Yatırımda güvenli liman olarak bilinen altın, son zamanların en yüksek fiyatlarına ulaşmış durumda. Gram altın 8 Ekim günü 5.404 TL satış fiyatına sahipken, önceki kapanışını ise 5.341 TL’den yaptı. ONS altın 4.036 dolar fiyatlara ulaştı. Peki, bugün altın ne kadar oldu?

Dolar İki Aylık Zirveye İlerliyor — Küresel Mali Sıkıntılar Güveni Sarsıyor

Yayın Tarihi: 8 Ekim 2025, 14:00 (TSİ)
Okuma Süresi: 3 dakika

Küresel risk iştahının bozulması ve piyasadaki likidite endişeleriyle birlikte ABD doları, iki ayın en yüksek seviyelerine doğru ilerliyor. Yatırımcıların güvenli liman arayışı, dolar endeksinde (DXY) yukarı yönlü hareketi tetiklerken, altın rekor seviyelere yaklaşıyor ve merkez bankalarının likidite sağlayıcı rolleri yeniden tartışılıyor.

Ana Haber

Küresel piyasalarda artan belirsizlikler doları güçlendiriyor. Dolar endeksi (DXY) erken işlemlerde iki ayın zirvesine yaklaştı; işlemlerde görülen yükselişte hem ABD’deki siyasi belirsizlikler hem de uluslararası döviz piyasalarında artan likidite riskleri etkili oldu. Bu hareket, güvenli varlıklara yönelen yatırımcı talebiyle paralel ilerliyor.

Nedenleri — Kısa ve Net

• ABD’de siyasi belirsizlik ve kısmi hükümet kapanması: Ekim başında başlayan kısmi kapanma ve bütçe tartışmaları bazı verilerin gecikmesine ve piyasa volatilitesine yol açtı; bu durum güvenli liman talebini artırdı.

• FX likidite risklerine dair uyarılar: Uluslararası kuruluşlar ve düzenleyiciler, döviz piyasalarında likidite risklerinin yeniden önem kazandığını belirtiyor; IMF gibi kurumlar bankalar ve denetleyicilere dikkatli olun çağrısı yaptı. Bu, swap hatlarına ve merkez bankası müdahalelerine dair beklentileri tetikliyor.

• Diğer para birimlerinde baskı: Japon yeni ve bazı gelişen ülke paraları, yerel politika ve merkez bankası hamleleri nedeniyle dolar karşısında zayıfladı; örneğin Japon yeni jeopolitik ve siyasi gelişmelerle baskı altında kaldı.

Piyasa Tepkileri ve Yansımaları

• Tahvil getirileri: Güvenli liman alımlarıyla birlikte ABD 10 yıllık tahvil getirilerinde sınırlı dalgalanmalar görüldü; bazı otoriteler kısa vadeli getiri hareketlerinin risk iştahı değişimleriyle bağlantılı olduğunu vurguluyor.

• Emtia — Altın: Yatırımcıların güvenli liman tercihi altına yönelimi beraberinde getirdi; altın fiyatları büyük ilgi görürken finansal belirsizliğin artması altına talebi yükseltti. (Altın rallisinin son dönemdeki seyrine ilişkin analizler finans basınında yer alıyor.)

• Gelişen Piyasalar: Doların güçlenmesi, borçlanması dolar cinsinden olan gelişen piyasa ekonomileri için yeniden baskı yaratabilir; kur zayıflıkları enflasyon ve sermaye çıkışı TL, BRL, TRY gibi para birimleri için risk unsuru oluşturuyor.

Uzman Görüşü (Özet)

Piyasa analistleri, doların kısa vadeli güçlenmesinin büyük ölçüde riskten kaçışla ilişkili olduğunu, ancak altta yatan makro trendlerin ve merkez bankası politikalarının gelecek haftalarda belirleyici olacağını söylüyor. Likidite endişeleri devam ettiği sürece doların destek bulabileceği; tersine, merkez bankası swap hatları veya politika açıklamalarıyla risk iştahı geri gelirse hareketin düzelebileceği ifade ediliyor.

Ne Beklenmeli?

• Kısa vadede: Eğer ABD’de siyasi belirsizlik sürerse ve ekonomik veri akışı kesintiye uğrarsa, dolar daha da güçlenebilir. Piyasalar, merkez bankalarının olası müdahalelerini ve swap hattı adımlarını yakından izleyecek.

• Orta vadede: Enflasyon, Fed beklentileri ve küresel risk iştahı döviz kurlarını belirleyecek. Altın gibi güvenli varlıklardaki talep ise dolar hareketleriyle korelasyon içinde kalmaya devam edebilir.

Almanya, emeklilik yaşını 73’e yükseltmeye hazırlanıyor — uzman raporu tartışma başlattı

Tarih: 8 Ekim 2025 · Saat: 10:00 (Europe/Istanbul) · Okuma süresi: 4 dk

Almanya’da hükümete danışmanlık yapan bilimsel kurulun (Wissenschaftlicher Beraterkreis) yayımladığı taslak-impulspapere göre, demografik baskıları hafifletmek için emeklilik yaşının kademeli olarak yükseltilmesi seçenekleri arasında maksimum 73 yaşına kadar çıkarılması da yer alıyor. Öneri, hem iş dünyası hem de sendikalar ve siyaset cephesinde sert tartışma başlattı

Ne öneriliyor?

Bilimsel danışma kurulunun ortaya koyduğu senaryolarda, yaşlanan nüfus ve çalışan/ emekli oranındaki bozulmayı dengelemek için emeklilik yaşında kademeli artışlar yer alıyor; bazı senaryolarda emeklilik yaşının uzun vadede 73’e kadar yükseltilebileceği belirtiliyor. Kurul, artışların net bir takvim yerine yaşam beklentisi ve mali göstergelere bağlanarak kademeli uygulanmasını öneriyor. Bu taslak, hükümete sunulan bir “impulspapier” (yol gösterici rapor) niteliğinde

Neden gündeme geldi? (Arka plan)

Almanya’nın kamu emeklilik sistemi (pay-as-you-go) demografik değişimden güçlü şekilde etkileniyor: çalışan başına düşen emekli sayısının azalması ve yaşam beklentisinin artması, sistemin mali dengesini zorluyor. Hükümetin son yıllarda başlattığı “rentenpaket” gibi reform çabaları olsa da, uzmanlar daha yapısal değişiklikler gerektiğini vurguluyor. Mevcut yasal normal emeklilik yaşı 67 olarak uygulamada bulunuyor.

Nasıl bir takvim var? Kim ne diyor?

• Farklı haber ajanslarında ve analizlerde, uzman senaryoları arasında 2030/2035 aralığında kademeli artışlar öneren modeller ile daha uzun vadede (2040–2060) 73’e ulaşan senaryolar olduğu aktarılıyor; kaynaklar takvimler konusunda farklılık gösteriyor—esas vurgu “kademeli ve göstergelere bağlı” artışta.

• Hükümet içinden bazı isimler (ör. ekonomi politikaları üzerine yorum yapanlar / CDU çevreleri) daha yüksek emeklilik yaşını tartışmaya açarken, SPD ve sendikalar bu tür artışlara karşı çıkıyor; tartışma koalisyon içinde gerilim yaratabiliyor.

Vatandaş ve iş dünyası için olası etkiler

• Çalışanlar: Uzun süre çalışma, özellikle fiziksel ağır işlerde çalışanlar için zorluk demektir; bazı sektörlerde erken emekliliğe yönelik istisnalar veya hafifletici önlemler talep edilebilir.

• İşverenler: Daha yüksek emeklilik yaşı, işgücü arzı açısından olumlu görünse de iş gücü planlaması, yaşa uygun iş koşulları ve mesleki rehabilitasyon/yeniden eğitim ihtiyacını artırır.

• Kamu maliyesi: Emeklilik yaşının yükseltilmesi kısa ve orta vadede pension harcamalarını azaltmaya yardımcı olabilir; ancak etki modelleri, işgücüne katılım, göç ve ekonomik büyüme varsayımlarına göre değişir.

Hangi adımlar bekleniyor?

Rapor bir öneri/impulspaperdir — yasalaşmak için önce hükümet içinde değerlendirme, ardından kabine ve Meclis süreçleri gerekir. Bu süreçte kamuoyu yoklamaları, sendika ve işveren görüş alışverişleri, ayrıca sosyal politika etki analizleri öne çıkacak. Resmi bir kanun tasarısı ya da tarih ilan edilmeden önce politik tartışma ve teknik değerlendirme sürer.

Karşılaştırma: Avrupa’da benzer adımlar

Kuzey Avrupa’da (ör. Danimarka) yaşam beklentisine bağlı mekanizmalarla emeklilik yaşını yukarı yönlü bağlama örnekleri var; Almanya’daki öneriler de benzer otomatik düzenleyicilere işaret ediyor. Bu bağlam, uluslararası karşılaştırmalarla avantaj/ risk değerlendirmesi için kullanılıyor.

Sonuç (kısa)

Bilimsel kurulun önerisi, Almanya’daki emeklilik tartışmasını yeniden alevlendirdi: “73” rakamı bazı senaryolarda yer alsa da bu, hemen yürürlüğe girecek bağlayıcı bir karar değil; süreç değerlendirme, politik müzakere ve teknik analiz aşamalarından geçecek. Vatandaşlar için en somut etkiler, iş koşullarına ve mesleğe göre değişecek; yasalaşma adımlarının takip edilmesi gerekiyor.