Teknoloji
Vodafone uydu üzerinden mobil iletişim çalışmalarına hız verdi

Vodafone Grubu ve AST SpaceMobile, uydu tabanlı genişbant teknolojisi alanında yeni bir işbirliği gerçekleştirdi. İki şirket, ticari ve hükümet uygulamaları için tasarlanmış olan ve akıllı telefonlarla doğrudan erişilebilen uydu tabanlı mobil genişbant teknolojisini Avrupa’daki tüm mobil ağ operatörlerinin hizmetine sunacak ortak bir Avrupa uydu hizmeti işletmesi kurmak üzere anlaşma imzaladı.
SatCo adını taşıyacak yeni şirket, Avrupa’nın her yerinde yüzde 100 coğrafi kapsama sağlamayı hedefleyerek, tüketicilere ve işletmelere mobil ağ operatörleri aracılığıyla güvenli bir uydu tabanlı mobil genişbant bağlantısı sunacak.
Vodafone Grubu CEO’su Margherita Della Valle şunları söyledi: “Vodafone’un uydu tabanlı mobil genişbant teknolojisi, müşterilerimizin nerede olurlarsa olsunlar bağlantıda kalmalarını sağlayacak. Yeni uydu şirketimiz, bu teknolojiyi Vodafone’un ağ ve mühendislik uzmanlığı ile AST SpaceMobile’ın ‘gökyüzündeki antenleri’ni birleştiren bir anahtar teslimi hizmet aracılığıyla diğer Avrupa mobil operatörlerine sunabilecek.”
AST SpaceMobile CEO’su Abel Avellan ise şöyle konuştu: “Vodafone’la birlikte tüm Avrupa’da ticaretleşme planlarımızı hızlandırmaya hazırız ve uydu tabanlı mobil genişbandı gerçeğe dönüştürmek için önemli bir adım atıyoruz.”
Üniversite işbirliğiyle araştırma merkezi açılacak
Vodafone, AST SpaceMobile ve Málaga Üniversitesi işbirliğiyle Avrupa’da yeni bir uzay ve kara tabanlı mobil genişbant araştırma ve doğrulama merkezi kuracak. İspanya Uzay Ajansı tarafından desteklenen merkez, Málaga’daki Vodafone İnovasyon Merkezi bünyesinde 2025 yazında açılacak.
Merkezde alçak yörünge uzay ve kara tabanlı entegre mobil genişbant hizmetleri geliştirilecek. Bu sayede müşteriler, mevcut akıllı telefonlarını kullanarak uydu ve 4G/5G ağları arasında sorunsuz geçiş yapabilecek. Merkez, Avrupa’da ortak standartların belirlenmesini teşvik eden yeni bir uzay/kara ekosistemi oluşturmak için Açık Radyo Erişim Ağı (RAN) ilkelerini benimseyecek. Projeye Vodafone’un iş ortakları AST SpaceMobile ve Málaga Üniversitesi’nin yanında diğer üçüncü taraf teknoloji şirketleri ve geliştiricilerinin de davet edilerek, birleşik uydu ve kara bağlantı çözümlerinden oluşan yeni bir Avrupa ekosisteminin teşvik edilmesi hedefleniyor.
Açılacak merkez, uzay ve kara tabanlı ağlarda birbirinin yerine çalışabilecek yeni ve açık kaynak donanım, yazılım, proses çipi tasarımı ve bunların test edilip doğrulanması gibi konulara odaklanacak. Merkez, uzaydan karaya bir ağ geçidi barındıracak.
Projeyle, iş ortakları ve diğer operatörler, AST SpaceMobile’ın BlueBird uyduları üzerinden sunacakları hizmetleri ticari olarak piyasaya sürmeden önce test etme ve doğrulama imkânına kavuşacak.
Bu da sektör genelinde inovasyonların önünü açacak ve evrensel bağlantı hizmetlerini daha hızlı ve daha verimli bir şekilde sunacak işbirliklerini teşvik edecek. Vodafone, bu merkezi Avrupa’daki üçüncü taraf şirketler için tam yönetimli bir şebeke ve hizmet operasyon merkezi haline getirecek.
Vodafone ve AST SpaceMobile ayrıca cihazlara doğrudan uydu hizmeti sağlayacak yeni bir şirket kurmak üzere de anlaşma imzaladı. Yeni girişim, AST SpaceMobile’ın uydu hizmetlerini Avrupa’daki mobil ağ operatörlerine tek bir anahtar teslimi düzenleme altında dağıtacak. Bu, Vodafone’un ileri mühendislik uzmanlığını kullanarak Avrupa’da bir ağ yönetimi ve ağ operasyon merkezi altyapısı ile desteklenecek. SatCo, mobil ağ operatörleri için Avrupa çapında yer istasyonları ağı inşa edecek ve bu ağdan gelen verileri alçak yörüngedeki uydu ağına taşıyacak.
İlk uzay tabanlı mobil video görüşmesini gerçekleştirdi
Vodafone geçtiğimiz Ocak ayında AST SpaceMobile’ın BlueBird uydularıyla, mobil kapsama alanı olmayan bir bölgede dünyanın ilk uzay tabanlı mobil video görüşmesini gerçekleştirerek, 15 ülkede 340 milyon müşterisine ve 45 pazarda ağ ortaklarına mobil kapsama sağlama hedefine yönelik önemli bir adım attı. Vodafone, 2025 ve 2026 yıllarında Avrupa genelinde ticari uzay tabanlı mobil genişbant bağlantısının tanıtılmasına öncülük ediyor.
Vodafone Türkiye de geçtiğimiz günlerde aynı teknolojiyi kullanarak Türkiye’de AST SpaceMobile’a ait BlueWalker3 test uydusu üzerinden sesli görüşme ve SMS testlerini başarıyla gerçekleştirdi. Bolu-Düzce arasındaki kapsamanın olmadığı kırsal ve dağlık bir alanda, herhangi bir ek ekipman veya yazılım kullanmadan, standart telefonlar ile gerçekleştirilen bu başarılı test Türkiye’de bir ilk, dünyada da AST ile gerçekleştirilen ABD’deki testlerden sonra ilk olması yönüyle büyük öneme sahip.
AST SpaceMobile, dünyada herhangi bir özel yazılım veya cihaz desteği gerektirmeden, çok sayıda 4G veya 5G akıllı telefona doğrudan mobil genişbant sunacak tek uydu teknolojisini sağlıyor. Bu teknoloji, Vodafone’un kara tabanlı ağlarının bir uzantısı olarak sorunsuz bir şekilde çalışıyor.
Uydu, şu anda mevcut hiçbir mobil veya sabit alternatifin olmadığı yerlerde kapsama sağlayan tamamlayıcı bir teknoloji olarak işlev görüyor. Uydu hizmeti ve kara tabanlı ağ, birlikte dağlık alanlar ve denizler de dahil olmak üzere Avrupa’nın her yerinde herhangi bir zamanda kullanılabilir bir iletişim altyapısı sunacak ve genel dayanıklılığı artıracak.
Teknoloji
Uluslararası Uzay İstasyonu yaşlanıyor: “5 yıllık sızıntı tehlikesi”

Hindistan, Polonya ve Macaristan’ın onlarca yıl aradan sonra ilk astronotlarını göndereceği kiralık uzay uçuşu, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki sızıntı endişeleri nedeniyle süresiz ertelendi.
RUS SEGMENTİNDE TESPİT EDİLDİ
NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) yapılması planlanan Axiom Mission 4’ün, Rus segmentindeki kabin basıncını izlemek amacıyla ertelendiğini duyurdu. Ajans, istasyondaki yedi astronotun güvende olduğunu ve diğer operasyonların bu durumdan etkilenmeyeceğini vurguladı.
Roscosmos’tan yapılan açıklamada, istasyonun Rusya tarafındaki sızıntının onarıldığı bildirildi. Ancak yeni bir fırlatma tarihi henüz belirlenmedi.
DAHA ÖNCE DE ERTELENMİŞTİ
Axiom Space tarafından düzenlenen görev kapsamında, SpaceX’in dört özel astronotu Florida’daki Cape Canaveral üssünden fırlatması planlanıyordu.
Ancak kötü hava koşulları ve roketle ilgili teknik sorunlar nedeniyle görev ertelenmişti. Bu aksaklıkların ardından, ISS’teki basınç sızıntısı gündeme geldi.
BASINÇ ENDİŞELERİ SÜRÜYOR
Rus segmentinde görevli üç kozmonot, 2000 yılında fırlatılan yaşlı Zvezda modülünün iç duvarlarını ve bağlantı tünelini inceleyerek bazı bölgeleri kapattı ve sızıntı oranını ölçtü. NASA, yapılan müdahalenin ardından segmentin artık basıncı koruduğunu açıkladı.
HİNDİSTAN İÇİN BİR İLK
Hindistan Hava Kuvvetleri pilotu Shubhanshu Shukla ekipte yer alıyor. Shukla, Hindistan’ın 2027’de planlanan Gaganyaan görevi için seçilen dört astronot adayından biri.
Görev gerçekleşirse, Hindistan Astronot Kolordusu’ndan ISS’ye gidecek ilk kişi olacak.
BEŞ YILI AŞKIN SÜREDİR BÜYÜYEN ÇATLAK
NASA’nın denetim ofisine göre, Rus segmentinde beş yılı aşkın süredir devam eden çatlak ve hava sızıntıları “önemli bir güvenlik riski” oluşturuyor.
NASA, ISS’i 2030’a kadar faaliyette tutmayı planlıyor. Sonrasında ise özel şirketlere ait istasyonların bu görevi devralması hedefleniyor. Axiom Space de bu alanda öncü şirketlerden biri olarak öne çıkıyor.
ELON MUSK’TAN “EMEKLİLİK” ÇAĞRISI
Öte yandan SpaceX CEO’su Elon Musk, sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda, uzay istasyonunun iki yıl içinde emekliye ayrılması gerektiğini savundu.
“ISS’nin bazı parçaları çok yaşlandı ve bu risk zamanla artıyor” diyen Musk, her ne kadar SpaceX bu görevlerden milyarlar kazansa da istasyonun yörüngeden çıkarılmasının doğru olacağını ifade etti.
Teknoloji
Bilim insanları bir dinozorda kanser buldu: İnsan tümörüyle aynı tür

Romanya’dan araştırmacılar, milyonlarca yıl öncesine ait dinozor fosillerindeki yumuşak dokuları incelerken, günümüzde kanserin nasıl işlediğine ve nasıl tedavi edilebileceğine dair ipuçları buldu.
Araştırma ekibi, 66 ila 70 milyon yıl önce bugünkü Romanya topraklarında yaşamış küçük, inek boyutlarında bir otobur olan Telmatosaurus transsylvanicus adlı dinozor türüne ait fosilleri inceledi.
Yüksek çözünürlüklü mikroskoplarla yapılan analizde, daha önce çenesinde tümör tespit edilmiş bir dinozorun kemiklerinde, kırmızı kan hücrelerine (eritrositlere) benzeyen yapılar bulundu.
Eritrositlere benzeyen bu yapılar, dinozorun çenesindeki tümörle ilişkiliydi. Bu tümörlerin yeri, daha önceki bir çalışma sayesinde biliniyordu.
DİNOZORLAR KANSERLE NASIL BAŞA ÇIKTI?
Araştırmacılar, dinozor dokularında bulunan bu yumuşak doku kalıntılarının, kanserin nasıl ortaya çıktığı ve zaman içinde nasıl evrimleştiğine dair ipuçları verebileceğini belirtiyor.
Balinalar ve filler gibi büyük hayvanlar, kansere karşı kendilerini koruyacak biyolojik yollar geliştirmiş durumda. Araştırma, benzer evrimsel stratejilerin dinozorlarda da gelişmiş olabileceğini düşündürüyor. Bu mekanizmaları anlamak, gelecekte insanlarda kanserin önlenmesi ve tedavisi için yeni yaklaşımlar geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
Ancak Science Alert’e göre, bu tür değerli bulgulara ulaşmak için fosillerin dikkatli bir şekilde korunması büyük önem taşıyor.
İNSANLARDA DA GÖRÜLEN BİR TÜR
İncelenen dinozorda tespit edilen tümörün türü, günümüzde insanlarda da görülen ameloblastoma’ydı. Dinozorların Dünya’da milyonlarca yıl boyunca varlık göstermesi, kanserin bu uzun süreçte nasıl değiştiğini ve türlerin buna nasıl adapte olduğunu anlamak için önemli bir fırsat sunuyor.
Özellikle kemik gibi kireçleşmiş dokularda bulunan proteinler, DNA’ya kıyasla daha dayanıklı ve bozulmaya karşı daha dirençli. Bu da onları antik hastalıkları, özellikle de kanseri incelemek için ideal aday haline getiriyor.
Araştırmanın bulguları Biology adlı bilimsel dergide yayınlandı.
Teknoloji
Hint uçağından sağ çıkan tek kişi nasıl hayatta kaldı? “Daha iyi bir açıklamamız yok”

Hindistan’ın Gujarat eyaletinden İngiltere’nin başkenti Londra‘ya gitmek üzere havalanan Air India uçağının perşembe günü düşmesinin ardından yetkililer uçaktaki yolculardan sadece bir kişinin kurtulduğunu açıklamıştı.
242 kişiyi taşıyan Boeing 787-8 Dreamliner tipi uçak, yaklaşık 200 metre havalandıktan sonra “Mayday” çağrısı yapmış ve ardından düşerek bir pansiyona çarpmıştı.
Şiddetli çarpışma yangına neden olurken, AI171 sefer sayılı uçaktan sağ çıkan tek kişinin nasıl kurtulduğu merak konusu oldu.
11A NUMARALI KOLTUKTA OTURUYORDU
Kazadan sağ kurtulan yolcunun İngiliz bir erkek olduğu öğrenildi. İngiliz adamın tam olarak nasıl sağ çıktı halen açıklanmadı. Ancak yolcunun acil çıkış kapısının yanındaki 11A numaralı koltukta oturduğu biliniyor.
Olay yerinden aktarılan haberlere göre, uçak çarpmanın şiddetiyle ikiye bölündü ve söz konusu yolcu kendini uçağın ön yarısında buldu. Arka taraf ise bu esnada alev almıştı.
Yolcu enkazdan yürüyerek çıktı ve kurtarma ekipleri tarafından bulundu.
Griffith Üniversitesi’nde havacılık alanında kıdemli öğretim görevlisi Guido Carim Junior, The Conversation’da kaleme aldığı yazıda, araştırmaların genelde uçağın arka tarafının daha güvenli olduğunu gösterdiğini aktardı.
“Ancak bu adam ön tarafa oldukça yakındı” diyen akademisyen, şöyle ekledi:
“Şu ana kadar bildiklerimize dayanarak uzman görüşüm, buna şans ya da mucize demekten daha iyi bir açıklamamızın olmadığı yönünde.”
KAZANIN NEDENİ NE ZAMAN BELLİ OLACAK?
Hindistan Uçak Kazası Soruşturma Bürosu’nun kazayla ilgili soruşturmaya liderlik etmesi bekleniyor. Büro uçaktaki yolcuların ülkelerinden uzmanların da yer alacağı bir ekip kuracak.
Hava kazası soruşturmaları uzun sürebiliyor. Genellikle ön rapor kazadan 3 ila 6 ay sonra yayınlanıyor. Nihai raporun yayınlanması ise iki yılı bulabiliyor.
Enkazda bulunan maddi delillerin yanı sıra, uçağın uçuş kayıt cihazı ve kokpit ses kayıt cihazından gelen verileri içeren kara kutunun incelenmesinin kazayı aydınlatacağı belirtiliyor.
-
Eğlence4 gün önce
SOSYAL MEDYA AŞKI: Dijital Çağın Umudu mu, Tuzak mı?
-
Teknoloji4 gün önce
Türk Telekom’dan İnternet Ücretlerine Büyük Zam: 1 Temmuz 2025’ten İtibaren Geçerli Yeni Tarifeler
-
Gündem6 gün önce
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, Evinde Elektrik Kazası Sonucu Hayatını Kaybetti
-
Gündem4 gün önce
Türkiye’nin Yerli KAAN Beşinci Nesil Savaş Uçakları Endonezya’ya İhraç Edilecek: Tarihi Savunma Anlaşması Erdoğan’dan
-
Spor4 gün önce
Galatasaray’ın Yeni Yıldızı Leroy Sané: Şampiyonluk Yolunda Dev Transfer
-
Gündem1 hafta önce
Alman İş İnsanı Bernd Kebbel, Namibya Safari’sinde Aslan Saldırısında Hayatını Kaybetti
-
Gündem4 gün önce
Madleen Yelkenlisinde Tutuklu Türk Aktivist Şuayb Ordu, 12 Haziran’da Serbest Bırakılacak!
-
Gündem1 hafta önce
Diyarbakır Kayapınar’da 13 Katlı Binada Feci Yangın: 2’si Çocuk 3 Kişi Hayatını Kaybetti, 17 Yaralı