Teknoloji
“Depremden Saniyeler Önce Haber Veren Teknoloji: Telefonunuza Gelen Uyarılar Gerçekten İşe Yarıyor mu?”
Açıklaması
Türkiye’de ve dünyada milyonlarca akıllı telefonda aktif olarak çalışan erken deprem uyarı sistemlerinin çalışma prensiplerini, cihaz ayarlarını ve faydalarını bu detaylı rehberde keşfedin.
Bu makalede, telefonlara depremden saniyeler önce gelen erken uyarı bildirimlerinin nasıl çalıştığı, hangi teknolojilere dayandığı ve Türkiye’deki uygulamaları ele alıyoruz. Erken uyarı sistemi, odaktan yayılan P ve S dalgaları arasındaki zaman farkını tespit ederek saniyeler öncesinden kullanıcıya haber veriyor . Google’ın Android’te sunduğu “Deprem Uyarıları” sistemi, ivme ölçer verilerini ışık hızında işleyerek 5–10 saniye öncesinden bildirim gönderebiliyor . iOS cihazlarda “Hayati Uyarı Bildirimi” özelliği aktif edildiğinde benzer bir uyarı mekanizması devreye giriyor . Ancak sistem; yalnızca 4.5 ve üzeri büyüklükteki depremlerde, sismik sensörler ve ağ bağlantısının izin verdiği ölçüde uyarı yapabiliyor . Bu nedenle fay hattına çok yakın bir odakta gerçekleşen depremlerde uyarı süresi sıfıra indirgenebiliyor
1. Erken Uyarı Sisteminin Temelleri
Erken uyarı sistemleri, depremin merkez üssünde ilk olarak yayılan P dalgalarını (primer dalgalar) algılayıp, daha yavaş ilerleyen S dalgalarının (sekonder dalgalar) gelmesinden önce kullanıcıları uyarma esasına dayanır . Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz’e göre, odaktan 6–7 km/sn hızla yayılan P dalgası ile 3–4 km/sn hızla ilerleyen S dalgası arasında oluşan zaman farkı sayesinde saniyeler kazanılıyor.
2. Deprem Uyarı Sisteminin Çalışma Prensibi
Android telefonlarda yerleşik ivme ölçerler, sarsıntı başladığında sensör verilerini Google’ın sunucularına gönderir. Sunucular, etkilenen bölgedeki verileri eşleştirip kullanıcılara saniyeler önce “Yakındaki Deprem” başlıklı bildirim ile uyarı yollar . Ücretsiz hizmet, yalnızca 4.5 ve üzeri büyüklükteki depremler için aktif oluyor .
3. Cihazlarda Uygulama ve Ayar
Android’te Nasıl Aktif Edilir?
-
Ayarlar > Konum ve Konum Hizmetleri
-
“Deprem Uyarıları” seçeneğini açın
iOS’ta Nasıl Aktif Edilir?
-
Ayarlar > Bildirimler
-
Sayfanın en altında “Hayati Uyarı Bildirimi”ni aktif edin .
4. Türkiye’deki Uygulamalar ve AFAD
Türkiye’de AFAD’ın Deprem Mobil Uygulaması, sarsıntı sonrası bilgi ve radyolojik veriler sunarken, telefonlara otomatik erken uyarı bildirimleri hâlen Google ve Apple çatısı altındaki teknolojiler üzerinden gerçekleşiyor . AFAD’ın altyapısı ise öncelikle kritik tesislerin gaz ve elektrik hatlarını kesmeye odaklanıyor; kullanıcı bildirimleri doğrudan bu sistem üzerinden iletilmiyor .
5. Uyarıların Fırsatları ve Sınırlamaları
-
Fırsatlar: Saniyeler öncesinden gelen uyarı, masanızın altına saklanmak, gazı kapatmak veya merdiven boşluğuna yönelmek için şans veriyor .
-
Sınırlamalar: Odak noktasına çok yakın depremlerde uyarı süresi pratikte sıfıra iniyor, dolayısıyla kapsamlı bir tahliye mümkün olmuyor .
6. Sonuç ve Öneriler
Akıllı telefonlarda erken uyarı sistemlerini aktif tutmak, depreme karşı alabileceğiniz en etkili bireysel önlemlerden biridir. Hem Android hem de iOS kullanıcılarının ayarlarını kontrol etmeleri, aile ve iş yerinde düzenli tatbikatlar yapmaları hayati önem taşır. Depremden önceki bu birkaç saniye; doğru kullanıldığında hayat kurtarabilir.
Teknoloji
5 Soruda iPhone 17 — En Büyük Yenilikler
Yayın Tarihi: 10 Eylül 2025, 15:00 (GMT+3)
Okuma Süresi: ~4 dakika
Yazar: FatihDoganMedya Haber Merkezi
Apple, iPhone 17 serisiyle (aynı etkinlikte yeni iPhone Air modelini de tanıttı) tasarım, kamera, bağlantı ve işlemci tarafında dikkat çekici yenilikler getirdi. Aşağıda “5 soruda” formatında en yük taşıyan değişiklikleri, Türkiye fiyat/çıkış bilgilerini ve SEO için kullanılabilecek anahtar kelimeleri bulacaksınız.
1) iPhone 17 serisinin en büyük genel yeniliği nedir?
iPhone 17 serisi, Apple’ın mobil platformunda hem donanım hem de bağlantı tarafında “nesil atlatan” değişiklikler sundu. Yeni A19 / A19 Pro işlemciler performans ve enerji verimliliğini artırırken; Apple’ın yeni N1 kablosuz çipi Wi-Fi 7, Bluetooth 6 ve Thread desteğiyle daha hızlı ve kararlı kablosuz bağlantı vaat ediyor. Ayrıca ProMotion 120 Hz ekran yenilemesi serinin geniş kısmına yayılıyor; bu da akıcı kaydırma ve daha iyi oyun/grafik deneyimi anlamına geliyor.
2) Tasarımda ne değişti — yeni modeller var mı?
Apple, bu yıl “iPhone Air” adında yeni, ultra-ince bir model tanıtarak ürün gamını genişletti. iPhone Air ince (5.6 mm civarı) ve hafif bir gövdeyle “portabilite” odaklı bir seçenek olarak öne çıkıyor. Pro modellerde ise kamera yerleşiminde yeni yatay “plateau / camera bar” tasarımları ve bazı modellerde malzeme değişimleri (bazı Pro modellerde alüminyum tercihleri) dikkat çekiyor. Genel tasarımda ince profil, yeni renk seçenekleri ve aksesuar (ör. crossbody strap / yeni MagSafe paketleri) de duyuruldu.
3) Kamera — fotoğraf ve video tarafında neler geldi?
iPhone 17 Pro serisi, “Pro Fusion” olarak adlandırılan çok gelişmiş kamera sistemiyle geliyor: Pro modellerde üç adet 48 MP sensör (ana/ultra-geniş/telefoto) ve Pro tarafında iyileştirilmiş optik zoom çözümleri (periskop/uzun odaklı telefoto iddialarıyla birlikte) bulunuyor. Ön kamera (Center Stage destekli) çözünürlüğü yükseltilerek daha yüksek kaliteli selfie ve video görüşmeleri hedeflenmiş. Ayrıca Pro özellikler arasında ProRes RAW ve gelişmiş stabilize video / Dual Capture gibi yaratıcı araçlar var
4) Pil, şarj ve bağlantı özellikleri (gerçek dünya etkisi ne olacak?)
Apple’ın resmi teknik sayfasına göre iPhone 17 serisi pil optimizasyonlarıyla önceki modellere göre video oynatma sürelerinde artış gösteriyor; Pro modeller özellikle daha uzun pil ömrü vaat ediyor ve “hızlı şarj” süreleri geliştirildi (ör. %50’ye 20–30 dakika arası iddiaları). Sızıntılar ve testler ayrıca model bazında batarya kapasitelerinde belirgin artışlar olduğunu gösteriyor (ör. iPhone 17 Pro/Pro Max tarafında daha yüksek mAh değerleri). Kablosuz bağlantı tarafında N1 ile Wi-Fi 7 desteği, daha yüksek Wi-Fi hızları ve daha düşük gecikme sunarak bulut oyunları, büyük dosya transferleri ve AirDrop/Hotspot deneyimlerine doğrudan katkı sağlayacak.
5) Fiyat, ön sipariş ve Türkiye çıkışı ne zaman — fiyatlar ne durumda?
Apple global olarak yeni seriyi tanıttı; ön sipariş ve satış tarihleri bölgeye göre değişse de global takvimde ön siparişlerin 12 Eylül, satışların ise 19 Eylül şeklinde açıklandığı yayınlar var. Türkiye fiyatları da duyuruldu: (resmi yerel fiyatlar Apple Türkiye ve yerel haber kaynakları tarafından aynı gece ilan edildi) — örnek verilere göre başlangıç fiyatları:
-
iPhone 17: 77.999 TL
-
iPhone 17 Air: 97.999 TL
-
iPhone 17 Pro: 107.999 TL
-
iPhone 17 Pro Max: 119.999 TL
(Türkiye için ön sipariş: 12 Eylül 2025, satışlar: 19 Eylül 2025 olarak aktarılıyor).
Editörün Notu — Kimler yükseltmeli?
-
Birçok iPhone 14/15 sahibi için: ProMotion ve kamera iyileştirmeleri cazip ama mutlaka yükseltme şart değil.
-
iPhone 12 ve daha eski modeller: A19 performansı, Wi-Fi 7 ve kamera atılımları önemli bir yükseltme hissi verebilir.
-
Fotoğraf / video profesyonelleri ve içerik üreticiler: Pro modellerdeki 48MP üçlü sistem ve gelişmiş video özellikleri ciddi artı sağlayacak.
Teknoloji
Çin’den Tesla’ya kapı kolu yasağı: 2027’den itibaren yeni tasarıma geçilecek

Tesla’nın Model S serisiyle 2012’de tanıttığı elektrikli açılır kapı kolları, Çin’de güvenlik endişeleri nedeniyle yasaklanıyor.
Çinli düzenleyiciler, arıza oranlarının yüksekliği ve gömme tasarımla ilgili riskler nedeniyle bu sistemi sektörde tamamen kaldırmayı değerlendiriyor.
GELİRİNİN BEŞTE BİRİ ÇİN’DEN GELDİ
Independent’ta yer alan habere göre, yeni kısıtlamalar yürürlüğe girerse 2027 Temmuz ayından itibaren Çin’de satılan tüm yeni araçlarda mekanik kapı kolları zorunlu olacak. Geçen yıl gelirinin beşte birinden fazlasını Çin’den elde eden Tesla için bu karar, kapı kollarının yeniden tasarlanması anlamına geliyor.
Elektrikli kapı kolları, araç kilidi açıldığında dışarı çıkıp hareket halinde geri gömülüyor. Ancak Çin Sigorta Otomotiv Teknolojisi Araştırma Enstitüsü’nün (C-IASI) testlerine göre, bu sistem yandan çarpmalarda yüzde 33 oranında arızalanıyor. Mekanik kolların arıza oranı ise yalnızca yüzde 2.
YOLCULAR İÇERİDE MAHSUR KALIYOR
Bir elektrikli araç üreticisinin verilerine göre kapı kolu arızaları toplam onarımların yüzde 12’sini oluşturuyor. Ayrıca kısa devre nedeniyle yolcuların araç içinde mahsur kaldığına dair çok sayıda rapor bulunuyor.
Bu durumun kurtarma ekipleri için de ciddi bir engel yarattığı belirtiliyor.
Tesla CEO’su Elon Musk, yöneticilerin ilk itirazlarına rağmen bu tasarımda ısrarcı olmuş ve kapı kollarının “geleceğin bir parçası olduğu” vurgusunu yapmıştı. Ancak Çinli uzmanlar, aerodinamikte sağlanan faydanın sınırlı olduğunu, güvenlik risklerinin ise oldukça yüksek olduğunu kaydediyor.
Teknoloji
iOS 19 çıkış tarihi: iOS 19 güncellesi alacak/alamayacak telefonlar

HANGİ MODELLER KAPSAM DIŞI KALACAK?
Apple, cihazlarına uzun süreli destek sunmasıyla bilinse de, her yeni iOS sürümü bazı modelleri geride bırakıyor. Bu kez üç iPhone modeli güncelleme dışında kalacak:
iPhone XR
iPhone XS
iPhone XS Max
İOS 19 HANGİ TELEFONLARA GELECEK?
2018’de piyasaya çıkan bu modellerde bulunan A12 Bionic çipi, söylentilere göre iOS 19’daki gelişmiş arayüz öğeleri ve yapay zekâ işlevlerini çalıştırmak için yeterli değil. Öte yandan, Cupertino merkezli firmanın yeni sürümü alacağı tahmin edilen cihaz listesi şu şekilde:
iPhone SE (2. ve 3. nesil)
iPhone 11, 11 Pro, 11 Pro Max
iPhone 12, 12 mini, 12 Pro, 12 Pro Max
iPhone 13, 13 mini, 13 Pro, 13 Pro Max
iPhone 14, 14 Plus, 14 Pro, 14 Pro Max
iPhone 15, 15 Plus, 15 Pro, 15 Pro Max
iPhone 16, 16 Plus, 16 Pro, 16 Pro Max, 16e
iPhone 17, tüm modeller (iOS 19 yüklü gelecek)
-
Gündem2 gün önce
“Kafa kesme videoları” detayı kan dondurdu: Türkiye’nin konuştuğu Eren Bigül olayı — Ailenin sözleri şok etti
-
Gündem1 hafta önce
EVLİLİK YILDÖNÜMÜ KABUSA DÖNDÜ: FİTNESS EĞİTMENİ İREM KARATUTLU TIR’IN ÇARPMAĞI SONUCU İKİ BACAKLARINI KAYBETTİ
-
Teknoloji1 hafta önce
Instagram’da yeni dönem başlıyor: Abonelik ücreti belli OLDU!
-
Teknoloji6 gün önce
SON DAKİKA | Küresel çapta Google krizi — erişim kesintisi
-
Spor1 hafta önce
Samsunspor taraftar kafilesine silahlı saldırı: 1 ölü, 1 yaralı
-
Sağlık1 hafta önce
Konuşmayı unutturan tümörden kurtuldu… “Çocuklarımın ismini bile unutuyordum”
-
Sağlık1 hafta önce
En mutsuz yaş grubu belirlendi
-
Sanat1 hafta önce
İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası Romanya’ya gidiyor