Açıklaması:
RTÜK, Sözcü TV’ye 31 Mayıs 2025’ten itibaren 10 gün boyunca ekran karartma cezası verdi. Yayımlanan metin, lisans iptali riskini ve basın özgürlüğü tartışmalarını gündeme taşıyor.

Gündem Özeti

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), İstanbul, Ankara ve İzmir’den yapılan canlı yayınlarda “halkı kin ve düşmanlığa teşvik” iddiasıyla Sözcü TV’ye 10 günlük ekran karartma cezası verdi. Karar, 31 Mayıs 2025’ten itibaren uygulanacak ve kanal, ceza süresince yalnızca siyah ekranda RTÜK’ün karar metnini yayınlayacak.

RTÜK Kararının Arkasındaki Gerekçe

RTÜK, 27 Mart 2025 tarihli toplantısında, Sözcü TV’nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik soruşturmayla ilgili yayınlarında mevzuatı ihlal ettiği gerekçesiyle 10 gün yayın durdurma cezası kararı aldı. Kararın uygulanması, lisans iptali öncesindeki en ağır yaptırım olarak değerlendiriliyor.

Uygulama Şartları ve Süreç

• Başlangıç: 31 Mayıs 2025

• Süre: 10 gün aralıksız yayın durdurma

• Ekran Karartma: Kanal, ceza süresince 7/24 siyah ekranda yalnızca RTÜK karar metnini gösterecek.

• Lisans İptali Riski: Aynı maddeden ikinci kez ceza alınması hâlinde, kanalın lisansı iptal edilecek.

Hukuki ve Medyatik Yankılar

Karar, RTÜK tarihinin en ağır cezaları arasında sayılırken, başta muhalif basın çevreleri olmak üzere pek çok kesimden tepki geldi. Sözcü TV Ana Haber sunucusu Fatih Portakal, “Susturacaklarını zannediyorlar… Bu düzenin böyle devam edemeyeceğini bilsinler” diyerek kararı eleştirdi.

Basın Özgürlüğü Açısından Değerlendirme

Uzmanlar, yayın durdurma cezalarının ifade ve basın özgürlüğü üzerinde caydırıcı etkisi olduğunu, uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınan bu hakların korunması gerektiğini vurguluyor. Cezanın uygulama biçimi ve süresi, yargı ve medya kuruluşları arasında yeni tartışmalar başlattı.

Konya’da kamyonet ile otomobilin çarpıştığı kazada Kadir Yıldız (71) ile eşi Fatma Yıldız (70) hayatını kaybetti, 4 kişi de yaralandı.

Kaza, saat 18.00 sıralarında merkez Meram ilçesi Gödene Mahallesi Hatunsaray Caddesi ile Memleket Caddesi Kavşağı’nda meydana geldi.

Kadir Yıldız idaresindeki otomobil ile Ali B’nin kullandığı kamyonet kavşakta çarpıştı. Araçlar, çarpışmanın etkisiyle yol kenarındaki arazide park halindeki kamyona çarparak durdu.

Olay yerine gelen sağlık ekipleri otomobilde bulunan Fatma Yıldız’ın olay yerinde öldüğünü belirledi. Ağır yaralanan eşi Kadir Yıldız ise ambulansla Meram Devlet Hastanesi’ne sevk edildi.

Kamyonette bulunan sürücü Ali B, Durmuş B, Mümine Feride B. ve Zeycan K. de, ambulanslarla Konya Şehir Hastanesi’ne götürüldü.

Ağır yaralı Kadir Yıldız, yapılan müdahaleye rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybetti. 

Açıklaması
Göbeklitepe, 12.000 yıl öncesine ait tapınaklarıyla insanlık tarihinin en büyük devrimini nasıl başlattı? Keşfiyle tarım, din ve sosyal örgütlenme anlayışımızı alt üst eden sırrı öğrenin.

Giriş: Tarihin Kırılma Noktası

Günümüzde “Neolitik Devrim” olarak adlandırılan, insanlığın avcı-toplayıcı hayattan yerleşik tarım toplumuna geçişi, uzun yıllardır 10.000 – 8.000 ÖÖ aralığına tarihleniyordu. Ancak Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’nin keşfi, bu zaman çizelgesini en az 2.000 yıl geriye çekerek olayın seyrini baştan yazdı.

Göbeklitepe Nasıl Keşfedildi?

1963 yılında “Güneydoğu Anadolu Projesi” kapsamında ilk defa yüzeysel olarak tespit edilen Göbeklitepe, asıl önemini 1995’te Şanlıurfa Müzesi ve Alman Arkeoloji Enstitüsü iş birliğiyle gerçekleştirilen kazılarla ortaya koydu. 1996’dan 2014’e dek kazıları yöneten Klaus Schmidt, burayı yalnızca bir mezar ya da küçük bir tapınak olarak değil, dönemin tüm sosyal ve ritüel dünyasını yansıtan bir “mabet kompleksi” olarak tanımladı.

12.000 Yıllık Tapınaklar: Neolitik Öncesinin İnanılmaz Mirası

Göbeklitepe’deki T-şekilli dikilitaşlar, Mısır piramitlerinden yaklaşık 4.000, Stonehenge’den ise 6.000–7.000 yıl önce inşa edilmiş durumda. Bu durum, yerleşik hayata geçiş henüz başlamadan, örgütlü iş gücüyle devasa taş yapıların inşa edildiğini gösteriyor .

İnsanları Bir Araya Getiren Güç: Dinin Doğuşu

Eskiden tarımın ve yerleşik yaşama geçişin dinî inançlardan sonra geldiği düşünülürdü. Oysa Göbeklitepe, tam tersini işaret ediyor: Burada düzenlenen toplu törenler, sosyal bağları güçlendiren bir “dinin” ve ritüelin varlığını gösteriyor. Dolayısıyla din, toplumları bir arada tutan ve tarımı mümkün kılan ilk katalizör olabilir

Taşların Dili: Mimari ve Malzeme Seçimi

• Bazalt, kireçtaşı, çakmaktaşı gibi yerel malzemeler, işlenip taşınarak 20–60 ton ağırlığındaki sütunlar oluşturuldu.

• Ayrıca obsidyen gibi farklı coğrafyalardan getirilen taşlar, Göbeklitepe’nin bir tür “Neolitik hac merkezi” olduğunu düşündürüyor

Bu mühendislik ve organizasyon becerisi, dönemin insanlarındaki koordinasyon ve iş bölümü anlayışının beklenenden çok daha gelişmiş olduğunu gözler önüne seriyor.

Gömülmüş Mabetler: Korunmuş Bir Zaman Kapsülü

Göbeklitepe, yaklaşık 3.000 yıl boyunca aktif kullanıldıktan sonra aniden terk edildi ve yapılar kasıtlı olarak gömüldü. Bu sıradışı uygulama, kazı katmanlarının bozulmadan günümüze ulaşmasını sağladı. Yapının neden gömüldüğü hâlâ bir muamma olsa da, arkeologlara adeta sağlam bir zaman kapsülü sundu.

İnsanlık Tarihini Yeniden Yazdıran Sır

Göbeklitepe’nin en büyük sırrı, dinin ve toplumsal örgütlenmenin, tarım ve yerleşik yaşamdan önce ortaya çıkmış olmasıdır. Bu keşif, tarih öncesi döneme bakış açımızı kökünden değiştirdi ve insan evriminde “ritüel” kavramının çok daha önce gündeme geldiğini gösterdi.

Sonuç
Göbeklitepe, yalnızca taş bloklardan ibaret bir antik alan değil; insanlık tarihinin dönüm noktalarını anlamamız için yazılmış en eski belge. Burada keşfedilen her yeni detay, sosyal yapıların, inancın ve kolektif bilincin ne kadar erken evrelerde filizlendiğini gözler önüne seriyor.

Göbeklitepe’de kazı ve araştırma çalışmalarının “durdurulduğu” yönündeki iddiaların temelinde, sosyal medyada yayılan birkaç asılsız komplo teorisi ve mevsimsel planlama bulunuyor:

1. Mevsimsel Çalışma Programı

   • Göbeklitepe kazıları her yıl Mayıs’ın sonundan Ekim ortalarına kadar devam ediyor; kış aylarında ise bölgedeki yağış ve soğuk koşullar nedeniyle ara veriliyor. Bu, tüm büyük arkeolojik sit alanlarında uygulanan standart bir sezonluk programdır

2. Tarla Sahiplerinin Ağaç Dikimi

   • Bazı sosyal medya paylaşımlarında, çevrede dikilen zeytin ağaçlarının “kazıyı engellemek için” casus güçler tarafından dikildiği iddia edildi. Oysa ağaçlar, 2005–2007 yıllarında arazi sahiplerinin, kamulaştırma değerini yükseltmek amacıyla kendi tarlalarına diktiği zeytin ağaçlarıdır. Kazı ekibi, bu ağaçları taşımak veya büyük bölümlerini koruma çatısı altındaki alanlarda çalışmak üzere planlamaya dâhil etmiş durumdadır .

3. “Dünya Ekonomi Forumu” ve Diğer Komplo Teorileri

   • Sosyal medyada “WEF’in müdahalesi” veya “Klaus Schwab’ın durdurma emri” gibi söylemler yayıldı. AA ve kazı başkanlığı tarafından yapılan açıklamalarda, bu iddiaların asılsız olduğu net bir şekilde vurgulandı. Türkiye dışından hiçbir kuruluş, Göbeklitepe’deki bilimsel çalışmaları engelleyemez veya yönlendireme

4. Koruma ve Sağlamlaştırma Çalışmaları

   • Kazı ekibi, aynı zamanda T-şekilli sütunların ve yapıların altındaki buluntuları korumak amacıyla sağlamlaştırma, çatı altı koruma ve laboratuvar çalışmaları yürütüyor. Bu koruma önlemleri, dış etkenlerle mücadele ve uzun vadeli konservasyon için kritik öneme sahip.

Sonuç:
Göbeklitepe arkeolojik kazıları; mevsimsel plan, koruma çalışmaları ve arazi düzenlemeleri çerçevesinde kesintisiz biçimde yürütülmektedir. “Durdurma” iddiaları, tarla sahiplerinin ağaçlandırma uygulamaları ve sosyal medyadaki asılsız komplo teorilerinden kaynaklanmaktadır. Resmi yetkililer, kazı sezonunun takvimine bağlı olarak Mayıs–Ekim arası sürmeye devam ettiğini, herhangi bir dış müdahale veya kalıcı durdurmanın söz konusu olmadığını defalarca teyit etmiştir.