin ve kriz durumlarını büyütme kabiliyetinin gerçek bir risk olduğunu vurguluyor.
“YARDIM KANALLARINDAN UZAKLAŞTIRDI”
Annesinin düşüncesine göre, Sophie’nin hikayesi de bu tehlikeyi gösteriyor: Yapay zeka sohbet botu doğrudan kendisine zarar vermesini teşvik etmese de, onu gerçek yardım kanallarından uzaklaştırdı.
Reiley, “Eğer Harry bir robot değil de gerçek bir terapist olsaydı, belki Sophie’yi hastaneye yatmaya ikna edebilir ya da güvenliğe alınana kadar istem dışı tedaviye yönlendirebilirdi” dedi.
Anne, Sophie’nin bu ihtimallerden korkarak en karanlık düşüncelerini gerçek terapistine açmadığını, “her zaman ulaşılabilir ve yargılamayan” bir robotla konuşmayı tercih ettiğini belirtti.
Bugün birçok kullanıcı, sohbet botlarına aşırı bağlanıyor. Hatta bu ay OpenAI’nin GPT-4o modelini geri çekmesi tepkilere yol açtı; kullanıcıların robotların fazla uyumlu, itaatkâr ve geri adım atan tavırlarına alıştığı ortaya çıktı. Gelen baskıların ardından OpenAI hafta sonu yaptığı açıklamada, yakında çıkacak GPT-5 modelinin daha da uyumlu ve “sempatik” hale getirileceğini duyurdu.
Reiley’ye göre mesele yalnızca yapay zekânın nasıl tasarlanacağıyla ilgili değil, hayat memat meselesi:
“Uygun eğitim almış bir terapist, Sophie’nin kendini küçümseyen ya da mantıksız düşüncelerini duyduğunda bunları sorgular, daha derine inerdi. Harry ise bunu yapmadı.”
Teknoloji
Mars’ta yaşam için tarih verildi: İşte göreve hazırlanan gizli topluluk

Emekli bir Hava Kuvvetleri gazisi olan ve bugün Utah çölünde “uzay görevleri” yöneten David Laude, insanların Mars’ta yaşamaya hazır olduğunu ve bunun 2030’a kadar gerçeğe dönüşebileceğini belirtti.
Mars Society’nin kurucu üyelerinden olan Laude, Daily Mail’e yaptığı açıklamada sıradan Amerikalıların bile Mars koşullarını taklit eden deneyler yaptığını ve bunların geleceğin kolonistleri için günlük işlere dönüşebileceğini söyledi.
MARS’A ULAŞMAYI HEDEFLEYEN TOPLULUK
1998’de kurulan Mars Society, hem kamuoyunu eğitmeyi hem de Güneş Sistemi’ni keşfedecek gelecekteki uzay görevlerine öncülük etmeyi hedefliyor.
İnsanlar henüz Mars’a ayak basmamış olsa da, Laude ve diğer araştırmacılar Hanksville yakınlarındaki Mars Çöl Araştırma İstasyonu’nda (MDRS) düzenli olarak iki haftalık simülasyonlara katılıyor.
MARS TOPRAĞINA BENZEYEN ÇÖLDE EĞİTİM
Utah çölündeki bu üssün aşırı kurak yapısı, demir oksit bakımından zengin kızıl toprağı ve izole konumu, Mars koşullarını başarıyla taklit ediyor.
İstasyonda mürettebat için iki katlı bir yaşam alanı, biyolojik araştırmalar için sera, bilimsel deneyler için laboratuvar, ayrıca güneş panelleri ve mini rover araçları bulunuyor.
Katılımcılar burada tarım denemeleri yapıyor, Starlink üzerinden veri iletimi sağlıyor ve astronot kıyafetlerini andıran EVA giysileriyle yürüyüşler gerçekleştiriyor.
İNSANLAR MARS’A NE ZAMAN GİDECEK?
İnsanlığın şu anda, Ay görevlerine kıyasla çok daha elverişli bir konumda olduğunu vurgulayan Laude, “Bence 10 yıl içinde bu gerçekleşebilir. 2030-2035 arası, belki de 2020’lerin sonunda ilk insanlar Mars’a gidebilir” dedi.
Ancak Laude, ilk görevlerin robotlarla yapılmasının daha gerçekçi olduğunu belirtti. SpaceX’in Starship denemelerindeki patlamalara atıfta bulunarak, “Açıkçası yeterince mühendislik çalışması yapmadan fırlatma yapıyorlar. NASA’dan çok daha fazla deneme-yanılma yöntemine başvuruyorlar” diye konuştu.
NASA bütçesindeki kesintiler nedeniyle önümüzdeki beş yıl içinde Mars yolculuğunun tek şansının Elon Musk’ın şirketi olabileceğini söyleyen Laude, Mars Society’nin bu kesintilere karşı çıktığını hatırlattı.
Teknoloji
Bilim insanları şimdiye kadarki en sentetik canlıyı oluşturdu

Bilim insanları, dünyadaki herhangi bir canlıdan çok daha sadeleştirilmiş ve değiştirilmiş genetik koda sahip yeni bir bakteri üretti.
Syn57 adı verilen sentetik “Escherichia coli” bakterisi türü, yaşamın temel dilini oluşturan 64 kodondan yalnızca 57’sini kullanarak vücudunu inşa edecek şekilde tasarlandı. Bu, bugüne kadar elde edilen en “küçültülmüş” genetik planlama olarak kayda geçti.
Kodon, DNA veya RNA’daki 3 nükleotidlik (üç harflik) birimlere verilen isim. DNA ve RNA’nın alfabesi 4 harften (nükleotid) oluşuyor: A, T, G, C. Bu harfler üçlü gruplar halinde dizilir. Her üçlü, yani kodon, bir anlam taşıyor.
Yaşamın tarifi, üç nükleotidden oluşan 64 farklı kodona dayanıyor. Hücreler, bu üç harfli kodonları okuyarak hangi amino asidin üretileceğini ve protein zincirine hangi sırayla ekleneceğini belirliyor.
Ancak doğadaki sistemde gereksiz tekrarlar bulunuyor; canlılar 20 amino asit ile hayatta kalabiliyor, dolayısıyla birçok kodon aynı işlevi taşıyor.
SIFIRDAN TASARLANDI
İngiltere’deki Medical Research Council Molecular Biology Laboratuvarı araştırmacıları, bu tekrarları ortadan kaldırmak için bakterinin tüm genomunu sıfırdan tasarladı. Bazı işlemler için genetik kodda 101 binden fazla değişiklik yapıldı.
Genetik parçalar bilgisayarda tasarlandıktan sonra küçük bölümler halinde bakterilere aktarıldı ve test edildi. Ardından bu parçalar birleştirilerek tamamen sentetik ve çalışır halde bir bakteri elde edildi.
Çalışmanın başyazarlarından sentetik biyolog Wesley Robertson, sürecin zorluklarına dikkat çekerek, “Bazen gerçekten çıkmaz yolda mıyız, yoksa bunu tamamlayabilir miyiz diye düşündük” dedi.
YENİ UFUKLAR
Syn57, genetik kodun ciddi ölçüde sıkıştırılmış haliyle yaşamın sürdürülebileceğini gösteriyor. Ayrıca boşta kalan kodonlar, farklı roller üstlenmek üzere yeniden tanımlanabilir. Araştırmacılar, bunun yeni sentetik polimerler ve makrosikller geliştirme imkanı sunduğunu belirtiyor.
Bir diğer önemli nokta ise, Syn57’nin sıra dışı genetik kodunun virüsler tarafından okunamaması. Bu özellik, bakterilerin endüstriyel ölçekte protein üretiminde virüs kaynaklı kayıpları azaltabilir.
Ayrıca genetik olarak değiştirilmiş bu bakterilerin doğal çevreye karışması durumunda üreyememesi, biyogüvenlik açısından avantaj sağlayabilir.
Çalışmanın sonuçları Science dergisinde yayımlandı.
Teknoloji
Harvardlı gökbilimci: Uzaylılar şu anda insan zekasını ölçüyor

Harvard Üniversitesi’nden astronom Avi Loeb’e göre,Güneş Sistemi’ne giren üçüncü yıldızlararası cisim, aslında uzaylılar tarafından insan zekasını ölçmek için gönderilmiş olabilir.
NASA ve çoğu gökbilimci 3I/ATLAS adı verilen bu cismin bir kuyruklu yıldız olduğunu savunsa da Loeb farklı düşünüyor.
Daha önce de 2017’de keşfedilen ‘Oumuamua adlı ilk yıldızlararası nesnenin aslında bir uzaylı aracı olduğunu öne sürmesiyle tanınan Loeb, yeni blog yazısında 3I/ATLAS’ın da doğal bir gök cismi olmayabileceği iddiasını yineledi.
Loeb, “Her yıldızlararası yolcu bilir ki, gezegen sistemlerinde bolca buzlu kaya vardır. Bu yüzden Dünya’daki akıllı canlıların da bu cisimlere aşina olması gerekir. Ama işte tam da bu noktada yanılıyor olabiliriz” diye yazdı.
Loeb’in iddiasına göre bu gizemli gök cismi, insanın gelişmişlik düzeyini ve zekasını gizlice ölçüyor.
“SAÇMALIK” MI, TEHLİKE Mİ?
Oxford Üniversitesi’nden kuyruklu yıldız uzmanı Chris Lintott İSE Loeb’in teorisini “saçmalık” olarak nitelendirirken, Loeb bu tepkilerin uzaylıların gözünde insanlığın testi geçemediği anlamına gelebileceğini savundu.,
Loeb, Hubble Uzay Teleskobu’nun yeni görüntülerine dikkat çekti. Görüntülerde cismin önünde bir “parıltı” var ancak tipik kuyruklu yıldızlarda olduğu gibi arkasında belirgin bir kuyruk bulunmuyor. Ayrıca yapılan spektroskopik ölçümler de parıltının etrafında gaz olmadığını gösteriyor. Bu da kuyruklu yıldız tezini zayıflatıyor.
Loeb’e göre en güçlü alternatif açıklama, 3I/ATLAS’ın “iç Güneş Sistemi’ni hedefleyen teknolojik bir nesne” olması. Hatta Mars, Venüs ve Jüpiter’in gökyüzünde kavuşacağı dönemi özellikle hedeflemiş olabilirler.
“MAHALLEMİZE HOŞGELDİNİZ”
Loeb, bu teoriyi test etmek için daha da ilginç bir öneride bulundu: 3I/ATLAS’a Mors alfabesiyle bir mesaj göndermek. Planladığı mesaj ise oldukça barışçıl:
“Merhaba, mahallemize hoşgeldiniz. Barış!”
Her ne kadar Loeb’in iddiaları bilim çevrelerinde kuşkuyla karşılanıyor olsa da, onun bakışı gök cisimlerine farklı bir perspektif katıyor. Loeb, 3I/ATLAS’ı “yıldızlararası ölçekte kör bir randevu” olarak nitelendiriyor ve şunları ekliyor:
“Bir iyimser olarak olaya pozitif yaklaşmayı tercih ediyorum. Uzaylı zeka ile ilk selamlaşmadan sonra atacağımız adımlar, toplayacağımız verilere bağlı olacak.”
-
Ekonomi1 hafta önce
Bahçelievler Belediye Başkanı Hakan Bahadır pazarda tartıştı — 36.000 TL’lik ayakkabı iddiası sosyal medyayı salladı
-
Teknoloji1 hafta önce
Dolandırıcıların tuzağına düşmeyin! Sakın “Evet” DEMEYİN
-
Son Dakika1 hafta önce
SON DAKİKA: Grok Hesabı “Gazze Soykırımı” İfadesi Nedeniyle Askıya Alındı, Daha Sonra Geri Açıldı
-
Teknoloji4 gün önce
76 yaşındaki adam yapay zekâya aşık oldu, buluşmaya gitti — randevu ölümle bitti
-
Magazin4 gün önce
SON DAKİKA —“Jrokez” lakaplı yayıncı Oğuzhan Dalgakıran balkondan düştü — Olayla ilgili inceleme başlatıldı
-
Gündem5 gün önce
MSB işçi alımı kura sonuçları sorgulama ekranı 2025: MSB 3097 işçi alımı sonuçları isim listesi yayımlandı mı?
-
Gündem4 gün önce
Isparta’da Dehşet: Baba Kalça Ağrısıyla Gittiği Hastanede Cinsel Saldırı Sonucunu Öğrendi
-
Sağlık6 gün önce
Artvin Türkiye’nin İlk “Sigarasız Şehri” Oluyor — Kamu Kurumlarında Tam YASAĞA Hazırlık