Tarih / Saat: 14 Eylül 2025 — 10:39 (TSİ).
Okuma süresi: Yaklaşık 3 dakika.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin nükleer enerji teknolojilerinde yerli kapasiteyi güçlendirmek amacıyla **“Yerli Nükleer Reaktör Geliştirilmesi Çağrısı”**nı başlattıklarını açıkladı. Çağrı kapsamında Türk sanayisi, araştırma enstitüleri ve üniversitelerin iş birliğiyle yüksek teknolojiye sahip, güvenli ve çevre dostu reaktör tasarımları ve bileşenleri geliştirilmesi hedefleniyor. Başvurular rip.sanayi.gov.tr üzerinden 31 Aralık 2025 tarihine kadar kabul edilecek.

Çağrının amacı ve kapsamı

Bakan Kacır’ın duyurusuna göre amaç, “Milli Teknoloji Hamlesi” vizyonu çerçevesinde nükleer enerji teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltmak, enerji güvenliğini güçlendirmek ve net sıfır emisyon hedefine katkı sağlamak. Çağrı; reaktör çekirdeği, güvenlik sistemleri, paslanmaz çelik ve özel alaşımlar, kontrol sistemleri ile reaktörlerin tasarım, simülasyon ve modelleme çalışmalarını kapsayacak şekilde tasarlandı. Resmî açıklamada, çalışmaların TENMAK, TÜBİTAK enstitüleri ve üniversitelerin katılımıyla yürütüleceği vurgulandı.

Kimler başvurabilir — başvuru süreç ve son tarih

Çağrıya Türk sanayi şirketleri, araştırma ve teknoloji enstitüleri ile üniversitelerin ortaklık teklifleriyle başvurması bekleniyor. Başvurular elektronik ortamda rip.sanayi.gov.tr adresindeki başvuru portalı üzerinden alınacak; son başvuru tarihi 31 Aralık 2025 olarak ilan edildi. Başvuru rehberi ve teknik ekler çağrı duyurusunun bulunduğu portaldan erişilebiliyor.

Neden şimdi? (Bağlam)

Türkiye’de halihazırda inşa ve devreye alma süreçleri süren projeler (Akkuyu NGS vb.) bulunuyor; ancak bu çağrı, yalnızca enerji üretimi değil aynı zamanda teknoloji geliştirme, yerlileştirme ve uzun vadeli stratejik bağımsızlık hedeflerine hizmet ediyor. Uzmanlar, yerli tasarım ve bileşen geliştirilmesinin tedarik zinciri risklerini azaltabileceğini, yerlileştirmenin ekonomi ve istihdam açısından olumlu yansımaları olacağını belirtiyor. (İlgili projeler ve mevcut durum için haber arşivleri ve resmi proje sayfalarına bakılabilir.)

Beklenen adımlar ve takvim

• Kısa vadede (2025 sonu): Çağrıya gelen başvuruların değerlendirilmesi ve ön seçmeler.

• Orta vadede: Seçilen projeler için prototip/ara dönem çalışmaları, simülasyonlar ve test altyapısının kurulması.

• Uzun vadede: Onaylanmış tasarımların seri üretim/entegrasyon ve saha uygulamalarıyla ticarileştirilmesi (tüm bu aşamalar regülasyonlar, güvenlik incelemeleri ve uluslararası standartlara göre ilerleyecek).

Not: Çağrı fazı, doğası gereği AR-GE ve tasarım odaklıdır; gerçek güç üretimine yönelik reaktör inşası için ilave izinler, lisanslamalar ve uluslararası iş birlikleri gerekmektedir.

FATİHDOGANMEDYA — 14 Eylül 2025, 11:47 (TSİ) · Okuma süresi: 4 dakika

Rusya, Belarus ile birlikte düzenlenen “Zapad” (Batı) ortak askeri tatbikatı kapsamında Kuzey Filosu unsurlarından 3M22 Zirkon (Tsirkon) hipersonik seyir füzesini Barents Denizi’ndeki bir hedefe doğru fırlattığını açıkladı. Savunma Bakanlığı tarafından yayımlanan görüntülerde gemiden dikey fırlatma şeklinde çıkan Zirkon’un hedefi “doğrudan isabet” ile imha ettiği bildirildi.

Olayın detayları

Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre, tatbikat kapsamında Kuzey Filosu’na ait Admiral Golovko firkateyninden ateşlenen Zirkon, planlanan rotasını izleyerek Barents Denizi’ndeki hedefi vurdu. Bakanlık, “gerçek zamanlı objektif izleme verilerine göre hedefin doğrudan isabetle imha edildiğini” duyurdu ve tatbikatın Su-34 taarruz uçakları ile entegre yürütüldüğünü belirtti.

Bu hamle, Moskova ile Minsk’in tatbikatın savunmaya yönelik olduğunu tekrarladığı bir dönemde geldi; buna karşın NATO, bölgedeki hareketliliğe karşı “Eastern Sentry” adıyla izleme adımları başlattı.

Zirkon nedir? Teknik profil ve kapasite

Zirkon (3M22, Tsirkon) Rus yapımı bir hipersonik seyir füzesidir. Resmî ve analist kaynaklar Zirkon’un:

• Hız: Maksimumta Mach 6–9 aralığında hareket ettiği (Rus iddiaları Mach 9’a kadar),

• Menzil: Farklı kaynaklarda 400–1.000+ km aralığı (Rus açıklamaları 1.000 km’ye yakın menzil iddia ediyor),

• Yük: Tahmini savaş başlığı kütlesi 300–400 kg civarı,

• Platformlar: Gemi, denizaltı (Yasen/Yasen-M sınıfı denizaltılardan fırlatma) ve kara konuşlu varyantlar üzerinde çalışıldığı şeklinde raporlanmıştır.

Bu özellikler Zirkon’u klasik seyir füzelerine kıyasla çok daha zor tespit ve imha edilebilir hale getiriyor; yüksek hızı ve manevra kabiliyeti hava savunma sistemleri için zorluk oluşturuyor. Ancak bağımsız doğrulama ve gerçek işletme performansı konusunda analizlerde farklı görüşler bulunuyor.

Neden şimdi? Stratejik bağlam

Rusya’nın Zirkon fırlatması, Zapad-2025 tatbikatının bir parçası olarak gerçekleşti. Moskova, tatbikatın amacı olarak komuta-kontrol yeteneklerini iyileştirmeyi ve savunma koordinasyonunu geliştirmeyi gösteriyor. Ancak bölgedeki bu tür hipersonik gösteriler, hem askeri caydırıcılığı pekiştirme hem de uluslararası izleyicilere teknoloji ve taarruz kabiliyetini sergileme amacı taşıyor. NATO ve bölge aktörleri bu hareketleri yakından izliyor.

Ayrıca Rusya daha önce Yasen-M sınıfı denizaltıların Zirkon ile donatılacağını açıklamış, Mart 2025’te yeni bir Yasen-M denizaltısının (Perm) suya indirilmesi sırasında Zirkon entegrasyonuna vurgu yapılmıştı; bu da deniz platformlarından konuşlandırılmış Zirkon kapasitesinin güçlendiğine işaret ediyor. Reuters

Geçmiş kullanım ve savunma yetenekleri

Zirkon ile ilgili tartışmalarda hem sahadaki kullanıma ilişkin iddialar hem de hava savunma sistemlerinin performansı ele alınıyor. Ukrayna tarafı, daha önce Zirkon kullanıldığı iddialarında bulunmuş; 2024’te Kiev yönetimi Rusya’nın Zirkon füzeleriyle saldırılar düzenlediğini açıklamıştı. Bu tür iddialar ve karşı-analizler, füzenin gerçek dünya etkinliğine dair tartışmaları canlı tutuyor.

Batılı uzmanlar, hipersonik hız ve manevra kabiliyetinin savunma sistemleri için zorluk oluşturduğunu kabul etmekle birlikte, füzenin terminal fazda hız düşüşü ve tespit-edilebilirlik gibi zayıf noktalarının da olduğu görüşünde. Bu alandaki yetenekler ve karşı tedbirler, önümüzdeki yıllarda savunma teknolojileri yarışının ana başlıklarından biri olacak.

Analiz — Ne değişir?

• Bölgesel güvenlik: Böyle adımlar Baltık, Kuzey ve Karadeniz havzalarında gerginliği artırabilir; tatbikatlar sırasında operasyonel provokasyon riski yükselir

• Askerî denge: Denizden ve denizaltılardan ateşlenebilen hipersonik füzelerin yaygınlaşması, deniz ve kıyı savunmalarını yeniden şekillendirme ihtiyacı doğurur.

• Diplomasi ve caydırıcılık: Böyle gösteriler, iç politikada güç sergileme ve dışarıya gözdağı verme unsuru taşıyor; karşılıklı gerilimler diplomatik kanallar üzerinden yönetilmeli.

Sonuç: Rusya’nın bugün açıkladığı Zirkon fırlatması, teknolojik gösteri ve tatbikat bağlamında değerlendirilmeli. Füzenin saha performansı, muhtemel kullanımı ve bunun getireceği stratejik sonuçlar önümüzdeki dönemde askeri analiz ve diplomatik gündemin üst sıralarında kalmaya devam edecek.

Tarih: 14 Eylül 2025, Pazar
Saat: ~10:20
Okuma Süresi: ~2 dakika

Özet

Suçla mücadelede uluslararası sınırları aşan bir operasyon olarak öne çıkan bu gelişme, Türkiye’nin adalet ve güvenlik açısından kaçak suçluların yurt dışındayken dahi takibinin sürdüğünü göstermektedir. Ayrıca, kamu kurumlarının iş birliği ve uluslararası platformlarla kurulan koordinasyonların operasyonel başarıyı artırdığı görülmektedir.

Kırmızı Bültenle Aranan 6 Kişi Yakalandı – Ayrıntılı Haber

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, uluslararası iş birliği çerçevesinde kırmızı bültenle aranan 6 ve ulusal seviyede aranan 2 olmak üzere toplam 8 kişinin yurt dışından yakalanarak Türkiye’ye iadesine ilişkin bilgilendirme yaptı.

Kimler, Nerelerde, Hangi Suçlarla?

Aşağıda yakalananların isimleri (baş harfleriyle), suçları, yakalandıkları ülkeler ve iade durumları yer alıyor:

Operasyon Detayları & Açıklamalar

• Bakan Yerlikaya, zulüm veya hukuk dışı davranış gözetmeden yurt dışına kaçan suçluların peşinin bırakılmayacağını vurguladı.

• Yapılan operasyonların Interpol-Europol, istihbarat birimleri, KOM, Narkotik, Siber Suçlar, Asayiş gibi birçok birimin koordinasyonuyla gerçekleştiği kaydedildi.

• İade işlemlerinin yürürlükteki uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde tamamlandığı açıklandı.