Daha fazla hava durumu tahmini: 15 günlük hava durumu İstanbul
Bizimle İletişimde Kalın

Gündem

2 Nisan Boykotunun Etkisi: Detaylı Analiz ve Sonuçlar

Yayımlandı

üzerinde

Açıklama:
2 Nisan’da başlatılan tüketim boykotunun ekonomik ve sosyal etkileri Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün hazırladığı detaylı raporla ortaya kondu. AVM yoğunluğu, satış düşüşleri ve tüketim talebinde yüzde 26’lık azalma gibi bulgular makalemizde…


Giriş

2 Nisan 2025 tarihinde, üniversite öğrencileri ve siyasi liderlerin çağrısıyla başlatılan tüketim boykotu, Türkiye genelinde tüketim alışkanlıklarını ve ekonomik verileri derinden etkiledi. Toplum Çalışmaları Enstitüsü tarafından hazırlanan “Boykot Etki Analizi” raporu, boykotun sosyal ve ekonomik yansımalarını ortaya koyarken, özellikle İstanbul ve Ankara’daki AVM’lerde gözlemlenen farklılıkları ve satışlardaki düşüşü detaylandırdı.


Boykotun Arka Planı ve Amacı

Boykot çağrısı, siyasi ve toplumsal tartışmaların yoğunlaştığı bir dönemde ortaya çıktı. CHP lideri Özgür Özel’in çağrısına ve üniversite gençlerinin desteklediği bu eylem, özellikle hükümetin politikalarını ve bazı yolsuzluk iddialarını protesto etmek amacıyla başlatıldı. Bu ekonomik eylem; halkın, markaların ve esnafların tüketim davranışlarına yansırken, siyasi ayrışmaların tüketim alışkanlıklarına etkisini de gözler önüne serdi.


Raporun Uygulanan Yöntemi

Toplum Çalışmaları Enstitüsü, boykotun etkisini ölçmek için üç temel veri kaynağı kullandı:

  • Google Maps “Popüler Zamanlar” Verileri:
    İstanbul ve Ankara’daki alışveriş merkezlerinde (AVM) ziyaretçi yoğunluklarını ölçerek, 2 Nisan ile 3 Nisan arasındaki değişim analiz edildi.

  • Yüz Yüze Görüşmeler:
    Ankara’da esnaf ve işletme çalışanlarıyla yapılan 384 görüşme, boykotun iş hacmi ve satışlar üzerindeki etkisini ortaya koydu.

  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İstatistikleri:
    Maaş ödemeleri hariç tutulduğunda, bayram öncesi tüketim talebindeki değişiklikler incelendi.

Bu yöntem sayesinde, boykotun bölgesel ve sektörel etkileri kapsamlı bir şekilde değerlendirilebildi.


AVM Yoğunluğundaki Farklılıklar

CHP ve AKP Destekli Bölgelerdeki Farklı Yansımalar

Araştırmaya göre, boykotun etkileri, siyasi destek dağılımına göre değişiklik gösterdi:

  • CHP’nin Güçlü Olduğu Bölgeler:
    Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer gibi bölgelerde, 2 Nisan günü yaşanan düşük ziyaretçi yoğunluğu, 3 Nisan’da yüzde 28’e varan artışlarla telafi edildi. Bu durum, muhalefet seçmeninin boykota daha yüksek oranda katılım gösterdiğini ortaya koyuyor.

  • AKP’nin Güçlü Olduğu Bölgeler:
    İstanbul’un Güngören, Başakşehir ve Esenyurt ilçelerinde ise 3 Nisan’da yalnızca yüzde 3 civarında hafif bir artış gözlemlendi. Bu veriler, boykotun siyasi taban etkisinin bölgeler arasında farklılık yarattığını gösteriyor.


Satışlarda ve Tüketimde Oluşan Düşüş

İşletmelerde Satışlarda Düşüş

Ankara’da yapılan yüz yüze görüşmeler sonucunda elde edilen veriler, işletme büyüklüğüne göre satışlarda ciddi farklılıklar olduğunu ortaya koydu:

  • Küçük İşletmeler (1-5 Çalışan):
    Yaklaşık yüzde 47,5 oranında satış düşüşü bildirildi.

  • Büyük İşletmeler (11 ve Üzeri Çalışan):
    Satışlarda yüzde 56’ya varan düşüş yaşandı.

Genel Tüketim Talebinde Azalma

Merkez Bankası verilerine göre, maaş ödemeleri ve dönemsel etkiler (örneğin bayram öncesi alışveriş artışı) filtrelendiğinde, 2025 yılında tüketim talebinde bayram öncesine göre yüzde 26’lık belirgin bir düşüş saptandı. Bu sonuç, boykotun ekonomik etkilerinin dönemsel faktörlere rağmen kayda değer olduğunu göstermektedir.


Ekonomik ve Sosyal Yansımalar

Siyasi Ayrışmanın Ekonomiye Yansımaları

Boykot, siyasi kimliklerin tüketim davranışlarını ne ölçüde etkilediğini gözler önüne serdi. CHP’nin desteklediği bölgelerde yoğunluk artışının belirgin olması, muhalefet seçmeninin boykota verdiği yüksek önemi ortaya koyarken; AKP’nin desteklediği bölgelerde ise bu etkinin sınırlı kalması, siyasi görüşlerin ekonomik eylemler üzerindeki etkisini net bir şekilde göstermektedir.

Geleceğe Yönelik Değerlendirmeler

Bu rapor, politik motivasyonlu boykotların sadece sosyal bir protesto aracı değil, aynı zamanda ekonomik dengeleri de etkileyen önemli bir faktör olduğunu ortaya koyuyor. İlerleyen dönemlerde benzer kampanyaların uygulanması durumunda, sektör bazında farklı stratejilerin geliştirilmesi gerekebilir. Ayrıca, tüketici davranışlarının dönemsel ögelerden bağımsız olarak değerlendirilmesi, ekonominin genel sağlığı açısından kritik bir rol oynamaktadır.


Sonuç

Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün detaylı raporuna göre, 2 Nisan’da başlatılan tüketim boykotu; siyasi görüş ayrışmalarının ve toplumsal kutuplaşmanın ekonomik yansımalarını gözler önüne serdi. Özellikle CHP’nin desteklediği bölgelerde AVM yoğunluğundaki dramatik artış ve esnafın satış düşüşleri, boykotun etkisinin ne kadar geniş çaplı olduğunu göstermektedir. Genel olarak, maaş ödemeleri hariç tutulduğunda tüketim talebinde yüzde 26’lık düşüş yaşanması, boykotun ekonomik etkilerinin önemli bir uyarı niteliği taşıdığını ortaya koyuyor.

Bu veriler ışığında, siyasi ve ekonomik alanlarda benzer eylemlerin gelecekte nasıl şekilleneceği ve hangi stratejilerle etkilerinin minimize edilebileceği konusu, kamuoyu ve yetkililer tarafından yakından takip edilmeye devam edecektir.

Gündem

İstanbul merkezli sahte evrak çetesine büyük operasyon: Denklik, lise mezuniyeti ve karot raporu iddiası

Yayımlandı

üzerinde

Tarih.Saat: 10 Eylül 2025, 14:00 (İstanbul)
Okuma süresi: Yaklaşık 2 dakika 17 saniye (457 kelime — 457 ÷ 200 WPM = 2,285 dakika ≈ 2 dakika 17 saniye)

Özet

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında İstanbul merkezli, eş zamanlı bir operasyonla denklik belgeleri, lise mezuniyet belgeleri ve okul güvenliği için istenen karot raporları üzerinden rüşvet alındığı iddia edilen bir şebekeye yönelik gözaltı kararı çıkarıldı. Toplam 54 şüpheli hakkında işlem başlatıldı; 46 kişi yakalandı, 8 şüpheli firari olarak aranıyor.


Detaylı Haber

Operasyonun kapsamı ve iddialar
İstanbul merkezli yürütülen soruşturmada, çetenin üç ana alanda faaliyette bulunduğu tespit edildi: (1) yabancı uyruklu öğrenciler için sahte veya usulsüz denklik belgeleri düzenlemek, (2) liseden atılmış veya mezun olamamış kişiler için kısa sürede mezuniyet kaydı/sertifikası düzenlemek suretiyle lise mezuniyeti belgesi temin etmek, (3) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından özellikle deprem sonrası okullar için zorunlu hale getirilen karot raporları için usulsüz rapor düzenlemek ve bunun karşılığında menfaat sağlamak. Bu tespitler soruşturma evrakına ve emniyet raporlarına yansıdı.

Eş zamanlı baskınlar — hangi iller?
Operasyon İstanbul merkezli olmak üzere Ankara, Gaziantep, Rize ve Tokat illerinde eş zamanlı şekilde gerçekleştirildi. Uygulamada birçok adreste yapılan aramalarda delillere el konulduğu, yakalanan 46 şüphelinin emniyetteki işlemlerinin sürdüğü; 8 kişinin ise firari olduğu ve yakalanmaları için çalışmaların devam ettiği bildirildi.

Kimler yer aldı, hangi suçlamalar yöneltiliyor?
Soruşturmada; kamu kurumlarında görevli bazı personel iddialara göre örgütün işlemlerine aracı olmakla, eğitim danışmanlığı ve tercümanlık büroları çalışanları ise belge temin ve işlem takibinde aracılık etmekle suçlanıyor. Savcılık tarafından yürütülen soruşturma kapsamında şüphelilere “rüşvet”, “kamu kurumları zararına dolandırıcılık”, “resmi belgede sahtecilik” ve gerektiğinde bilişim suçlarına ilişkin suçlamaların yöneltilebileceği kaydedildi.

Soruşturmanın bulguları ve etkileri
İddianame ve soruşturma notlarına göre bazı denklik işlemlerinin e-denklik modülüne kaydedilmeyip manuel yöntemlerle DYS vb. sistemlere eklendiği, bunun da yabancı öğrenci kontenjanlarının usulsüz kullanımına yol açtığı tespit edildi. Yetkililer benzer usulsüz düzenlemelerin, gerçek adayların haklarının gasp edilmesine ve eğitim sisteminde ciddi haksızlıklara neden olduğunu vurguluyor.

Adli süreç ve beklenti
Yakalanan şüphelilerin savcılık işlemlerinin tamamlanmasının ardından adliyeye sevk edilmesi bekleniyor. Başsavcılık ve emniyet yetkilileri, soruşturmanın geniş tutulduğunu, ek gözaltı ve arama kararlarının çıkabileceğini belirtiyor; soruşturma evraklarının toplanmasının ardından olası iddianame düzenlenerek yargı süreci başlayacak.

Okumaya Devam Et

Gündem

AYM Kararı: “Boşanan kadınlar için 300 gün yasağı” Kaldırıldı mı?

Yayımlandı

üzerinde

Tarih/Saat: 10 Eylül 2025, 14:04 (İstanbul) · Okuma süresi: 3 dk

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 132. maddesinde yer alan, boşanmış kadının evliliğin sona ermesinden itibaren 300 gün geçmedikçe evlenemeyeceğine dair düzenlemenin iptali talebini esastan görüştü ve itirazı oy çokluğuyla reddetti. Yani 300 günlük bekleme kuralı AYM kararıyla bugünkü durumda kaldırılmadı.


Ne oldu? (Kısa ve net)

  • İstanbul 8. Aile Mahkemesi, TMK 132. maddenin kadın-erkek eşitliği ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal talebinde bulundu; başvuru AYM Genel Kurulu’nda görüşüldü.

  • AYM, başvurunun itiraz edilen kısmını (özellikle “eski eşlerin yeniden birbirleriyle evlenmek istemeleri hâllerinde” ibaresine ilişkin talebi) oy çokluğuyla reddetti — dolayısıyla düzenleme aynen yürürlükte kalmaya devam ediyor.


TMK 132 ne diyor? (kısaca)

TMK Madde 132’ye göre: “Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün geçmedikçe evlenemez. Doğurmakla süre biter. Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.” Bu hüküm bugün de kanun metninde yer almaktadır.


Kararın anlamı — kim nasıl etkilenir?

  • Boşanmış kadınlar: Genel kural olarak boşanma kesinleştiği tarihten itibaren 300 gün dolmadan yeniden evlenemiyorlar; AYM’nin reddi nedeniyle bu kural hemen değişmedi. Ancak kadının doğum yapması veya gebe olmadığını yetkili sağlık raporuyla ispatlaması veya eski eşle yeniden evlenme isteği gibi istisnalar hâlâ mevcut.

  • Hukuki süreç: İddet müddetinin kaldırılması hâlinde aile mahkemesine başvuru ve karar gerekmektedir; pratikte kadınların gebe olmadığını tıbbi belgeyle ispat etmesi veya tarafların yeniden evlenme talebi hâlinde mahkeme kararı zorunlu.


Neden tartışılıyor?

Eleştiriler, kuralın modern tıp ve DNA testleriyle soy bağının kısa sürede netleştirilebildiği bir dönemde cinsiyet temelli ayrımcılık oluşturduğu yönünde. AİHM geçmişte benzer düzenlemeler hakkında ayrımcılık değerlendirmeleri yapmış; Türkiye’de de bu konu yıllardır hem akademide hem uygulamada tartışma konusu. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin bugünkü kararıyla tartışma hukuki alanda bir değişim getirmedi.


Öne çıkan madde — pratik bilgi (okurlar için)

  • Eğer kadın gebe değilse: Sağlık raporu ile aile mahkemesine başvurarak 300 günlük sürenin kaldırılmasını talep edebilirsiniz.

  • Eğer eski eşle yeniden evlenilecekse: Mahkeme bu talebi kabul edip süreyi kaldırabilir.

Okumaya Devam Et

Gündem

Uçuşlar iptal edildi, mahkumlar kaçtı! Nepal’de gösteriler büyüdü — Medya binası ateşe verildi

Yayımlandı

üzerinde

Tarih: 10 Eylül 2025 · Saat: 15:30 TSİ · Okuma süresi: 4 dk

Özet: Nepal’in başkenti Katmandu merkezli Gen Z kaynaklı protestolar kısa sürede ülke çapına yayıldı. Gösteriler sırasında bazı hükümet ve medya binaları ateşe verildi, başkent havaalanı kapatıldı ve birçok havayolu uçuşlarını iptal etti. Ayrıca protestocuların bazı cezaevi kampüslerini basması sonucunda yüzlerce mahkumun kaçtığı bildirilirken, Türk Dışişleri Bakanlığı vatandaşlarını “zorunlu değilse gitmeyin” uyarısıyla bilgilendirdi.


Olayın kısa kronolojisi

  • 8–9 Eylül 2025: Hükümetin sosyal medya düzenlemesi ve kısa süreli platform engellemeleri üzerine başlayan gençlik protestoları Katmandu’da kitlesel gösterilere dönüştü; polisle çatışmalar ve yaralanmalar rapor edildi.

  • 9 Eylül: Gösteriler sırasında Singha Durbar (hükümet binaları), parlamento çevresi ve bazı siyasi liderlerin konutları ile medya kuruluşlarına ait binalarda yangın ve tahribatlar yaşandı; bazı medya çalışanları kendilerini korumak için binayı terk etmek zorunda kaldı.

  • Aynı gün hava sahası operasyonları aksadı — Tribhuvan Uluslararası Havalimanı başta olmak üzere bazı uçuşlar iptal edildi veya ertelendi; birçok büyük havayolu seferlerini durdurdu.

  • Protestoların etkisiyle birden fazla cezaevi kampüsünde isyan ve kapıların kırılması rapor edildi; yerel kaynaklara göre ülke genelinde yüzlerce mahkumun kaçtığı bildirildi (kaçış sayıları il bazında değişiyor ve yetkililer doğrulama yapıyor)


Detaylar — Nerede, ne oldu?

Gösteriler gençlerin sosyal medya yasağına karşı sokaklara dökülmesiyle başladı; engellemeye tepki gösteren protestolar hızla öfkeye dönüştü. Reuters ve AP gibi uluslararası medya, parlamentonun çevresinde yoğun çatışma ve bazı kamu binalarının tahrip edildiğini aktarıyor. Göstericilerin bazı medya binasını hedef alıp ateşe verdiğine dair görüntüler yayıldı; yetkililer hasarı ve can kayıplarını tespit etmeye çalışıyor.

Ulaşım ve havacılık durumu

Tribhuvan Uluslararası Havalimanı’ndaki (Katmandu) operasyonlar güvenlik gerekçesiyle kısıtlandı; Hindistan merkezli ve bölgesel hava yolları Katmandu seferlerini askıya aldı. Yolcuların çoğu alternatif düzenlemeler, iade veya başka güzergâh seçenekleri için havayollarıyla iletişime yönlendirildi. Seyahat edenlerin güncel sefer bilgilerini havayollarından ve havalimanı duyurularından takip etmeleri gerekiyo

Cezaevleri ve mahkum kaçışları

Protestoların sektirdiği kaos sırasında Pokhra, Nakhu ve bazı diğer cezaevlerinin basıldığı, birçok mahkumun kaçtığı haberleri geldi. Yerel emniyet raporlarında kaçış sayıları farklılık gösterse de — bazı kaynaklar yüzlerce, başka raporlar binlere varan rakamlar veriyor — olayın geniş çaplı olduğu ortak görüş. Yetkililer şu anda kaçak mahkumların takibi ve güvenliğin yeniden sağlanması için çalışıyor.


Türkiye — Dışişleri uyarısı

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Nepal’deki güvenlik durumu nedeniyle vatandaşlarını uyardı: “Zorunlu değilse seyahat etmeyin, tedbirli olun.” Bakanlık ayrıca orada bulunan Türk vatandaşlarına yerel güvenlik talimatlarına uymalarını ve acil durum halinde diplomatik kanallarla irtibata geçmelerini önerdi.


Ne yapılmalı? (Kısa rehber)

  • Nepal’e seyahat planı olanlar, uçuş ve konaklama iptalleri nedeniyle esnek olun; acilen gitmeyin.

  • Halen Nepal’de bulunan vatandaşlar: yerel yetkililerin talimatlarına uyun, toplu gösteri alanlarından uzak durun, büyükelçilik/konsölosluk ile irtibata geçin.

  • Yolcular havayolu ve sigorta şirketleriyle iletişime geçsin; bilet değişikliği, iade veya iptal prosedürlerini öğrenin.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar