Gündem
İstanbul’da 6.2’lik Deprem Korkuttu: Aynısı Anadolu’da Meydana Gelse Sonuçlar Nasıl Olurdu?
FATİH DOGAN KÖŞE YAZISI
Açıklaması: 23 Nisan 2025’te Marmara Denizi’ni sallayan 6.2 büyüklüğündeki depremin İstanbul’daki etkileri ve aynı depremin Anadolu’da yaratacağı muhtemel sonuçların detaylı, veri odaklı analizi.
Özet
23 Nisan 2025’te İstanbul’u vuran 6.2 büyüklüğündeki deprem, Marmara Denizi’nde 40 km güneybatıda, 10 km derinlikte gerçekleşti. Şiddetli sarsıntı, yaygın panik ve 151 yaralanmaya neden olurken yapısal hasar sınırlı kaldı. İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Zonu (NAFZ) üzerinde yer alması ve yoğun nüfusu nedeniyle yüksek risk altında. Öte yandan, benzer büyüklükte bir depremin Anadolu’da meydana gelmesi durumunda daha az nüfus yoğunluğuna rağmen zayıf yapı stoğu ve yetersiz acil müdahale imkânları nedeniyle daha ağır sonuçlar doğurabileceği öngörülüyor.
İstanbul’da 6.2’lik Depremin Özeti
23 Nisan 2025’te saat 12:49’da kaydedilen 6.2 büyüklüğündeki deprem, Marmara Denizi’nin Silivri açıklarında, yaklaşık 40 km güneybatıda ve 10 km derinlikte meydana geldi . Deprem, İstanbul’un 16 milyonu aşkın nüfusunu büyük panikle sarsarak 151 kişinin yaralanmasına yol açtı; yaralanmaların çoğu binalardan kaçarken düşme sonucu oluştu . Birkaç metruk yapıda çökme görülse de, ciddi bina hasarı rapor edilmedi . Yetkililer, okulların iki gün tatil edileceğini ve vatandaşları hasarlı yapılardan uzak durmaları konusunda uyardı .
Depremin Coğrafi ve Jeolojik Özellikleri
İstanbul, Türkiye’nin kuzeybatısında, Kuzey Anadolu Fay Zonu (NAFZ) üzerinde konumlanır. NAFZ, Karlıova’dan Marmara Denizi’ne uzanan, sağ yönlü doğrultu atımlı bir fay hattıdır . Marmara Denizi altındaki Kumburgaz segmenti üzerinde biriken gerilimin, 2030’a kadar 7.0 veya üzeri büyüklükte bir kırılmaya yol açma olasılığı %50 olarak tahmin edilmektedir Jeolog Naci Görür, son sarsıntıların bu gerilimi artırdığını ve daha büyük bir deprem riskini tetikleyebileceğini belirtmiştir .
İstanbul’da Altyapı ve Yapı Stoku
1999 İzmit depreminin ardından başlatılan güçlendirme ve kentsel dönüşüm projeleri sayesinde İstanbul’da birçok yapı güçlendirildi . Dünya Bankası destekli projeler ve Meclis Araştırma Komisyonu’nun raporları, şehir genelinde 100 binden fazla yapının deprem yönetmeliklerine uygun hale getirilmesi yönünde adımlar atıldığını gösteriyor . Buna karşın, özellikle 1970–1999 arasında inşa edilen binaların önemli bir kısmı hala risk altında ve kapsamlı ilave güçlendirmelere ihtiyaç duyuyor.
Anadolu’da Senaryo: Sonuçlar Nasıl Farklı Olurdu?
Doğu Anadolu Fay Zonu (EAFZ), yaklaşık 550 km uzunluğunda sinistral (sol yönlü) doğrultu atımlı bir fay sistemidir . EAFZ üzerindeki zemin koşulları, genellikle kırıklı ve gevşek malzemeden oluşan geniş bir kuşak şeklindedir . Anadolu’daki kırsal ve küçük kentleşme, nüfus yoğunluğunu düşürse de, yapı kalitesi büyük ölçüde standart altındadır. Örneğin; 24 Ocak 2020’de Elazığ’da yaşanan 6.8 büyüklüğündeki deprem, 41 can kaybı ve 1.607 yaralanmayla sonuçlanmış, 87 çok katlı bina yıkılmış veya ağır hasar görmüştür .
Kırsal alanlardaki acil müdahale ekipleri ve lojistik altyapı, kentsel bölgelere kıyasla sınırlı olduğundan ilk 48 saatte yardım ulaştırma süresi uzayabilir. Ayrıca, Anadolu’nun bazı kesimlerinde çarpık yapılaşma yaygın, yerel yönetimlerin kaynakları ise yetersiz seviyede kalabiliyor.
Karşılaştırmalı Etki Analizi
Kriter | İstanbul (6.2) | Anadolu (6.2 olsaydı) |
---|---|---|
Nüfus Yoğunluğu | 16 milyon+ | Bölgesel olarak 100 binden az |
Yapısal Hasar | Sınırlı (metruk binalar) | Ciddi (birçok yapılarda çökme) |
Yaralanan/Kayıplar | 151 yaralı | 500–2.000 yaralı, onlarca ölü (Elazığ örneği) |
Acil Müdahale Süresi | 1–3 saat (şehir içi) | 6–24 saat (ulaşım zorlukları) |
Altyapı ve Lojistik | Gelişmiş kara ve hava yolları, hastane ağı | Sınırlı kar yolları, uzak noktalarda sağlık altyapısı |
Ekonomik Kayıp (Tahmini) | Milyonlarca TL | On milyonlarca TL (tarım ve küçük işyerleri vurur) |
Psikososyal Etki | Geniş medya ve sosyal medya yayılımı | Bölgesel niş etki, dayanışma güçlü ama bilgi kısıtlı |
Sonuç ve Öneriler
-
Kentsel Dönüşümün Hızlandırılması: İstanbul’da 1999’dan beri yapılan çalışmalar model alınarak Anadolu’daki riskli yapılar da güçlendirilmeli.
-
Yerel Acil Müdahale Kapasitesi: Kırsal bölgelerde acil müdahale ekipleri ve lojistik destek güçlendirilmeli, köy ve kasabalarda deprem eğitimleri yaygınlaştırılmalı.
-
Fay İzleme ve Erken Uyarı Sistemleri: NAFZ ve EAFZ üzerinde yeni yeraltı seismometre ağları kurulmalı, erken uyarı sistemleri hayata geçirilmeli .
-
Toplum Bilinçlendirme: Her iki bölgede de düzenli deprem tatbikatları, halka yönelik bilgilendirme kampanyaları yapılmalı.
Bu analiz, İstanbul’da yaşanan 6.2’lik depremin sınırlı etkilerinin, Anadolu’daki farklı jeolojik ve sosyo-ekonomik koşullarda çok daha yıkıcı sonuçlara yol açabileceğini göstermektedir. Hem büyük kentler hem de kırsal alanlar için kapsamlı risk azaltma stratejileri geliştirilmesi hayati önem taşımaktadır.
Gündem
İstanbul merkezli sahte evrak çetesine büyük operasyon: Denklik, lise mezuniyeti ve karot raporu iddiası
Tarih.Saat: 10 Eylül 2025, 14:00 (İstanbul)
Okuma süresi: Yaklaşık 2 dakika 17 saniye (457 kelime — 457 ÷ 200 WPM = 2,285 dakika ≈ 2 dakika 17 saniye)
Özet
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında İstanbul merkezli, eş zamanlı bir operasyonla denklik belgeleri, lise mezuniyet belgeleri ve okul güvenliği için istenen karot raporları üzerinden rüşvet alındığı iddia edilen bir şebekeye yönelik gözaltı kararı çıkarıldı. Toplam 54 şüpheli hakkında işlem başlatıldı; 46 kişi yakalandı, 8 şüpheli firari olarak aranıyor.
Detaylı Haber
Operasyonun kapsamı ve iddialar
İstanbul merkezli yürütülen soruşturmada, çetenin üç ana alanda faaliyette bulunduğu tespit edildi: (1) yabancı uyruklu öğrenciler için sahte veya usulsüz denklik belgeleri düzenlemek, (2) liseden atılmış veya mezun olamamış kişiler için kısa sürede mezuniyet kaydı/sertifikası düzenlemek suretiyle lise mezuniyeti belgesi temin etmek, (3) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından özellikle deprem sonrası okullar için zorunlu hale getirilen karot raporları için usulsüz rapor düzenlemek ve bunun karşılığında menfaat sağlamak. Bu tespitler soruşturma evrakına ve emniyet raporlarına yansıdı.
Eş zamanlı baskınlar — hangi iller?
Operasyon İstanbul merkezli olmak üzere Ankara, Gaziantep, Rize ve Tokat illerinde eş zamanlı şekilde gerçekleştirildi. Uygulamada birçok adreste yapılan aramalarda delillere el konulduğu, yakalanan 46 şüphelinin emniyetteki işlemlerinin sürdüğü; 8 kişinin ise firari olduğu ve yakalanmaları için çalışmaların devam ettiği bildirildi.
Kimler yer aldı, hangi suçlamalar yöneltiliyor?
Soruşturmada; kamu kurumlarında görevli bazı personel iddialara göre örgütün işlemlerine aracı olmakla, eğitim danışmanlığı ve tercümanlık büroları çalışanları ise belge temin ve işlem takibinde aracılık etmekle suçlanıyor. Savcılık tarafından yürütülen soruşturma kapsamında şüphelilere “rüşvet”, “kamu kurumları zararına dolandırıcılık”, “resmi belgede sahtecilik” ve gerektiğinde bilişim suçlarına ilişkin suçlamaların yöneltilebileceği kaydedildi.
Soruşturmanın bulguları ve etkileri
İddianame ve soruşturma notlarına göre bazı denklik işlemlerinin e-denklik modülüne kaydedilmeyip manuel yöntemlerle DYS vb. sistemlere eklendiği, bunun da yabancı öğrenci kontenjanlarının usulsüz kullanımına yol açtığı tespit edildi. Yetkililer benzer usulsüz düzenlemelerin, gerçek adayların haklarının gasp edilmesine ve eğitim sisteminde ciddi haksızlıklara neden olduğunu vurguluyor.
Adli süreç ve beklenti
Yakalanan şüphelilerin savcılık işlemlerinin tamamlanmasının ardından adliyeye sevk edilmesi bekleniyor. Başsavcılık ve emniyet yetkilileri, soruşturmanın geniş tutulduğunu, ek gözaltı ve arama kararlarının çıkabileceğini belirtiyor; soruşturma evraklarının toplanmasının ardından olası iddianame düzenlenerek yargı süreci başlayacak.
Gündem
AYM Kararı: “Boşanan kadınlar için 300 gün yasağı” Kaldırıldı mı?
Tarih/Saat: 10 Eylül 2025, 14:04 (İstanbul) · Okuma süresi: 3 dk
Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 132. maddesinde yer alan, boşanmış kadının evliliğin sona ermesinden itibaren 300 gün geçmedikçe evlenemeyeceğine dair düzenlemenin iptali talebini esastan görüştü ve itirazı oy çokluğuyla reddetti. Yani 300 günlük bekleme kuralı AYM kararıyla bugünkü durumda kaldırılmadı.
Ne oldu? (Kısa ve net)
-
İstanbul 8. Aile Mahkemesi, TMK 132. maddenin kadın-erkek eşitliği ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal talebinde bulundu; başvuru AYM Genel Kurulu’nda görüşüldü.
-
AYM, başvurunun itiraz edilen kısmını (özellikle “eski eşlerin yeniden birbirleriyle evlenmek istemeleri hâllerinde” ibaresine ilişkin talebi) oy çokluğuyla reddetti — dolayısıyla düzenleme aynen yürürlükte kalmaya devam ediyor.
TMK 132 ne diyor? (kısaca)
TMK Madde 132’ye göre: “Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün geçmedikçe evlenemez. Doğurmakla süre biter. Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.” Bu hüküm bugün de kanun metninde yer almaktadır.
Kararın anlamı — kim nasıl etkilenir?
-
Boşanmış kadınlar: Genel kural olarak boşanma kesinleştiği tarihten itibaren 300 gün dolmadan yeniden evlenemiyorlar; AYM’nin reddi nedeniyle bu kural hemen değişmedi. Ancak kadının doğum yapması veya gebe olmadığını yetkili sağlık raporuyla ispatlaması veya eski eşle yeniden evlenme isteği gibi istisnalar hâlâ mevcut.
-
Hukuki süreç: İddet müddetinin kaldırılması hâlinde aile mahkemesine başvuru ve karar gerekmektedir; pratikte kadınların gebe olmadığını tıbbi belgeyle ispat etmesi veya tarafların yeniden evlenme talebi hâlinde mahkeme kararı zorunlu.
Neden tartışılıyor?
Eleştiriler, kuralın modern tıp ve DNA testleriyle soy bağının kısa sürede netleştirilebildiği bir dönemde cinsiyet temelli ayrımcılık oluşturduğu yönünde. AİHM geçmişte benzer düzenlemeler hakkında ayrımcılık değerlendirmeleri yapmış; Türkiye’de de bu konu yıllardır hem akademide hem uygulamada tartışma konusu. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin bugünkü kararıyla tartışma hukuki alanda bir değişim getirmedi.
Öne çıkan madde — pratik bilgi (okurlar için)
-
Eğer kadın gebe değilse: Sağlık raporu ile aile mahkemesine başvurarak 300 günlük sürenin kaldırılmasını talep edebilirsiniz.
-
Eğer eski eşle yeniden evlenilecekse: Mahkeme bu talebi kabul edip süreyi kaldırabilir.
Gündem
Uçuşlar iptal edildi, mahkumlar kaçtı! Nepal’de gösteriler büyüdü — Medya binası ateşe verildi
Tarih: 10 Eylül 2025 · Saat: 15:30 TSİ · Okuma süresi: 4 dk
Özet: Nepal’in başkenti Katmandu merkezli Gen Z kaynaklı protestolar kısa sürede ülke çapına yayıldı. Gösteriler sırasında bazı hükümet ve medya binaları ateşe verildi, başkent havaalanı kapatıldı ve birçok havayolu uçuşlarını iptal etti. Ayrıca protestocuların bazı cezaevi kampüslerini basması sonucunda yüzlerce mahkumun kaçtığı bildirilirken, Türk Dışişleri Bakanlığı vatandaşlarını “zorunlu değilse gitmeyin” uyarısıyla bilgilendirdi.
Olayın kısa kronolojisi
-
8–9 Eylül 2025: Hükümetin sosyal medya düzenlemesi ve kısa süreli platform engellemeleri üzerine başlayan gençlik protestoları Katmandu’da kitlesel gösterilere dönüştü; polisle çatışmalar ve yaralanmalar rapor edildi.
-
9 Eylül: Gösteriler sırasında Singha Durbar (hükümet binaları), parlamento çevresi ve bazı siyasi liderlerin konutları ile medya kuruluşlarına ait binalarda yangın ve tahribatlar yaşandı; bazı medya çalışanları kendilerini korumak için binayı terk etmek zorunda kaldı.
-
Aynı gün hava sahası operasyonları aksadı — Tribhuvan Uluslararası Havalimanı başta olmak üzere bazı uçuşlar iptal edildi veya ertelendi; birçok büyük havayolu seferlerini durdurdu.
-
Protestoların etkisiyle birden fazla cezaevi kampüsünde isyan ve kapıların kırılması rapor edildi; yerel kaynaklara göre ülke genelinde yüzlerce mahkumun kaçtığı bildirildi (kaçış sayıları il bazında değişiyor ve yetkililer doğrulama yapıyor)
Detaylar — Nerede, ne oldu?
Gösteriler gençlerin sosyal medya yasağına karşı sokaklara dökülmesiyle başladı; engellemeye tepki gösteren protestolar hızla öfkeye dönüştü. Reuters ve AP gibi uluslararası medya, parlamentonun çevresinde yoğun çatışma ve bazı kamu binalarının tahrip edildiğini aktarıyor. Göstericilerin bazı medya binasını hedef alıp ateşe verdiğine dair görüntüler yayıldı; yetkililer hasarı ve can kayıplarını tespit etmeye çalışıyor.
Ulaşım ve havacılık durumu
Tribhuvan Uluslararası Havalimanı’ndaki (Katmandu) operasyonlar güvenlik gerekçesiyle kısıtlandı; Hindistan merkezli ve bölgesel hava yolları Katmandu seferlerini askıya aldı. Yolcuların çoğu alternatif düzenlemeler, iade veya başka güzergâh seçenekleri için havayollarıyla iletişime yönlendirildi. Seyahat edenlerin güncel sefer bilgilerini havayollarından ve havalimanı duyurularından takip etmeleri gerekiyo
Cezaevleri ve mahkum kaçışları
Protestoların sektirdiği kaos sırasında Pokhra, Nakhu ve bazı diğer cezaevlerinin basıldığı, birçok mahkumun kaçtığı haberleri geldi. Yerel emniyet raporlarında kaçış sayıları farklılık gösterse de — bazı kaynaklar yüzlerce, başka raporlar binlere varan rakamlar veriyor — olayın geniş çaplı olduğu ortak görüş. Yetkililer şu anda kaçak mahkumların takibi ve güvenliğin yeniden sağlanması için çalışıyor.
Türkiye — Dışişleri uyarısı
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Nepal’deki güvenlik durumu nedeniyle vatandaşlarını uyardı: “Zorunlu değilse seyahat etmeyin, tedbirli olun.” Bakanlık ayrıca orada bulunan Türk vatandaşlarına yerel güvenlik talimatlarına uymalarını ve acil durum halinde diplomatik kanallarla irtibata geçmelerini önerdi.
Ne yapılmalı? (Kısa rehber)
-
Nepal’e seyahat planı olanlar, uçuş ve konaklama iptalleri nedeniyle esnek olun; acilen gitmeyin.
-
Halen Nepal’de bulunan vatandaşlar: yerel yetkililerin talimatlarına uyun, toplu gösteri alanlarından uzak durun, büyükelçilik/konsölosluk ile irtibata geçin.
-
Yolcular havayolu ve sigorta şirketleriyle iletişime geçsin; bilet değişikliği, iade veya iptal prosedürlerini öğrenin.
-
Gündem2 gün önce
“Kafa kesme videoları” detayı kan dondurdu: Türkiye’nin konuştuğu Eren Bigül olayı — Ailenin sözleri şok etti
-
Gündem1 hafta önce
EVLİLİK YILDÖNÜMÜ KABUSA DÖNDÜ: FİTNESS EĞİTMENİ İREM KARATUTLU TIR’IN ÇARPMAĞI SONUCU İKİ BACAKLARINI KAYBETTİ
-
Teknoloji1 hafta önce
Instagram’da yeni dönem başlıyor: Abonelik ücreti belli OLDU!
-
Teknoloji6 gün önce
SON DAKİKA | Küresel çapta Google krizi — erişim kesintisi
-
Spor1 hafta önce
Samsunspor taraftar kafilesine silahlı saldırı: 1 ölü, 1 yaralı
-
Sağlık1 hafta önce
Konuşmayı unutturan tümörden kurtuldu… “Çocuklarımın ismini bile unutuyordum”
-
Sağlık1 hafta önce
En mutsuz yaş grubu belirlendi
-
Sanat1 hafta önce
İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası Romanya’ya gidiyor