Rus Füzesi Batı Ukrayna’da Konutları Vurdu: 25 Ölü, 73 Yaralı

Fatih Doğan Medya – Haber Merkezi
📅 20 Kasım 2025 – 09:30 • ⏱ Okuma Süresi: 4 dakika

Rus ordusunun Batı Ukrayna’nın Ternopil kentine düzenlediği füze saldırısında 25 sivil hayatını kaybetti, 73 kişi yaralandı. Saldırı, kentin ilk kez konut hedef alınarak vurulmasıyla güvenlik endişelerini tırmandırdı.

Ternopil – Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik düzenlediği geniş çaplı hava saldırılarının en ağır bedeli, daha önce nispeten güvenli olarak görülen Batı Ukrayna’nın Ternopil kenti ödedi. Kentteki bir konut sitesini hedef alan Kh-101 seyir füzesi, 9 katlı iki binanın üst katlarını tamamen yıktı. Ukrayna Acil Durum Hizmetleri’nin en güncel verilerine göre, enkaz altından 25 ceset çıkarılırken, 73 kişi de yaralandı. Yaralılar arasında 16 çocuğun bulunduğu bildirildi .

Saldırının Anatomisi: Bir Gecede 470 Drone ve 48 Füze

Saldırı, Rusya’nın Ukrayna genelinde düzenlediği büyük çaplı taarruzun bir parçası olarak kayıtlara geçti. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky, bir sosyal medya paylaşımında, Rusya’nın bir gecede 470 insansız hava aracı (İHA) ve 48 çeşitli füze fırlattığını açıkladı. Bu saldırıların enerji, ulaşım ve sivil altyapıyı hedef aldığı vurgulandı .

Özellikle batı bölgeleri, “Kalibr” seyir füzeleri, “Kinjal” aero-balistik füzeleri ve stratejik bombardıman uçaklarından atılan füzelerle yoğun bir ateş altında kaldı. Hava savunma sistemleri birçok hedefi düşürmüş olsa da, Ternopil’deki gibi sivil yerleşim alanlarına isabetler kaydedildi .

 Enkaz Altında Can Pazarı: “Artık Güvenli Bir Yer Yok”

Ternopil sakinleri için bu saldırı, görece güvenli bir sığınağın da yok oluşunun habercisi oldu. Kent sakini Tetyana Dolishna, sosyal medyada duygularını, “O kırılgan güvenlik hissi yok oldu ve artık Ternopil’in biraz olsun güvenli olduğuna dair hiçbir his kalmadı” sözleriyle paylaştı .

Arama kurtarma ekipleri, enkaz altında kalanları kurtarmak için gece boyunca çalışırken, bölgede rahiplerin kurbanlar için dua ettiği bildirildi . Ukrayna Başbakanı Yulia Svyrydenko, saldırıyı “hedefin askeri pozisyonlar değil, sivil nüfus, apartman blokları ve insanların hayatlarını yaşadığı sıradan yerler olduğunu” söyleyerek kınadı .

 Savaşın Seyri ve Barış Arayışları

Bu ölümcül saldırılar, Cumhurbaşkanı Zelensky’nin Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan ile görüşerek uzun süredir tıkanık olan barış müzakerelerini canlandırmaya çalıştığı bir döneme denk geldi .

Ancak barış yolundaki engeller büyük. The Guardian ve Financial Times’ın haberlerine göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, Rus yetkililerle Ukrayna’yı dışarıda bırakarak bir barış planı hazırlığı içinde. Haberlere yansıyan ve “Rusya lehine ağır basan” bu planın, Ukrayna’nın toprak ve silah tavizlerinin yanı sıra silahlı kuvvetlerini yarıya indirmesini öngördüğü iddia ediliyor .

BM Verileri: Sivil Kayıplarda Çarpıcı Artış

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları İzleme Misyonu’nun verileri, 2025’te Ukrayna’daki sivil kayıpların geçen yılın aynı dönemine kıyasla %40 arttığını ortaya koydu. Raporda, özellikle kısa menzilli insansız hava araçlarının yol açtığı saldırıların, diğer tüm silah türlerinden daha fazla sivil kaybına neden olduğu belirtildi .

Bu haber, Ukrayna Acil Durum Hizmetleri, The New York Times, Euronews, Wikipedia, The Guardian, BBC ve Ukrhaber kaynaklarından derlenmiş ve Fatih Doğan Medya editörlerinin titizlikle kontrolünde hazırlanmıştır.

Peru’nun GİZEMLİ 5 BİN 200  ‘Delikler Şeridi’nin Sırrı Çözüldü

Tarih: 20 Kasım 2025 – Okuma Süresi: 4 Dakika –

Peru’nun And Dağları’ndaki 5.200 gizemli çukurdan oluşan ve neredeyse bir asırdır arkeologları şaşırtan Monte Sierpe (“Yılan Dağı”) sitesinin sırrı nihayet çözüldü. Yapılan yeni araştırma, bu çukurların antik bir pazar yeri ve devasa bir açık hava muhasebe sistemi olarak kullanıldığını ortaya koydu.

Yüzyıllık Gizem

Peru’nun güneyindeki Pisco Vadisi’nde yer alan ve “Delikler Şeridi” olarak da bilinen Monte Sierpe, 1,5 kilometre uzunluğunda bir alana yayılan ve 5.200’den fazla düzgün şekilde hizalanmış çukurdan oluşuyor . Her biri 1-2 metre genişliğinde ve 0,5-1 metre derinliğindeki bu çukurlar, bazı bölümlerde taşlarla güçlendirilmiş .

İlk kez 1933 yılında National Geographic Society’nin yayınladığı hava fotoğraflarıyla dünyanın dikkatini çeken bu yapı, o günden bu yana defansif yapılar, su toplama sistemleri, bahçeler ve hatta sis yakalama mekanizmaları gibi çeşitli teorilerle açıklanmaya çalışılıyordu .

Çığır Açan Araştırma ve Bulgular

Sydney Üniversitesi’nden arkeolog Dr. Jacob Bongers liderliğindeki uluslararası ekip, drone teknolojisi ve mikrobotanik analizler kullanarak yaptıkları kapsamlı çalışmayla site hakkında çığır açıcı verilere ulaştı .

· Drone Haritalama: Araştırmacılar, drone teknolojisiyle sitenin yüksek çözünürlüklü haritasını çıkardı ve çukurların düzeninde, İnka’ların ünlü khipu (düğümlü sicim) hesap kayıt cihazlarına benzer matematiksel bir desen olduğunu keşfetti .
· Toprak Analizleri: 19 çukurdan alınan sediment örneklerinin analizi, mısır, kinoa, ıspanak, pancar, yulaf, buğday, arpa ve kabak gibi bitkilere ait nişasta ve polen tanelerini ortaya çıkardı . Ayrıca, sepet yapımında kullanılan saz ve söğüt türlerine ait kalıntılar da bulundu .

Araştırmacılar, bu bulguların çukurların içine, taşımak için kullanılan örme sepetlerde gıda bitkileri konulduğunu gösterdiğini belirtiyor .

· Tarihlendirme: Bir çukurdan alınan kömür kalıntısının radyokarbon tarihleme analizi, bu malzemenin 1320-1405 yılları arasına tarihlendiğini ortaya koydu. Bu tarih, sitenin İnka İmparatorluğu’nun bölgeye gelişi olan 1400 yılından önceye, Chincha Krallığı dönemine ait olduğunu gösteriyor . Yüzeyde bulunan seramik parçaları da bu zaman aralığını destekliyor .

İki Dönem, İki İşlev: Pazardan Muhasebe Sistemine

Elde edilen bulgular, Monte Sierpe’nin iki farklı dönemde iki farklı amaçla kullanıldığını ortaya koyuyor:

 İlk Aşama: Chincha Krallığı Döneminde Açık Hava Pazarı (MS 1000-1400)

Araştırmacılar, sitenin başlangıçta Chincha Krallığı tarafından, nüfusunun 100.000’den fazla olduğu bilinen bölgede, bir takas pazarı olarak inşa edilmiş ve kullanılmış olabileceğini düşünüyor .

Dr. Bongers, “Belki de burası bir Inca-öncesi pazar yeri, bir bit pazarı gibiydi. Belki de seyyar tüccarlar (denizci tüccarlar ve lama kervanları), uzmanlar (çiftçiler ve balıkçılar) ve diğerleri, mısır ve pamuk gibi yerel malları takas etmek için burada bir araya geliyordu” diyor .

Sitenin, iki İnka idari merkezi arasında ve bir dizi ön-İspanyol yol ağının kesişim noktasına yakın konumu, bu teoriyi destekliyor .

İkinci Aşama: İnka İmparatorluğu Döneminde ‘Manzara Khipu’su (MS 1400’ler)

İnka İmparatorluğu bölgeyi fethettikten sonra bu yapıyı yok etmek yerine, onu vergi ve haraç toplama sistemi olarak yeniden amaçlandırmış . Drone görüntülerinde ortaya çıkan ve bloklar halindeki çukur düzeninin, İnka’ların karmaşık kayıt tutma aracı khipu’ya olan benzerliği, araştırmacıları bu sonuca götürdü .

Dr. Bongers, “Temel olarak, bu çukurları insanları bir araya getiren bir sosyal teknoloji türü olarak görüyorum ve daha sonra İnka İmparatorluğu altında büyük ölçekli bir muhasebe sistemine dönüştü” ifadelerini kullanıyor . Bu durum, sitenin adeta bir ‘manzara khipu’su (landscape khipu) gibi işlev gördüğünü gösteriyor .

Tablo: Araştırmanın Temel Bulguları

Araştırma Yöntemi       Elde Edilen Bulgu Anlamı
Drone Haritalama        Çukurların khipu benzeri matematiksel desende dizilişi Bir kayıt tutma/hesaplama sistemi olduğuna işaret
Microbotanik Analiz   Çukurlarda mısır, kabak, sepet yapımında kullanılan bitki kalıntıları Bitki depolama ve takas için sepet kullanıldığını gösterir
Radyokarbon Tarihleme   Kalıntıların MS 1320-1405 yıllarına ait olması Yapının İnka öncesi Chincha dönemine ait olduğunu kanıtlar

Araştırmanın Önemi ve Gelecek

Bu keşif, antik And topluluklarının kaynakları yönetmek ve ticareti kolaylaştırmak için manzarayı nasıl dönüştürdüğüne dair önemli bir vaka çalışması sunuyor . Aynı zamanda, yerli muhasebe uygulamalarının kökenleri ve çeşitliliği hakkındaki anlayışımızı genişletiyor .

Avustralya Müzesi Araştırma Enstitüsü’nde Misafir Araştırmacı olan Dr. Bongers ve ekibi, bulgularını doğrulamak ve genişletmek için daha fazla örnek toplamak üzere yeni bir saha çalışması aşaması planlıyor .

◼ Sonuç: And Dağları’nın tepesinde asırlardır gizemini koruyan 5.200 çukur, modern teknoloji ve bilimsel çalışmalar sayesinde sırrını araştırmacılara açtı. İnkalar ve onların selefi Chincha Krallığı, devasa bir açık hava pazarı ve muhasebe sistemi inşa ederek, tarih öncesi dönemdeki mühendislik ve idari zekalarının bir kanıtını bugüne bıraktı.

Bu araştırmanın bulgular, Antiquity dergisinde yayınlanmıştır .

Sokak Ortasında Silahlı Kavga: Kurşunlar Halk Otobüsüne İsabet Etti, 2 Genç Ağır Yaralandı

Tarih: 20 Kasım 2025 – Okuma Süresi: 2 dakika

Şanlıurfa’nın Karaköprü ilçesinde iki grup arasında çıkan silahlı kavgada iki genç ağır yaralandı. Kavga sırasında sıkılan kurşunlar, seyir halindeki bir halk otobüsüne isabet ederek yolcuları paniğe sevk etti.

 Silahlı Kavganın Bilançosu Ağır

Olay, Karaköprü ilçesine bağlı Güllübağ Mahallesi’nde, iki grup arasında henüz belirlenemeyen bir nedenle çıkan tartışmanın silahlı kavgaya dönüşmesiyle başladı. Kavgada Ali Eskiler (23) ve Baver Andiç (24) ağır şekilde yaralandı. Yaralılar, olay yerine gelen ambulanslarla Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırılarak tedavi altına alındı.

 Otobüs ve Sivil Araçlar Hedefti

Silahlı kavga sırasında sıkılan çok sayıda mermi, çevredeki sivil araçlara ve iş yerlerine zarar verdi. Mermilerin, yoldan geçmekte olan bir halk otobüsüne ve 2 otomobile isabet ettiği belirlendi. Bazı kaynaklara göre ise mermi isabet eden araç sayısı 3, ayrıca 2 bina ve bir market de bu olaydan etkilendi. Otobüsün ön camına isabet eden mermilerin yolculara zarar vermemesi şans eseri olarak yorumlandı.

 Olay Anı Kameralara Yansıdı

Silahlı kavganın yaşandığı an, bölgedeki güvenlik kameraları ve halk otobüsünün kamerası tarafından kaydedildi. Görüntülerde, seyir halindeki otobüsün önüne aniden çıkan grupların silahlı kavgası ve daha sonra seken bir merminin otobüs camına isabet etmesi yer alıyor. Ayrıca, markete sığınan ve ayağından yaralanan bir kişinin elinde pompalı tüfekle içeri girmesi üzerine kasiyer ve müşterilerin büyük panik yaşadığı görülüyor.

Polis Olay Yerinde Önlem Aldı

Olay yerine intikal eden polis ekipleri, kavga edenleri ayırarak mahallede güvenlik önlemi aldı. Olayla ilgili soruşturma başlatan polis, kavgaya karışan kişileri tespit etmeye çalışıyor. İncelemelerde olay yerinde onlarca mermi çekirdeği ve kartuş ele geçirildi.

Olayla ilgili soruşturma devam ederken, yetkililer benzer olayların önüne geçmek için bölgedeki güvenlik önlemlerini artırmış durumda.