Yargıtay’dan Emsal “Şezlong” Kararı: “Kıyılar Halkındır” Diyen Yüksek Mahkeme Onadı

 Açıklaması:
Yargıtay’ın İzmir Çeşme’deki “şezlong” davasında verdiği “kıyılar halkındır” kararı emsal oluşturdu. Kararın dayanağı, 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve anayasal düzenlemeler. Plaj işletmelerine şezlong ya da şemsiye dayatılmasının hukuka aykırı olduğuna dair detaylı analiz.

Giriş

Yüksek Mahkeme, yaz sezonlarının tartışmalı konularından biri haline gelen plajlarda “şezlong” dayatmasını hukuka aykırı bularak emsal niteliğinde bir karar verdi. Bu gelişme, herkesin kamuya açık kıyı alanlarından serbestçe yararlanabileceği haklı durumu kesinleştirdi.

Olayın Özeti

İzmir’in Çeşme ilçesinde, Eşref Kaya adlı bir vatandaş, yanına havlusunu alarak denize girmek isteyince özel bir plaj işletmesinin çalışanları tarafından engellendi ve eşyalarının denize atılmakla tehdit edildi. Olay, “kişiyi hürriyetinden yoksun kılma” suçundan üç sanığın yerel mahkemede 1 yıl 8 ay hapis cezası almasıyla sonuçlandı.

Yerel Mahkeme Kararı ve İtiraz Süreci

Yerel mahkemenin, özel işletmenin azmettirmesiyle gerçekleştiğini belirttiği ceza kararına yapılan itiraz sonrasında dosya Yargıtay’a taşındı. İstinaf talebi, plaj işletmelerinin kıyı hattı üzerindeki uygulamalarının hukuka uygun olup olmadığını tartışmaya açtı.

Yargıtay’ın “Kıyılar Halkındır” Kararı

Yargıtay, kıyıların mülkiyetinin devlete ait olduğunu ve kullanma hakkının anayasal düzenlemeler gereği tüm vatandaşlara eşit ve serbestçe tanındığını vurguladı. Kararda şu hususlar öne çıktı:

• Hiçbir özel işletme, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kıyı alanlarını kendi özel mülkü gibi kullanamaz.

• Şezlong ya da şemsiye kiralama zorunluluğu koymak, Kıyı Kanunu ve ilgili yönetmeliklere aykırıdır.

• Vatandaşlar yanlarında getirdikleri havlu, minderi veya benzeri eşyalarla plaj alanlarını ücretsiz ve serbestçe kullanabilir.

Hukuki Dayanak: 3621 Sayılı Kıyı Kanunu

3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun 4. maddesinde “…kıyıların mülkiyeti Devlet’e aittir; yararlanma bakımından herkesin eşit ve serbest” olduğu açıkça düzenlenmiştir. Yönetmelik hükümleri de bu serbest kullanım hakkını korumaktadır.

Kararın Önemi ve Uygulamadaki Beklentiler

Bu emsal karar, Türkiye genelindeki plaj işletmeleri için bağlayıcı nitelikte olup, yerel yönetimler ve denetleyici kurumların uygulamayı sıkılaştırması bekleniyor. Özellikle turistik bölgelerde vatandaş haklarının korunması ve işletmelerin keyfi uygulamalarına son verilmesi amaçlanıyor.

Toplumsal ve Sektörel Tepkiler

• Hukukçuların Görüşü: Kararı, anayasal haklar açısından güçlü bir içtihat olarak nitelendiriyorlar.

• BELEDİYELER: Denetim ve bilgilendirme faaliyetlerinin artırılması çağrısında bulunuldu.

• Plaj İşletmecileri: Bazı işletmeciler uyum sürecinde rehavete kapılmamak için alternatif iş modelleri araştırıyor.

Sonuç

Yargıtay’ın “Kıyılar Halkındır” vurgulu şezlong kararı, kamuya açık kıyı alanlarından ücretsiz ve serbestçe yararlanma hakkını pekiştirdi. Bu karar, plaj işletmelerine hukuka aykırı dayatmalara son vermesi açısından emsal teşkil edecek ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesine zemin hazırlayacaktır.