• Tarih / Saat: 24 Eylül 2025, 01:08

• Okuma süresi: ~2 dakika

• 

• 24 Eylül 2025 | 01:08 (İstanbul) — Dünya Kalp Günü (World Heart Day) bu yıl “Don’t Miss a Beat” (Ritmi Kaçırma) temasıyla küresel ölçekte farkındalık yaratıyor. Her yıl 29 Eylül’de düzenlenen kampanya; kalp ve damar hastalıklarının önlenmesi, erken tanı, erişilebilir tedavi ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının yaygınlaştırılmasını hedefliyor.

  Uzmanlar, kalp hastalıklarının dünyada hâlen en önemli erken ölüm nedenlerinden biri olduğunu; ancak uygun önlemler ve erişilebilir sağlık hizmetleri ile bu ölümlerin büyük çoğunluğunun önlenebileceğini vurguluyor. Dünya Kalp Federasyonu’nun 2025 kampanyası, bireysel davranış değişikliği çağrısına ek olarak politika yapıcıları da hedefleyerek tarama ve tedaviye erişimi güçlendirmeyi amaçlıyor.

  Türkiye’deki çalışmalardan kısa notlar: Yerel sağlık kuruluşları, sivil toplum ve akademi ortaklıklarıyla yürüyüşler, ücretsiz kalp tarama stantları ve halk eğitimleri düzenliyor; bazı kentlerde önemli anıtların kampanya kapsamında kırmızı ışıkla aydınlatılması planlandı. Türkiye’den paylaşılan mesajlar genel küresel temayla uyumlu olarak “kalbi koru” vurgusu yapıyor.

  Günlük hayatta uygulanabilir 8 öneri (uzman özetli):

  1. Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite.

  2. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve; işlenmiş gıdaları sınırlama.

  3. Tuz tüketimini azaltma; paketli gıdalar etiketine dikkat.

  4. Sigara/tütün ürünlerinden uzak durma.

  5. Düzenli kan basıncı, kan şekeri ve kolesterol kontrolleri.

  6. Alkol tüketimini sınırlama.

  7. Yetişkinlerde 7–9 saat uyku düzeni.

  8. Stres yönetimi (nefes egzersizleri, yürüyüş, sosyal destek).

  Uzmanlardan gelen çağrı: Dünya Kalp Federasyonu’nun “Don’t Miss a Beat” kampanyası, bireyleri günlük koruyucu adımlar atmaya çağırırken aynı zamanda sistemsel çözümler (erişilebilir tarama, erken müdahale, sağlık politikaları) için toplumsal harekete ve imza/şeffaf taleplere dikkat çekiyor.

  FatihDoganMedya için hızlı editör notu / CTA: Okurlara “Yakınınızdaki ücretsiz kalp tarama etkinliklerini bulun” veya “Rutin check-up randevusu al” şeklinde iki CTA (buton) önerin; ayrıca paylaşılabilir kısa infografikler ve yerel etkinlik rehberi (şehir bazlı) ekleyin.

Günler kısalırken ve gökyüzü daha karanlık hale gelirken, kendinizi biraz “düşük” hissetmeye başlayabilirsiniz. Modunuzda ya da enerji seviyenizde bir düşüş fark edebilirsiniz.

“Kış hüznü” bir çoğumuz için hayatın kaçınılmaz bir parçası. Kendinizi halsiz ya da daha az sosyal hissedebilirsiniz, ama günlük aktivitelerimizi devam ettirmeye engel değil.

Oysa mevsimsel duygudurum nozukluğu bundan çok daha ötesini ifade ediyor.  Süregelen bir mutsuzluk, yoğun enerji kaybı, aşırı uyuma isteği, iştah değişiklikleri ve sosyal ilişkilerde bozulma bu bozukluğun tipik belirtileri arasında; günlük yaşamı sürdürmek zorlaşır; iş ve özel hayat doğrudan etkilenir.

Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM), mevsimsel duygudurum bozukluğunu “mevsimsel özellik gösteren yinelenen major depresif bozukluk” olarak resmi şekilde tanır.

KIŞ HÜZNÜ MÜ, KLİNİK BİR RAHATSIZLIK MI?

Kış depresyonu diye adlandırılan durum çoğu insanda daha az sosyalleşme, yorgunluk, keyifsizlik ve isteksizlik şeklinde seyreder. Günlük yaşamı zorlaştırsa da çoğunlukla işlevsellik tamamen kaybolmaz.

Oysa Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu, tıpkı major depresif bozukluk gibi ciddi belirtiler taşır:

Sürekli düşük ruh hâli ve umutsuzluk

Daha önce keyif alınan aktivitelerden zevk almama

Yoğun enerji kaybı ve bitkinlik

İştah ve kilo değişiklikleri (özellikle karbonhidratlı yiyeceklere yönelim)

Dikkat ve hafızada zayıflama

Sosyal geri çekilme, cinsel isteksizlik

Bazı durumlarda intihar düşünceleri

NEDEN ÖZELLİKLE KIŞ AYLARINDA?

Bilim insanları bu durumun, güneş ışığına daha az maruz kalmamızla ilişkili olduğunu düşünüyor. Gün ışığının azalması, beynimizde uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen melatonin ve ruh hâlini dengeleyen serotonin gibi kimyasalların dengesini bozabiliyor. Bu da enerji düşüklüğü, isteksizlik ve depresif belirtileri tetikleyebiliyor.

FARKI ANLAMAK ÖNEMLİ

Kış depresyonu ile mevsimsel duygudurum bozukluğu arasındaki farkı anlamak, ruh sağlığını korumanın ilk ve önemli adımı. Birinde geçici bir mevsimsel düşüş söz konusuyken, diğerinde profesyonel tedavi gerektiren bir tablo görülüyor. Psikolojik açıdan bakıldığında ise en önemli nokta, bu belirtileri küçümsememek ve gerektiğinde destek almaktan çekinmemektir.

Kışın karanlık günleri ruhunuza da gölge düşürmek zorunda değil. Doğru farkındalık ve yaklaşımla, bu dönemi sağlıklı ve dengeli bir şekilde geçirmek mümkün.

Battalgazi Devlet Hastanesi’ne başvuran A.T., uzun süredir geçmeyen kuru öksürük şikayeti yaşadığını belirtti.

Başarıyla çıkarılan cisim sonrası hastanın öksürük şikayeti tamamen sona ererken, yaklaşık 18 ay süren şikayetlerinden kurtulan hasta sağlığına kavuşmanın mutluluğunu yaşayarak, doktoruna ve hastane ekibine teşekkür etti.

Dr. Ömer Emre Aşkın ise “Uzun süre geçmeyen öksürük şikayetlerinde altta yatan farklı nedenler olabileceğini göz önünde bulundurmak gerekir. Bu vakada olduğu gibi, solunum yollarına kaçan yabancı cisimler de kronik öksürüğe neden olabilir” diye konuştu.