Özet

Resmî Gazete’de yayımlanan son değişiklikle, 2017’de fiilen yasaklanan 1+0 / stüdyo daire yapımına sınırlı olarak yeniden izin verildi. Yeni düzenleme, “yatak nişi” şartını ve parsel bazında maksimum oranı açıkça belirliyor — bir parseldeki konutların en fazla %20’si stüdyo olarak inşa edilebilecek.

Haber: Ne değişti — hukuki madde özeti

• Yayımlanma: Değişiklik, Resmî Gazete’nin ilgili sayısında yayımlandı (13 Ağustos 2025).

• Esas değişiklik: 2017’de getirilen “oturma odasında dar kenarı 2,50 m’den ve alanı 9 m²’den az olmayacak şekilde yatak nişi varsa ayrı yatak odası zorunluluğu” şartı yeni düzenlemeyle esnetildi veya kaldırıldı; metin uyarınca “oturma odası dahilinde dar kenarı 2,50 metreden ve alanı 9 m²’den az olmamak üzere yatak nişi teşkil edilmesi halinde ayrıca yatak odası yapılmayabilir.” şeklinde düzenleme getirildi.

• Oran sınırlaması: Ayrıca düzenleme, bir parseldeki bağımsız bölümlerin en fazla %20’sinin stüdyo daire şeklinde oluşturulabileceğini açıkça hükme bağladı.

Kısa tarihçe: Bu yasak neden gelmişti?

2013–2017 yılları arasında süren tartışmaların ardından, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği değişikliği ile küçük tek odalı dairelerin (stüdyo/1+0) “amacına uygun kullanılmadığı” gerekçesiyle uygulamaya kısıt getirildi ve fiilen stüdyo üretimi durdu. (Kaynak: sektör haber arşivleri).

Piyasaya ve tüketiciye olası etkiler

1. Arz artışı — özellikle büyükşehirlerde: Uzmanlar ve emlakçılar, düzenlemenin metropol bölgelerde stüdyo arzını artıracağını; genç nüfus ve tek kişilik haneler için küçük birim talebini karşılayabileceğini belirtiyor. Bu, özellikle yatırım amaçlı küçük daire talebini doğrudan etkileyebilir.

2. Fiyat hareketi: Kısa vadede yeni stok artışı kira/risk primini düşürebilir; orta-uzun vadede konut projelerinde portföy çeşitliliği sağlanarak geliştiricilerin maliyet/kar planlarını etkileyebilir. (Bu kısım piyasa öngörüsüdür; yerel şehir bazlı veriler farklılık gösterebilir.)

3. İmar ve belediye uygulamaları: Yönetmelik değişikliği merkezi bir düzenleme; ancak yerel uygulamalar, parsel izinleri, ruhsat süreçleri ve belediyenin ilave şartları (asansör, ortak kullanım vs.) stüdyo projelerinin pratikte ne kadar yaygınlaşacağını belirleyecek.

4. Konut projelerinde yapı programı: Geliştiriciler konut tipolojilerini yeniden planlayacak; karma projelerde %20 oran kısıtı alana göre farklı sayısal sonuçlar doğuracak.

Kimleri doğrudan etkiler?

• Gençler / tek kişilik haneler / öğrenci ve taşeron iş gücü: Daha uygun fiyatlı konut alternatifleri artabilir.

• Müteahhitler / proje geliştiriciler: Daha esnek tasarım/opportunity; ancak yerel onay süreçleri kritik.

• Yatırımcılar / portföy yöneticileri: Küçük dairelere yönelik talep ve getiri beklentilerini yeniden hesaplamalı.

Sık Sorulan Sorular (Kısa)

• Her yerde stüdyo yapılabilecek mi? Hayır — yönetmelik merkezi izni esnetti ama parsel başına %20 gibi sınırlar ve belediye uygulamaları belirleyici.

• Yeni stüdyo dairelerde asgari ölçüler nelerdir? Metin, yatak nişi için “dar kenarı 2,50 m ve alanı 9 m²’den az olmama” şartını getiriyor; uygulanacak hesaplama ve diğer asgari yaşam standartları yerel düzenlemelerce tamamlanabilir.

ABD’nin başlattığı tarife artışlarının yarattığı belirsizliğin etkilerini hissetmeyi sürdüren Çin ekonomisinde temmuzda üretim, tüketim ve yatırımlardaki artışın, önceki aylara göre yavaşladığı gözlendi.

Ulusal İstatistik Bürosu (UİB), Temmuz 2025 dönemi sanayi üretimi, perakende satışlar, sabit sermaye yatırımları ve işsizlik rakamlarından oluşan veri setini açıkladı.

Temmuzda sanayi üretimi yüzde 5,7, perakende satışlar yüzde 3,7 artarken sabit sermaye yatırımları, ilk 7 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,6 yükseldi.

Üretim, tüketim ve yatırımların ivmesi, önceki aya kıyasla azalırken ekonomide tarife belirsizliğinin etkileri hissedilmeye devam edildi.

ÜRETİM VE TÜKETİM İVMESİ AZALDI 

Yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,79 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin üretim çıktılarının hesaplandığı sanayi üretimi, temmuzda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,7 arttı. Sanayi üretimindeki artış, hazirandaki yüzde 6,8’lik artışın gerisinde kaldı.

Sanayi üretimi, ocak ve şubat aylarında yüzde 5,9, martta yüzde 7,7, nisanda yüzde 6,1, mayısta 5,8 ve haziranda 6,8 artış kaydetti.

Tüketimin ölçüsü kabul edilen perakende satışlar ise temmuzda yüzde 3,7 artarken hazirandaki yüzde 4,8’lik artışın gerisine düştü.

Perakende satışlar, ocak ve şubat aylarında yüzde 4, martta yüzde 5,9, nisanda yüzde 5,1, mayısta 6,4 ve haziranda 4,8 arttı.

Çin hükümetinin, tarife artışlarıyla engellenen dış talebi dengelemek amacıyla iç talebi canlandırmak için uyguladığı politikaların etkisinin azaldığı gözlendi. Önceki aylarda perakende satışlar, merkezi hükümet ve yerel hükümetlerin tüketici ürünleri için uyguladığı takas teşvik programlarının etkisiyle artış ivmesi yakaladı.

Çin Ticaret Bakanlığının verilerine göre otomobil, beyaz eşya, elektronik ürünlerinde eskisini yenisiyle değiştirenlere teşvik ödemesi yapılan takas teşvik programları, 16 Temmuz itibarıyla 1,6 trilyon yuan (223 milyar dolar) satış yarattı.

YATIRIMLAR GERİLEDİ 

Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanım harcamalarını içeren sabit sermaye yatırımları, ilk 7 ayda yıllık yüzde 1,6 artarken ilk 6 aydaki yüzde 2,8’lik artışın gerisinde kaldı.

Sabit sermaye yatırımlarındaki düşüşte gayrimenkul sektöründe son 3 yıldır süregelen gerilemenin etkisi görüldü. İlk 7 ayda yüzde 12 düşüş kaydeden gayrimenkul yatırımları, ilk 6 aydaki yüzde 11,2’lik düşüşten daha hızlı geriledi.

Gayrimenkul yatırımları hariç tutulduğunda sabit sermaye yatırımları ilk 7 ayda yüzde 5,3 arttı.

Ülkede haziranda yüzde 5 olan kentlerdeki genel işsizlik oranı, temmuz sonu itibarıyla yüzde 5,2’ye yükseldi.

Enflasyon Raporu sunumu, sadece rakamlar açısından değil, bankanın iletişim stratejisi açısından da dikkat çekiciydi. Banka bir yandan ara hedeflerini korudu, diğer yandan enflasyon tahminlerini güncelledi. Bu iki kavram arasındaki fark kamuoyunun anlaması gereken kritik bir nokta.

ARA HEDEF NEDİR?

Ara hedef, TCMB’nin dezenflasyon sürecinde ulaşmayı taahhüt ettiği seviye. Yani politika yapıcıların üzerine yol haritası belirlediği pusula. Bugün açıklanan raporda 2025 için bu pusula yüzde 24 olarak korundu. 2026 için ara hedef ise yüzde 16.

TAHMİN NEDİR? 

Tahmin ise işin en çok değişecek olan dinamik kısım. Ekonomik veriler, küresel gelişmeler, kur hareketleri, maliye politikası adımları… Hepsi tahminleri sürekli yeniden şekillendirebilir.
Özetleyecek olursak;2025 için enflasyon tahmin aralığı yüzde 25-29 arasındayken; ara hedef yüzde 242026 için tahmin yüzde 13-19 iken ara hedef yüzde 16.Eskiden tahmin ve ara hedef dediğimiz şey aynıydı. Yani olası bir revizede tahmin ve hedef aynı anda değişmek zorunda kalıyordu.

Daha da açıklayıcı olursak;

Minibüsle Kadıköy’e gideceksiniz. Bu ana hedefiniz. Geçerken Üsküdar’a uğrayacaksınız çünkü güzergah böyle. Bu da ara hedefiniz. Üsküdar’a varış ise trafiğe bağlı olarak 25-29 dakika içerisinde olacak. Yani ara hedef (Üsküdar’a gitmek) değişmiyor. Ama tahmin aralığı koşullara göre değişebilir.
Merkez Bankası’nın yaptığı da tam bu:

• “Ana hedef” → %5 enflasyon (Kadıköy)
•  “Ara hedef” → 2025’te %24 (Üsküdar)
• “Tahmin aralığı” → %25 – %29 (Üsküdar’a kaç dakikada varılacağı)

Diyebilirsiniz ki “Madem 25-29 dakika arasında varılacak, neden 24 hedefi belirleniyor?” Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, buna yanıt olarak %24 hedefi ile para politikası çerçevesini çizdiklerini söyledi. Kısacası her şey, 24 dakikada varmak için kurgulanmaya devam edilecek. Bu da 25-29 dakika içerisinde varılmasını sağlayacak.