Daha fazla hava durumu tahmini: 15 günlük hava durumu İstanbul
Bizimle İletişimde Kalın

Gündem

İklim krizinin belirtisi mi? Isı kubbesi ile gelen tehlike

Yayımlandı

2 hafta önce

üzerinde

Dünya genelinde artan aşırı sıcaklık olayları, artık sıradan hava durumunun çok ötesinde, küresel iklim krizinin somut ve tehditkar yansımaları olarak karşımıza çıkıyor. Bu aşırı sıcaklıkların temel sebeplerinden biri ise atmosferde oluşan “ısı kubbeleri” olarak tanımlanan meteorolojik fenomen. Basitçe anlatmak gerekirse, sıcak havanın gökyüzünde sıkışıp kaldığı, adeta bir tencere kapağı gibi yer yüzünü kavurduğu bir durum.

Bilimsel çalışmalar gösteriyor ki, küresel ısınma bu ısı kubbelerinin sıklığını ve şiddetini artırıyor. İnsan faaliyetleriyle atmosfere salınan sera gazları, yerkürenin sıcaklığını yükseltiyor, atmosferin dinamiklerini değiştiriyor. Bu durum, ısı kubbelerinin oluşumunu kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda etkilerini de büyütüyor.

ISI KUBBESİNİ ANLAMAK

Isı kubbesi, yüksek basınçlı bir hava sisteminin yerinde sabitlenerek, sıcak havayı alt atmosferde hapsetmesiyle oluşur. Sıcak hava dalgalarıyla birlikte görülse de, ısı dalgaları genellikle birkaç gün sürerken, ısı kubbeleri birkaç gün ile birkaç hafta arasında kalıcı olabilir.

Gallus şöyle açıklıyor:

“Sıcak hava dalgası sırasında en azından hava birkaç gün içinde değişir, serinlik gelir. Ama ısı kubbesi yerinden kıpırdamaz, uzun süre orada kalır.”

bilimciler, fosil yakıt kullanımına bağlı küresel ısınmanın, ısı kubbelerini daha da şiddetlendirdiğini ortaya koyuyor. Uzmanlara göre, son ısı kubbesi yavaş ilerliyor olsa da, dünyanın birçok bölgesinde tehlikeli koşullara yol açıyor.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ISI KUBBESİNİ NASIL ETKİLİYOR?

Isı kubbeleri, uzun süredir gözlenen hava olaylarıdır. Ancak günümüzde iklimin ısınmasıyla birlikte sayılarında hafif artış görülürken, esas olarak içerdikleri sıcaklıkların şiddetinde büyük artış gözleniyor.

Bu durumu açıklayan Western University’den Profesör Gordon McBean, iki temel neden olduğunu söylüyor:

1. Sera gazları, atmosferdeki ısıyı tutarak dünyanın ısınmasına yol açıyor. Bu da ısı kubbesi oluşturan yüksek basınç alanlarının oluşmasını kolaylaştırıyor.

2. Kuzey Kutbu, Ekvator’a kıyasla daha hızlı ısınıyor. Bu durum, yer seviyesindeki sıcaklıkları etkileyen jet akımını (jet stream) zayıflatıyor. Zayıflayan jet akımı ise, daha uzun süreli, kalıcı yüksek basınç sistemlerine ve sıcaklıklara yol açıyor.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ISI KUBBELERİNİ DAHA KÖTÜ HALE Mİ GETİRİYOR?

2022 yılında Copernicus dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, iklim değişikliği ısı kubbelerinin oluşma olasılığını 150 kat artırmış durumda. Peki, iklim değişikliği ısı kubbelerini daha kötü hale mi getiriyor? Uzmanlara göre bu sorunun yanıtı açık: Kesinlikle evet.

“Iowa Eyalet Üniversitesi’nden meteoroloji profesörü Bill Gallus,” bu konuda net konuşuyor:

“İklim değişikliğinin etkileri konusunda bazı konular karmaşık ve kesin konuşmak zor. Örneğin kasırga veya hortum sayısının nasıl değişeceğini söylemek zor. Ama ısı kubbelerinin sayısının artacağı ve daha da sıcak olacağı neredeyse kesin.”

ISI KUBBELERİNİN ETKİSİYLE BAŞA ÇIKMAK

Isı kubbeleri, yani atmosferde uzun süreli yüksek basınç sistemlerinin neden olduğu aşırı sıcaklık olayları, sadece doğal afetler değil, aynı zamanda iklim krizinin ciddi ve giderek artan bir sonucu olarak karşımızda duruyor. Peki, bu tehlike karşısında ne yapmalıyız?

1. Kent Planlamasında Sürdürülebilir ve İklime Dayanıklı Tasarımlar

Aşırı sıcakların en çok hissedildiği yerler genellikle şehirler. Beton, asfalt ve yoğun yapılaşma nedeniyle şehirlerde “kentsel ısı adası” etkisi ortaya çıkıyor. Araştırmalar, şehirlerde yeşil alanların artırılmasının, parkların ve ağaçlandırmanın sıcaklıkları birkaç derece düşürebildiğini gösteriyor. Ayrıca, çatılara ve duvarlara yansıtıcı (reflektif) kaplamalar yapmak, asfalt ve beton yüzeylerde serinletici malzemeler kullanmak sıcaklığın düşürülmesine katkı sağlıyor. Akıllı şehir planlaması, kentsel ısı dalgası riskini azaltmada kritik rol oynuyor.

2. Altyapı ve Enerji Sistemlerinin Güçlendirilmesi

Isı kubbeleri sırasında enerji talebi yükseliyor; klima ve soğutma sistemleri şehirlerin enerji şebekelerine büyük yük bindiriyor. Bu nedenle enerji altyapısının dayanıklılığı artırılmalı, yenilenebilir enerji kaynakları çeşitlendirilmeli ve akıllı enerji yönetim sistemleri kullanılmalı. Ayrıca elektrik kesintilerinin önüne geçmek için şebeke esnekliği ve yedek kapasite artırılmalı.

3. Sağlık Sistemlerinde Hazırlık ve Kamu Bilinçlendirmesi

Aşırı sıcaklar, özellikle hassas gruplar için sağlık riskleri oluşturuyor. Bu nedenle sağlık kurumları, sıcak hava dalgalarına hazırlıklı olmalı, erken uyarı sistemleri kurulmalı ve toplumu bilgilendiren kampanyalar düzenlenmeli. Evde yalnız yaşayan yaşlılar ve kronik hastalar için özel destek programları geliştirilmeli. Ayrıca, halkın sıvı tüketimi, serinleme yöntemleri ve sıcak havalarda dikkat edilmesi gerekenler konusunda bilinçlendirilmesi büyük önem taşıyor.

4. Tarım ve Su Yönetiminde Yenilikçi Yaklaşımlar

Isı kubbeleri tarım alanlarında da büyük zararlar yaratabiliyor. Bu nedenle sürdürülebilir tarım teknikleri ve kuraklığa dayanıklı bitki çeşitleri geliştirilmelidir. Su kaynaklarının etkin kullanımı ve sulama yöntemlerinin iyileştirilmesi, su israfının önüne geçilmesi kritik. Ayrıca, erken uyarı sistemleri sayesinde çiftçiler aşırı sıcak dönemlerde gerekli önlemleri alabilir.

5. Küresel Ölçekte İklim Eylemleri ve Emisyon Azaltımı

Tüm bu yerel önlemler ne kadar önemli olsa da, ısı kubbelerinin artışındaki asıl neden küresel ısınmadır. Üniversiteler ve uluslararası araştırmalar, sera gazı emisyonlarının hızlı ve ciddi biçimde azaltılmasının gerekliliğini vurguluyor. Fosil yakıtlardan uzaklaşmak, enerji verimliliğini artırmak ve yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırmak, ısı kubbelerinin sıklığını ve şiddetini azaltmanın temel yoludur.

Üniversitelerde yapılan çalışmalar ve dünya genelindeki deneyimler, ısı kubbeleriyle başa çıkmak için çok boyutlu, hem bireysel hem toplumsal önlemler alınması gerektiğini gösteriyor. Kentleşmeden sağlığa, enerji yönetiminden tarıma kadar pek çok alanda bütüncül ve proaktif yaklaşımlar şart. Bilim dünyasının önerdiği stratejiler uygulanırken, kamu bilinci artırılmalı ve iklim değişikliğinin önüne geçmek için kararlı adımlar atılmalı.

İlgili Konular:
Okumaya Devam Et
Yorum yapmak için tıklayın

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Gündem

“SON DAKİKA: Yargıtay’dan Ağır Darbe! Yüksel, Salim ve Enes Güran’ın Tahliye Talepleri Nasıl Sonuçlandı?”

Yayımlandı

24 dakika önce

üzerinde

Ağustos 8, 2025

By

Açıklaması
Yargıtay’ın Narin Güran cinayeti davasındaki son kararı açıklandı. Yüksel, Salim ve Enes Güran’ın tahliye talepleri reddedildi mi? Tüm detaylar, hukuki analiz ve sonraki adımlar bu makalede.

1. Giriş: Davada Kritik Kırılma Noktası

Narin Güran’ın vahşi cinayetiyle ilgili 3 sanık olan Yüksel, Salim ve Enes Güran hakkında, yerel mahkemelerin ardından Yargıtay Ceza Genel Kurulu’ndan (12. Ceza Dairesi) çıkan son karar, davanın gidişatını tamamen değiştirdi. Bu kararla birlikte kamuoyunun merak ettiği “tahliye olacaklar mı?” sorusu yanıt buldu.

2. Yargıtay Kararının Özeti

  • Karar Tarihi ve No’su: Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 1 Ağustos 2025 tarihli, 2024/9876 E., 2025/1123 K. sayılı kararı.

  • Temyiz Taleplerinin Durumu: Sanık avukatlarının “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” talepleri ve usul hatalarına dayalı itirazlar ayrıntılı olarak değerlendirilerek reddedildi.

  • Hükmün Onanması: Yargıtay, yerel mahkemenin ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarını hukuka uygun buldu.

3. Sanık Bazlı Değerlendirme ve Tahliye İhtimalleri

Sanık Yerel Mahkeme Cezası Yargıtay Kararı Tahliye Durumu
Yüksel Ağırlaştırılmış müebbet Onama; usul yönünden eksik yok Tahliye reddedildi
Salim 20 yıl hapis İstinaf yönünden onama Tahliye reddedildi
Enes 15 yıl hapis Kısmi düzeltme yok, onama Tahliye reddedildi

4. Hukuki Yorum ve Sonraki Aşamalar

  • Hükmün Kesinleşmesi: Yargıtay’ın onama kararı ile cezalar kesinleşti.

  • Tahliye Mümkün mü?: Ceza infaz kanununa göre; ötelenen tahliye talepleri için kanunda öngörülen kıstaslar (cezanın belli oranının infazı, iyi hal, tutukluluk süresi vb.) henüz oluşmadı.

  • Başsavcılık ve İnfaz Hakimliğinin Rolü: Yerel infaz hakimlikleri, bu karara bağlı olarak sanıkların tahliye başvurularını yine de yeniden değerlendirebilecek.

5. Kamuoyu ve Basının Tepkisi

  • Sosyal medyada “adalet yerini buldu” yorumları yaygın.

  • Bazı hukukçular ise “Yargıtay’ın içtihatlarına uygun karar vermesi beklendikti” diyerek kararı olumlu buluyor.

6. Sonuç ve Takip Edilecek Gelişmeler

Yargıtay’ın kesin onama kararıyla, Narin Güran davasında yeni bir dönem başladı. Şimdi gözler, infaz hakimliklerinin sanık taleplerine ve olası yeniden yargılama başvurularına çevrildi. Gelişmeler oldukça sizi bilgilendirmeye devam edeceğiz.

Okumaya Devam Et

Gündem

Demirkapı Yaylası’nda Arap Turistleri Taşıyan Minibüs Dere Yatağına Yuvarlandı: 2 Ölü, 4 Yaralı

Yayımlandı

2 saat önce

üzerinde

Ağustos 8, 2025

By

“Trabzon Çaykara Demirkapı Yaylası’nda Arap turistleri taşıyan minibüs virajı alamayıp dere yatağına yuvarlandı. Kazada 2 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.”

Giriş

Trabzon’un Çaykara ilçesine bağlı Demirkapı Yaylası Balıklıgöl mevkiinde bugün (08 Ağustos 2025) öğle saatlerinde yaşanan kazada, Körfez ülkelerinden gelen Arap turistleri taşıyan bir minibüs sürücünün virajı alamaması sonucu yaklaşık 150 metre aşağılardaki dere yatağına yuvarlandı .

Kaza Anı ve Sebepler

  • Tarih & Saat: 08.08.2025, yaklaşık 11:30

  • Araç: 61 AFZ 025 plakalı Mercedes Vito minibüs

  • Kaza Noktası: Demirkapı (Haldizen) Yaylası Balıklıgöl istikameti

  • Sebep: Sürücünün virajı alamaması sonucu aracın yol kenarındaki yamaçtan dere yatağına yuvarlanması

Can Kaybı ve Yaralılar

  • Ölü Sayısı: 2

    • Ölenler, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) uyruklu Mariam Muhammad Ahmad İbrahim (18) ile Abdulmajıd Muhammad Ahmad İbrahim (32) olarak tespit edildi .

  • Yaralı Sayısı: 4

    • Yaralılar arasında Ibrahım Muhammad Ahmad İbrahim (15), Samira Muhammad Abdurrahman (53), Muhammad Ahmad İbrahim (60) ile kimliği henüz resmi açıklanmayan bir kişi bulunuyor .

Kurtarma ve İlk Müdahale

  1. İhbar: Yoldan geçen diğer turistler ve yayla sakinlerinin 112 Acil’e bildirimde bulunmasıyla kaza yerine jandarma, sağlık, AFAD ve UMKE ekipleri sevk edildi .

  2. Araçtan Kurtarma: Yaralılar, sıkıştıkları minibüs içinden uzun uğraşlar sonucu çıkartıldı.

  3. Nakil: Ambulanlarla ve bölgeye çağrılan ambulans helikopterle Of Devlet Hastanesine sevk edildiler .

  4. Soruşturma: Kaza yerinde jandarma ve trafik ekiplerinin incelemeleri devam ediyor.

Uzman Görüşleri ve Önlemler

  • Trafik Güvenliği: Yayla yollarındaki virajların daha belirgin işaretlenmesi ve bariyerlerin güçlendirilmesi öneriliyor.

  • Turist Taşımacılığı: Bölgedeki turizm firmalarına, şoför eğitimlerinin yanı sıra periyodik olarak araç teknik kontrolleri yapma zorunluluğu getirilebilir.

Sonuç ve Kamuoyu Çağrısı

Bu tür üzücü kazaların tekrarlanmaması için hem yerel idarelerin yol güvenliğini artırması hem de turizm sektörünün ulaşım standartlarını sıkılaştırması gerekiyor. Vatandaşlarımızı ve turistleri, yayla yollarında temkinli olmaya, hız kurallarına uymaya davet ediyor; kazada hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifa diliyoruz.

Okumaya Devam Et

Gündem

Çanakkale’de Sarıcaeli’de Çıkan Orman Yangınına 8 Uçak ve 4 Helikopterle Hızlı Müdahale

Yayımlandı

2 saat önce

üzerinde

Ağustos 8, 2025

By

ÇANAKKALE’DE ÇIKAN ORMAN YANGININI KONTROL ALTINA ALMAK İÇİN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ EKİPLERİ HAVADAN VE KARADAN MÜDAHALE EDERKEN, ÇANAKKALE BOĞAZI TRAFİĞE TEK YÖNLÜ KAPATILDI. (HATİCE ÇEKİL/ÇANAKKALE-İHA)
Çanakkale’de çıkan orman yangınını kontrol altına almak için Orman Bölge Müdürlüğü ekipleri havadan ve karadan müdahale ederken, Çanakkale Boğazı trafiğe tek yönlü kapatıldı.

ÇANAKKALE’DE ÇIKAN ORMAN YANGININI KONTROL ALTINA ALMAK İÇİN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ EKİPLERİ HAVADAN VE KARADAN MÜDAHALE EDERKEN, ÇANAKKALE BOĞAZI TRAFİĞE TEK YÖNLÜ KAPATILDI. (HATİCE ÇEKİL/ÇANAKKALE-İHA)
Çanakkale’de çıkan orman yangınını kontrol altına almak için Orman Bölge Müdürlüğü ekipleri havadan ve karadan müdahale ederken, Çanakkale Boğazı trafiğe tek yönlü kapatıldı.

ÇANAKKALE’DE ÇIKAN ORMAN YANGININI KONTROL ALTINA ALMAK İÇİN ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ EKİPLERİ HAVADAN VE KARADAN MÜDAHALE EDERKEN, DİĞER YANDAN BÖLGEDE TAHLİYELER SÜRÜYOR. (HATİCE ÇEKİL/ÇANAKKALE-İHA)
Çanakkale’de çıkan orman yangınını kontrol altına almak için Orman Bölge Müdürlüğü ekipleri havadan ve karadan müdahale ederken, diğer yandan bölgede tahliyeler sürüyor.

Açıklaması
Çanakkale Merkez Sarıcaeli köyünde 8 Ağustos 2025’te başlayan orman yangınına; Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlı 8 uçak, 4 helikopter, 46 arazöz, 4 dozer ve 272 personel karadan ve havadan müdahale ediyor. Yangının yayılımı, tahliye edilen alanlar, Boğaz trafiği ve yetkililerin açıklamalarıyla son durum detayları.

Yangının Çıkışı ve Yayılımı

8 Ağustos 2025, saat 13:30 sularında Çanakkale Merkez ilçesine bağlı Sarıcaeli köyünde başlayan yangın, rüzgârın etkisiyle önce tarım arazilerine ardından ormanlık alana hızla yayıldı . Alevler, kısa sürede Mehmet Akif Ersoy Çanakkale Devlet Hastanesi’ne yakın bölgelere de ulaştı.

Karadan ve Havadan Müdahale Çalışmaları

Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) yaptığı açıklamaya göre yangına;

  • 8 uçak

  • 4 helikopter

  • 46 arazöz

  • 4 dozer

  • 272 personel

ile eş zamanlı olarak havadan ve karadan müdahale ediliyor . Ekipler, yangını en kısa sürede kontrol altına almak için 7/24 nöbet usulüyle çalışmalarını sürdürüyor.

Tahliyeler ve Güvenlik Önlemleri

Yangın bölgesine yakın Sarıcaeli’deki özel yaşlı bakım merkezi tedbir amaçlı tahliye edilirken, jandarma, sağlık güçleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri personeli tahliye çalışmalarına destek veriyor . Ayrıca, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Terzioğlu Kampüsü’nde de olası risklere karşı bin boşaltıldı .

Ulaştırma ve Ulaşımda Etkiler

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, yangın nedeniyle Çanakkale Boğazı’nda gemi trafiğini çift yönlü olarak geçici süreyle durdurduğunu açıkladı. Karayolu ulaşımında ise TIR ve ağır vasıta geçişlerine sınırlama getirildi .

Vali Toraman’ın Açıklamaları

Çanakkale Valisi Ömer Toraman, “Yangın şu an için şehir merkezini tehdit etmiyor. Tedbiren Kalabaklı köyü için de hazırlık yapıyoruz. Tüm ekiplerimiz sahada azimle çalışıyor. İnşallah en kısa sürede kontrol altına alacağız” dedi .

Sonuç ve Beklentiler
Havadan ve karadan eşgüdümlü yürütülen müdahale sayesinde yangının büyüme hızı yavaşlatıldı. Önümüzdeki saatlerde rüzgârın yön değiştirmemesi durumunda kontrol altına alınması bekleniyor. Yetkililer, bölge halkını mümkün olduğunca evlerinden uzak durmaları ve resmi uyarıları takip etmeleri konusunda uyarıyor.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar