Namibya Yüksek Mahkemesi “Almanya’yı davaya ekleme” talebini REDDETTİ

Yayın Tarihi: 19 Kasım 2025 — Saat: 16:05 (GMT+3) — Okuma Süresi: 3 dakika

Namibya’nın Windhoek Yüksek Mahkemesi, 1904–1908 Ovaherero ve Nama soykırımını tanıyan 2021 tarihli ortak bildirinin yasallığını tartışan davada Federal Almanya Cumhuriyeti’ni davaya taraf (respondent) olarak ekleme talebini reddetti. Mahkeme, 2021 bildirisinin “nihai” bir karar teşkil etmediğini ve Almanya’nın şu aşamada davaya resmen dahil edilmesinin uygun olmadığına hükmetti

Kararın özeti ve gerekçesi

Windhoek Yüksek Mahkemesi’nden (Full Bench) okunan kararda, davacıların Almanya’yı “resmen” sorumlu tutup tazminat ve hukuki sonuçlar doğuracak bir karar çıkarmak amacıyla Federal Cumhuriyeti sürece dahil etme isteği reddedildi. Hakim Beatrix de Jager tarafından okunan hükümde, 2021’de Namibya ve Almanya arasında imzalanan ortak bildirinin henüz nihai bir işlem olmadığı; dolayısıyla Almanya’nın şu aşamada davaya doğrudan davalı olarak eklenmesinin hukuken erken olduğu belirtildi.

Neydi bu 2021 bildirisi?

Haziran 2021’de Almanya ve Namibya hükümetleri bir ortak bildiri yayınlayarak, 1904–1908 dönemi olaylarını bugünün tarihsel perspektifiyle “soykırım” olarak nitelendirmiş; Almanya siyasal ve tarihsel sorumluluğu kabul etmiş, fakat bunun kapsamını “uzlaşma ve geliştirme” ekseninde tanımlamıştı. Bildiri, mağdur toplulukların temsilcileriyle yürütülen müzakereler, tazminat ve yöntem konusunda tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Mahkeme ne dedi — hukuki sonuçları neler olabilir?

Mahkeme, davanın esasını — 2021 bildirisinin “yasa dışı” ilan edilmesi talebini — halen inceleyebileceklerini saklı tuttu; ancak Almanya’yı doğrudan davaya davet etmek yerine, davanın öncelikle Namibya iç hukukunda ve hükümetin aldığı kararlarda çözümlenmesi gerektiğine işaret etti. Bu karar, uluslararası devletler hukukundaki egemen dokunulmazlık (sovereign immunity) ilkeleri ve devletlerin yargı karşısındaki statüsü bakımından bağlayıcı emsal teşkil edebilir

Tepkiler ve bağlam

• Ovaherero ve Nama toplulukları ile bazı muhalif siyasetçiler, 2021 anlaşmasının mağdurların temsilcileriyle yeterince müzakere edilmeden imzalandığını ve doğrudan tazminata yönelik taleplerin gerektiğini savunuyor. Bu kesimler mahkeme kararını hayal kırıklığıyla karşıladı.

• Almanya, tarihsel sorumluluğu tanımış; 2021’de sözcüklere dökülen kabulün ardından kalkınma projeleri için yaklaşık 1,1 milyar euro taahhüdünde bulunmuştu. Ancak bu paket, mağdur temsilcileri tarafından “tazminat” yerine “kalkınma yardımı” olarak nitelendirilmiş ve eleştirilmişti.

Neden önemli?

Bu dava, koloniyal dönem suçlarının günümüz hukukunda nasıl ele alınabileceği, devletler arası anlaşmaların iç hukuk önünde hangi bağlayıcılığa sahip olacağı ve mağdur toplulukların tazminat taleplerinin hangi forumlarda sonuç alabileceği bakımından kritik bir örnek teşkil ediyor. Mahkemenin Almanya’yı şu aşamada davaya almama kararı, ileride açılacak benzer davalar açısından tartışmalı bir emsal oluşturabilir.

Arka plan (kısa)

1904–1908 yıllarında Alman Güneybatı Afrikası’nda (bugünkü Namibya) Ovaherero ve Nama halklarına yönelik katliamlar, geniş çaplı zorla göç ettirme, toplama kampları, ölüm yürüyüşleri ve ırkçı tıbbi/antropolojik uygulamalar içeriyordu. Tarihçiler ve Birleşmiş Milletler raporları, bu olayları 20. yüzyılın erken soykırım örneklerinden biri olarak değerlendiriyor. Almanya 2021’de resmi olarak “soykırım” tanımını kullanmıştı; buna karşın biçim ve tazminat konusu çözülmüş değil.

Ne olacak şimdi?

Davacılar, mahkemenin esas hakkındaki değerlendirmesini bekleyebilecek; ayrıca hukuki stratejilerini revize ederek hem ulusal hem de uluslararası mecralarda yeni girişimlerde bulunabilirler. Almanya’nın bu süreçte doğrudan bir taraf olmaması, uluslararası hukuk yoluyla doğrudan tazminat arayışlarını zorlaştırıyor; ancak diplomasi, kamuoyu baskısı ve uluslararası kuruluşlar aracılığıyla farklı yollar denenebilir.

İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırılarda 25 Filistinli yaşamını yitirdi

Tarih / Saat: 19 Kasım 2025, 21:30 (TSİ)
Okuma süresi: 3 dakika
Yazar: FatihDoganMedya Haber Merkezi

Gazze Şeridi’nde bugün öğleden sonra gerçekleşen İsrail hava ve topçu saldırılarında sağlık yetkililerine göre en az 25 Filistinli hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı. Saldırılar, Ekim ayındaki ateşkesin ardından bölgede artan gerilim içinde meydana geldi.

Detaylar

Gazze Sağlık Bakanlığı’nın ilk açıklamasına göre, saldırılarda ölenler arasında kadın ve çocukların da bulunduğu; yaralı sayısının onlarca olduğu bildirildi. Yaralıların bir kısmının durumunun ciddi olduğu aktarılıyor. Sağlık kurumları ölü ve yaralıların yerel hastanelere sevk edildiğini belirtt

İsrail ordusunun açıklamasında ise hedeflerin “Hamas mevzileri ve ateşkese yönelik ihlaller” olduğu öne sürüldü. Bazı kaynaklar saldırıların Gazze City’nin Zeitoun ve Şecaiya (Shejaia) mahalleleri ile güneyde Khan Younis çevresinde yoğunlaştığını bildirdi.

Ateşkesin sağlandığı 10 Ekim sonrası dönemde de zaman zaman şiddetli karşılıklı saldırıların yaşandığı, bu yeni saldırıların ise bölgedeki kırılgan truce (ateşkes) düzenini zayıflattığı yorumları yapılıyor. Uluslararası gözlemciler ve insani yardım kuruluşları, sivillerin hedef alınmasına dair endişelerini tekrarladı.

Tanıklıklar ve insani durum

Gelen görüntü ve tanıklıklarda, vurulan alanlarda sivillere ait evlerin ve yer yer yerinden edilmiş ailelerin barındığı yapılarda hasar olduğu belirtildi. Sağlık yetkilileri, yaralılara acil müdahale gerektiğini, hastanelerin yoğunluk yaşadığını aktarıyor. Bölgedeki insani yardım trafiği ise saldırılar nedeniyle zorluk yaşıyor.

Uluslararası tepki ve son durum

Olayla ilgili olarak Birleşmiş Milletler yetkilileri ve bazı ülke temsilcileri saldırıların derin endişe yarattığını açıkladı; ateşkes garantörleri arabuluculuk çabalarını sürdürdüklerini belirtiyor. Bölgede gerginliğin sürmesi, insani yardımın ulaştırılmasını daha da zorlaştırma riski taşıyor.

Arka plan (kısa)

Ekim ayından itibaren ilan edilen ateşkes, bölgedeki şiddeti düşürmüş olsa da zaman zaman ihlaller kaydedildi. Uzun süreli barış için henüz somut sonuçların alınamadığı, iki taraf arasındaki güvensizliğin devam ettiği ifade ediliyor.

SON DAKİKA — Böcek ailesi soruşturmasında sıcak gelişme: 7 şüpheliden 6’sı tutuklandı, 1’i adli kontrol talebiyle sevk edildi

FATİHDOGANMEDYA | 19 Kasım 2025 — 19:45 (Europe/Istanbul) · Okuma süresi: ~3 dakika

İstanbul — Almanya’dan İstanbul’a tatile gelen Böcek ailesinin şüpheli ölümüne ilişkin yürütülen soruşturmada savcılık işlemleri tamamlanan 7 şüpheli, nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğine sevk edildi. Mahkeme, iddianın kapsamına göre 6 şüphelinin tutuklanmasına karar verirken, 1 kişi hakkında adli kontrol (imza ve yurt dışı yasağı gibi) tedbiri uygulanması istendi.

Olayla ilgili yürütülen kriminal ve tıbbi incelemeler devam ediyor. Adli Tıp’ın hazırladığı ön rapor, ailenin “gıda zehirlenmesi” olasılığının düşük olduğunu; otelde veya yakın alanlarda kullanılan kimyasal bir maddeden etkilenmiş olabilecekleri ihtimalini işaret ettiğini kaydetti. Kesin raporun çıkacağı tarih ve kimyasal analizlerin sonuçlanmasına kadar soruşturma çok yönlü sürdürülüyor

Soruşturma sürecinde önceki gün adliyeye sevk edilen ve tutuklanan kişiler arasında midye satan bir seyyar satıcı, bir lokumcu, bir kokoreç satıcısı ile bir kafe işletmecisinin bulunduğu, savcılık ifadesine başvurulan diğer şüpheliler ve otel ile ilaçlama firması çalışanlarının da sorgulandığı bildirildi. Emniyet kaynakları, gözaltı ve sevk dalgalarının soruşturmanın tespitlerine göre kademeli olarak genişlediğini belirtti.

Savcılık tarafından sevk yazısında, şüphelere yöneltilen temel suçlama başlığı olarak “taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve bir kişinin yaralanmasına neden olma” gösterildi. Sulh Ceza Hakimliği, savcılığın delil ve değerlendirmesini göz önünde bulundurarak 6 şüphelinin tutuklanmasına karar verdi; adli kontrol istemiyle sevkedilen 1 şüphelinin ise imza yükümlülüğü ve yurt dışına çıkış yasağı gibi tedbirlerle serbest bırakılmasına hükmedildi.

Soruşturmanın kısa özeti ve hukuki süreç:

• Olay: Almanya’dan gelen bir aile, İstanbul Fatih’te konakladıkları otelde/sonrasında hastanede rahatsızlanarak anne ve iki çocuk ile daha sonra baba hayatını kaybetti; soruşturma zehirlenme şüphesiyle başlatıldı.

• Tıbbi inceleme: Adli Tıp’ın ön değerlendirmesi kimyasal kaynaklı zehirlenme olasılığına işaret etti; kesin raporun bekleniyor.

• Soruşturma adımları: Emniyet gözaltıları genişletti, çeşitli seyyar satıcı, restoran/kafe işletmeleri ve otel/ilaçlama personeli dahil olmak üzere çok sayıda kişi sorgulandı; ilk dalgada dört kişi tutuklanmış, takip eden dalgalarda ek gözaltılar ve bugün itibarıyla sevkler gerçekleşti.

Savunma ve yetkili açıklamaları: Sulh Ceza Hakimi karar tutanakları ve savcılığın sevk yazısı resmi açıklama niteliği taşısa da bazı ayrıntılar henüz kamuoyuna tam metin olarak yansımadı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ile emniyet kaynakları soruşturmayı yürütmekte; Adli Tıp ve uzman laboratuvarların detaylı kimyasal analizleri bekleniyor. Resmi makamların açıklamaları geldikçe haberi güncelleyeceğiz.

Ne bekleniyor?

• Adli Tıp’ın kesin raporu ile otel/ilaçlama numunelerinin laboratuvar sonuçları soruşturmanın yönünü belirleyecek.

• Savcılık, delil tespitine göre ek şüpheliler hakkında da işlem başlatabilir; tutuklu şüpheliler hakkında nöbetçi sulh ceza hakimi tarafından itiraz ve itiraza ilişkin işlemler olasıdır.