Aşağıda, PKK’nın 1978’de kurulduğu şehir ve ilk silahlı eyleminin yapıldığı yer bilgisi ile 47 yıllık çatışmalı süreci ayrıntılı, SEO uyumlu biçimde ele alan makale yer almaktadır. En güncel gelişme olarak Mayıs 2025’te alınan silahsızlanma ve dağıtılma kararına da vurgu yapılmıştır.

Özet
PKK (Partiya Karkerên Kurdistanê), Abdullah Öcalan liderliğinde 1978’de Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis Köyü’nde kuruldu . Örgüt, 15 Ağustos 1984’te Siirt’in Eruh ve Hakkari’nin Şemdinli ilçelerindeki jandarma karakollarına eş zamanlı saldırarak ilk silahlı eylemini başlattı . Kuruluşundan 2025’teki dağılma kararına kadar devam eden 47 yıllık çatışmalı süreçte 40.000’in üzerinde kişi hayatını kaybetti, bölge genelinde yaygın yıkım ve göçler yaşandı. Mayıs 2025’te örgüt, Silahlı Propaganda Birimi aracılığıyla disarmament ve fesih kararı alarak fiili silahlı mücadeleyi sonlandırdı.

1. Kuruluş: Fis Köyü, Lice (1978)

PKK, 26–27 Kasım 1978’de Abdullah Öcalan ve yakın çevresinden oluşan yirmi civarındaki kurucu üye tarafından, Diyarbakır’ın Lice ilçesindeki Fis Köyü’nde gerçekleştirilen kongreyle resmen kuruldu . Örgütün ilk tüzüğünde “Marksist-Leninist ideoloji temelinde bağımsız Kürt devleti” hedefi yer aldı . Kuruluş sonrası örgüt, Türkiye sınırları içindeki Kürt nüfusun yoğun olduğu bölgelerde gizli hücreler oluşturmaya başladı .

2. İlk Silahlı Eylem: Eruh ve Şemdinli (15 Ağustos 1984)

PKK’nın ilk kanlı eylemi, 15 Ağustos 1984 akşamı Siirt’in Eruh ve Hakkari’nin Şemdinli ilçelerindeki jandarma karakollarına yönelik düzenlenen saldırılardır . Bu saldırılarda bir asker şehit düşmüş, 9 asker ile 3 sivil yaralanmıştır . O andan itibaren Türk Silahlı Kuvvetleri, bölgeye yönelik kapsamlı “Çelik” ve “Kurtaran” gibi operasyonları başlatarak PKK’ya karşı yoğun mücadeleye girişti.

3. 47 Yıllık Kanlı Sürecin Dönemeçleri

3.1. 1984–1999: Yükseliş ve Öcalan’ın Yakalanması

1980’lerin ikinci yarısında PKK, hem Türkiye içindeki hem de Kuzey Irak’taki kamplardan silah ve eğitim desteği aldı; 1991 Körfez Savaşı sonrası Irak’ın kuzeyindeki özerk bölge, örgüt için güvenli bir sığınak haline geldi . 1993’te ilan edilen kısa süreli ateşkes, iki taraf arasındaki derin güvensizlik nedeniyle çöktü. Abdullah Öcalan, 15 Şubat 1999’da Nairobi’de yakalandı ve Türkiye’ye getirildi; Mayıs 1999’da ağırlaştırılmış müebbet cezası aldı .

3.2. 1999–2012: Siyasi ve Askeri Dalgalanmalar

Öcalan’ın hapse girmesiyle PKK, iç liderlik sorunları yaşarken, Türkiye devleti de “Kıran” ve “Mavi Akım” gibi büyük çaplı operasyonlar düzenledi. 2000’li yıllarda örgüt, şehir merkezlerinde daha sık “sabotaj” ve bombalı eylemlere yöneldi; sivil ve güvenlik zayiatı artarken, uluslararası toplumdan kısıtlı tepkiler geldi.

3.3. 2013–2015: Geçici Barış Süreci

Mart 2013’te Öcalan’ın çağrısıyla PKK, Türkiye içinden çekildi ve tek taraflı ateşkes ilan etti . Barış görüşmeleri MİT ve HDP ekseninde ilerledi ancak Temmuz 2015’te sürecin çökmesiyle çatışmalar şiddetlendi . 2015 sonrası PKK, Suriye’de YPG/SDG çatısı altındaki unsurlarıyla da aktif rol üstlendi.

3.4. 2015–2025: Yeniden Tırmanış ve Dağılma Kararı

2015’den itibaren PKK’ya yönelik sınır ötesi operasyonlar artarken, karşılıklı sivil zayiatı ve yerinden edilmeler yaygınlaştı. Şubat 2025’te Öcalan, PKK’ya silahsızlanma ve dağılma çağrısı yaptı; Mart 2025’te ateşkes ilan edildi ve Mayıs 2025’te 12. Kongre’de resmen dağılım ve silahsızlanma kararı alındı

3.5. İnsan Maliyeti ve Bölgesel Etkiler

1984–2025 arasında PKK-Türkiye çatışmalarında toplam 40.000–50.000 civarı kişi hayatını kaybetti, on binlerce köy boşaltıldı ve yüz binlerce sivil göç etmek zorunda kaldı . Türkiye’nin sınır ötesi operasyonları, Irak ve Suriye’deki Kürt yönetimleri ile Türkiye-ABD ilişkilerini de derinden etkiledi.

4. Sonuç ve Gelecek Perspektifleri

47 yıllık silahlı mücadele, bölgesel istikrarı defalarca sarstı. Mayıs 2025 kararının kalıcı barışa dönüşüp dönüşmeyeceği; Türkiye’nin demokratik reformları, Kürt siyasi partilerinin temsil gücü ve bölgesel güç dengelerinin nasıl şekilleneceği ile yakından bağlantılı olacaktır.

“İkinci Silah Bırakma” (2006)

PKK, kuruluşundan bu yana üç kez tek taraflı silah bırakma/ateşkes ilan etti: 20 Mart 1993’te ilk kez silah bırakma ve ateşkes ilanı yaptıkinci silah bırakmayı 1 Ekim 2006’da tek taraflı ateşkes ilanı ile gerçekleştirdi; en güncel olarak ise 1 Mart 2025’te Öcalan’ın çağrısıyla ateşkes ilan edip, Mayıs 2025’te fesih ve silahsızlanma kararı aldı

3.2. 1999–2012: Siyasi ve Askeri Dalgalanmalar

…
20 Mart 1993’te PKK, Abdullah Öcalan’ın aldığı tek taraflı kararlarla ilk kez ateşkes ilan etmiş; ancak silah bırakma ve ateşkes iddiaları kısa sürede bozulmuştu
1 Ekim 2006’da ise PKK, bir kez daha tek taraflı “silah bırakma ve ateşkes” ilan etti; bu ikinci girişim de 18 Mayıs 2007’de örgüt tarafından tek taraflı sona erdirildi.

1. Giriş

   • Kişisel bir anekdot veya çarpıcı bir istatistik (47 yıllık çatışma, 1 Ekim 2006 ikinci silah bırakma).

2. Tarihsel Arka Plan

   • 1978 kuruluş → 1984 ilk eylem.

   • 1993 ilk ateşkes denemesi; sonuçları.

   • 2006 ikinci silah bırakma: neden, nasıl ve niçin başarısız olduğu.

3. Analiz ve Eleştiri

   • Silah bırakma girişimlerinin başarısızlık nedenleri (güven eksikliği, dış aktörlerin etkisi).

   • 2025 kararıyla karşılaştırma: bu kez ne farklı?

4. Kişisel Görüş ve Öneriler

   • Kalıcı barış için hangi adımlar atılmalı? (Demokratik katılım, bölgesel işbirliği).

   • Devlet-örgüt güven inşa mekanizmaları.

5. Dipnot/İmza

6. • 
   • EDİTÖR: FATİH DOĞAN

   • Yazı notu: “Bu köşe yazısında yer alan görüşler kişisel olup kurumu yansıtmaz.”

Malatya-Elazığ Karayolu üzerinde eski Şire pazarı mevkiindeki saat 07.45 sıralarında H.C. idaresindeki hafif ticari araç, T.G. yönetimindeki otomobil, H.Ş.’nin kullandığı  hafif ticari araç ve B.T. idaresindeki minibüs ile S.Ç.K. yönetimindeki otomobil çarpıştı.

Açıklaması:
PKK’nın fesih kararı sonrası silah bırakma süreci detaylandı. BM gözetiminde, Duhok, Erbil ve Süleymaniye vilayetlerinde üç aşamalı planla teslim edilecek silahlar ve sürecin Türkiye ile bölgeye yansımaları bu makalede.

Bu makalede, PKK’nın uzun süredir gündemde olan silah bırakma süreci “yer belirlendi” diyerek adını verdiği üç vilayette nasıl ve ne zaman gerçekleşeceği tüm ayrıntılarıyla ele alınmaktadır. Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat 2025 tarihli çağrısı ve 5-7 Mayıs 2025’te düzenlenen 12. Kongre sonucu alınan fesih kararı ışığında, Birleşmiş Milletler gözetiminde üç aşamalı bir planla silahların Duhok, Erbil ve Süleymaniye vilayetlerinde teslim edileceği adım adım açıklanacak; sürecin Türkiye ve bölgesel güvenlik üzerindeki olası etkilerine değinilecektir.

PKK’nın Fesih Kararı ve Arka Planı

Abdullah Öcalan, 27 Şubat 2025’te İmralı’dan gönderdiği mektupta PKK’yı silah bırakmaya ve örgütsel yapısını feshetmeye davet etti. Bu çağrı, örgütün mücadele stratejisinde köklü değişiklik sinyali verdi .
5-7 Mayıs 2025 tarihlerinde toplanan 12. PKK Kongresi’nden “örgütsel yapının feshi ve silahlı mücadele yönteminin sona erdirilmesi” kararı çıktı. Karar hem yerel hem de uluslararası kamuoyunda geniş yankı buldu .
12 Mayıs 2025 günü yapılan son açıklamayla PKK resmi olarak kendini feshettiğini duyurdu ve silah bırakma sürecini başlattığını teyit ett.

Silah Bırakma Süreci: BM Gözetiminde Üç Aşama

Silah teslimi, Birleşmiş Milletler gözetim ve denetimi altında gerçekleşecek uluslararası bir operasyon olarak planlandı .
Örgüte yakın kaynaklar, sürecin üç aşamada gerçekleştirileceğini; her aşamada belirlenen noktalara sevkiyatı yapılacak silahların, uluslararası gözlemciler huzurunda teslim edileceğini aktardı .
Bu mekanizma, silahların güvenli ve izlenebilir bir şekilde sahadan çıkarılması amacını taşıyor; evvelce bölgedeki karışıklık ve kaçak riskine karşı üst düzey önlemler içeriyor .

Silah Teslim Noktaları: Duhok, Erbil, Süleymaniye

Silahlar, Irak’ın kuzeyindeki üç vilayette oluşturulan barınma alanlarında toplanacak ve burada BM temsilcilerine teslim edilecek:

• Duhok Vilayeti (Amediye): İlk fazda PKK mensuplarının barındığı bölge olarak belirlendi .

• Erbil Vilayeti (Binar ve Köysancak): İkinci aşama için stratejik önemi olan iki nokta tespit edildi .

• Süleymaniye Vilayeti (Seyid Sadık): Üçüncü ve son aşamada silahların envantere geçirilip kayıt altına alınacağı alan .

Teslimat Takvimi

Her nokta için yaklaşık üç haftalık bir takvim öngörülüyor. İlk teslimatlar mayıs sonu itibarıyla başlamış olacak; haziran sonuna kadar tüm envanterin BM depolarına indirgenmesi hedefleniyor .

Türkiye ve Bölgesel Güvenlik Üzerindeki Etkileri

Türkiye’nin 41 yıllık terörle mücadelesinde kritik bir dönemeç olarak görülen bu adım, sınır ötesi operasyonları sona erdirebilecek bir zemin oluşturuyor .
BM gözetimindeki silah bırakma süreci, Irak’taki bölgesel yönetimlerle yakın iş birliğini de beraberinde getirerek diplomatik ilişkilere yeni bir ivme kazandırabilir .
Ayrıca sahadaki uluslararası aktörler (ABD, AB, BM) bu sürece destek vererek bölgenin yeniden imar ve kalkınma projelerine odaklanılmasını sağlayabilecek .

Sonuç ve Sonraki Adımlar

Bu tarihi süreç, PKK’nın silahlı kapasitesini sahadan tamamen çekmesi ve örgütsel yapısını lağvetmesiyle tamamlanacak. Türkiye, güvenlik ve istikrar ortamını sağlamlaştırmak için ekonomik, toplumsal ve siyasi reformları hızlandıracak. BM tarafından düzenli raporlama ve denetim mekanizmaları kurulacak; böylece teslim edilen silahların yeniden savaşta kullanılmasının önüne geçilecek.
Bölgesel barış ve güvenliğin tesisi için önümüzdeki dönemde atılacak adımlar, bu silah bırakma planının başarılı biçimde uygulanmasına bağlı olacak. Gelecek aylarda sürecin izlenebilirliği, uluslararası toplumun güven veren rolleri ve Türkiye’nin iç politikadaki istikrar adımları belirleyici olacak.