Gündem
TBMM’ye Gelen Kısmi Af Paketi: 12 Yıl Cezanın 9 Ayda Tahliyesi Nasıl İşleyecek?
Açıklaması :
Meclis’e sunulan yeni “kısmi af” düzenlemesi ile 31 Temmuz 2023 öncesi işlenen suçlarda, iyi hal indirimiyle birlikte 12 yıl ceza alanlar yalnızca 9 ay hapis yatacak. Düzenlemenin kapsamı, takvimi ve tartışmalı yönleri makalemizde detaylı olarak incelendi
Özet
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sevk edilen yeni “kısmi af” infaz düzenlemesi taslağı, 31 Temmuz 2023 ve öncesi işlenen suçlar için cezaevindeki hükümlülerin yüzde 20’si oranında erken tahliye öngörüyor. Düzenleme kapsamında; iyi hal indirimiyle birlikte cezasının 8’de 1’ini cezaevinde geçiren bir hükümlü, örneğin 12 yıl hapis cezası alanlar, yalnızca 9 ay cezaevinde yattıktan sonra tahliye edilebilecek . Yaklaşık 55 bin hükümlü, kapalı cezaevinden 3 yıl erken açık cezaevine geçme ve sonrasında denetimli serbestlik hakkı elde edecek . Düzenlemeden yararlanacak suç tipleri arasında cinayet, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı, dolandırıcılık, hırsızlık, yağma, rüşvet ve uyuşturucu suçları da bulunuyor .
1. Düzenlemenin Kapsamı
Yeni infaz düzenlemesi, 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesi işlenen suçlar nedeniyle cezası kesinleşen ve cezaevinde bulunan hükümlüleri kapsıyor . Bu tarih, daha önce COVID-19 izniyle yapılan ertelemeler ve denetimli serbestlik uygulamalarının süresini aşan kesim için bir dönüm noktası oluşturuyor .
1.1 Ne Zaman ve Nasıl Uygulanacak?
-
Taslak metnin TBMM Genel Kurulu’nda 2025’in ilk yarısında görüşülmesi planlanıyor .
-
Yasalaşma sonrası, Resmî Gazete’de yayımlanacak düzenleme kısa sürede yürürlüğe girecek
2. Kimler Yararlanacak?
-
Cezaevindeki Hükümlüler: Ceza infaz kurumlarında bulunan 55 bini aşkın hükümlü .
-
Suç Tipleri: Cinayet, yaralama, cinsel saldırı, çocuk istismarı, dolandırıcılık, hırsızlık, yağma, rüşvet ve uyuşturucu suçlarından hüküm giyenler bu düzenlemeden faydalanabilecek .
-
Ayrımcılık Yok: Taslak metinde, suç tiplerine göre farklı muamele öngören bir ayrım bulunmuyor; herkes eşit şartlarda infaz uygulamasından yararlanacak
3. İnfaz Süreleri ve Erken Tahliye
Yeni infaz düzenlemesine göre;
-
Kapalı Cezaevinden Açık Cezaevine Geçiş: Hükümlüler, kapalı cezaevinde geçirecekleri sürenin üçte birini tamamladıklarında açık cezaevine nakledilebilecek
-
İyi Hal İndirimi: Mevcut iyi hal uygulamasıyla birlikte hesaplanan cezanın 8’de 1’ini tamamlayanlar tahliye edilecek .
-
Örnek Hesaplama: 12 yıl hapis cezası alan bir hükümlü, 12 yıl × (1/8) = 1,5 yıl yerine; iyi hal indirimiyle birlikte toplamda yaklaşık 9 ayda tahliye olabilecek .
4. Tartışmalı Yönler
4.1 Suç Türlerinin Kapsamı
Toplumda en çok tepki çeken nokta, ağır cezalık suçların (cinayet, cinsel saldırı, çocuk istismarı) düzenlemeden yararlanabiliyor olması. Eleştirmenler, bu suç tiplerinde uygulanacak kısmi afın mağdur haklarıyla çeliştiğini savunuyor .
4.2 Ceza Adaleti ve Toplumsal Algı
-
Yoğunluk Sorunu: Cezaevlerindeki kapasite sorununun azaltılması amaçlansa da, kamuoyunda “suçluların ödüllendirildiği” algısına yol açabileceği endişesi mevcut .
-
Adil İnfaz: Halkın infaz adaletine olan güveninin zedelenebileceği uyarıları yapılıyor.
5. Süreç ve Takvim
| Aşama | Öngörülen Tarih | Açıklama |
|---|---|---|
| TBMM Komisyon Görüşmeleri | Mayıs–Haziran 2025 | Taslak metnin Adalet Komisyonu’nda görüşülmesi |
| Genel Kurul’da Oylama | Haziran–Temmuz 2025 | TBMM Genel Kurulu’nda madde madde tartışma ve oylama |
| Resmî Gazete Yayını ve Yürürlük | Temmuz–Ağustos 2025 | Yasalaşma sonrası yayımlanma ve uygulama başlangıcı |
6. Sık Sorulan Sorular (SSS)
S: Genel af ile bu düzenleme aynı mıdır?
A: Hayır, genel af kapsamındaki tüm mahkûmlar için tam ceza indirimi önerilmezken, bu “kısmi af” infaz düzenlemesi belirli koşulları sağladığında erken tahliye imkânı sunar .
S: Denetimli serbestlik nasıl işleyecek?
A: Tahliye olan hükümlüler, açık cezaevinde veya denetimli serbestlik kurumunda gözetim altında toplum hizmeti yapabilecek .
S: Karar kesinleşmemiş davalar yararlanabilecek mi?
A: Hayır, cezası kesinleşmiş ve infaz aşamasında olan hükümlüler bu düzenlemeden faydalanabili.
Sonuç
Meclis gündemindeki infaz düzenlemesi, cezaevlerindeki yoğunluğu hafifletmeyi ve yasada beliren istisnai şartları iyileştirmeyi amaçlarken, ağır suçlardan hüküm giymiş kişilerin de kapsama alınması nedeniyle toplumsal tartışmaları beraberinde getiriyor. Taslağın yasalaşma sürecinde yapılacak komisyondaki değişiklikler ve genel kurul oylaması, nihai metnin kapsamını belirleyecek kritik aşamalar olacak.