Gündem
Irak’ta Bulunan 4.000 Yıllık Tabletler: Dünyanın İlk İmparatorluk BürokrasiSinin Şifreleri Çözüldü
Açıklaması:
Güney Irak’ta keşfedilen 4.000 yıllık kil tabletler, Akad İmparatorluğu’nun (M.Ö. 2300–2150) karmaşık bürokratik sistemini gözler önüne seriyor. Günlük teslimatlardan imparatorluk genelindeki kayıt tutmaya uzanan bu buluntular, antik dönemde devlet yönetiminin temellerini kuran uygulamaları aydınlatıyor.
Özet
Güney Irak’taki antik Sümer kenti Girsu’nun (günümüz Tello) polis merkezindeki kazılarda, Akad İmparatorluğu dönemine tarihlenen 200’den fazla kil tablet ve 60 silindir mühür gün yüzüne çıkarıldı. Bu belgeler, imparatorluğun M.Ö. 2300–2150 yılları arasında nasıl işlediğine dair ilk somut arkeolojik kanıtları sunuyor Tabletlerde; arpa, gümüş ve altın teslimatlarından hayvan ve tekstil kayıtlarına kadar çok çeşitli veriler bulunuyor. Girsu Projesi yöneticisi Sébastien Rey’e göre, “Antik imparatorlukta en ücra köşedeki bir koyunun ölümü bile not edilmiş” olması, bürokrasinin ne denli detaycı olduğunu ortaya koyuyor
İmparatorluğun Keşfi ve Tarihsel Bağlamı
Girsu’nun Önemi
-
Girsu, antik Sumer’in önemli dini ve idari merkezlerinden biriydi. Bölge, Lagash krallığının kutsal şehri olarak biliniyor ve Ningirsu tapınağına ev sahipliği yapıyordu.
-
MÖ 3. binyılda bağımsız Sümer şehir devletleri arasında yer alan Girsu, MÖ 2300 civarında Sargon önderliğindeki Akad İmparatorluğu tarafından fethedild.
-
Son kazılar 2016’da yeniden başlayan Girsu Projesi kapsamında, British Museum ve Irak Eski Eserler Kurulu iş birliğiyle yürütülüyo.
Tarihsel Dönem
-
Tabletlerin çoğu, Akad hanedanının zirve dönemi sayılan M.Ö. 2300–2150 yılları arasında düzenlenmiş kayıtları içeriyor.
-
Bu dönem, tarihçilerce “dünyanın ilk imparatorluğu” olarak adlandırılan Akad İmparatorluğu’nun kuruluş ve yayılma sürecine tekabül ediyor.
Karmaşık Bürokratik Sistem
Kayıt Tutma Prensipleri
-
Her türlü mal ve hizmetin miktarı, yer ve zaman bilgisiyle birlikte kaydedilmiş: örneğin “250 gram altın, 500 gram gümüş, besili inekler, 30 litre bira” gibi detaylar tabletlerde yer alıyor.
-
Teslimatlar, vergiler, tapınak harcamaları ve personel maaşları dâhil günlük devlet işleri düzenli olarak not edilerek merkezi bir arşiv yapısına iletiliyordu
Bürokratik Hiyerarşi
-
Tabletler, farklı idari kademelerde görev yapan yöneticilerin adlarını, rütbelerini ve görev alanlarını listeliyor.
-
Rey’e göre, “Bürokrasinin bu denli kapsamlı işlediği başka bir antik örnek bulmak neredeyse imkânsız”
Günlük Yaşam ve Toplumsal Yapı
-
Kayıtlarda erkek ve kadın tüm sosyal kesimlerden bireylerin adı geçiyor; özellikle rahibelik gibi dini makamlarda kadınların da önemli roller üstlendiği anlaşılıyor.
-
İş tanımları, taş kesicilerden tapınak zeminini süpüren görevlilere kadar uzanıyor; her bir görev, tanrılara sunulan ritüeller ve toplumun temel ihtiyaçlarının karşılanması açısından kritik kabul ediliyordu.
İmparatorluk Yönetim Modelinin Mirası
-
Girsu tabletleri, modern devlet yönetim sistemlerinin prototipini oluşturuyor; detaylı muhasebe kayıtları, merkezi arşiv anlayışı ve coğrafi genişlemeyi yöneten bürokratik mekanizmalar bugün bile benzer prensiplere dayanıyor.
-
Araştırmacılar, bu buluntuların antik dönemdeki “kırmızı bant” kültürünün ilk örneği sayılabileceğini vurguluyor: her şeyin yazılı belgeyle teyit edilmesi, devletin kontrolünü güçlendiren temel unsur olarak öne çıkıyor.
Sonuç
4.000 yıllık Girsu tabletleri, yalnızca Mezopotamya tarihine değil, insanlık tarihindeki ilk büyük bürokratik devlet anlayışına da ışık tutuyor. Akad İmparatorluğu’nun titiz kayıt sistemleri, imparatorluğun sınırlarından en küçük köşesine kadar her hareketi takip etme amacını taşıyordu. Bu keşif, antik devlet mekanizmalarının kökenini anlamamıza yardımcı olurken, modern kamu yönetimi ve arşivcilik anlayışındaki evrimi de derinlemesine sorgulatıyor.
YAZARIN ADI : FATİH DOGAN
TBMM Genel Kurulu’nda HSK’ya beş üye seçimi yapıldı.
Hakim ve Savcılar Kurulu birinci tur oylamada üçte iki çoğunluk arandı. Oylamaya 344 milletvekili katıldı.
Yargıtay üyelerinden Ömer Fark Aydıner 41, Fuzuli Aydoğdu 270, Mustafa Yapıcı 9; İbrahim Temir 25, Hakan Türkön 7, Hakan Yüksel 283; Seyfi Han 284, Şerafettin Saka 15, Ergün Şahin 14; Danıştay üyelerinden Kemal Açıkgöz 5, Cengiz Aydemir 29, Aysel Demirel 284; öğretim üyesi ve avukatlardan Hasan Oğuz Altınkaynak 12, Figen Şaştım 11, Alişan Tiryaki 293 oy aldı. 2 milletvekili boş, 20 milletvekili ise geçersiz oy kullandı.
İkinci tur oylamada beşte üç çoğunluk arandı. Oylamaya 363 milletvekili katıldı. Yargıtay üyelerinden Ömer Fark Aydıner 78, Fuzuli Aydoğdu 204, Mustafa Yapıcı 75; İbrahim Temir 133, Hakan Türkön 25, Hakan Yüksel 203; Seyfi Han 218, Şerafettin Saka 42, Ergün Şahin 102; Danıştay üyelerinden Kemal Açıkgöz 69, Cengiz Aydemir 74, Aysel Demirel 219; öğretim üyesi ve avukatlardan Hasan Oğuz Altınkaynak 136, Figen Şaştım 7, Alişan Tiryaki 217 oy aldı.
Ad çekme usulü ile yapılan üçüncü tur oylamada Yargıtay üyelerinden Fuzuli Aydoğdu, Hakan Yüksel, Seyfi Han; Danıştay üyesi Cengiz Aydemir, öğretim üyeleri ve avukatlar arasından Alişan Tiryaki HSK üyeliğine seçildi.
Gündem
Son dakika İstanbul’da deprem mi oldu? Az önce deprem İstanbul’da nerede oldu? İstanbul deprem Kandilli ve AFAD son depremler listesi 20 Mayıs 2025
Pendik’teki ortaokulda ismi öğrenilemeyen bir öğretmen, tahtaya kaldırdığı N.B.A. isimli öğrenciye fiziksel ve sözlü şiddet uyguladı.
Yaşananlar, sınıftaki başka bir öğrenci tarafından cep telefonu kamerasıyla kaydedildi.
Görüntülerde öğretmenin, “Kızım gel. 15 yıllık öğretmenliğimde hiçbir kız çocuğuna bu şekilde kızmadım. Seni var ya böyle gebertirim. O saçını dolarım senin ben. Bu pisliği senin başlattığının ben farkındayım. Tamam mı? Sınıfta bu tarz iğrençlikler, boşboğazlık oluyor. Sınıfı karıştırıyor, dersin akışını bozuyor. Tamam mı? Ben senin ne mal olduğunun farkındayım. Bu sınıfta 3-4 tane pislik var. Sen de onlardan birisin. Sınıfta saçma sapan hareketler yapma” dediği duyulurken, öğrencinin ise sadece, “Ben bir şey yapmadım” diyerek cevap verdiği duyuluyor.
Öğrencilerin iddiasına göre, aynı öğretmen benzer şekilde daha önce de şiddet uyguladı. Başka öğrenciler de benzer durumla karşı karşıya kaldı.
MEB: MÜFETTİŞ GÖREVLENDİRİLDİ
Milli Eğitim Bakanlığı’ndan alınan bilgiye göre, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından konunun araştırılması ve incelenmesi için müfettiş görevlendirildiği öğrenildi. Müfettişin incelemesi sonucunda gerekli görülürse öğretmen hakkında soruşturma açılacağı belirtildi.
Meclis’te HSK’ya 5 üye seçildi
Son dakika deprem mi oldu? Az önce deprem nerede oldu? İstanbul, Ankara, İzmir ve il il AFAD son depremler 21 Mayıs 2025
Son dakika İstanbul’da deprem mi oldu? Az önce deprem İstanbul’da nerede oldu? İstanbul deprem Kandilli ve AFAD son depremler listesi 20 Mayıs 2025
Bolu Kartalkaya’daki yangın faciasından yeni detay! Otelin genel müdürünün savunması ortaya çıktı: ‘İkaz butonuna basamadım’
Eskişehir’de Ormanlık Alanda Yakılarak Öldürülen 30 Yaşındaki Kadın Dehşeti: Sadece Saç ve Kemik Kaldı
Rus devi Zenit’ten Altınordu’ya ziyaret
-
Gündem1 hafta önce“Ay Yapım Adıyla Dolandırıcılık: Sahte Yapımcılar Onlarca Kişiyi Mağdur Etti”
-
Gündem1 hafta önceMersin Bozyazı’da Kan Donduran Olay: “Herkes Namuslu Olacak” Diyerek Darp ve Bıçaklama
-
Gündem1 hafta öncePKK’nın 47 Yıllık Kanlı Tarihi: Lice’den Eruh’a İlk Kurşun, Öcalan’dan Dağılma Kararına Kritik Adımlar
-
Gündem4 gün önceABD’den Tartışmalı Adım: Gazze’den 1 Milyon Filistinliyi Libya’ya Taşıma Planı
-
Gündem1 hafta önceSon Dakika: PKK 47 Yılın Ardından Resmen Feshedildi – Silahlar Teslim Edildi, Barış Sürecine Kapı Aralandı
-
Gündem1 hafta önce“Küçük Yürekleri Yaralayan Skandal: Ağrı’da 17 Yaşındaki Şüpheli Anaokulunda Gözaltına Alındı”
-
Gündem1 hafta önceOsmaniye’de Evlat Dehşeti: Suriye Uyruklu Oğul, Annesi Nura Zemzem’i Dövüp Boğarak Öldürdü
-
Gündem6 gün önceHamitler Barınağı’nda Skandal: “T61” Zehriyle Katliam ve Çuvallara Atılan Canlar