Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA), Japonya’ya ait bir iklim gözlem uydusunu yörüngeye gönderdi.

Uyduyu taşıyan H2A roketi yerel saatle 01.33’te Kagoshima eyaletindeki Tanegashima Uzay Merkezi’nden başarılı bir şekilde fırlatıldı.

Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından yapılan açıklamada, uydunun yaklaşık 670 kilometre yükseklikte roketten ayrıldığı ve güneş panellerini açarak çalışmaya başladığı bildirildi.

Ülkenin uzay programında 2001 yılından bu yana kullanılan H2A roketinin bu görev kapsamında 50’nci ve son kez fırlatıldığı kaydedilirken, H2A’nın yerini daha düşük fırlatma maliyetleri ve daha fazla yük kapasitesi sunan H3 roketinin alacağı aktarıldı.

H3’ÜN İLK FIRLATMA DENEMESİ BAŞARISIZ OLMUŞTU

H3 roketinin Mart 2023’te yapılan ilk fırlatma denemesi ikinci aşama motorundaki bir arıza nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Fırlatmadan dakikalar sonra rokete kendini imha talimatı verilmişti. H3 roketi, sonraki 4 denemede başarılı bir şekilde fırlatılmıştı.

2022’de ChatGPT’nin piyasaya sürülmesinin ardından yapay zeka, teknoloji ve finans dünyasının en çok konuşulan konusu haline geldi. Milyarderler, yapay zeka sayesinde verimlilik artışı yaşanacağını, ancak bunun aynı zamanda bir işsizlik krizine yol açabileceğini öne sürüyor.

ABD’nin Demokrat Vermont Senatörü Bernie Sanders ise bu anlatıya farklı bir bakış getirdi. Joe Rogan’ın podcastine konuk olan siyasetçi, yapay zekanın gücüne gerçekten inanılıyorsa çalışanlara haftada sadece 30 saat çalışma hakkı tanınabileceğini savundu.

“32 SAATE İNDİRİRİM”

“Teknoloji sadece CEO’lara ya da teknolojinin sahibi olanlara değil, herkese fayda sağlamalı” diyen Sanders, “Yapay zekayla verimliliğiniz artıyorsa, sizi kapı önüne koymak yerine haftalık çalışma sürenizi 32 saate indiririm” ifadelerini kullandı.

Sanders’a göre bu, çalışanların aileleriyle daha fazla vakit geçirmesi, eğitime vakit ayırması ya da sadece dinlenmesi için bir fırsat olabilir:
“Artık haftada 40 saat çalışmak zorunda değilsiniz.”

GERÇEKÇİ BİR ÖNERİ Mİ?

Bugün kulağa radikal gelen bu öneri, aslında tarihsel açıdan o kadar da uç bir fikir değil. Haftalık 40 saat çalışma yasası ABD’de ancak 1940 yılında federal düzeyde kabul edilmişti. O dönem işçiler, Sanders’ın bugün önerdiği gibi 30 saatlik haftalar için grevler düzenliyordu.

Sanders da bunun “radikal bir fikir olmadığını” belirterek, dünyada bazı şirketlerin bu uygulamayı başarıyla hayata geçirdiğini söyledi.

YAPAY ZEKANIN POTANSİYELİ NE?

Ancak pek çok uzmana göre yapay zekanın, Sanders’ın umut ettiği gibi toplumsal fayda odaklı reformlara zemin hazırladığı söylenemez. Şu anda yapay zeka işten çıkarmaları meşrulaştırmak, yüksek maaşlı işleri düşük ücretli ülkelere kaydırmak için kullanılıyor.

Üstelik mevcut yapay zeka sistemleri hâlâ pek çok sorun barındırıyor: Hatalara açık, verimsiz ve zaman zaman “halüsinasyon” görecek kadar yanlış bilgiler üretiyor.

Bu durumda, çalışanların iş yükünü hafifletmektense artırdığına dair şikayetler de giderek artıyor. Araştırmalara göre de yapay zeka yatırımları maaşları ya da mesai saatlerini olumlu yönde etkilemiş değil.

EŞİTSİZLİK DERİNLEŞEBİLİR

Yapay zekAnın gelişimi, sadece ABD içinde değil, küresel ölçekte de eşitsizlik yaratıyor.

Futurism’in aktardığına göre, 2024’te yayınlanan bir dijital emek raporu, yapay zeka sektörünün zengin ülkelerin yoksul ülkeleri sömürmeye devam etmesine aracılık ettiğini ortaya koydu. Özellikle Kenya gibi ülkelerde düşük ücretle çalışan işçiler, yapay zeka sistemlerini eğitmek için yoğun sömürüye maruz kalıyor. Buna “veri sömürgeciliği” adı verilmeye başlandı.

Bu tablo, ABD’de 30 saatlik bir çalışma haftasına geçilse bile, bu “konforun” faturasının küresel güneydeki emekçilere çıkabileceğini düşündürüyor.

SANDERS NE DİYOR?

Tüm bu zorluklara rağmen Sanders’ın mesajı açık: Evrensel 30 saatlik bir çalışma haftası mümkün ve bu hak, ancak işçilerin mücadelesiyle elde edilebilir.

Yapay zekanın sadece patronları değil, tüm toplumu güçlendirmesi gerektiğini savunan Sanders, teknolojinin insan odaklı kullanımı konusunda yeni bir tartışma başlatmayı umuyor.

TERLEMENİZİ DESTEKLEYİN

Birçok kişi sadece yüzünü yelpazelerken, vücudun geniş bölgelerine rüzgar sağlamak çok daha etkili. Tipton’a göre, “Sıcak 35 dereceye yaklaştığında terleme, serinlemenin tek yoludur. Ama terin buharlaşması da hava akımına bağlıdır.”

Doğal hava sirkülasyonu yaratmak için camları karşılıklı açabilir, elektrikli olmayan el yelpazeleri kullanabilirsiniz. Klima ise çevresel sürdürülebilirlik açısından her zaman en iyi çözüm değil.