Hastalık, başlangıçta unutkanlık gibi belirtilerle kendini gösterirken, ilerleyen dönemlerde günlük yaşamı ciddi biçimde zorlaştırıyor. Ne yazık ki henüz kesin bir tedavisi bulunmayan Alzheimer’da önleyici adımlar büyük önem taşıyor.

AKŞAMLARI KAÇINMANIZ GEREKEN 6 ALIŞKANLIK

1. Ağır Yemekler: Yatmadan önce büyük ve ağır yemekler tüketmek sindirimi zorlaştırarak uyku kalitesini düşürebiliyor. Uzmanlar, akşam yemeğinin yatmadan en az 2-3 saat önce tamamlanmasını ve hafif, dengeli beslenilmesini öneriyor.

Açıklama:
Çinli cerrahlar, Apstar‑6D uydusu üzerinden 5.000 km ötedeki hastayı robotik sistemle ameliyat ederek uzaktan tıpta çığır açtı. Teknoloji, süreç ve geleceğe etkileri detaylarıyla öğrenin.

1. Giriş

Çinli doktorlar, 36.000 km yörüngedeki Apstar‑6D geniş bant uydusunu kullanarak, Lhasa’daki bir merkezden Beijing’deki iki hastaya uzaktan robotik karaciğer cerrahisi gerçekleştirdi. Bu, 5.000 km’den daha uzun mesafe kullanılarak yapılan uydudan destekli ilk ameliyat serisi olarak tıp tarihinde yerini aldı .

2. Neden Uydu Destekli Cerrahi?

• Coğrafi sınırların kaldırılması: Geleneksel 5G tabanlı telesurgery uygulamaları, altyapı gereksinimleri ve menzil kısıtlamaları nedeniyle genellikle 5.000 km ile sınırlı kalıyordu. Uydu desteği, bu sınırı aşarak uzak bölgelere de uzman cerrah erişimi sağlıyor .

• Acil ve afet bölgeleri: Doğal afet, savaş ya da altyapı yetersizliği olan bölgelerde yerel cerrah temini zordur. Uydu tabanlı sistemler, buralarda hayati müdahaleler için kritik bir çözüm sunuyor .

3. Uygulamanın Teknik Detayları

3.1 Uydu Bağlantısı ve Yedek Sistemler

• Uydu: Apstar‑6D (36.000 km yörüngede)

• Gecikme (Latency): Ortalama 600 ms’in üzerinde olan uydu gecikmesi, yapay zekâ destekli öngörücü modeller ve bant genişliği önceliklendirmesi ile minimize edildi

• Yedekleme: Uydu bağlantısına ek olarak yerel 5G hattı üzerinden çift link yedeklemesi kullanıldı.

3.2 Robotik Sistem ve Hassasiyet

• Cerrahi robot: PLA Genel Hastanesi’nde geliştirilen özelleştirilmiş robotik kollar

• Hata payı: Saniyede altı yüz milisaniyeyi aşan gecikmeye rağmen, robotik kol hata payı sadece 0,32 mm olarak ölçüldü .

4. Ameliyat Süreci ve Sonuçlar

• Operasyon ekibi: Baş cerrah Prof. Rong Liu liderliğindeki PLA Genel Hastanesi ekibi .

• Hastalar:

  1. 68 yaşında karaciğer kanseri hastası

  2. 56 yaşında hepatik hemangioma tanılı hasta

• Süre: Her iki ameliyat da 105–124 dakika arasında tamamlandı.

• İyileşme: Hastaların her ikisi de 24 saat içinde taburcu edildi .

5. Tıpta Gelecek Perspektifleri

1. Uzun mesafe eğitimi: Genç cerrahların uzaktan eğitimine imkân tanıyor.

2. Küresel sağlık ağları: Uzman doktorlar, altyapısı eksik ülkelere düzenli cerrahi destek sağlayabilecek.

3. Acil müdahale: Sel, deprem veya çatışma bölgelerinde hızlı sağlık hizmeti sunma kapasitesi artacak.

6. Sonuç

Beijing ve Lhasa arasındaki 5.000 km’lik mesafeyi uydu köprüsüyle aşan bu uygulama, uzaktan robotik cerrahinin sınırlarını yeniden tanımladı. Gelecekte sağlık hizmetlerinde fırsat eşitliği, acil müdahale hızı ve mesafesel engellerin ortadan kalkması bu teknoloji sayesinde gerçeğe dönüşecek.

Yapay zekanın tıp dünyasındaki etkisi her geçen gün büyürken, Microsoft bu alanda iddialı bir adım attı. Şirket, Microsoft AI Diagnostic Orchestrator (MAI-DxO) adını verdiği yeni tıbbi yapay zeka sisteminin, dünyanın en zorlu tıbbi vakalarından bazılarını büyük bir başarıyla teşhis ettiğini açıkladı.

ZORLU VAKALARIN YÜZDE 85’İNİ DOĞRU TEŞHİS ETTİ

Microsoft’un pazartesi günü yayımladığı blog yazısına göre MAI-DxO, New England Journal of Medicine (NEJM) dergisindeki 304 karmaşık tıbbi vakayı ele alan testlerde vakaların yüzde 85’ini doğru teşhis etti. Bu oran, deneyimli doktorların ulaştığı ortalama yüzde 20’lik doğruluk oranının çok üzerinde. Üstelik NEJM vakaları genelde birden fazla uzmanlık alanını gerektiren karmaşık olgular olarak biliniyor.

TEŞHİS SÜRECİNİ DOKTOR GİBİ İLERLETİYOR

Microsoft, MAI-DxO’nun sadece hazır cevapları ezberlemek yerine gerçek doktorlar gibi “ardışık teşhis” yöntemiyle çalıştığını vurguluyor. Sistem, bir hastanın belirtilerinden yola çıkarak sorular soruyor, testler talep ediyor ve bunların maliyetini de hesaplıyor. Böylece yapay zeka, hangi testlerin gerçekten gerekli olduğuna karar vererek hem masrafı hem de gereksiz hasta rahatsızlığını azaltıyor.

MAI-DxO, OpenAI’nin o3 modeli başta olmak üzere GPT, Llama, Claude, Gemini, Grok ve DeepSeek gibi en gelişmiş dil modelleriyle bir arada çalışıyor. Bu sistem, farklı modelleri bir araya getirerek sanal bir doktorlar kurulu gibi teşhis üretiyor. Testler sonucunda sistemin, doktorlardan ve tek başına kullanılan modellerden daha doğru ve daha uygun maliyetli sonuçlar verdiği açıklandı.

“DOKTORLARI DESTEKLEMEK İÇİN”

Microsoft, MAI-DxO’nun doktorların yerini almak için değil, onları desteklemek için tasarlandığını belirtiyor. Şirket, sistemin özellikle karmaşık vakalarda doktorlara yardımcı olabileceğini ve yüksek sağlık harcamalarının azaltılmasına katkı sağlayabileceğini düşünüyor. Sistemin gündelik hastane pratiğinde nasıl performans göstereceği ise henüz bilinmiyor.