Gündem

Tarihin Yazımı Yeniden Yapıldı: Göbeklitepe’nin İnsanlık Tarihini Değiştiren Sırrı

Yayımlandı

5 ay önce

üzerinde

Mayıs 27, 2025

Açıklaması
Göbeklitepe, 12.000 yıl öncesine ait tapınaklarıyla insanlık tarihinin en büyük devrimini nasıl başlattı? Keşfiyle tarım, din ve sosyal örgütlenme anlayışımızı alt üst eden sırrı öğrenin.

Giriş: Tarihin Kırılma Noktası

Günümüzde “Neolitik Devrim” olarak adlandırılan, insanlığın avcı-toplayıcı hayattan yerleşik tarım toplumuna geçişi, uzun yıllardır 10.000 – 8.000 ÖÖ aralığına tarihleniyordu. Ancak Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’nin keşfi, bu zaman çizelgesini en az 2.000 yıl geriye çekerek olayın seyrini baştan yazdı.

Göbeklitepe Nasıl Keşfedildi?

1963 yılında “Güneydoğu Anadolu Projesi” kapsamında ilk defa yüzeysel olarak tespit edilen Göbeklitepe, asıl önemini 1995’te Şanlıurfa Müzesi ve Alman Arkeoloji Enstitüsü iş birliğiyle gerçekleştirilen kazılarla ortaya koydu. 1996’dan 2014’e dek kazıları yöneten Klaus Schmidt, burayı yalnızca bir mezar ya da küçük bir tapınak olarak değil, dönemin tüm sosyal ve ritüel dünyasını yansıtan bir “mabet kompleksi” olarak tanımladı.

12.000 Yıllık Tapınaklar: Neolitik Öncesinin İnanılmaz Mirası

Göbeklitepe’deki T-şekilli dikilitaşlar, Mısır piramitlerinden yaklaşık 4.000, Stonehenge’den ise 6.000–7.000 yıl önce inşa edilmiş durumda. Bu durum, yerleşik hayata geçiş henüz başlamadan, örgütlü iş gücüyle devasa taş yapıların inşa edildiğini gösteriyor .

İnsanları Bir Araya Getiren Güç: Dinin Doğuşu

Eskiden tarımın ve yerleşik yaşama geçişin dinî inançlardan sonra geldiği düşünülürdü. Oysa Göbeklitepe, tam tersini işaret ediyor: Burada düzenlenen toplu törenler, sosyal bağları güçlendiren bir “dinin” ve ritüelin varlığını gösteriyor. Dolayısıyla din, toplumları bir arada tutan ve tarımı mümkün kılan ilk katalizör olabilir

Taşların Dili: Mimari ve Malzeme Seçimi

Bazalt, kireçtaşı, çakmaktaşı gibi yerel malzemeler, işlenip taşınarak 20–60 ton ağırlığındaki sütunlar oluşturuldu.
Ayrıca obsidyen gibi farklı coğrafyalardan getirilen taşlar, Göbeklitepe’nin bir tür “Neolitik hac merkezi” olduğunu düşündürüyor

Bu mühendislik ve organizasyon becerisi, dönemin insanlarındaki koordinasyon ve iş bölümü anlayışının beklenenden çok daha gelişmiş olduğunu gözler önüne seriyor.

Gömülmüş Mabetler: Korunmuş Bir Zaman Kapsülü

Göbeklitepe, yaklaşık 3.000 yıl boyunca aktif kullanıldıktan sonra aniden terk edildi ve yapılar kasıtlı olarak gömüldü. Bu sıradışı uygulama, kazı katmanlarının bozulmadan günümüze ulaşmasını sağladı. Yapının neden gömüldüğü hâlâ bir muamma olsa da, arkeologlara adeta sağlam bir zaman kapsülü sundu.

İnsanlık Tarihini Yeniden Yazdıran Sır

Göbeklitepe’nin en büyük sırrı, dinin ve toplumsal örgütlenmenin, tarım ve yerleşik yaşamdan önce ortaya çıkmış olmasıdır. Bu keşif, tarih öncesi döneme bakış açımızı kökünden değiştirdi ve insan evriminde “ritüel” kavramının çok daha önce gündeme geldiğini gösterdi.

Sonuç
Göbeklitepe, yalnızca taş bloklardan ibaret bir antik alan değil; insanlık tarihinin dönüm noktalarını anlamamız için yazılmış en eski belge. Burada keşfedilen her yeni detay, sosyal yapıların, inancın ve kolektif bilincin ne kadar erken evrelerde filizlendiğini gözler önüne seriyor.

Göbeklitepe’de kazı ve araştırma çalışmalarının “durdurulduğu” yönündeki iddiaların temelinde, sosyal medyada yayılan birkaç asılsız komplo teorisi ve mevsimsel planlama bulunuyor:

Mevsimsel Çalışma Programı
- Göbeklitepe kazıları her yıl Mayıs’ın sonundan Ekim ortalarına kadar devam ediyor; kış aylarında ise bölgedeki yağış ve soğuk koşullar nedeniyle ara veriliyor. Bu, tüm büyük arkeolojik sit alanlarında uygulanan standart bir sezonluk programdır
Tarla Sahiplerinin Ağaç Dikimi
- Bazı sosyal medya paylaşımlarında, çevrede dikilen zeytin ağaçlarının “kazıyı engellemek için” casus güçler tarafından dikildiği iddia edildi. Oysa ağaçlar, 2005–2007 yıllarında arazi sahiplerinin, kamulaştırma değerini yükseltmek amacıyla kendi tarlalarına diktiği zeytin ağaçlarıdır. Kazı ekibi, bu ağaçları taşımak veya büyük bölümlerini koruma çatısı altındaki alanlarda çalışmak üzere planlamaya dâhil etmiş durumdadır .
“Dünya Ekonomi Forumu” ve Diğer Komplo Teorileri
- Sosyal medyada “WEF’in müdahalesi” veya “Klaus Schwab’ın durdurma emri” gibi söylemler yayıldı. AA ve kazı başkanlığı tarafından yapılan açıklamalarda, bu iddiaların asılsız olduğu net bir şekilde vurgulandı. Türkiye dışından hiçbir kuruluş, Göbeklitepe’deki bilimsel çalışmaları engelleyemez veya yönlendireme
Koruma ve Sağlamlaştırma Çalışmaları
- Kazı ekibi, aynı zamanda T-şekilli sütunların ve yapıların altındaki buluntuları korumak amacıyla sağlamlaştırma, çatı altı koruma ve laboratuvar çalışmaları yürütüyor. Bu koruma önlemleri, dış etkenlerle mücadele ve uzun vadeli konservasyon için kritik öneme sahip.

Sonuç:
Göbeklitepe arkeolojik kazıları; mevsimsel plan, koruma çalışmaları ve arazi düzenlemeleri çerçevesinde kesintisiz biçimde yürütülmektedir. “Durdurma” iddiaları, tarla sahiplerinin ağaçlandırma uygulamaları ve sosyal medyadaki asılsız komplo teorilerinden kaynaklanmaktadır. Resmi yetkililer, kazı sezonunun takvimine bağlı olarak Mayıs–Ekim arası sürmeye devam ettiğini, herhangi bir dış müdahale veya kalıcı durdurmanın söz konusu olmadığını defalarca teyit etmiştir.

Konya’da otomobil ile kamyonet çarpıştı, sürücü ile eşi öldü

Kardeşini kuaförde ensesinden vurup kaçtı

Okumaya Devam Et

Yorum yapmak için tıklayın

Gündem

Kahreden ölüm! Ördek avında kazayla oğlunu vurdu

Yayımlandı

20 dakika önce

üzerinde

Ekim 27, 2025

fatihdoganmedya

Kahreden ölüm! Ördek avında kazayla oğlunu vurdu

Yayın: 26 Ekim 2025 — Saat: 23:40 (Güncelleme: 26 Ekim 2025 — 23:55)
Okuma süresi: ~1 dakika (234 kelime)

Kars’ın Selim ilçesinde ördek avı sırasında baba Muzaffer K. (53), kazara 16 yaşındaki oğlu Muhammet Ali K.’yi göğsünden vurarak ağır yaralanmasına neden oldu. Genç, kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi. Olayla ilgili baba gözaltına alındı, silaha el konuldu

Erzurum’un Oltu ilçesinden gelen beş kişilik grup, 26 Ekim 2025 akşamı Tozluca köyü civarında ördek avı yapmaya başladı. Av sırasında baba Muzaffer K. (53)’nın silahının henüz belirlenemeyen bir nedenle ateş alması sonucu oğlu Muhammet Ali K. (16) göğsünden vuruldu. Olay yerine sevk edilen sağlık ekipleri genç çocuğu Selim Devlet Hastanesi’ne taşıdı; burada yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

Jandarma ekipleri olay yerinde inceleme yaparken, baba Muzaffer K. gözaltına alınarak silahına el konuldu. Muhammet Ali K.’nin cenazesi otopsi yapılmak üzere Harakani Devlet Hastanesi morguna sevk edildi. Olay hakkında Selim Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.

Bölge sakinleri ve yakın çevre, ailenin av yaptığını, olayın kazara gerçekleştiğini belirtti. Uzmanlar, av güvenliği, ateş hattı kuralları ve silah bakımının önemine dikkat çekiyor; 18 yaş altı bireylerle av yapılırken ekstra önlem alınması gerektiğini vurguluyor.

Okumaya Devam Et

Gündem

Turistik Doğu Ekspresi biletleri satışa çıkıyor — Sefer detayları ve bilmeniz gerekenler

Yayımlandı

2 saat önce

üzerinde

Ekim 26, 2025

fatihdoganmedya

Turistik Doğu Ekspresi biletleri satışa çıkıyor — Sefer detayları ve bilmeniz gerekenler

Yayınlayan: FATİHDOGANMEDYA
Tarih.Saat: 26 Ekim 2025 — 22:53 (İstanbul)
Okuma süresi: 3 dk

Turistik Doğu Ekspresi’nin 2025–2026 kış sezonu biletleri 27 Ekim 2025 Pazartesi günü satışa sunuluyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun açıklamasına göre trenin kış sezonu seferleri 22 Aralık 2025‘te başlayacak ve 1 Mart 2026‘ya kadar devam edecek.

Sefer takvimi ve frekans

Bakanlık açıklamasına göre bu sezon Turistik Doğu Ekspresi toplam 60 sefer düzenleyecek. Ankara–Kars yönündeki seferler 22 Aralık 2025–27 Şubat 2026 döneminde pazartesi, çarşamba ve cuma, Kars–Ankara yönündeki seferler ise 1 Mart 2026’ya kadar çarşamba, cuma ve pazar günleri olarak planlandı.

Bilet tipi ve satış kanalları

Biletler iki şekilde satışa sunulacak: bireysel yolculara ayrılan vagon biletleri TCDD Taşımacılık’ın resmi e-bilet kanallarından satılacak; tur paketleri ise yetkili seyahat acenteleri aracılığıyla temin edilebilecek. Bireysel bilet satışlarının 27 Ekim Pazartesi günü başlayacağı duyuruldu.

Seyahat süresi ve güzergâh notları

Turistik Doğu Ekspresi rotası yaklaşık 1.360 km ve duruşlar dahil toplam yolculuk süresi yaklaşık 32 saat olarak ifade ediliyor. Güzergâh üzerinde Erzincan, Erzurum, Sivas, Divriği ve İliç gibi duruş noktalarında yolculara kısa kültürel tanıtımlar ve şehir molaları planlanıyor. Bu mola süreleri sayesinde yolculuk sadece manzara değil bölge kültürünü tanıma imkânı da sunuyor.

Fiyat aralığı (tahmini)

Medyada dolaşan bilgilere göre 2025–2026 sezonu için paylaşılan fiyat aralıkları, vagon tipine göre değişmek üzere yaklaşık 720 TL ile 1.240 TL arasında yer alıyor. Kesin fiyat ve vagon kategorileri TCDD Taşımacılık’ın e-bilet sayfasında satış açılışı ile birlikte netleşecek.

Bilet alım ipuçları

Satış açılır açılmaz e-bilet sunucularında yoğunluk olabilir; TCDD’nin resmi e-bilet sitesi ve mobil uygulamasını tercih edin.
Turist paketleriyle ilgileniyorsanız acentelerin sunduğu paket içeriğini (transfer, konaklama, ek turlar) önceden kontrol edin.
Popüler seferler hızlı tükenebildiğinden, satın alma sırasında iade ve değişiklik koşullarını dikkatle okuyun.

Neden bu kadar ilgi görüyor?

Turistik Doğu Ekspresi, kış manzaraları, tarihî yerleri ve Doğu Anadolu’nun doğal güzelliklerini rahat bir tren yolculuğu içinde sunması nedeniyle hem yerli hem de yabancı turistler tarafından büyük ilgi görüyor. 2019’dan beri binlerce yolcuyu ağırlayan rota, Türkiye’nin önemli demiryolu turizmi markalarından biri haline geldi.

Hızlı Özet (Önemli Tarihler & Bilgiler)

Bilet satış başlangıcı: 27 Ekim 2025 (Pazartesi).
Sezon: 22 Aralık 2025 — 1 Mart 2026.
Planlanan toplam sefer: 60.
Bilet kanalları: TCDD e-bilet (bireysel) ve yetkili acenteler (tur paketleri).
Tahmini fiyat aralığı: 720 TL — 1.240 TL (vagon tipine göre).

Okumaya Devam Et

Gündem

Ayakkabı, oyuncak ve deri ürünlerinde yurt dışı siparişlerine kısıtlama — Önceden verilen siparişler ne olacak?

Yayımlandı

10 saat önce

üzerinde

Ekim 26, 2025

fatihdoganmedya

Ayakkabı, oyuncak ve deri ürünlerinde yurt dışı siparişlerine kısıtlama — Önceden verilen siparişler ne olacak?

FATİHDOGANMEDYA / Haber — 26 Ekim 2025, 14:00 | Okuma süresi: 3 dakika

Ticaret Bakanlığı, e-ticaret denetimleri ve laboratuvar analizleri sonucunda yüksek risk taşıdığı tespit edilen ayakkabı, oyuncak ve saraciye (deri çanta/bavul vb.) ürünlerinin posta veya hızlı kargo yoluyla—“basitleştirilmiş gümrük beyannamesi” (ETGB) kapsamında—ülkeye girişine kısıtlama getirdi. Düzenleme 20 Ekim 2025 tarihli ve 2025/11 sayılı Genelge ile yürürlüğe girdi.

Neden kısıtlama getirildi?

Ticaret Bakanlığı’nın denetim ve laboratuvar incelemelerinde incelenen 182 üründen 148’inin ürün güvenliği kriterlerini karşılamadığı; uygunsuzluk oranının %81 olduğu bildirildi. İncelemelerde fitalat, kurşun, kadmiyum ve PAH’lar gibi yasal sınırların üstünde toksik kimyasallara rastlandığı açıklandı. Bakanlık, insan sağlığını koruma amacıyla posta ve hızlı kargo yoluyla gelen bu ürünlerde kısıtlama uygulamaya koydu.

Hangi gönderiler etkileniyor?

Düzenleme özellikle posta ve hızlı kargo (ETGB / basitleştirilmiş gümrük) ile bireysel tüketiciler tarafından yurt dışındaki platformlardan satın alınan ayakkabı, oyuncak ve saraciye ürünlerini kapsıyor. Diğer ithalat kanalları (ör. normal gümrük işlemiyle ithal edilen ticari sevkiyatlar) bu kısıtlamanın dışında kalabilir; yani ürünün ülkeye giriş şekli belirleyici.

Peki, daha önce verilen siparişler ne olacak?

Bakanlık ve yetkili haber ajanslarının bildirdiğine göre, kısıtlama sonrası tüketicilerin üç temel seçeneği bulunuyor:

Satın alma platformuyla iade sürecini başlatmak — satıcı ile iletişim kurarak geri ödeme talep edilebilir.
Gümrüğe normal usulde beyanla (tam gümrük işlemi) getirme — eğer teknik olarak mümkünse ve ilgili belgeler sağlanabiliyorsa ürün normal gümrük prosedürüne göre ülkeye sokulabilir; bu yol genellikle masraflı olur.
Gümrüğe iade veya “terk etme” seçenekleri — kargonun ülkeye girişine izin verilmezse paket gümrüğe iade edilir veya ithalatçı tarafından bırakılabilir; tüketici/ithalatçı bu süreçler için kargo firması ve satıcıyla görüşmelidir. Anadolu Ajansı

Özetle: Siparişler otomatik olarak “iletilir” diye düşünülmemeli — etkilenen gönderiler ya iade sürecine girecek, ya tüketici tarafından normal gümrük beyanı ile getirilmeye çalışılacak ya da gümrüğe iade/terk edilecek. https://ticaret.gov.tr+1

Tüketiciler ve satıcılar için pratik öneriler

Sipariş verdiyseniz önce satıcı/alışveriş platformu ile iletişime geçin; iade ve geri ödeme seçeneklerini sorun
Kargo takibini kontrol edin. Kargonuz ETGB kapsamında görünüyorsa bu düzenlemeye takılabilir.
Kabul etmeyin veya teslim almadan önce bilgi alın. Gümrükten işlem yapılması gerekiyorsa maliyet oluşabilir.
Satıcı/işletmeler için: piyasa gözetimi ve uygunluk belgeleri, laboratuvar testleri ve mevzuata uyum zorunluluğu daha da önem kazandı — tedarik zincirinizi gözden geçirin.

Etkileri ve soru işaretleri

Kısıtlama, bireysel yurt dışı alışverişlerini ve bazı e-ticaret platformlarının tüketiciye sunduğu ürün çeşitliliğini kısmen sınırlayabilir. Sektör temsilcileri ile tüketiciler arasında kısa vadede iade/mağduriyet süreçleri artabilir; uzun vadede ise iç piyasada mevzuata uygun üretim ve tedarik öne çıkabilir. (Gelişmeleri takip etmeye devam edeceğiz.)

Okumaya Devam Et