Eylül ayında kira sözleşmelerine uygulanacak zam oranı, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıklayacağı enflasyon rakamlarıyla birlikte netleşecek. Kurum, Ağustos 2025 enflasyon verilerini önümüzdeki hafta içerisinde açıklayacak.

Tarih: 28 Ağustos 2025
Saat: 14:30 (Europe/Istanbul)
Yayın: FatihDoganMedya
Okuma süresi: 2 dakika 30 saniye (500 kelime)

Giriş — Kısa özet:
Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı yeni Hal Kanunu taslağıyla sebze ve meyve pazarlarında fiyatları yapay şekilde yükselten, stokçuluk yapan veya serbest rekabeti bozanlara uygulanacak idari para cezalarında ciddi artışlar öngörülüyor. Taslağa göre bazı ihlallerde mevcut 177.340 TL’lik idari para cezaları 1.000.000 TL’ye kadar çıkarılabilecek; tasarının 1 Ekim sonrası Meclis’e sunulması bekleniyor.

Haberin ayrıntıları

• Cezalar nasıl değişecek?
  Taslakta serbest rekabeti engelleyici davranışlarda bulunanlara verilen idari para cezalarının tavanı yükseltiliyor. Özellikle stokçuluk ve piyasayı yönlendirmeye yönelik uygulamalarda her bir aykırılık için 1.000.000 TL’den başlayıp üst sınırlara kadar çıkabilen yaptırımlar öngörülüyor.

• Bozuk ürünleri uygunsuz imha edenlere ceza:
  Tasarıda, bozulmuş ürünleri çöpe veya uygunsuz alanlara döken işletmelere yönelik ayrı para cezaları da yer alıyor; örnek olarak 200.000 TL’ye kadar idari para cezası gündeme alındı. Bu düzenleme, gıda israfını ve usulsüz imhayı engellemeyi amaçlıyor.

• Bakanlığın denetimleri ve uygulama örnekleri:
  Ticaret Bakanlığı son dönemde Hal Kayıt Sistemi ve saha denetimleriyle haksız fiyat artışı tespit ettiği çok sayıda işletmeye ciddi tutarlarda idari para cezası uyguladı. Bakanlık verilerine göre sebze-meyve piyasasında fahiş fiyat tespit edilen işletmelere yönelik uygulanan ceza tutarı milyonlar seviyesine ulaştı; bu uygulamalar yaptırımların sertleştirilmesinin gerekçeleri arasında gösteriliyor.

• Meclis takvimi ve süreç:
  Basında yer alan bilgilere göre Hal Kanunu değişiklik çalışmaları tamamlanma aşamasında olup, 1 Ekim civarında Meclis gündemine sunulması planlanıyor. Kanunlaşma sürecinde tasarı üzerindeki hükümler netleşecek; TBMM süreci ve komisyon çalışmalarını takip etmek kritik olacak.

• Sektör tepkileri ve olası etkiler:
  Çiftçi örgütleri ile bazı üretici temsilcileri, cezaların artmasına temkinli yaklaşıyor; artan üretim maliyetleri koşullarında cezaların üreticiyi baskı altına alabileceği uyarısını yapıyorlar. Tüketici örgütleri ve rekabet savunucuları ise stokçulukla mücadelede daha güçlü yaptırımların tüketici faydasına olacağını savunuyor. Sektörel dengeyi sağlamak için yaptırımların yanı sıra izleme, şeffaflık ve destek mekanizmalarının eş zamanlı yürütülmesi gerektiği belirtiliyor.

Ne takip edilmeli?

1. Tasarının Meclis’e sunulduğu tarih ve kanun teklifinin tam metni (kanun metni çıktıktan sonra hükümlerde netleşme olacak).

2. Ticaret Bakanlığı ve ilgili kurumların uygulama tebliğleri ile Hal Kayıt Sistemi’ne ilişkin düzenlemeler.

3. Sektör temsilcileri ve tüketici örgütlerinin tasarıya ilişkin görüşleri; özellikle idari para cezalarının uygulama kriterleri

Kısa değerlendirme (uzman özetine dayalı)

Uzmanlar, piyasa bozucu uygulamalara karşı caydırıcı cezaların önemine dikkat çekerken; yalnızca ceza odaklı bir yaklaşımın üreticiyi ve tedarik zincirini zorlayabileceğini vurguluyor. Etkin bir denetim, veri temelli tespitler (Hal Kayıt Sistemi vb.) ve üreticiye yönelik destek/rehberlik programlarıyla birlikte uygulanması halinde düzenlemenin piyasada istikrar sağlayabileceği öngörülüyor

Komisyon ayrıca, kara kovan olarak üretilen tüm ürünlerde belirlenen taban fiyatlara yüzde 30 fiyat farkı uygulanacağını bildirildi.

Artvin Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Akyürek, burada yaptığı konuşmada, Artvin’in, dünyanın biyolojik çeşitlilik açısından en zengin illerinin başında geldiğini belirterek, “İlimiz, Kafkas arı ırkının gen merkezi olması, 198’i endemik, 500’ü endemik olmayan nadir tür olmak üzere 2 bin 727 bitki türü ve kestane ormanlarıyla arıcılık ve bal üretiminde önemli bir yere sahiptir” dedi.