Açıklaması

İstanbul Valiliği’nden 1 Mayıs açıklaması: Kadıköy ve Kartal’da 65 000 kişi Emek ve Dayanışma Günü’nü kutladı, izinsiz gösterilere katılan 384 kişi gözaltına alındı. Taksim’de sıkı güvenlik önlemleri uygulandı.

İstanbul Valiliği’nin 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’ne dair açıklamasına göre, Kadıköy ile Kartal’daki resmi kutlamalara 65 000 kişi katılırken, izin alınmaksızın Taksim ve çevresinde toplanan 384 kişi gözaltına alınmıştır. Kent genelinde 52 656 polis memuru görev yapmış, Beşiktaş ve Şişli’deki gruplara müdahale edilmiş, Taksim Meydanı ise tüm giriş çıkışlara kapatılarak abluka altına alınmıştır. İzinli alanlarda gerçekleşen etkinliklerde olumsuz bir olay yaşanmazken, yetkililer yasa dışı gösterilere karşı sıfır tolerans politikası uygulamıştır.

Olayların Genel Görünümü

1 Mayıs’ta İstanbul’da emekçi kesimler başta Kadıköy ve Kartal’da bir araya gelirken, valilik açıklamasına göre bu noktalarda 65 000 kişi kutlamalara katıldı . Bununla eş zamanlı olarak, Taksim ve çevresinde gerçekleştirilen izinsiz gösterilere müdahale edilerek 384 kişi gözaltına alındı .

Valilik Rakamları ve Resmî Açıklama

• Gözaltı sayısı: 384 kişi

• Görevli emniyet personeli: 52 656 polis memuru

• Katılımcı sayısı (Kadıköy & Kartal): 65 000 kişi

Valilik, izinsiz gösterilere sıfır tolerans uygulanacağını, izinli alanlardaki tüm etkinliklerin ise sorunsuz şekilde tamamlandığını bildirdi

Polis Tedbirleri ve Güvenlik Önlemleri

Emniyet birimleri, Taksim Meydanı’na giden tüm yolları kapatarak ablukaya aldı; özellikle Beşiktaş ve Şişli hattında yürüyüş yapmak isteyen gruplara müdahale edildi  Bölgedeki toplu ulaşım hatlarında zaman zaman kesintiler yaşandı. Ayrıca Çağdaş Hukukçular Derneği’nin bildirdiğine göre, Mecidiyeköy’de de 45 kişi gözaltına alındı

Gözaltılar ve Müdahaleler

Resmi rakamlar 384 gözaltıyı gösterirken, bazı sivil toplum kuruluşları vervolarak bu sayının 400’e yaklaştığını belirtti . Gözaltına alınanlar, emniyet işlemlerinin ardından adliyeye sevk edilecek. Yetkililer, gözaltıların tamamının izinsiz gösteri düzenlemekten kaynaklandığını vurguladı .

Katılımcı Sayısı ve Etkinlikler

Asya yakasında Kadıköy ve Kartal’da gerçekleşen resmi etkinliklerde sendikalar, meslek örgütleri ve siyasi partiler bir araya geldi. Kitlesel etkinliklerde olumsuz hiçbir eylem yaşanmadı . Ayrıca Ankara başta olmak üzere diğer büyükşehirlerde de barışçıl yürüyüş ve mitingler düzenlendi.

İstanbul Avcılar’da Kredi ve Yurtlar Kurumu’na bağlı dört katlı kız binanın bodrum katındaki elektrik tesisatında başlayan yangın nedeniyle, bina içerisine duman yayıldı.

Dumanı gören öğrenciler binayı boşaltırken, ihbar üzerine adrese polis, itfaiye ve acil sağlık ekipleri sevk edildi.

KISA SÜREDE SÖNDÜRÜLDÜ

İtfaiye ekipleri yangını kısa sürede söndürerek bina içerisindeki dumanı tahliye etti.

BİR ÖĞRENCİ DUMANDAN ETKİLENDİ

Dumandan etkilenen bir öğrenci ambulansta tedavi edildi.

Yangınla ilgili soruşturma başlatıldı.

Açıklaması:
Amerikan Yahudi Ulusal Güvenlik Enstitüsü (JINSA) tarafından 30 Nisan 2025’te yayımlanan rapor, Türkiye’nin F-35 programına geri dahil edilmemesi gerektiğini savunuyor. Raporun dayanakları, öne çıkan şartlar ve olası etkileri bu makalede detaylı ve tarafsız şekilde inceleniyor.

Giriş: Skandal İddianın Sahibi JINSA ve Rapor Tarihi

30 Nisan 2025 tarihinde Amerikan Yahudi Ulusal Güvenlik Enstitüsü (Jewish Institute for National Security of America – JINSA), “Flight Risk: Turkey and the F-35” başlıklı raporunu yayımladı. Raporda, Türkiye’nin CAATSA yaptırımları nedeniyle F-35 programından çıkarılmasının ardından, yeniden programa dahil edilmemesi gerektiği savunuluyor Jewish InsiderJINSA. JINSA, daha önce de bölgede İsrail’in niteliksel askeri üstünlüğünü korumaya yönelik önerilerde bulunan bir düşünce kuruluşu olarak biliniyor JINSA.

Raporun Dayanakları: CAATSA ve S-400 Krizi

Raporda temel dayanak olarak, Türkiye’nin Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi alımı gösteriliyor. Bu adımın, F-35 uçaklarının gelişmiş sistemleriyle uyumsuz olacağı ve muhtemel teknik zafiyetler doğuracağı vurgulanıyor JINSA. Ayrıca, S-400’ün Türkiye’nin NATO içindeki entegrasyonuna zarar vereceği ve ABD ile Türkiye arasındaki savunma iş birliğinde ciddi güven bunalımına yol açacağı belirtiliyor JINSA.

Öne Çıkan İddialar: İsrail’in Askeri Üstünlüğü ve Koşullar

JINSA, raporunda şu başlıca iddiaları öne çıkarıyor:

1. İsrail’in Niteliksel Askeri Üstünlüğü (QME): F-35 satışının İsrail’in bölgedeki teknolojik avantajını aşındırmaması gerektiği, bu nedenle satışın QME standardını olumsuz etkileyecek her türlü adımın engellenmesi gerektiği savunuluyor JINSA.

2. Güçlü Deconfliction Mekanizması: Türk ve İsrail hava kuvvetleri arasında olası çatışmaların önlenmesi için, mevcut hotline’ın ötesine geçen, kapsamlı bir haberleşme ve operasyonel koordinasyon sistemi kurulması öneriliyor JINSA.

3. ABD Kongresi İçin Yasal Şartlar: F-35 veya yüksek teknoloji silah satışlarının, Türkiye’nin İsrail’le ilişkilerine zarar vermemesi koşuluna bağlanması, aksi takdirde satışların durdurulması gerektiği öneriliyor JINSA.

Yazar Kadrosu ve Etki Potansiyeli

Raporun dikkat çeken noktalarından biri de imza sahipleri: JINSA CEO’su Michael Makovsky, eski ABD Ankara Büyükelçisi Eric Edelman, Center for American Progress kıdemli uzmanı Alan Makovsky, JINSA araştırmacısı Svante Cornell, Politika Başkan Yardımcısı Blaise Misztal ve politika analisti Jonah Brody gibi isimler Türkiye Gazetesi. Bu kadronun hem Türkiye hem de İsrail politikası konusunda etkili kişilerden oluşması, raporun Washington nezdinde daha fazla itibar kazanmasına yol açabilir Milliyet.

Türkiye-ABD-NATO İlişkilerine Yansımaları

Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması, 2019’da Rus S-400 alım kararının ardından başlamıştı. JINSA raporu, bu sorunun çözülmeden Türkiye’ye yeniden F-35 verilmesinin hem ABD-Türkiye hem de NATO bütünlüğü açısından risk oluşturacağını iddia ediyor Milliyet. Buna karşılık Türkiye, S-400’ün NATO hava savunma ağına entegre edilemeyeceği ve LI, Patriot gibi sistemlerle uyumlu olmadığı gerekçesiyle eleştirileri reddediyor Jewish Insider.

Olası Çözüm Önerileri ve Tartışmalar

• Yaptırımların Hafifletilmesi: Türkiye’nin CAATSA yaptırımlarından çıkması için diplomatik adımların hızlandırılması, karşılıklı güven artırıcı önlemler alınması Jewish Insider.

• Alternatif Sistemler: Türkiye’nin F-35 programı yerine, uyumlu Batılı veya yerli gelişim programlarına yönlendirilmesi JINSA.

• Stratejik Ortaklık: Washington ve Ankara arasında savunma sanayi devi projelerde ortak çalışma zemininin genişletilmesi JINSA.

Sonuç: Türkiye’nin Geleceğe Hazırlığı ve Jeopolitik Dengeler

JINSA raporu, Türkiye’nin stratejik öneme sahip F-35 programına geri dönmesi önündeki en büyük engelleri özetliyor ve “skandal” nitelendirmesini ABD’deki Yahudi kurumunun kendi perspektifinden yapıyor. Türkiye açısından ise, S-400 kriziyle başlayan süreç, hem savunma sanayii hem de NATO içinde üst düzey teknoloji edinimini doğrudan etkiliyor. Bu rapor, Türkiye-ABD ve Türkiye-İsrail ilişkilerinin gidişatını yakından ilgilendiriyor ve önümüzdeki dönemde Kongre, Dışişleri Bakanlığı ile NATO’da yoğun bir diplomatik trafik yaşanacağı kesin JI