Gündem
Yanan 3.000 Hektar Ormanın Ekosistem İyileşme Süresi: Neden 100 Yıl Gerekli?

BURSA’DAKİ ORMAN YANGININDA 3 BİN HEKTARLIK ALAN KÜL OLDU (POLAT TAHA ÖZTÜRK/BURSA-İHA)
Bursa Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Burak Arıcak, Bursa’daki orman yangınlarında yaklaşık 3 bin hektarlık alanın zarar gördüğünü belirterek, tam anlamıyla bir orman ekosisteminin yeniden oluşmasının 100 yılı bulabileceğini söyledi. Yangının ardından bir yıl içinde ağaçlandırma çalışmalarına başlanacağı bildirildi.
Açıklama :
Bursa’daki 3.000 hektar orman yangınının ekosisteminin eski haline dönmesi 100 yılı buluyor. Doğal ve yapay yenilenme süreçlerini keşfedin
Giriş
2025 yazında Bursa’yı etkisi altına alan orman yangınları, yaklaşık 3.000 hektarlık bir alanı küle çevirdi. Bu büyüklükteki bir ormanlık alanın ekosistem işlevlerini tam anlamıyla geri kazanması ise ne yazık ki sadece birkaç yıl ya da on yıl içinde gerçekleşmiyor. Uzmanlar, doğal süreçlerle tam bir iyileşme için 100 yılı bulabileceğini belirtiyor .
Bursa’daki 3.000 Hektarlık Yangın ve İlk Bulgular
Bursa Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arıcak, yanan alanın büyüklüğünün 2.200 futbol sahasına denk geldiğini vurguladı. Bu ölçek, toprak yapısı, karbon depolama kapasitesi ve biyoçeşitlilik açısından telafisi güç bir kayıp anlamına geliyor .
Ekosistem İyileşme Sürecinin Aşamaları
-
Çalı ve Ot Örtüsü Yenilenmesi (Aylar–Yıl): Yangın sonrası ilk olarak birkaç ay içinde çayır ve çalı türlerinde yeşillenme başlar.
-
Genç Ağaçlar ve Fidanlaşma (10–20 Yıl): İlk on yılda hızlı büyüyen türler (örneğin kızılçam fideleri) toprağı tutmaya başlar.
-
Olgun Orman Dokusunun Oluşması (30–100 Yıl): Ağır yanmanın yaşandığı alanlarda eski biyolojik çeşitliliğin ve toprak mikrobiyolojisinin tam anlamıyla geri gelmesi 30 ila 100 yıl arasında sürebilir .
Doğal Yenilenme vs. İnsan Müdahalesi
-
Doğal Yenilenme (≈ 100 Yıl): Eko-sistem kendi haline bırakıldığında, karmaşık etkileşimlerin (mantarlar, toprak solucanları, su döngüsü vb.) tam olarak oturması yüz yılı bulur .
-
Ağaçlandırma Çalışmaları (≈ 50 Yıl): İnsan eliyle düzenli fidan dikimi, sulama ve toprak iyileştirmesi yapıldığında orman yapısına dönüşüm süresi yaklaşık 50 yıla kısalır .
-
Ekosistem Restorasyonu (≈ 70 Yıl): Hem ağaç hem de alt bitki örtüsü, böcek-mantar-toprak canlıları ve su döngüsünü içeren kapsamlı bir restorasyonda süreç 70 yıla kadar inebilir .
Süreci Etkileyen Başlıca Faktörler
-
İklim Koşulları: Yıllık yağış miktarı ve mevsimsel sıcaklık değişimleri, tohum çimlenme oranını doğrudan etkiler.
-
Toprak Yapısı ve Erozyon: Yangın sonrası toprak yüzeyinin ısıtılması, organik madde kaybına yol açar; bu da erozyon riskini artırır.
-
Biyoçeşitlilik ve Genişlik: Tek tür yerine karma orman yapıları, yangın sonrası geri dönüşümü hızlandırır.
-
Uygulanan Yönetim Stratejileri: Kontrollü yanma, tohum bankası oluşturma ve mikro-toprak iyileştirmesi gibi yöntemlerin etkinliği süreci kısaltabilir.
Sonuç ve Öneriler
Bursa’daki yangın gibi büyük ölçekli felaketlerde, ekosistemin kendini toparlaması ancak bir asrı aşkın zaman alıyor. Bu nedenle:
-
Erken Müdahale: Yangın söndürme faaliyetleri kadar yangın öncesi risk yönetimi de kritik.
-
Karma Restorasyon Modelleri: Hem doğal yenilenme hem de insan güdümlü ağaçlandırma bir arada uygulanmalı.
-
Sürekli İzleme ve Araştırma: Toz, karbon salınımı ve toprak kimyası izlenmeli; modelleme çalışmaları güncellenmeli.
Doğanın ilerleme temposuna saygı duyarak ve bilimsel yöntemlerle destekleyerek, yanan ormanlarımızı gelecek kuşaklara güçlü bir şekilde bırakabiliriz.
Gündem
Diyarbakır’da otomobille çarpışan ATV’deki baba öldü, 2 oğlu yaralandı

Bismil ilçesine bağlı kırsal Ambar Mahallesi mevkisinde M.K. yönetimindeki plakası öğrenilemeyen otomobil, ATV ile çarpıştı.
Çarpışmanın etkisiyle savrulan ATV, yol kenarındaki tarlaya uçtu. Kazada ATV’deki Kasım Kaya (71) ile oğulları Azat ve Tevfik yaralandı. İhbarla kaza yerine sağlık ve jandarma ekipleri sevk edildi. Yaralılar, ilk müdahalenin ardından kentteki hastanelere kaldırıldı. Kasım Kaya, doktorların tüm müdahalesine rağmen kurtarılamadı.
Diğer yaralıların ise hayati tehlikelerinin olmadığı öğrenildi. Kaya’nın cenazesi otopsi için Adli Tıp Kurumu’na götürülürken, otomobil sürücüsü ifadesinin alınması için jandarma karakoluna götürüldü.
Gündem
SON DAKİKA — Suudi Arabistan ile Pakistan “Stratejik Karşılıklı Savunma Anlaşması”nı resmen imzaladı
Tarih & Saat: 17 Eylül 2025, 22:41 (TSİ) · Okuma süresi: 4–5 dakika
Haber kaynağı (temel): Reuters, AP, Al Jazeera, Arab News, Chatham House.
Suudi Arabistan ve Pakistan bugün Riyad’da, Al-Yamamah Sarayı’nda düzenlenen törenle “Stratejik Karşılıklı Savunma Anlaşması”nı imzaladı. Ortak açıklamaya göre; “herhangi birine yönelik saldırı, her ikisine yönelik saldırı sayılacak” hükmü anlaşmanın ana maddelerinden biri olarak yer alıyor. Anlaşma ayrıca ortak askeri tatbikatlar, istihbarat paylaşımı ve savunma teknolojisi iş birliği başlıklarını da kapsıyor.
Anlaşmanın ana maddeleri (kısa)
-
Karşılıklı savunma maddesi: Bir tarafa yapılan saldırının diğer tarafa yapılmış sayılması ilkesi.
-
Ortak tatbikatlar ve istihbarat paylaşımı: Düzenli ortak tatbikatlar, planlama ve istihbarat değişimi taahhütleri.
-
Savunma teknolojisi ortaklığı: Ortak geliştirme, teknoloji transferi ve eğitim alanlarında genişletilmiş iş birliği.
-
Bölgesel güvenlik koordinasyonu: Orta Doğu’daki tırmanışlar nedeniyle bölgesel koordinasyon ve caydırıcılığın güçlendirilmesi hedefleniyor.
Neden şimdi? (kısa bağlam)
Yetkililer anlaşmanın “yıllara dayanan görüşmelerin kurumsallaşması” olduğunu söylerken, bölgedeki son dönemdeki gerilimler—özellikle Katar’daki (Doha) saldırı iddiaları ve Gazze’deki çatışmaların yarattığı belirsizlikler—anlaşmanın zamanlamasını açıklayan faktörler arasında gösteriliyor. Uzmanlar, bu hamlenin Körfez ülkelerinin güvenlik stratejilerinde çeşitlenmeye işaret ettiğini belirtiyor.
Uzman analizi & öne çıkan endişeler
-
Reuters’e konuşan üst düzey Suudi kaynaklar, anlaşmanın “özgül bir olaya tepki” değil, uzun yılların kurumsallaşması olduğunu vurguladı, ancak bunun bölgedeki stratejik dengeleri değiştirebileceği uyarısı yapıldı.
-
Bazı analistler, iki ülkenin ilişkisini “stratejik ortaklık” seviyesine yükseltecek bu adımın, Körfez’de ABD’ye dayalı güvenlik mimarisine duyulan güvensizlikle bağlantılı olduğunu söylüyor. (Bunun arka planında bölgedeki saldırı iddiaları ve ABD-İsrail-Bölge ilişki dinamiklerindeki gerilimler bulunuyor.)
-
Pakistan’ın nükleer kabiliyeti nedeniyle “nükleer alanın bu anlaşmaya nasıl yansıyacağı” en çok tartışılan soru başlıklarından. Reuters muhabirinin sorduğu noktaya üst düzey Suudi yetkili “bu kapsamlı bir savunma anlaşmasıdır; tüm askeri imkanları kapsar” diye yanıt vererek belirsizliği korudu — yani nükleer işbirliğinin sınırları henüz netleşmedi. Bu belirsizlik, diplomasi ve silah kontrolü çevrelerinde dikkat çekiyor.
Olası bölgesel ve küresel etkiler
-
Körfez güvenlik mimarisi: Anlaşma, Körfez ülkelerinin güvenlik stratejilerinde ABD’ye bağımlılığı azaltma eğilimi içinde oldukları yorumlarına güç veriyor; bu, askerî iş birliklerinin çeşitleneceği anlamına gelebilir.
-
Hindistan-Pakistan dengesi: Riyad’ın aynı zamanda Hindistan ile geliştirdiği ilişkileri vurgulayarak denge kurmak istediği belirtiliyor; yine de Pakistan’ın nükleer statüsü bu denklemi daha kırılgan hale getiriyor.
-
Silahlanma ve teknoloji transferi riskleri: Anlaşma kapsamında teknoloji transferi ve ortak geliştirilecek sistemler, bölgesel silahlanmayı ve teknoloji yayılımını hızlandırabilir; uluslararası denetimler ve hukuki çerçeveler ileride tartışma konusu olacak.
Hukuki/uygulama (pratik) soruları — kısa liste
-
Caydırıcılık nasıl işletilecek? (Askerî faaliyet, hava/deniz/karada hangi mekanizmalar devreye girecek?)
-
İstihbarat paylaşımı protokolleri nasıl düzenlenecek? (Hukuki sorumluluk, sızma/istismar riskleri)
-
Savunma teknolojisi transferinin sınırları neler olacak? (Üçüncü ülkelere etkiler, ihracat kontrolleri)
-
Nükleer boyut: Pakistan’ın nükleer kapasitesinin doğrudan bir “sağlanan nükleer örtü”ye dönüşüp dönüşmeyeceği belirsiz — resmi metinler ve ikili protokoller açıklanınca netleşecek.
Tören, katılımcılar ve resmî açıklamalar
Törene Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif katıldı; Pakistan Genelkurmay Başkanı da görüşmede hazır bulundu. Her iki ülke devlet medyası ortak açıklamayı yayımladı ve anlaşmanın “kardeşlik, stratejik ortaklık ve bölgesel istikrar” hedeflerine hizmet edeceği vurgulandı.
Ne olacak — bir sonraki adımlar
-
Detaylı uygulama protokolleri (tatbikat takvimleri, istihbarat kanalları, teknoloji anlaşmaları) önümüzdeki haftalarda açıklanacak.
-
Bölgesel aktörlerin ve Batı’nın tepkileri takip edilecek; bu tür anlaşmaların diplomatik yankıları olabilir.
-
Uluslararası hukuki/denetim mekanizmaları ve nükleer silah kontrolü çevreleri, anlaşmanın olası sonuçlarını yakından izleyecek.
Kısa Arka Plan Zaman Çizelgesi
-
2015–2024: Pakistan ile Suudi Arabistan arasında düzenli tatbikatlar, eğitim ve savunma iş birlikleri devam etti.
-
2025 (erken aylar): Yüksek düzey askeri toplantılar ve JMCC görüşmeleriyle iş birliği yoğunlaştı.
-
9 Eylül 2025: Doha’daki saldırı iddiaları bölgesel güvenlik endişelerini artırdı — açıklanan bağlam anlaşmanın zamanlamasında etkili oldu
-
17 Eylül 2025: Stratejik Karşılıklı Savunma Anlaşması imzalandı.
Uzman Görüşü (özet, kaynaklara dayalı):
Uzmanlar genel olarak anlaşmanın “kurumsallaştırma” niteliğinde olduğunu, ancak nükleer boyut ve uygulama detaylarının belirsiz kalmasının diplomasi ve denetim tartışmalarını beraberinde getireceğini söylüyor. Suudi stratejistlerin niyetinin bölgesel caydırıcılığı güçlendirmek ve güvenlik ortaklıklarını çeşitlendirmek olduğu analizleri öne çıkıyor.
Gündem
Adana’da çift çelik kapılı kumarhaneye baskın — 49 kişi suçüstü yakalandı
Tarih: 17.09.2025
Saat: 22:42 (son güncelleme)
Okuma süresi: 2 dakika
Adana Seyhan’da emlak ofisi görünümlü kumarhaneye polis koçbaşıyla girdi. 2’si kadın 49 kişi suçüstü yakalandı; toplam 453.103 TL idari para cezası uygulandı. İş yeri sahibi “eğlence amaçlı tombala” savunması yaptı.
Olayın detayları
Adana İl Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şube Ahlak Büro Amirliği ekipleri, Seyhan ilçesi Tepebağ Mahallesi’ndeki bir iş merkezinde emlak ofisi görünümlü bir dükkânda kumar oynatıldığı ihbarı üzerine operasyon düzenledi. Polis ekipleri, içeriye güçlendirilmiş çift çelik kapıyı koçbaşı ile kırarak girdi ve içeride kumar oynayan 2’si kadın olmak üzere 49 kişiyi suçüstü yakaladı.
Operasyon sırasında kumar oynadığı tespit edilen şahıslara toplam 453.103 TL idari para cezası uygulandığı bildirildi.
İş yeri sahibinin savunması ve soruşturma
Gözaltına alınan iş yeri sahibi A.Ş., ifadesinde “Ofise gelenler tanıdığımdı, eğlence amaçlı tombala oynuyorduk — kumar oynatmadım” şeklinde savunma yaptı. Ancak A.Ş. hakkında “kumar oynanması için yer ve imkan sağlama” suçundan adli işlem başlatıldığı belirtildi.
Operasyonun görüntüleri ve güvenlik önlemleri
Baskın anlarına ilişkin güvenlik kamerası kayıtlarının bulunduğu ve operasyon sırasında kapının koçbaşı ile kırılma anının görüntülendiği, basına yansıyan fotoğraf ve videolarda ekiplerin müdahalesinin yer aldığı bildirildi. Güçlendirilmiş kapı ve kapıda yapılan kırma işlemi, suç örgütlerinin veya yasadışı oyun yerlerinin girişlerini gizlemek için kullandığı yöntemlere örnek teşkil ediyor.
Hukuki süreç ve beklenen işlemler
İl Emniyet tarafından gözaltına alınan şahıslar hakkında idari para cezaları uygulanmış olup, iş yeri sahibi hakkında adli soruşturma devam ediyor. Kamu düzenini sağlamaya yönelik bu tür operasyonlarda, savcılık ve emniyet işlemleri tamamlandıktan sonra şüpheli hakkında ek adli kararlar verilebileceği bildirildi.
-
Gündem1 hafta önce
“Kafa kesme videoları” detayı kan dondurdu: Türkiye’nin konuştuğu Eren Bigül olayı — Ailenin sözleri şok etti
-
Teknoloji1 hafta önce
Sosyal medya uygulamalarına bant daraltması sürüyor — EngelliWeb: X, Instagram, YouTube ve TikTok etkileniyor
-
Teknoloji1 hafta önce
5 Soruda iPhone 17 — En Büyük Yenilikler
-
Sağlık1 hafta önce
Uzmanlar uyarıyor: Uçuş sonrası sıcak duş tehlikesi
-
Ekonomi1 hafta önce
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) nedir? Emeklilik yaşı ve devletten yüzde 30 katkı — Detaylı haber
-
Sanat1 hafta önce
İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası’ndan Romanya’da konser
-
Sağlık1 hafta önce
Yuttuğu salatalık akılalmaz gerçeği ortaya çıkardı: 5,5 saatte çıkarıldı, tam 18 santimetre!
-
Spor1 hafta önce
A Milli Takım yarı finalde: Türkiye 91–77 Polonya (EuroBasket 2025 Çeyrek Final)