Daha fazla hava durumu tahmini: 15 günlük hava durumu İstanbul
Bizimle İletişimde Kalın

Teknoloji

Doların yükselişi, ABD şirketlerinin kârlarını eritiyor: Amazon ve Apple alarm veriyor

Yayımlandı

2 ay önce

üzerinde

dolarının yükselişi, Amazon.com’dan Apple’a kadar çok uluslu Amerikan şirketlerinin kâr beklentilerini zora sokuyor.

ABD dolarının yükselişi, Amazon.com’dan Apple’a kadar çok uluslu Amerikan şirketlerinin kâr beklentilerini zora sokuyor. Yatırımcılar, iki yıldır devam eden ve büyük ölçüde teknoloji şirketlerinin güçlü kâr artışlarıyla desteklenen hisse senedi rallisinin, bu güçlü doların baskısına ne kadar dayanacağını sorguluyor.

, Kasım 2022’den bu yana gördüğü en güçlü düzeye yaklaştı. Bu durum; son iki yıldır S&P 500 Endeksi’ni zirveye taşıyan, özellikle de yükselen kâr rakamlarıyla öne çıkan büyük teknoloji hisseleri (örneğin Amazon, Apple gibi) için ciddi bir tehdit oluşturuyor.

Her ne kadar ABD, Kanada ve Meksika’ya uyguladığı gümrük vergilerini ertelediği için dolar kısa vadede biraz gevşemiş olsa da, doların daha da yükselebileceğine karşı korunma talebi son iki yılın en yüksek seviyesinde seyrediyor. Bu yükselişte, Başkan Donald Trump’ın ekonomik politikalarının etkisi önemli.

Şirket bilançolarına en büyük zararı genellikle beklenmedik dolar rallileri verir

Bank of America döviz stratejisti Howard Du, “Şirket bilançolarına en büyük zararı genellikle beklenmedik dolar rallileri verir,” diyor.

Goldman Sachs verilerine göre, S&P 500 şirketlerinin yaptığı kâr açıklamalarının yaklaşık %40’ında “döviz kuru” (FX) konusu gündeme geliyor. Apple, bu kur rüzgârının önümüzdeki dönemde de devam edeceğini öngörüyor. Amazon’un son çeyrek sonuçları çoğunlukla olumlu olsa da, ilk çeyrek için beklenenden düşük tahmin sunması yatırımcıları endişelendirdi. Bunun önemli sebeplerinden biri de döviz kurlarının yarattığı baskı. Güçlü dolar, hem ihracat talebini azaltıyor hem de yurtdışı kazançlarının değerini düşürüyor.

Gümrük vergileri olmasa bile doların güçlenmesi bu şirketlere zarar verebilir

Rose Advisors portföy yöneticisi Patrick Fruzzetti, “Gümrük vergileri olmasa bile doların güçlenmesi bu şirketlere zarar verebilir ve bazı iş kollarını olumsuz etkileyebilir,” diyor.

2014 ortalarında doların %25’ten fazla değer kazandığı dönemde ve 2021-2022 arasında aynı ölçüde yükseldiğinde, S&P 500 şirketleri kâr durgunluğu (earnings recession) yaşamıştı. 2018 başlarında Trump yönetiminin uygulamaya koyduğu gümrük vergileri ve doların %10’a varan artışı da kârları geriletmiş, bu süreçte S&P 500 yaklaşık %20’ye yakın değer kaybetmişti.

U.S. Bancorp’un döviz satış bölümünün başkanı Paula Comings, “Genel beklenti, doların güçlü kalmaya devam edeceği ve bu durumun 2025’e kadar sürebileceği yönünde,” diyor.

Hisse senedi yatırımcıları, her ne kadar güçlü doların kârlara olumsuz etkisini kimi zaman göz ardı etme eğiliminde olsa da, şirket değerlemelerinin tarihî zirvelere yakın olduğu bu ortamda durumu yakından takip ediyor. Bloomberg’in “Muhteşem Yedili”  diye adlandırdığı teknoloji devlerini izleyen endeks, önümüzdeki 12 ay için tahmin edilen kârların 30 katı fiyat-kazanç oranıyla işlem görüyor. Bu oran 2022 sonunda 20 seviyesindeydi. Karşılaştırma için, aynı dönemde S&P 500 ortalaması 22 kat civarında.

ABD’nin, Çin’den gelen tüm ürünlere %10 gümrük vergisi uygulaması da bu şirketleri zora sokabilir. Strategas yatırım stratejisi direktörü Ryan Grabinski’ye göre, gelirlerinin %20’den fazlasını Çin’den elde eden Tesla Inc. en çok etkilenecek şirketlerin başında geliyor; onu yaklaşık %16 ile Nvidia Corp. ve Apple takip ediyor. Meta Platforms Inc.’in Kanada’dan elde ettiği gelir oranı sadece %2,1. Muhteşem Yedili’nin geri kalanının Meksika ile kayda değer bir gelir bağı yok.

Grabinski, “Çin’e yönelik gümrük vergileri ve Çin’in buna misillemesi, gelirler açısından piyasayı en çok endişelendiren konu,” diyor.

Bloomberg Intelligence’tan baş hisse senedi stratejisti Gina Martin Adams, gümrük vergilerinin önemli bir risk olduğuna dikkat çekiyor. Çünkü çok uluslu şirketler, Trump’ın ilk gümrük vergisi uyguladığı döneme kıyasla artık ABD pazarına daha da bağımlı hale geldi.

Martin Adams, “Çok uluslu şirketler ya ABD’ye geri taşınmayı seçecek ya da başka ticaret ortakları ve gelir kaynakları arayacak. Burada büyük bir ikilem yaşanıyor,” diyor.

Ayrıca Martin Adams, pandemi sonrası dönemde dolar, hisseler ve şirket kazançlarının alışılmadık biçimde aynı yönde hareket ettiğini söylüyor. Dolar yükselmeye devam ederse, işler önceki ‘normal’e dönebilir ve bu durum Nvidia, Alphabet (Google), Amazon, Tesla ve Broadcom gibi kâr artışını büyük ölçüde sırtlayan şirketleri zorlayabilir. Zira bu şirketler, dolar hareketlerine karşı genel piyasadan daha hassas.

Buna karşın Washington’da gündeme gelen yeni vergi indirimlerinin, S&P 500 şirketlerinin vergi yükünü 2017’deki vergi paketine kıyasla ancak yarı yarıya azaltacağı öngörülüyor. Bloomberg Intelligence’a göre bu durum, önümüzdeki 12 ay için tahmin edilen ve “%20’nin üzerinde” beklenen hisse başına kâr (EPS) artışına ulaşmayı daha da zorlaştırabilir.

İlgili Konular:
Okumaya Devam Et
Yorum yapmak için tıklayın

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Teknoloji

“Depremden Saniyeler Önce Haber Veren Teknoloji: Telefonunuza Gelen Uyarılar Gerçekten İşe Yarıyor mu?”

Yayımlandı

6 saat önce

üzerinde

Nisan 25, 2025

By

Açıklaması

Türkiye’de ve dünyada milyonlarca akıllı telefonda aktif olarak çalışan erken deprem uyarı sistemlerinin çalışma prensiplerini, cihaz ayarlarını ve faydalarını bu detaylı rehberde keşfedin.

Bu makalede, telefonlara depremden saniyeler önce gelen erken uyarı bildirimlerinin nasıl çalıştığı, hangi teknolojilere dayandığı ve Türkiye’deki uygulamaları ele alıyoruz. Erken uyarı sistemi, odaktan yayılan P ve S dalgaları arasındaki zaman farkını tespit ederek saniyeler öncesinden kullanıcıya haber veriyor . Google’ın Android’te sunduğu “Deprem Uyarıları” sistemi, ivme ölçer verilerini ışık hızında işleyerek 5–10 saniye öncesinden bildirim gönderebiliyor . iOS cihazlarda “Hayati Uyarı Bildirimi” özelliği aktif edildiğinde benzer bir uyarı mekanizması devreye giriyor . Ancak sistem; yalnızca 4.5 ve üzeri büyüklükteki depremlerde, sismik sensörler ve ağ bağlantısının izin verdiği ölçüde uyarı yapabiliyor . Bu nedenle fay hattına çok yakın bir odakta gerçekleşen depremlerde uyarı süresi sıfıra indirgenebiliyor

1. Erken Uyarı Sisteminin Temelleri

Erken uyarı sistemleri, depremin merkez üssünde ilk olarak yayılan P dalgalarını (primer dalgalar) algılayıp, daha yavaş ilerleyen S dalgalarının (sekonder dalgalar) gelmesinden önce kullanıcıları uyarma esasına dayanır . Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz’e göre, odaktan 6–7 km/sn hızla yayılan P dalgası ile 3–4 km/sn hızla ilerleyen S dalgası arasında oluşan zaman farkı sayesinde saniyeler kazanılıyor.

2. Deprem Uyarı Sisteminin Çalışma Prensibi

Android telefonlarda yerleşik ivme ölçerler, sarsıntı başladığında sensör verilerini Google’ın sunucularına gönderir. Sunucular, etkilenen bölgedeki verileri eşleştirip kullanıcılara saniyeler önce “Yakındaki Deprem” başlıklı bildirim ile uyarı yollar . Ücretsiz hizmet, yalnızca 4.5 ve üzeri büyüklükteki depremler için aktif oluyor .

3. Cihazlarda Uygulama ve Ayar

Android’te Nasıl Aktif Edilir?

  1. Ayarlar > Konum ve Konum Hizmetleri

  2. “Deprem Uyarıları” seçeneğini açın

iOS’ta Nasıl Aktif Edilir?

  1. Ayarlar > Bildirimler

  2. Sayfanın en altında “Hayati Uyarı Bildirimi”ni aktif edin .

4. Türkiye’deki Uygulamalar ve AFAD

Türkiye’de AFAD’ın Deprem Mobil Uygulaması, sarsıntı sonrası bilgi ve radyolojik veriler sunarken, telefonlara otomatik erken uyarı bildirimleri hâlen Google ve Apple çatısı altındaki teknolojiler üzerinden gerçekleşiyor . AFAD’ın altyapısı ise öncelikle kritik tesislerin gaz ve elektrik hatlarını kesmeye odaklanıyor; kullanıcı bildirimleri doğrudan bu sistem üzerinden iletilmiyor .

5. Uyarıların Fırsatları ve Sınırlamaları

  • Fırsatlar: Saniyeler öncesinden gelen uyarı, masanızın altına saklanmak, gazı kapatmak veya merdiven boşluğuna yönelmek için şans veriyor .

  • Sınırlamalar: Odak noktasına çok yakın depremlerde uyarı süresi pratikte sıfıra iniyor, dolayısıyla kapsamlı bir tahliye mümkün olmuyor .

6. Sonuç ve Öneriler

Akıllı telefonlarda erken uyarı sistemlerini aktif tutmak, depreme karşı alabileceğiniz en etkili bireysel önlemlerden biridir. Hem Android hem de iOS kullanıcılarının ayarlarını kontrol etmeleri, aile ve iş yerinde düzenli tatbikatlar yapmaları hayati önem taşır. Depremden önceki bu birkaç saniye; doğru kullanıldığında hayat kurtarabilir.

Okumaya Devam Et

Teknoloji

Çin uzay “sandığını” açıyor: Ay’daki gerçekler ortaya çıkabilir

Yayımlandı

7 saat önce

üzerinde

Nisan 25, 2025

By

Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), aralarında ABD’nin de bulunduğu 6 ülkeden bilim insanlarının Chang’e-5 misyonu tarafından Ay’dan toplanan toprak ve kaya örneklerini incelemesine izin vereceğini açıkladı.

tarafından finanse edilen iki ABD kurumu, Ay örneklerine erişim hakkına sahip olacak. CNSA başkanı San Jongde, örneklerin “tüm insanlık için ortak bir hazine” olduğunu söyledi.

Donald Trump’ın özellikle Avrupa ve Çin’e karşı ilan ettiği ticaret savaşının ortasında Çin’in bu kararı açıklamasının zamanlaması ve NASA’nın elindeki Ay örneklerinin Çinli bilim insanlarının erişimine açık olmaması yorum konusu oldu.

2011 tarihli bir yasaya göre NASA’nın Kongre tarafından özel olarak yetkilendirilmediği sürece Çin veya herhangi bir Çinli şirketle iş yapması yasak.

APOLLO ÖRNEKLERİNDEN BİR MİLYAR YIL DAHA GENÇ

Chang’e-5 misyonu tarafından getirilen Ay örneklerinin, yarım yüzyıl önce efsanevi Apollo uzay programının astronotları tarafından Dünya’ya getirilen örneklerden bir milyar yıl daha genç olduğu tahmin ediliyor ve bu nedenle Ay’daki jeolojik süreçler hakkında bilinmeyen gerçekleri ortaya çıkarabilecekleri için büyük bilimsel ilgi görüyorlar.

Çin’in elindeki Ay örneklerine ABD’deki Brown Üniversitesi ve Stony Brook Üniversitesi ile Fransa, Almanya, Japonya, Pakistan ve İngiltere’deki akademik kurumlar erişebilecek.

Okumaya Devam Et

Teknoloji

Robotları üzen ticaret savaşı: ABD-Çin gerilimi Optimus’u vurdu

Yayımlandı

7 saat önce

üzerinde

Nisan 25, 2025

By

Amerikan CNBC kanalının internet sitesinde yer alan habere göre, ‘nın net karının ilk çeyrekte geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 71 düşüş kaydetmesinin ardından Elon Musk, şirketin Optimus insansı robot üretiminin de Çin ile arasındaki ticaret savaşından olumsuz etkilendiğini açıkladı.

Musk, Tesla’nın 23 Nisan’daki toplantısında şirketin Pekin yönetimiyle konu üzerinde çalıştığını ve kritik kaynaklara erişim için onay almayı umduklarını kaydetti.

Tesla CEO’su Musk, şirketin geleceği için önemli olduğunu vurguladığı Optimus robotların üretiminin, Çin-ABD ticaret savaşında nadir toprak elementlerine getirilen ihracat kısıtlamaları sebebiyle olumsuz etkilendiğine dikkat çekti.

Çin’in nadir toprak elementlerinin askeri amaçlarla kullanılmayacağı konusunda bazı güvenceler talep ettiğini belirten Musk, “Öyle olmadığı açık. Sadece insansı bir robotun içine giriyorlar” ifadelerini kullandı.

“Şirketin geleceği temelde büyük ölçekli otonom araçlara ve büyük ölçekli, hacimli ve çok sayıda otonom insansı robota dayanıyor” diyen Musk, yatırımcılara Tesla’nın 2025’te binlerce robot üretmeyi planladığına ve binlercesinin de şirketin fabrikalarında kullanılacağına dair güvence verdi.

OPTİMUS 2022’DE TANITILDI

İnsansı robot Optimus’un prototipi 2022’de tanıtılmış, Musk, Temmuz 2024’te şirketin gelecek yıl dahili kullanımı için insansı robotlara sahip olacağını açıklamıştı.

Tesla, 22 Nisan’da, 2025’in ocak-mart dönemine ilişkin bilançosunu açıklamış, buna göre Amerikan elektrikli otomobil üreticisinin net karı, bu yılın ilk çeyreğinde geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 71 düşüş kaydetmişti.

Tesla’dan yapılan açıklamada, otomotiv ve enerji piyasalarındaki belirsizliğin, hızla gelişen ticaret politikasının Tesla ve benzer markaların küresel tedarik zinciri ile maliyet yapısını olumsuz etkilemesiyle artmaya devam ettiği belirtilmişti.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar