Karahantepe’de tarihte bir ilk: İnsan yüzlü T biçimli dikilitaş bulundu

Tarih: 6 Ekim 2025 · Saat: 14:10 (Europe/Istanbul) · Okuma süresi: 4 dakika

Şanlıurfa’daki Karahantepe kazılarında, T biçimli bir dikilitaşın yüz bölgesine insan yüzü betimlemesi işlenmiş olarak bulundu. Buluntu, Taş Tepeler kültürünün insan-anthropomorfik temsil anlayışına dair yeni tartışma başlatıyor.

Detaylı haber

Şanlıurfa — Taş Tepeler projesi kapsamındaki Karahantepe kazı alanında yürütülen çalışmalarda, üzerinde belirgin insan yüzü işçiliği bulunan T biçimli bir dikilitaş gün yüzüne çıkarıldı. Kazı ekipleri, daha önce ağırlıklı olarak hayvan tasvirleri ve soyut sembollerle bilinen T biçimli dikilitaşlar üzerinde ilk kez bu kadar açık bir insan yüzü betimlemesine rastlandığını belirtiyor. Bu bulgu, bölgedeki simgesel anlatının insan figürünü nasıl konumlandırdığına ilişkin yeni veriler sağlıyor.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN YÜRÜTTÜĞÜ TAŞ TEPELER PROJESİ KAPSAMINDA ŞANLIURFA KARAHANTEPE’DE YAPILAN KAZILAR SONUCU İLK KEZ İNSAN YÜZLÜ, T BİÇİMLİ BİR DİKİLİTAŞI GÜN YÜZÜNE ÇIKARTILDI. (İHA/ANKARA-İHA)

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN YÜRÜTTÜĞÜ TAŞ TEPELER PROJESİ KAPSAMINDA ŞANLIURFA KARAHANTEPE’DE YAPILAN KAZILAR SONUCU İLK KEZ İNSAN YÜZLÜ, T BİÇİMLİ BİR DİKİLİTAŞI GÜN YÜZÜNE ÇIKARTILDI. (İHA/ANKARA-İHA)

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN YÜRÜTTÜĞÜ TAŞ TEPELER PROJESİ KAPSAMINDA ŞANLIURFA KARAHANTEPE’DE YAPILAN KAZILAR SONUCU İLK KEZ İNSAN YÜZLÜ, T BİÇİMLİ BİR DİKİLİTAŞI GÜN YÜZÜNE ÇIKARTILDI. (İHA/ANKARA-İHA)
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü Taş Tepeler Projesi kapsamında Şanlıurfa Karahantepe’de yapılan kazılar sonucu ilk kez insan yüzlü, T biçimli bir dikilitaşı gün yüzüne çıkartıldı.

Dikilitaşın yüz bölümünde yer alan betimleme; derinlemesine oyulmuş göz çukurları, belirgin burun hatları ve çene çizgileriyle dikkat çekiyor. Arkeologlar, taşın stilistik özelliklerinin Karahantepe’den daha önce çıkarılan insan ve hayvan figürleriyle benzerlik gösterdiğini, bunun bölge topluluklarının ortak bir sembolik dil kullandığına işaret edebileceğini söylüyor. Bu tür antropomorfik ifadelerin Neolitik dönem ritüelleri ve sosyal kimlik üretimi hakkında önemli ipuçları taşıdığı vurgulanıyor

Karahantepe, Göbeklitepe ile akraba bir yerleşim olarak Taş Tepeler ağının önemli halkalarından biri. Bölgedeki kazılarda şimdiye kadar yüzlerce T biçimli dikilitaş ortaya çıkarıldı; bu yeni buluntu ise T biçim taşların yalnızca sembolik motifler ve hayvan tasvirleri taşımadığı, aynı zamanda doğrudan insan betimlemelerine de yer verebildiğini gösteriyor. Bu durum, erken Neolitik dönemde insanın ritüel ve simgesel temsillerindeki çeşitliliğe dair literatüre yeni bir boyut ekliyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yürütülen kazı çalışmalarında ortaya çıkan bu tip yeni bulgular, Karahantepe’nin korunmasına yönelik adımları da hızlandırıyor. Son aylarda alana koruma çatısı inşa edilmesi ve ziyaretçi kabulü hazırlıklarının devam etmesi kararları alındı; yetkililer buluntuların hem bilimsel incelemeye alınacağını hem de korunarak sergilenmesi için gerekli projelerin yönetileceğini açıkladı.

Uzmanların değerlendirmesi

Arkeologların ilk değerlendirmesine göre bu dikilitaş, bölgedeki sosyal yapının ve ritüel pratiklerin çözülmesinde kilit rol oynayabilir. İnsan yüzünün taşın ön yüzüne işlenmiş olması, simgesel hiyerarşiler, ataya tapınma veya belirli bir kimliği/rolü temsil eden bireylerin anısının taşlaştırılması gibi farklı yorumlara açık. Ancak kesin işlev ve anlam tespiti için taşın bağlamı, stratigrafisi ve ilişkilendirildiği diğer arkeolojik buluntuların ayrıntılı incelemesi gerekiyor.

Ne değişecek?

Bu bulgu, Karahantepe ve çevresindeki Neolitik yerleşimlerin anlaşılmasında küçük ama önemli bir dönüm noktası olabilir. Araştırmacılar şimdi taşın detaylı 3B taramasını, petrolojik analizini ve çevresindeki katmanların tarihlendirilmesini planlıyor. Bu analizler tamamlandığında, bulgunun ait olduğu kültürel bağlam ve tarihsel aralığa ilişkin daha net sonuçlar elde edilebilecek.

İsrail, Greta Thunberg’in de aralarında olduğu 171 aktivisti Yunanistan ve Slovakya’ya sınır dışı etti

Yer / Tarih: Kudüs / 6 Ekim 2025 — Saat: 16:30 (TSİ)
Okuma süresi: Yaklaşık 2 dakika

İsrail makamları, Gazze’ye insani yardım taşımayı hedefleyen Global Sumud yardım filosunu durdurmasının ardından aralarında iklim aktivisti Greta Thunberg’in de bulunduğu 171 yabancı aktivisti Yunanistan ve Slovakya’ya sınır dışı ettiklerini açıkladı. Olay, gözaltı koşulları ve insan hakları iddiaları nedeniyle uluslararası tepki çekti.

İsrail Dışişleri Bakanlığı, sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada, Gazze’ye insani yardım götürmeyi amaçlayan Global Sumud yardım filosuna katılan 171 kişinin Yunanistan ve Slovakya’ya sınır dışı edildiğini duyurdu. Bakanlık, sınır dışı işlemlerini ülke güvenliği ve kamu düzeni gerekçelerine bağladı.

Filonun durdurulmasıyla ilgili olarak İsrail donanmasının uluslararası sularda müdahalede bulunduğu, operasyon sonucunda toplamda yaklaşık 450 kişinin gözaltına alındığı ve bunlardan 171’inin sınır dışı edildiği bildirildi. Filo, organizatörlerin açıklamasına göre Barcelona çıkışlıydı ve Gazze’ye insani malzeme ulaştırmayı hedefliyordu.

Aralarında dünyanın tanınmış isimlerinden Greta Thunberg’in de bulunduğu sınır dışı edilen aktivistler hakkında İsrail makamları “provokasyon” suçlaması yöneltirken, serbest kalan aktivistler ve insan hakları kuruluşları gözaltı koşullarına ilişkin ağır iddialarda bulundu. Bazı aktivistler yetersiz barınma, hijyen sorunları, fiziki ve psikolojik kötü muamele iddialarını kamuoyuna taşıdı; İsrail ise bu iddiaları reddettiğini açıkladı.

Olay uluslararası diplomaside yankı buldu: Avrupa ve bazı ülkelerin dışişleri temsilcileri açıklama talep ederken insan hakları örgütleri bağımsız soruşturma çağrısı yaptı. Serbest bırakılmayan aktivistler için hukuki süreçler ve diplomatik girişimler devam ediyor.

Greta Thunberg’in durumu: İsveçli aktivistin de aralarında olduğu grup Pazartesi günü Yunanistan’ın başkenti Atina’ya gönderildi; temsilcileri veya avukatlarından henüz kapsamlı bir ortak açıklama gelmedi. Konuyla ilgili gelişmeler ve resmi açıklamalar takip ediliyor.

Neden önemli?

• Bu gelişme, deniz yoluyla insani yardım girişimleri ile devlete ait güvenlik uygulamaları arasındaki sınırları, uluslararası deniz hukukunu ve insani yardımın ulaştırılmasını yeniden gündeme taşıdı.

• İddia edilen gözaltı koşulları ve muhtemel kötü muamele iddiaları, uluslararası insan hakları denetimini ve bağımsız soruşturmaları gerektirebilir.

“Form, işlev ve ruh bir araya geldiğinde mimarlık doğar.”

“Dünya Mimarlık Günü, doğayla uyumlu bir geleceği yeniden tasarlama çağrısıdır.

“Gerçek mimarlık, sadece yapı değil; doğaya saygı, insana huzur kazandırmaktır.”

“Sürdürülebilir bir dünya, bilinçli tasarımlarla başlar.”

“Bir mimarın kalemi, geleceğin siluetini çizer.”

“Kentlerin ruhu, mimarların hayal gücüyle can bulur.”

“Mimarlık; estetiğin, işlevin ve insanın kesiştiği noktadır.”